180424 ΦΑΡΜΑΚΩΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Έτσι είναι…

Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό να παραφράσω τον τίτλο τού πολύ γνωστού έργου του Λουίτζι Πιραντέλο. Λέω λοιπόν πως «έτσι είναι, γιατί έτσι θα θέλατε». Ή μάλλον, «θα θέλαμε».

Διότι το φαινόμενο μας αφορά όλους. Μπορεί όχι όλους μαζί την ίδια στιγμή ή για την ίδια περίπτωση, αλλά είναι βέβαιο ότι κάποτε, με τον ένα ή άλλο τρόπο, θα την πατήσουμε. Θα πιστέψουμε αυτό που… θα θέλαμε.

Κάνω μια μικρή παύση για να σας πω ένα σχετικό «μασάλι» που άκουγα από τον παππού που, πρόσφυγα από τη Θράκη: «Ρώτησαν κάποτε την αρκούδα που καταλαβαίνει τον καιρό, τι προβλέπει για τη χρονιά.

-Φέτος θα έχουμε πολλά αρκουδόμηλα, απάντησε εκείνη.

-Πώς το κατάλαβες; Τι σημάδια είδες και κάνεις αυτή την πρόβλεψη;

-Κανένα σημάδι˙ έτσι τραβάει η ψυχή μου!»

Πολύ συχνά, λοιπόν, κι εμείς βλέπουμε, ακούμε και καταλαβαίνουμε πράγματα με έναν συγκεκριμένο τρόπο, επειδή ακριβώς έτσι θα θέλαμε να είναι. Υπ’ αυτή την έννοια, οι «ψευδείς ειδήσεις» αποκτούν νέο νόημα.

Ας ξαναγυρίσουμε όμως για λίγο στον Λουίτζι Πιραντέλο και το έργο του «Έτσι είναι (αν έτσι νομίζετε)», το οποίο πρωτοπαίχτηκε στο θέατρο πριν από εκατό χρόνια, συγκεκριμένα στις 18 Ιουνίου του 1917, στο Μιλάνο.

«Νομίζω πως η ζωή είναι μία πολύ θλιβερή φάρσα. Γιατί έχουμε μέσα μας -χωρίς να μπορούμε να ξέρουμε πώς, γιατί κι από πού- την ανάγκη να εξαπατούμε αδιάκοπα τον εαυτό μας, δημιουργώντας μία πραγματικότητα (μία για τον καθέναν και ποτέ την ίδια για όλους) που κάθε τόσο αποδεικνύεται ότι είναι μάταιη και φανταστική». 

Αυτά είναι κάποια από τα λόγια του νομπελίστα σικελού συγγραφέα Πιραντέλο από την εισαγωγή του έργου του. Τα οποία έρχονται να υπογραμμίσουν αυτό που πραγματεύεται το «έτσι είναι», τη σχετικότητα της αλήθειας.

Βλέπετε, τα χρόνια εκείνα, μπορεί τα «νέα» να διαδίδονταν με τη μορφή κουτσομπολιού, όμως μη φαντάζεστε ότι και σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ˙ το μέσο που χρησιμοποιούμε άλλαξε.

Το άλλο πουλάκι:

Έτσι είναι…

Είδα όλες τις προηγούμενες μέρες να κοινοποιείται στο φέισμπουκ μια είδηση με έντονο αντιπολεμικό, αλλά και αντιιμπεριαλιστικό χαρακτήρα. Προσέχω πολύ καλά τις λέξεις που επιλέγω.

Όπως πρόσεξα και να μη βάλω σε εισαγωγικά τη λέξη είδηση. Η οποία ήταν ποια; «Η Κούβα στέλνει γιατρούς και φάρμακα στον πόλεμο στη Συρία. Τη στιγμή που οι άλλες χώρες στέλνουν βόμβες».

Η είδηση υπήρχε σε διάφορες παραλλαγές. Η ουσία ήταν μία: Την ώρα που η Δύση, ή το ΝΑΤΟ, ή χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Αγγλία (sic), η Τουρκία και το Ισραήλ στέλνουν βόμβες και πυραύλους…

Η Κούβα, το μικρό νησιωτικό κράτος της Καραϊβικής, στέλνει 2.000 γιατρούς, 1.680 νοσηλευτές, 35 ιατρικά εργαστήρια, 2 τόνους φάρμακα και 25.000 εμβόλια, δείχνοντας έτσι ότι δεν είμαστε όλοι ίδιοι.

Η είδηση μάλιστα συνοδευόταν από φωτογραφία ανδρών και γυναικών, προφανώς γιατρών, οι οποίοι βρισκόταν σε ένα αμφιθέατρο έχοντας ο καθένας μπροστά του ένα μεγάλο χακί σάκο, έτοιμοι για την αποστολή τους.

Όπως καταλαβαίνετε, αυτή η είδηση, εκτός από ευχάριστη, είναι και πολιτικά φορτισμένη, διότι καταδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο το περίφημο ηθικό πλεονέκτημα ενός κόσμου σε αντίθεση με έναν άλλο.

Όταν οι κακοί αυτού του κόσμου κάνουν αποστολές δολοφονίας, κάποιοι άλλοι, οι καλοί, κάνουν αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας. Όπερ έδει δείξε! Αυτομάτως, ο αναγνώστης οφείλει να πάρει θέση με ποιους (θα ήθελε να) είναι.

Εννοείται πως εκείνος που κοινοποιεί την είδηση έχει ήδη ξεκαθαρίσει τη δική του θέση. Συγκαταλέγεται μεταξύ των φίλων της Ειρήνης, των εχθρών του πολέμου. Οι άλλοι ας φροντίσουν να κάνουν το ίδιο.

Με μια μικρή λεπτομέρεια. Η είδηση έκανε τον γύρο του διαδικτύου μόνο και μόνο επειδή πολλοί, πάρα πολλοί χρήστες, κάπως έτσι… θα θέλανε να είναι τα πράγματα. Ίσως και να μπορούσε˙ αλλά δεν ήτανε.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ήταν κατασκευασμένη!

Αυτό υποστηρίζουν και προσπάθησαν να αποδείξουν τα «hellinika hoaxes», μια ιστοσελίδα που ειδικεύεται στην αποκάλυψη ψευδών ειδήσεων που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο˙ έψαξαν και… δεν βρήκαν.

Σε κανένα Μέσο της Συρίας, ή της Κούβας, δεν υπάρχει η συγκεκριμένη είδηση της αποστολής ιατρικής βοήθειας από τη δεύτερη προς την πρώτη. Επίσης η φωτογραφία των γιατρών υπάρχει δημοσιευμένη από το 2014.

Και αναφέρεται σε άλλη περίπτωση, στην αποστολή γιατρών στην Αργεντινή, λόγων των τεράστιων αμοιβών που θα παίρνουν εκεί σε σχέση με την Κούβα. (Τις οποίες αμοιβές θα εισπράττει το κράτος και μόνο ένα μικρό μέρος οι ίδιοι.)

Επιπλέον, μια άλλη φωτογραφία, με την αποστολή φαρμακευτικού υλικού, η οποία συνόδευε τα σχετικά δημοσιεύματα ήταν από παλιότερη είδηση αποστολής φαρμάκων και εμβολίων στη Συρία.

Ξέρω ότι θα με ρωτήσετε «και γιατί να μην πιστέψω στην αρχική είδηση, αλλά να προτιμήσω τη διάψευσή της; Ποιος με βεβαιώνει ότι τα στοιχεία που αυτοί επικαλούνται είναι (περισσότερο) αληθινά;»

Απάντηση δεν υπάρχει. Το είπε ο Πιραντέλο και εμείς το παραφράσαμε. Τα πράγματα είναι έτσι, αν έτσι θα θέλαμε να είναι. Βεβαίως αυτό δεν σημαίνει πως εμείς δεν θα θέλαμε να σταλεί βοήθεια από την Κούβα προς τη Συρία.

Όμως… φίλη μεν η Κούβα, φιλτάτη δε η αλήθεια!

 Βοήθεια ψέματα!