171220 ΠΙΣΙΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Οι παροιμίες είναι σοφές!

Όχι όλες, όχι όλες στον ίδιο βαθμό, πάντως μια μικρή ή μεγαλύτερη σοφία την έχουν οι περισσότερες. Για παράδειγμα η τούρκικη παροιμία που λέει «καλύτερα να είσαι άρρωστος, παρά να κοιτάζεις άρρωστο». Δεν είναι εντελώς βγαλμένη από τη σοφία της ζωής;

Το ενδιαφέρον με τις παροιμίες είναι ότι αποτελούν ολοζώντανα στοιχεία του λαϊκού μας πολιτισμού. Αυτό δεν προκύπτει μόνο από το γεγονός ότι, παρά τη ζωή αιώνων που έχουν κάποιες, εξακολουθούν να ισχύουν ακόμη.

Σκεφθείτε λίγο αν θα πάψει ποτέ να διατυπώνει μια πανανθρώπινη, αλλά και πάντοτε επίκαιρη, αλήθεια η παροιμία «να ‘μουνα νιος και να ‘ξερα, γέρος και να μπορούσα»! Ή εκείνη που λέει (προσέξτε την Προστακτική τού «ζω») «απόθανε να σ’ αγαπώ και… ζε να μη σε θέλω»!

Εννοείται ότι, έκτος από τεράστια δεξαμενή σοφίας, οι λαϊκές παροιμίες αποτελούν και μια ανεξάντλητη γλωσσική κιβωτό, όπου έχουν διασωθεί πολύτιμοι γλωσσικοί θησαυροί που, διαφορετικά, θα χάνονταν για πάντα.

Σκεφτείτε μόνο ότι για κάποιες παροιμίες θα μπορούσε να γραφεί ολόκληρη εργασία πάνω στη σύνταξη, τη φωνολογία, ή τη σημασιολογία που διαθέτουν: «Πότε με τα καρύδια του, πότε με τα γλυκά του, ήφερε την καλόγρια εις τα θελήματά του»!

Όπως, ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο τους είναι ότι, ενώ φαίνεται να απευθύνονται σε ένα πρόσωπο, να συμβουλεύουν κάποιον συγκεκριμένο, η ισχύς τους μπορεί να είναι γενικότερη και να αφορά ακόμη και… κυβερνήσεις: «Τον δουλευτή σου πλέρωνε και ψυχικά μην κάνεις»!

Εκείνο όμως που δείχνει ολοκάθαρα πως οι παροιμίες αποτελούν ολοζώντανο στοιχείο του λαϊκού μας πολιτισμού είναι το γεγονός ότι οι άνθρωποι όχι απλώς τις χρησιμοποιούν καθημερινά, αλλά, ενίοτε, τις παραλλάσσουν, δίνοντας σ’ αυτές νέες διαστάσεις.

Σίγουρα θα έχετε ακούσει ότι «όσα δεν φτάνει η αλεπού πηδάει και τα πιάνει». Ή ότι «όποιος νύχτα περπατεί κοιμάται την ημέρα». Ακόμη και πως «το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο παλικάρι». Αυτά όλα κάτι μας λένε…

Για μια τέτοια παραλλαγή θα θέλαμε να σας μιλήσουμε σήμερα. Η οποία όμως, μπορεί να ξεκινάει από παροιμία, ή από εκεί να την ξεκινάμε εμείς, όμως καταλήγει σε κάτι πολύ πιο ενδιαφέρον για όσους μελετούν την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Είμαι βέβαιος ότι όλοι γνωρίζετε την παροιμία «δείξε μου τον φίλο σου να σου πω ποιος είσαι». Τι θα λέγατε όμως αν στη θέση του φίλου βάζαμε μια άλλη δισύλλαβη λέξη που τελειώνει πάλι σε «λο» αλλά αρχίζει από «κώ»;

Το άλλο πουλάκι:

Ξεχάστε τις παροιμίες.

Μπορεί η αυτογνωσία ή η γνώση που θα μας δώσουν οι άλλοι για τον εαυτό μας να αντικατοπτρίζεται μέσα στις φιλίες μας, η «επιστήμη» όμως έχει πάει πολύ μακριά˙ όσο δεν το φαντάζεστε. Χέρι χέρι πάντοτε με τη βλακεία!

Και όταν λέμε επιστήμη δεν εννοούμε άλλη από την «ραμπολογία» (rumpology στα αγγλικά, από το rump που είναι τα οπίσθια) δηλαδή εκείνη που βγάζει συμπεράσματα για τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου και προβλέπει το μέλλον του, μελετώντας τον… πισινό του!

Δεν μπορεί, κάπου θα το πήρε το μάτι σας. Την περασμένη εβδομάδα ήταν γεμάτο το διαδίκτυο από τέτοιου είδους αναρτήσεις. Τα κουτσομπολίστικα αλλά και τα δημοσιογραφικά σάιτ και οπωσδήποτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Εδώ ας κάνουμε μια μικρή στάση για να σχολιάσουμε -παραλλήλως- ένα άλλο ενοχλητικό φαινόμενο. Βλέπεις παντού το ίδιο ακριβώς κείμενο, με τις ίδιες φωτογραφίες και το ίδιο βίντεο να το συνοδεύουν και κανείς δεν λέει από πού το πήρε.

Προφανώς από κάποιο ξένο σάιτ, το οποίο θα το πήρε από κάποιο άλλο και πάει λέγοντας. Υπάρχει, λοιπόν, περίπτωση να μιλάμε για… κατασκευασμένη είδηση; Πιθανότατα! Είναι όμως από τις ειδήσεις που δεν έχει καμιά απολύτως σημασία αν δεν είναι αληθινές.

Ο λόγος είναι προφανής. Διότι, ακόμη και αν είναι πέρα για πέρα κατασκευασμένες, θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι πραγματικές. Επιπλέον, το κοινό τις δέχεται ευκολότατα σαν τέτοιες, οπότε…

Ας ξαναγυρίσουμε όμως στη ραμπολογία. Δεν μας έφταναν εκείνοι που διαβάζουν τα φλιτζάνια του καφέ, τα χαρτιά, τις σφαίρες, τα άστρα, ή τα χέρια, τα πόδια και τα μάτια του… θύματος, τώρα έχουμε κι εκείνους που διαβάζουν τους πισινούς. 

Είχατε σκεφτεί ποτέ ότι από τον όγκο, το σχήμα, τις ραβδώσεις ή άλλα χαρακτηριστικά του αποτέτοιου σας θα μπορούσε κανείς να καταλάβει τον χαρακτήρα σας και να προβλέψει το μέλλον που θα έχετε;

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Πώς γίνεται όμως η «ανάγνωση»;

Εδώ υπάρχει μια διαφοροποίηση η οποία όμως δεν διευκρινίζεται στο ρεπορτάζ. Διότι λέει πως το «μέντιουμ», ο επιστήμων ραμπολόγος τελοσπάντων, άλλοτε χρησιμοποιεί μόνο οπτική… επαφή και άλλοτε ειδικές διαφάνειες που επικολλά στο προς εξέταση σημείο.

Κάποιες φορές όμως πρέπει να χρησιμοποιήσει και το… άγγιγμα, δηλαδή να σου πιάσει τον κώλο, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Και τότε θα καταλάβει, λέει, τι άνθρωπος είσαι.

Αυτά από το ρεπορτάζ. Δυστυχώς, δεν ξέρουμε και δεν μπορούμε να σας πληροφορήσου με αν υπάρχουν περιπτώσεις όπου, προκειμένου η πρόβλεψη να είναι πιο λεπτομερής, απαιτείται να γίνει και μια πιο… σε βάθος εξέταση.

Πάντως, για να μην σας αφήσουμε με την απορία, σας λέμε ότι -δηλαδή η επιστήμη το λέει-  σε γενικές γραμμές, τα στρογγυλά και σφιχτά οπίσθια δείχνουν άνθρωπο χαρούμενο και αισιόδοξο.

Και, για να κλείσουμε όπως αρχίσαμε, να η λαϊκή σοφία που ταιριάζει γάντι στην περίσταση: «Πήγα να πω τον πόνο μου και μου ‘πιασαν τον κώλο μου»!

 Τελικά, μόνο λεφτά δεν υπάρχουν!