160704 ΑΔΟΛΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Τι του λείπει του ψωριάρη;

Φούντα με μαργαριτάρι! Δηλαδή… απλή αναλογική.

Εδώ ο κόσμος καίγεται, γίνονται ιστορικές αλλαγές σε ένα ευμετάβλητο και ολισθηρό διεθνές περιβάλλον, όλοι αναζητούν ένα σταθερό σημείο αναφοράς και εμείς…

Εμείς ψάχνουμε να βρούμε έναν τρόπο να αποσταθεροποιήσουμε ακόμη περισσότερο αυτόν τον καραγκιόζ μπερντέ που λέγεται ελληνικό πολιτικό σύστημα. Προσπαθούμε να φέρουμε έναν εκλογικό νόμο ώστε, θεσμικά πλέον, η χώρα να μην μπορεί να κυβερνηθεί.

Μα, καλά. Η απλή αναλογική δεν ήταν πάγιο αίτημα της Αριστεράς, εδώ και χρόνια;

Ναι και όχι! Ήταν αίτημα της μικρής και ανασφαλούς Αριστεράς (όπως την εννοεί ο καθένας) από τη στιγμή που αυτή δεν μπορούσε να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα.

Ήταν αίτημα, όταν η Αριστερά δεν είχε άλλον τρόπο να (συν)κυβερνήσει, από το να βρεθεί σε κάποια κυβέρνηση μαζί με άλλους, οι οποίοι, εξαιτίας της απλής αναλογικής, θα ήταν αδύνατον να σχηματίσουν αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Δεν είναι τυχαίο που το αίτημα επανέρχεται τώρα, που η κάπως μεγαλύτερη Αριστερά (είπαμε, όπως την εννοεί ο καθένας) βλέπει να χάνεται το έδαφος κάτω από τα πόδια της και σκέφτεται να κάνει εκείνο που έκαναν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, μόλις βρίσκονταν στην ίδια θέση.

Τι σκέφτονταν; Έναν τρόπο να εμποδίσουν τους αντιπάλους που προηγούνταν στις δημοσκοπήσεις να σχηματίσουν μια αυτοδύναμη και σταθερή κυβέρνηση. Να τους φέρουν σε τέτοια θέση που να αποτελέσουν μια όσο το δυνατόν πιο σύντομη παρένθεση.

Συνεχίζοντας αυτή την παράδοση και η σημερινή κυβέρνηση σκέφτεται, επιπλέον, να περάσει έναν εκλογικό νόμο όπου, στην πραγματικότητα, θα πριμοδοτείται το δεύτερο κόμμα, χωρίς τη συμμετοχή του οποίου δεν θα είναι δυνατόν να υπάρξει κυβερνητικό σχήμα.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν η απλή (και άδολη) αναλογική είναι ένα σύστημα που μπορούμε να το εμπιστευόμαστε σε κάθε περίπτωση. Όχι αν είναι ένα δίκαιο σύστημα (που είναι), αλλά αν μπορεί να βοηθήσει ώστε να λειτουργεί καλύτερα ο λόγος για τον οποίο γίνονται οι εκλογές, δηλαδή η διακυβέρνηση της χώρας.

Το άλλο πουλάκι:

Καταλάβατε γιατί το ρωτάμε αυτό;

Το ρωτάμε διότι, ακόμη και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της απλής (και άδολης) αναλογικής, μόνιμοι ή περιστασιακοί, βάζουν κάτι παραμέτρους, όπως το όριο του 3%, για τους… γνωστούς λόγους.

Γιατί να υπάρχει αυτό το όριο; Γιατί να μην παίρνει και ο άλλος 1% και να εκλέγει 3 βουλευτές; Γιατί να μην αποτελεί η χώρα μια ενιαία εκλογική περιφέρεια, ώστε να γίνεται πιο δίκαια η κατανομή των εδρών των κομμάτων.

Τέλος, γιατί να μην μπορεί κάποιος να κατέβει ως ανεξάρτητος βουλευτής μόνο στον νομό του και, αφού πάρει το 0,33% των ψήφων πανελληνίως να εκλεγεί και να εκπροσωπήσει τους ψηφοφόρους του.

Ρωτάμε, λοιπόν, και πάλι για δύο λόγους. Ο ένας είναι για να προλάβουμε όσους μας κατηγορήσουν ως πολέμιους της απλής αναλογικής, άρα και εχθρούς της δημοκρατίας. Τους λέμε από τώρα ότι και αυτοί που την ζητούν επιτακτικά, κάποιο άλλο σύστημα έχουν στον νου τους και όχι ακριβώς αυτό που λέμε απλή (άδολη) αναλογική.

Και, βεβαίως, συμφωνούμε κι εμείς με τις προϋποθέσεις που τίθενται και, στην ουσία, νοθεύουν τα λαϊκή βούληση. Τη νοθεύουν όμως είτε επειδή σκέφτονται το εθνικό συμφέρον, είτε επειδή αποσκοπούν κι αυτές στην εκλογίκευση του συστήματος, στο να μπορεί δηλαδή να κυβερνηθεί ο τόπος.

Είπαμε όμως ήδη τον δεύτερο λόγο για τον οποίο θέσαμε τα παραπάνω ερωτήματα. Είναι για να ξεκαθαρίσουμε ότι όλα αυτά τα περίπλοκα εκλογικά συστήματα πρέπει να τα βλέπουμε κατά περίπτωση, με βάση όχι τι συμφέρει στο κόμμα που τα εισηγείται, αλλά τι είναι καλύτερο για τη χώρα.

Αν προσπαθήσουμε να κάνουμε τη συζήτηση σε αυτή τη βάση, τότε θα αποκαλυφθούν πολλά. Πρώτα πρώτα κατά πόσο η απλή αναλογική εκφράζει σε καλύτερο βαθμό τη λαϊκή βούληση. Αριθμητικά μπορεί να την εκφράζει. Πολιτικά όμως;

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Τι εννοούμε;

Με δεδομένους τους συσχετισμούς και τη δύναμη των κομμάτων, με ένα σύστημα απλής αναλογικής θα προκύψουν δυο τινά. Ή ακυβερνησία, ή μετεκλογικές συνεργασίες. Αφήνουμε την ακυβερνησία στην άκρη για αργότερα και πιάνουμε τις συνεργασίες.

Ποιος μας λέει ότι η κάθε είδους μετεκλογική συνεργασία και η κυβέρνηση που θα προκύψει από αυτήν -εφόσον δεν έχουν ανακοινωθεί προεκλογικά- δεν νοθεύουν σε χειρότερο βαθμό την λαϊκή βούληση, απ’ ό,τι ένα σύστημα ενισχυμένης αναλογικής;

Θα σας κάνω ένα παράδειγμα στον πίνακα, για να καταλάβετε τι εννοώ. Φανταστείτε έναν ψηφοφόρο ο οποίος δεν ψήφισε ποτέ στη ζωή του ΠαΣοΚ, το κάνει όμως αυτή τη φορά, με το σκεπτικό να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ από την κυβέρνηση.

Αν μετεκλογικά (και κάτω από την πίεση, πραγματική ή προσχηματική, της ακυβερνησίας) αυτά τα δύο κόμματα συνεργαστούν στον σχηματισμό κυβέρνησης, δεν θα έχει αλλοιωθεί η λαϊκή βούληση, όσο τουλάχιστον αφορά τον συγκεκριμένο ψηφοφόρο και όσους ψήφισαν σαν αυτόν;

Αφήσαμε όμως στην άκρη την ακυβερνησία, που είναι και το πιο σοβαρό θέμα, στην παρούσα φάση που βρίσκεται η χώρα μας. Είναι το τελευταίο που χρειαζόμαστε, αφού όλοι πλέον μιλάνε για την ανάγκη ενός σταθερού πλαισίου, το οποίο να μπορέσει να προσελκύσει και επενδυτές.

Ακόμη, λοιπόν, κι αν δεχτούμε ότι η κυβέρνηση έχει τις καλύτερες προθέσεις (χρειάζεται μεγάλη φαντασία και αρκετή δόση αφέλειας) μήπως να την αφήναμε την… άδολη για λίγο αργότερα; Τόσο περιμέναμε!

Εκτός… χρόνου!