140408 ΑΥΤΟΑΝΑΦΟΡΙΚΟ-1

Το ένα πουλάκι:

Πού τοποθετείς τον εαυτό σου;

Την ερώτηση, λίγο πολύ, την περίμενα, γιατί ξέρω τους φίλους που συζητάμε καθημερινά και αυτοί, ξέρουν κάποιους άλλους και, να μην τα πολυλογώ, μια χούφτα άνθρωποι είμαστε στη Δράμα.

Λοιπόν, υπάρχουν αρκετοί που θεωρούν ότι, τα τελευταία χρόνια, η στήλη μας έχει κάνει μια «δεξιά στροφή».

Έτσι το λένε, έτσι σας το λέω. Προχθές, λοιπόν, ένας καλός φίλος, αρκετά προβληματισμένος -είναι αλήθεια- με ρώτησε ευθέως:

«Στον άξονα αριστερά δεξιά, εσύ πού τοποθετείς τον εαυτό σου;»

Έκανε την ερώτηση, με κοίταξε στα μάτια και περίμενε. Περίμενα κι εγώ. Περίμενα να συμπληρώσει κάτι ακόμη γιατί έδειχνε να καταλαβαίνει και ο ίδιος πως η ερώτησή του ήταν κάπως κολοβή.

Ύστερα από λίγες στιγμές, του έδωσα την απάντηση:

«Αν μου ορίσεις πώς εννοείς την αριστερά και τη δεξιά», θα σου απαντήσω αμέσως. «Διαφορετικά, είναι λίγο δύσκολο και θα μας πάρει πολλή ώρα».

Με ξανακοίταξε -γνωριζόμαστε χρόνια πολλά- και μου είπε: «Να, εγώ, ας πούμε, τοποθετώ τον εαυτό μου στην αριστερά. Εσύ πού τον τοποθετείς;»

Κάπως έτσι ξεκίνησε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση.

Του είπα πως, για μένα υπάρχουν δυο λογιών «τοποθετήσεις», που δεν ταυτίζονται κατ’ ανάγκη. Η ιδεολογική, που είναι όχι μόνο θεωρητική, αλλά έχει κι ένα σημαντικότατο πρακτικό μέρος, και η πολιτική του ταυτίζεται με το κόμμα το οποίο ψηφίζεις ή με το οποίο αισθάνεσαι πιο κοντά.

Παλιά λέγαμε πως «αριστερός είναι εκείνος που ενδιαφέρεται και για τον διπλανό του». Αυτό ήταν πολύ δύσκολο να το δεχτούν οι σύντροφοι της μαρξιστικής αριστεράς, για τους οποίους σημασία είχε, όχι μόνο το ενδιαφέρον, αλλά, πρωτίστως, η πολιτική ανάλυση και ο τρόπος πάλης.

Από την άλλη γνωρίζαμε και κάτι «συντηρητικούς» της Εκκλησίας, που μας έλεγαν πως, το να αγωνίζεσαι για το ψωμί του αδελφού σου, είναι μέγιστο πνευματικό καθήκον.

Όπως καταλαβαίνετε, εμείς πέσαμε πάνω στο μπέρδεμα πολύ νωρίς κι ενώ για κάποιους άλλους τα πράγματα ήταν απλά (ό,τι πει η καθοδήγηση ή ο πνευματικός), για μας γινόταν ολοένα και πιο περίπλοκα.

Το άλλο πουλάκι:

Άσε πάλι τα κόμματα.

Εκεί να δεις μπέρδεμα. Ξέρετε πόσες ώρες καβγάδων έχουμε γράψει, για το αν το άλφα κόμμα ή το βήτα είναι αριστερά;

Βλέπετε, τους φίλους που ανήκαν στα κόμματα, δεν τους αρκούσε το πώς αισθάνονταν οι ίδιοι, ήθελαν κι εμείς να τους βλέπουμε, όπως έβλεπαν αυτοί τον εαυτό τους ή το κόμμα τους.

Αυτά όμως τον παλιό καλό καιρό.

Τα χρόνια πέρασαν, πάρα πολλοί έφυγαν τρέχοντας από τα κόμματα, τους έμειναν όμως κάποια κουσούρια, όπως, ας πούμε, να ξεχνάνε ανήμερα των εκλογών τι έλεγαν επί μήνες ή και χρόνια και να πηγαίνουν να το ρίχνουν «εκεί που είναι η καρδιά τους».

Τα πράγματα άλλαξαν πολύ περισσότερο μετά την κρίση. Στην αλλαγή αυτή έπαιξαν ρόλο και οι αγανακτισμένοι, όμως σ’ αυτούς αναφερθήκαμε την περασμένη εβδομάδα.

Η κρίση ωστόσο, ήταν μια ευκαιρία να δούμε όλοι πιο καθαρά κάποια θέματα, να ρίξουμε μια κριτική ματιά στο παρελθόν, να αναγνωρίσουμε το μερτικό ευθύνης που μας αναλογεί, κυρίως όμως να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε τα ίδια λάθη.

Όλα αυτά είναι πολύ δύσκολα!

Είναι πιο απλό και λιγότερο ψυχοφθόρο να πεις «έφταιξαν μόνο αυτοί που κυβέρνησαν τον τόπο» ή να ρίξεις τις ευθύνες στους «ξένους κεφαλαιοκράτες και στα ντόπια τσιράκια τους», οι οποίοι δεν αρκούνται με τα τέσσερα, πέντε δισεκατομμύρια ανθρώπων που έχουν στη διάθεσή τους ως φτωχό εργατικό δυναμικό, βάλθηκαν να φτιάξουν κι εμάς τους Έλληνες που είμαστε μια χούφτα άνθρωποι.

Ξέρετε πόσο ανακουφιστικές είναι τέτοιου είδους υπεραπλουστευμένες αναλύσεις; Οι οποίες συνήθως έχουν κι ένα ακόμη «εργαλείο» για να τις ενισχύει. Το σκεπτικό «αν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί μαζί μας, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ένα μικρό παράδειγμα.

Είναι απλό να λες πως «όλα έγιναν προκειμένου να μας ρίξουν στην ανάγκη και μετά να έρθουν να μας αγοράσουν κοψοχρονιά», όμως, όταν βγαίνουν στο σφυρί διάφορα «φιλέτα» και κανείς δεν ενδιαφέρεται να τα αγοράσει, τότε σφυρίζεις αδιάφορα ή ψάχνεις για φτηνές δικαιολογίες.

Η κρίση, λοιπόν, ήταν μια ευκαιρία.

Μπορεί να έφερε χίλια κακά, μας έδωσε όμως τη δυνατότητα να ξανασκεφτούμε πάνω στις ακλόνητες βεβαιότητες που είχαμε πριν από αυτήν. Διότι, ακόμη κι αν έχουν δίκιο όσοι λένε πως «έφταιξαν αποκλειστικά εκείνοι που κυβέρνησαν τον τόπο», είναι δυνατόν να ζητάμε να ξανακυβερνηθεί ο τόπος από άλλους μεν, με την ίδια νοοτροπία όμως;

Είναι δυνατόν να έχουν όλοι, μα όλοι όσοι αντιδρούν για κάποια μέτρα δίκαιο; Είναι δυνατόν να μην έχουμε καταλάβει ακόμη πως, πέρα από τα ξένα συμφέροντα που θέλουν το κακό μας, χωρίς παραγωγή πλούτου δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αληθινή ευημερία;

Είναι δυνατόν να παραβλέπουμε ακόμη και τώρα την προσωπική ευθύνη και για όλα να φταίει το σύστημα, η πλουτοκρατία, οι άλλοι, που πρέπει να πληρώσουν και την κρίση, αφήνοντας εμάς να ζούμε όπως ζούσαμε;

Τέτοια και πολλά άλλα έφερε η κουβέντα, η οποία, βεβαίως, δεν τελείωσε.

Στην παρέα μπήκε κι ένας τρίτος, φίλος κι αυτός από τα παλιά, για όσα ειπώθηκαν στην συνέχεια όμως, αύριο.

Αυτογνωσία.