171214 ΥΠΟΚΡΙΝΟΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

«Του δρόμου…»

Η έκφραση χρησιμοποιείται υποτιμητικά∙ ξέρετε οι άνθρωποι πάντοτε προσπαθούν να βρουν κάποιον που είναι σε χειρότερη θέση από τους ίδιους και να τον κοιτάξουν αφ’ υψηλού. «Του δρόμου», λοιπόν, σε αντίθεση με τις «σπιτωμένες».

Εκτός όμως από το συγκεκριμένο, αρχαιότερο, καθώς λένε, επάγγελμα, υπάρχουν και ένα σωρό άλλες δουλειές… του δρόμου, ή του ποδαριού, όπως τις χαρακτήριζαν παλαιότερα. Και αυτές, σε αντίθεση με το στεγασμένο εμπόριο, θεωρούνται κατώτερες.

Κι ας είναι, πολλές φορές, περισσότερο κερδοφόρες. Κάποιοι, στα καλά τα χρόνια, σήκωσαν οικοδομές πουλώντας πασατέμπο. Για να μην μιλήσω για τους κατ’ επάγγελμα «παζαρτζήδες», που είναι μια κατηγορία ολόκληρη.

Σήμερα όμως θα σας μιλήσουμε για ένα από τα «επαγγέλματα» του δρόμου που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Και θα το κάνουμε με αφορμή μια… κοινωνιολογικού τύπου έρευνα, η οποία αποκαλύπτει πολλά για όλους μας.

Σίγουρα θα ξέρετε τους μουσικούς του δρόμου. Τους καλλιτέχνες εκείνους που με τις μουσικές τους ομορφαίνουν τις βόλτες μας στην αγορά και κάνουν τα ψώνια μας ακόμη πιο ευχάριστα.

Λέω «ακόμη πιο ευχάριστα» διότι πάντοτε είναι ωραίο να ψωνίζεις, έκτος αν το κάνεις μαζί με τη σύζυγο. (Αντίστοιχα και με τον σύζυγο.) Τότε δεν σε σώζουν ούτε όλοι οι μουσικοί του δρόμου, της… Νέας Υόρκης.

Το να είσαι, λοιπόν, μουσικός του δρόμου αποτελεί μια ιδιαίτερη τέχνη και δεν εννοώ μόνο τον τρόπο με τον οποίο θα παρουσιάσεις τη δουλειά σου… ερμηνευτικά. Διότι, όπως και να το κάνουμε, άλλο να παίζεις σε μια κλειστή αίθουσα και άλλο σε ένα πεζόδρομο.

Άλλο να έχεις την προσοχή του κοινού δεδομένη και άλλο να προσπαθείς να την αποσπάσεις από ένα σωρό άλλους ήχους και εικόνες που δρουν ανταγωνιστικά προς εσένα. Μην ξεχνάτε ότι, στις μέρες μας, οι περισσότεροι περαστικοί είναι… στην κοσμάρα τους.

Περνούν τόσο βιαστικά και τόσο απορροφημένοι από τις σκέψεις τους, που κινδυνεύουν να πέσουν ο ένας επάνω στον άλλο∙ όχι να προσέξουν κάτι που συμβαίνει παραδίπλα. Αφήστε που, αν είναι αφοσιωμένοι στο κινητό, δεν βλέπουν και δεν ακούν τίποτε άλλο.

Το άλλο πουλάκι:

Τέχνη σπουδαία, λοιπόν!

Και όπως όλες οι τέχνες, έχει και αυτή τα… τεχνάσματά της. Τα μυστικά του επαγγέλματος που κάνουν τον ένα να κερδίζει πολλά και τον άλλο να φεύγει με τη θήκη τις κιθάρας ή του βιολιού του σχεδόν άδεια.

Δεν προτίθεμαι να σας αποκαλύψω τέτοια μυστικά∙ πώς να τα γνωρίζω άλλωστε. Θα σας πω μόνο την ιστορία ενός φίλου που έπαιζε, τα χρόνια εκείνα, κιθάρα, στον Ηλεκτρικό και συμπλήρωνε με αυτόν τον τρόπο το φοιτητικό του «εισόδημα».

Το ρεπερτόριό του ήταν οι μπαλάντες της εποχής, μερικά ξένα και πολλά ελληνικά τραγούδια, τα οποία όμως οι περαστικοί δεν τα εκτιμούσαν όσο έπρεπε, ή όσο αυτός φανταζόταν, όταν πήρε την απόφαση να βγει στο δρόμο.

Λιγοστά τα έσοδα, τόσο που άρχισε να σκέφτεται αν αξίζει τον κόπο, πέραν βέβαια της… καλλιτεχνικής έκφρασης, χάριν της οποίας, υποτίθεται, γίνονταν όλη η φασαρία. Υπήρχε, βλέπετε, και η ιδεολογία πίσω από κάθε νεανική πράξη.

Ώσπου του ήρθε μια ιδέα. Έλυσε τα μακριά του μαλλιά, για να είναι ευδιάκριτο το ξανθό τους χρώμα, και άρχισε να τραγουδάει ρεμπέτικα με… ξένη προφορά. Να ακούσετε πώς έλεγε εκείνον τον «Καϊξή», λες και μόλις είχε έρθει από τη βόρεια χώρα του.

Ο ίδιος, όχι ο «Καϊξής»! Και τότε, ω του θαύματος! Οι περαστικοί άρχισαν φαίνεται να συγκινούνται από το… ξένο αυτό παιδί που έκατσε και έμαθε τα δικά μας τραγούδια και το κέρμα έπεφτε σύννεφο στην ανοιχτή θήκη μπροστά του.

Βέβαια το τέλος της ιστορίας δεν ήταν τόσο ευτυχές, θα σας το διηγηθώ όμως σε άλλη ευκαιρία, διότι σήμερα, το είπαμε, το θέμα μας είναι άλλο. Σίγουρα θα έχετε ακούσει κι εσείς για τα «πειράματα» που έχουν γίνει κατά καιρούς σ’ αυτόν τον τομέα.

Εννοώ διάφορους πολύ σπουδαίους μουσικούς που «εμφανίζονται» εκτάκτως σε κάποιον πεζόδρομο ή στο μετρό και βλέπουν τις αντιδράσεις του ανυποψίαστου κοινού στο άκουσμα της μουσικής τους.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Περνούν όλοι αδιάφορα!

Αν θελήσουν να ακούσουν τους συγκεκριμένους μουσικούς υπό «κανονικές συνθήκες», θα πρέπει να καταβάλουν ένα πολύ τσουχτερό αντίτιμο, αν καταφέρουν να βρουν εισιτήριο. Και εκεί θα… ανταποκριθούν αναλόγως.

Θα συγκινηθούν από το παίξιμο του σολίστ, θα το θαυμάσουν και στο τέλος θα «μπιζάρουν» επί πολλά λεπτά για να δείξουν τον ενθουσιασμό τους και να καλέσουν τον καλλιτέχνη για ένα, τουλάχιστον «ανκόρ».

Όταν όμως τον ακούν στο δρόμο να παίζει με τον ίδιο αξιοθαύμαστο και μοναδικό τρόπο έργα σπουδαίων συνθετών, καμιά φορά και με ένα «Στραντιβάριους» εκατομμυρίων ευρώ, τότε αδυνατούν να αναγνωρίσουν την αξία του.

Να σκεφτούν, τουλάχιστον, «πολύ ωραία παίζει αυτός ο μουσικός» και να σταματήσουν για δυο λεπτά να απολαύσουν τη μουσική του, ή να ρίξουν κάτι στην ανοιχτή θήκη (του «Στραντιβάριους) που βρίσκεται στα πόδια του.

Τι μας λένε τέτοιου είδους «πειρά(γ)ματα»; Απλούστατα, ότι, πολλές φορές, είμαστε «δήθεν» και θαμπωνόμαστε από το περιτύλιγμα και όχι από το περιεχόμενο. Το οποίο δεν ξέρουμε και να εκτιμήσουμε!

Σκεφθείτε, για παράδειγμα, πόσοι ήταν οι λάτρεις της κλασικής μουσικής, πριν γίνει το Μέγαρο Μουσικής; Πόσοι από τους συχνούς «πελάτες» του ακούν Τρίτο Πρόγραμμα ή κλασική μουσική μόνοι, στο σπίτι τους;

«Γνωριζόμασταν με τα μικρά μας ονόματα», μου έλεγε φίλος Θεσσαλονικιός, που δεν έχανε συναυλία κλασικής μουσικής, στην αίθουσα του Αριστοτελείου∙ προ… Μεγάρου.

Γι’ αυτό σας λέω!

 Μουσική για όλους!