180629 ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΤΗΡΙΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Το καλοκαίρι είναι εδώ!

Μπορεί να μην το καταλαβαίνουμε ακόμη τόσο έντονα, μπορεί ο Ιούνιος (που έφυγε) να μην είναι αυτός που ήταν παλιά, όμως ποια πράγματα πλέον είναι όπως τα ξέραμε; Όταν όλα έχουν αλλάξει, γιατί να μείνει ίδιο το καλοκαίρι;

Είδαμε συναυλίες να ματαιώνονται, είδαμε εκδηλώσεις να μεταφέρονται σε κλειστούς χώρους, ακόμη και θερινό σινεμά σε χειμερινή αίθουσα είδαμε. Τι άλλο μένει; Παραφράζοντας τον ποιητή να πούμε «όλα τα πήρε ο χειμώνας»!

Ωστόσο, εμείς είμαστε αισιόδοξοι. Πάλι με χρόνια με καιρούς… Εκείνο που τρέφει αυτή την αισιοδοξία μας είναι ότι, τελικά, σ’ αυτόν τον τόπο, τίποτε δεν αλλάζει ουσιαστικά. Το είπε ένας άλλος ποιητής.

«Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν»… με μια μικρή μετατόπιση στον χώρο ή τον χρόνο. Δεν έχετε προσέξει ότι ο καλός καιρός κρατάει πλέον μέχρι τις πρώτες μέρες τού Νοεμβρίου;

Αυτή είναι μετατόπιση στον χρόνο. Υπάρχουν αντίστοιχες στον χώρο, κυρίως τον πολιτικό. Εκεί οι μετατοπίσεις έχουν γίνει πλέον καθεστώς, ιδίως εκείνες που γίνονται με εντυπωσιακό τρόπο, δηλαδή με κυβίστηση.

Έχουμε δει τόσες πολλές που δεν μας προξενούν πλέον καμιά εντύπωση· τόσο τις έχουμε συνηθίσει. Τελευταία, μερικές τέτοιες μετατοπίσεις αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μια και φθείρουν την κυβερνητική πλειοψηφία στην Βουλή.

Γι’ αυτό και τους δόθηκαν τα χαρακτηριστικά της «αποστασίας»· πολύ φοβάμαι εντελώς άδικα. Όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά, όπως θα έλεγε και ο Κυριάκος, πόσοι γνωρίζουν σήμερα τι σημαίνει «αποστασία»;

Διότι, αν με αυτό τον όρο χαρακτηρίζουμε την… πολιτική μεταγραφή, ή την μετατόπιση κάποιου από ένα κόμμα σε άλλο, τότε φοβάμαι ότι αυτοί που έδωσαν τον χαρακτηρισμό βρίσκονται σε ένα κόμμα γεμάτο αποστάτες.

Αν, πάλι, βλέπουν πίσω από τις μετατοπίσεις ένα οργανωμένο σχέδιο, ώστε να τελειώσουν μια ώρα αρχύτερα οι μέρες της κυβέρνησης, τότε ας σκεφτούν την προτροπή «ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν».

Η οποία προέρχεται από τον δικό τους αρχηγό. Όταν όμως κάνεις μία διάζευξη, πρέπει να ξέρεις ότι μπορεί να συμβεί οτιδήποτε από τα δύο. Γιατί μόνο το… «τους τελειώνουμε» και όχι το… «μας τελειώνουν»;

Το άλλο πουλάκι:

Το καλοκαίρι είναι εδώ.

Μπορεί όχι (ακόμη) ως φυσική παρουσία, σίγουρα όμως το πνεύμα του. Δηλαδή η χαλαρότητα, η ξενοιασιά, οι αργοί ρυθμοί, οι κρύοι καφέδες, οι παγωμένες μπύρες, οι πλανόδιοι πωλητές φρούτων…

Μπορεί να βοηθάει και το Μουντιάλ, που, έτσι κι αλλιώς, το έχουμε συνδέσει με τα καλύτερα καλοκαίρια μας. Είτε οι φανατικοί εραστές τής μπάλας, που δεν χάνουν αγώνα, είτε εμείς που έχουμε μια πιο χαλαρή σχέση μαζί της.

Οι πρώτοι διότι απολαμβάνουν κάτι που αγαπούν πολύ, σε χορταστικές ποσότητες. Μπάλα από το πρωί μέχρι το βράδυ για έναν μήνα. Δεν σου δίνει αυτό ένα αξέχαστο καλοκαίρι; Αν τους ρωτήσεις, θυμούνται κάθε μουντιαλικό τέτοιο.

Οι δεύτεροι επειδή απολαμβάνουν τους καλοκαιρινούς ρυθμούς, χωρίς… την παρουσία των πρώτων. Όταν όλοι βρίσκονται μπροστά στις τηλεοράσεις, εσύ μπορείς να κάνεις κάτι άλλο που σου αρέσει, με μεγαλύτερη άνεση.

Να κάνεις μια ήσυχη βραδινή εκδρομή στη θάλασσα (ο Λουκιανός θα έλεγε στη Βουλιαγμένη). Να δεις μια ωραία ταινία σε κάποιον θερινό κινηματογράφο με λίγους εκλεκτούς φίλους τού σινεμά...

Να πας σε μια παράσταση ή σε μια συναυλία όπου δεν θα γίνεται πήχτρα και όπου, αν σε ενδιαφέρει κάτι τέτοιο, θα κυριαρχεί το γυναικείο φύλο…

Εννοείται πως κάποια καλά παιχνίδια δεν τα χάνεις με τίποτα!

Καλοκαίρι και Μουντιάλ, λοιπόν, πάνε μαζί και, τώρα που ξεκινά η δεύτερη και πιο ουσιαστική φάση, να δείτε που θα φτιάξει και ο καιρός. Το πρωί θάλασσα, το μεσημέρι ούζα και το βράδυ ποδόσφαιρο.

Αν δεν είναι αυτό η επιτομή του καλοκαιριού, τότε ποιο είναι; Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, λοιπόν, λέμε κι εμείς να σας αφήσουμε σιγά σιγά, για να ξεκουραστούμε και, κυρίως, να αλλάξουμε παραστάσεις.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Να γεμίσουμε μπαταρίες!

Καλή αυτή η καθημερινή μας κουβέντα, έχει όμως ένα κακό. Είναι καθημερινή! Που πάει να πει ότι πρέπει κάθε μέρα να βρίσκεις ένα θέμα για συζήτηση και μάλιστα αυτό να είναι και ενδιαφέρον.

Γίνεται; Όχι κάθε μέρα. Και όχι, αν αυτή η σχέση κρατάει δεκαεννιά (αριθμός 19) ολόκληρα χρόνια. Αν με το καλό βρεθούμε τον Σεπτέμβριο, θα μπούμε στον εικοστό χρόνο της καθημερινής μας κουβέντας.

Μια ολόκληρη ζωή! Ξέρω ανθρώπους που πήραν σύνταξη με λιγότερα χρόνια «υπηρεσίας». Ευτυχώς που εμείς δεν μιλάμε για εργασία, αλλά για σχέση, με τα καλά και τα κακά της, με τα πάνω και τα κάτω της.

Κουβεντιάζουμε χωρίς να συμφωνούμε σε όλα -διαφορετικά θα επρόκειτο για κάτι προφανώς φτιαχτό και πάρα πολύ ύποπτο- χωρίς όμως και να μαλώνουμε κάθε φορά που διαφωνούμε. Όχι επειδή μας λείπει το πάθος.

Αλλά γιατί, όπως συμβαίνει σε κάθε «καλοδουλεμένη» σχέση, προσπαθούμε να βλέπουμε απέναντί μας την άποψη και όχι τον άνθρωπο που την εκφέρει. Ο οποίος όχι απλώς δεν βρίσκεται απέναντι…

Αλλά θα μπορούσε να είναι και στη θέση μας, όπως κι εμείς στη δική του. Τι θα έλεγε και τι θα λέγαμε τότε; Πώς θα μας φαίνονταν τα πράγματα από μια άλλη οπτική; Βέβαια αυτό είναι δύσκολο να το καταφέρνεις πάντα.

Το θέμα είναι να προσπαθούμε. Να καταφέρνουμε να… προσπαθούμε!

Καλή αντάμωση, αδέλφια!

 Ραντεβού τον Σεπτέμβριο!

180628 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Η αρχή της φέρουσας ικανότητας!

Αν δεν γνωρίζετε περί τίνος πρόκειται, μπορώ να σας βοηθήσω με κάποιους ορισμούς. Ακούστε τον πρώτο: «Φέρουσα Ικανότητα είναι ο αριθμός των ειδών ή μονάδων ενός είδους που μπορούν να συντηρηθούν επ’ άπειρον από ένα οικοσύστημα χωρίς, την υποβάθμισή του.

Υπό την συστημική της έννοια, η Φέρουσα Ικανότητα ορισμένου συστήματος ή υποσυστήματος διατηρεί την ισορροπία του μείζονος συστήματος», λέει ο γνωστός και μη εξαιρετέος Μιχάλης Δεκλερής. Και συμπληρώνει:

«Πάντως η ιδέα που περικλείει ο ορισμός αυτός, προκειμένου περί των έμβιων συστημάτων αφορά στην πεπερασμένη χωρητικότητα και αντοχή των υποσυστημάτων και έχει προδήλως γενικότερη αξία».

Αν αυτά σας φαίνονται πολύ… νομικά, ας προσπαθήσουμε να δούμε το θέμα στην καθομιλουμένη. Και πριν από αυτό, ας πούμε ότι το συζητήσαμε στην παρέα με αφορμή την έλευση του καλοκαιριού.

Τι μας λέει, λοιπόν, η αρχή της φέρουσας ικανότητας; Αναρωτιέται πόσες και τι είδους παρεμβάσεις μπορούμε να κάνουμε σε ένα σύστημα, και αυτό να εξακολουθεί να διατηρεί τα χαρακτηριστικά του αναλλοίωτα.

Θα το πω με ένα παράδειγμα που δανείζομαι από τον φίλο Βασίλη Αϊβαλιώτη, από μια ομιλία του για το περιβάλλον στη Δράμα: το κανό είναι μια ήπια δραστηριότητα στη φύση, δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό.

Πόσα όμως κανό μπορούν να κατεβαίνουν συγχρόνως τον Νέστο και αυτός να εξακολουθεί να είναι το ίδιο ποτάμι, είτε για όσους αθλούνται εκείνη τη στιγμή, είτε για όσους, πιθανά, βρίσκονται εκεί και παρακολουθούν;

Καταλάβατε; Αν βρεθείς σε μια όμορφη παραλία τον Απρίλιο, ή και στις αρχές του καλοκαιριού, βλέπεις, βιώνεις, κάτι τελείως διαφορετικό από εκείνους που θα βρεθούν εκεί τον Δεκαπενταύγουστο.

Αν καταφέρεις κάποτε να ανέβεις στην κορυφή του Ολύμπου, θα νιώσεις ένα μοναδικό συναίσθημα. Το οποίο δεν θα έχει καμιά σχέση με ό,τι θα αισθανθείς, αν, φτάνοντας επάνω, δεις μερικές δεκάδες ακόμη ορειβάτες.

Η παραλία δεν είναι η ίδια! Ούτε η κορυφή! Η αρχή, λοιπόν, της φέρουσας ικανότητας αναρωτιέται με πόσους επισκέπτες ένας τόπος μπορεί να διατηρεί τη φυσιογνωμία του, χαρίζοντάς τους την αίσθηση της μοναδικότητας.

Το άλλο πουλάκι:

Μιλάμε για τουρίστες.

Και όλοι λέμε πως ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας μας, καλό είναι, επομένως, να αναπτυχθεί όσο το δυνατόν περισσότερο. Μέχρι ποιου σημείου όμως; Και πότε αρχίζει η… αντίστροφη μέτρηση;

Μια και πιαστήκαμε σήμερα με τους ορισμούς, ας δούμε κάποιους ακόμη που έχουν να κάνουν ακριβώς με τον τουρισμό: Το 1997, κάποιοι επιστήμονες όρισαν τη Φέρουσα Ικανότητα Τουρισμού ως εξής:

«Πρόκειται για το επίπεδο της ανθρώπινης δραστηριότητας που μια περιοχή μπορεί να φιλοξενήσει, χωρίς να επιδεινωθεί η περιοχή, να επηρεαστούν αρνητικά οι κάτοικοι, ή να μειωθεί η ποιότητα της εμπειρίας των επισκεπτών».

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού πάλι, ο πλέον αρμόδιος για το θέμα που συζητάμε, γίνεται περισσότερο συγκεκριμένος και προτείνει τον ακόλουθο ορισμό για τη φέρουσα ικανότητα:

«Ο μέγιστος δυνατός αριθμός ατόμων που μπορεί να φιλοξενήσει ταυτοχρόνως ένας προορισμός, χωρίς να προκαλείται καταστροφή του φυσικού, οικονομικού, κοινωνικο-οικονομικού περιβάλλοντος, αλλά και μια μη αποδεκτή μείωση στην ποιότητα της ικανοποίησης των επισκεπτών».

Με αυτά τα δεδομένα, τι κάνουμε εμείς, πέρα από τις προσπάθειες να προσελκύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους τουρίστες στη χώρα μας; Ρωτάω, διότι άλλοι, που έπαθαν, έμαθαν και παίρνουν ήδη μέτρα.

Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να πάθουμε κι εμείς. Μπορούμε να μάθουμε από τα παθήματα άλλων, αλλά και από τα μέτρα που εκείνοι λαμβάνουν, προκειμένου να αποκαταστήσουν τις ζημιές που υπέστησαν.

Τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν να περιγραφούν με μια λέξη: «Αγρανάπαυση»! Απαγορεύουν εντελώς ή περιορίζουν πολύ τον αριθμό των επισκεπτών, μέχρις ότου η απειλούμενη περιοχή συνέλθει.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Δεν είναι όμως μόνο οι βλάβες…

Είπαμε προηγουμένως πως η αυξημένη επισκεψιμότητα, ακόμη κι αν είναι ήπια, αλλοιώνει τον χαρακτήρα μιας περιοχής. Έτσι έχουμε δύο, κυρίως, είδη επεμβάσεων – απαγορεύσεων σε δημοφιλείς προορισμούς.

Σε κάποιους απαγορεύεται τελείως η επίσκεψη, για ένα εύλογο διάστημα, ώστε να δοθεί στο περιβάλλον ο χρόνος και η δυνατότητα να γιατρέψει τις πληγές που έχουν προκληθεί. Έχετε δει την ταινία «η παραλία»;

Ο κόλπος αυτός, με απόφαση της κυβέρνησης της Ταϊλάνδης (35 εκατομμύρια τουρίστες ετησίως), θα κλείσει για τα σκάφη για τέσσερις μήνες, όπως και άλλες παραλίες, προκειμένου να αναγεννηθούν τα κοράλλια.

Άλλες περιοχές, όπως το Μάτσου Πίτσου, επιβάλλουν «χρονοκάρτα» στους επισκέπτες, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τον αριθμό εκείνων που θα βρίσκονται συγχρόνως στο μνημείο, αλλοιώνοντας τη φυσιογνωμία του.

Αλλού, όπως στην Τσίνκουα Τέρρε, τα ρομαντικά Πέντε Χωριά της ιταλικής Ριβιέρας, οι αρχές δημιούργησαν μια εφαρμογή με την οποία ο χρήστης μπορεί να βλέπει, σε πραγματικό χρόνο, τον αριθμό των επισκεπτών στα μονοπάτια.

Έτσι αποφασίζει ο ίδιος πότε και αν θα ξεκινήσει τη δική του περιπλάνηση, με δεδομένους και τους κινδύνους από κατολισθήσεις που συμβαίνουν στην περιοχή. Επιπλέον, πληρώνει ένα τίμημα για την επισκευή των μονοπατιών.

Υπάρχουν και άλλα παραδείγματα από δημοφιλείς προορισμούς. Εμείς, εδώ, σε ποια φάση βρισκόμαστε; Η θεωρούμε ότι οι δικές μας ομορφιές είναι… άτρωτες και αιώνιες;

 Πριν είναι αργά!

180627 ΙΑΠΩΝΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Πού βρίσκεται η είδηση;

Έχουμε συζητήσει πολλές φορές για το γεγονός ότι μια είδηση μπορεί να κρύβεται πίσω από ή ανάμεσα στις γραμμές ενός ρεπορτάζ, μιας ανταπόκρισης ή κάποιας πληροφορίας που μεταδίδεται από τα ΜΜΕ.

Πρέπει να έχεις ένα καλά εξασκημένο αισθητήριο για να μπορέσεις να την εντοπίσεις, διαφορετικά αφήνεις την ουσία να σου ξεφύγει και παραμένεις στην επιφάνια, η οποία μπορεί να εντυπωσιάζει, αλλά δεν λέει και πολλά. 

Ας έρθουμε όμως στο προκείμενο. Διαβάζω προχθές ότι, στην μακρινή Ιαπωνία, ένας 64χρονος υπάλληλος της εταιρείας ύδρευσης, στην πόλη Κόμπε, τιμωρήθηκε με επίπληξη και πρόστιμο μισό ημερομίσθιο.

Ο λόγος; Είχε ξεκινήσει το διάλειμμά του τρία λεπτά πριν από την επίσημη έναρξη, που ήταν στις 13:00 το μεσημέρι ακριβώς. Το παράπτωμα έγινε αντιληπτό από τον ίδιο τον προϊστάμενό του.

Τον είδε από το παράθυρο του γραφείου του να μπαίνει στο απέναντι εστιατόριο για το μεσημεριανό του γεύμα· παρατήρησε την ακριβή ώρα, υπολόγισε τον χρόνο που χρειαζόταν για να φτάσει μέχρι εκεί…

Και βρήκε ότι, για να γίνει αυτό, έπρεπε να αφήσει το πόστο του τρία λεπτά πριν από την έναρξη του διαλείμματος. Η ποινή που του επιβλήθηκε ανακοινώθηκε δημοσίως από τους υπεύθυνους της εταιρείας.

Οι οποίοι, μετά το πέρας της ανακοίνωσης, σηκώθηκαν όρθιοι και υποκλίθηκαν στο κοινό, ζητώντας συγγνώμη, προφανώς για την συμπεριφορά του υπαλλήλου τους. Ή μήπως επειδή αναγκάστηκαν να τιμωρήσουν κάποιον;

Το ρεπορτάζ δεν αναφέρει τον ακριβή λόγο. Λέει όμως κάτι άλλο. Ότι στην Ιαπωνία υπάρχει ένα τεράστιο θέμα με την εργασιακή κουλτούρα, το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει το κράτος με μια σειρά από νομοθετήματα.

Πρόσφατα πέρασε έναν νόμο ο οποίος περιορίζει τις ώρες υπερωρίας που μπορεί να εργαστεί ένας εργαζόμενος σε κάτω από 100 τον μήνα! Αυτό σε μια προσπάθεια να περιοριστούν οι θάνατοι από το σύνδρομο «καρόσι».

Το άλλο πουλάκι:

Ξέρετε τι είναι αυτό;

Είναι το φαινόμενο να εργάζονται οι υπάλληλοι υπερβολικά, συχνά πολύ πάνω από τις αντοχές και τις δυνάμεις τους, μόνο και μόνο για να δείξουν τηn αφοσίωσή τους στη εταιρεία που τους δίνει δουλειά.

Οι τόσες ώρες, δηλαδή, υπερωρίας δεν επιβάλλονται, αλλά επιλέγονται από τους εργαζόμενους ως ένδειξη ευγνωμοσύνης. Αυτό όμως αποτελεί έναν τεράστιο κίνδυνο για την υγεία τους, για την ίδια τους τη ζωή.

Κυβερνητική έρευνα, που πραγματοποιήθηκε πριν από δύο χρόνια, έδειξε ότι ένας στους έξι εργαζόμενους αντιμετωπίζει κίνδυνο θανάτου, ξαναλέω κίνδυνο θανάτου, από την υπερβολική εργασία.

Πώς λέμε εμείς «σήμερα πέθανα στη δουλειά;» Ε, αυτοί το κάνουν πραγματικότητα. Ας επανέλθουμε όμως στον εργαζόμενο της ιστορίας μας, ο οποίος απολογήθηκε, λέγοντας πως έφυγε νωρίτερα επειδή χρειαζόταν μια αλλαγή στον ρυθμό.

Δεν πήγε να την κοπανίσει, δηλαδή, ο άνθρωπος. Το πιο πιθανόν είναι πως θα επέστρεφε πολύ νωρίτερα, απλώς ήθελε να κάνει το διάλειμμά του πριν από τους άλλους, έπεσε όμως στον… Ηρακλή Πουαρώ προϊστάμενό του!

Κι εδώ βρίσκεται η πρώτη είδηση για την οποία μιλούσαμε στην αρχή. Τι δουλειά είχε ο προϊστάμενος να χαζεύει έξω από το παράθυρό του ποιοι μπαίνουν στο απέναντι εστιατόριο και ποιοι βγαίνουν από αυτό;

Αυτού δεν πρέπει να του γίνει μια παρατήρηση; Αυτός δεν πρέπει να απολογηθεί για το γεγονός ότι αφήνει τη δουλειά του και παρακολουθεί την κίνηση στον δρόμο; Εκτός εάν είχε ήδη αρχίσει η ώρα διαλείμματος.

Αν και δεν φαντάζομαι οι προϊστάμενοι να έχουν διαλείμματα στην Ιαπωνία· δεν θα πρέπει αυτοί να δίνουν το καλό παράδειγμα; Ο εν λόγω κύριος, λοιπόν, βρέθηκε φάουλ (λόγω των ημερών) και απορώ πώς δεν το εντόπισε το… VAR.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Υπάρχει και άλλη είδηση!

Ο παραβάτης υπάλληλος ήταν λέει 64χρονος! Δεν ξέρω πότε άρχισαν τα μνημόνια για την Ιαπωνία, εμείς πάντως δεν έχουμε ακόμη 64χρονους υπαλλήλους σε εταιρείες ύδρευσης. Προσεχώς, πολύ πιθανόν.

Αν μάλιστα αρχίσουν να εφαρμόζονται όσα ισχύουν πλέον, εννοώ αν δεν σκίσουμε, στο μεταξύ, τα μνημόνια για να ξαναγυρίσουμε στις ένδοξες μέρες τού 2009, είμαι βέβαιος ότι κανείς 64χρονος δεν θα κάνει διάλλειμα το μεσημέρι.

Θα πηγαίνει στη δουλειά και θα φεύγει όποτε του κάνει κέφι και κανείς προϊστάμενος δεν θα βρεθεί να του κάνει παρατήρηση –όχι να του κόψει το μεροκάματο! Με δεδομένη και την (μη) αξιολόγηση των υπαλλήλων.

Βεβαίως, μια και καλό είναι να μην μένουμε σε διαπιστώσεις, αλλά να προχωράμε, αν είναι δυνατόν, και σε προτάσεις, εμείς έχουμε μία την οποία σας ζητάμε να δείτε σοβαρά. Η πρότασή μας αφορά τις δύο χώρες.

Οι οποίες θα είχαν να ωφεληθούν αμοιβαία από μια ανταλλαγή υπαλλήλων μεταξύ τους. Να στείλουμε δηλαδή εμείς εργαζόμενους στην Ιαπωνία και να έρθουν από εκεί κάποιοι να εργαστούν εδώ.

Κάτι τέτοιο θα βοηθούσε στο να μπολιαστεί η εργασιακή κουλτούρα της κάθε χώρας με εκείνη της άλλης, ώστε να προκύψει ένα νέο παράδειγμα. Ούτε να πεθαίνουμε στη δουλειά, αλλά ούτε και να μας τρώει το καθισιό!

Μέτρον άριστον! Και αυτό μπορούμε να το πετύχουμε με αυτή την ανταλλαγή που προτείνουμε. Τι λέτε, θα πιάσει; Αρκεί να βρεθούν εθελοντές από τις δύο χώρες. Πράγμα, εδώ που τα λέμε, λίγο δύσκολο.

Διότι, εντάξει· μπορεί κάποιοι Έλληνες να φιλοτιμηθούν και να δεχτούν να πάνε για εργασία την Ιαπωνία. Βλέπετε όμως εσείς κανένα Ιάπωνα πρόθυμο να βρεθεί στον «εργασιακό μεσαίωνα» της χώρας μας;

 Η δουλειά τρώει τον… εργαζόμενο!

180626 ΑΛΗΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Πολιτική αλητεία!

Δεν συνηθίζω να χρησιμοποιώ σκληρές εκφράσεις, όμως δεν έχω κανέναν άλλο τρόπο να περιγράψω ένα πολιτικό (ο Θεός να το κάνει) φαινόμενο, το οποίο παρατηρείται παλαιόθεν και μέχρι σήμερα.

Το έχουμε δει να συμβαίνει σε όλους τους πολιτικούς χώρους, είτε αυτοί βρίσκονται στο λεγόμενο προοδευτικό φάσμα, είτε στο (λεγόμενο, επίσης) συντηρητικό. Τελικώς έχει να κάνει με τη φύση του ανθρώπου.

Ή, μήπως, όχι; Μερικές φορές στ’ αλήθεια μπερδεύομαι. Πιστεύω πως όλοι αυτοί που είναι ενταγμένοι για τα καλά μέσα στα κόμματα δεν αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα του ανθρώπινου είδους, αλλά ένα άλλο ξεχωριστό.

Δεν το λέω υποτιμητικά, με την έννοια τού κατώτερου είδους. Απλώς πιστεύω ότι υπακούν σε κώδικες και ακολουθούν αρχές που είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες τού μέσου ανθρώπου. Διαφορετικά δεν θα επιβίωναν.

Και δεν είναι τυχαίο ότι πολλούς από τους «μέσους ανθρώπους» που πήγαν να ασχοληθούν με την πολιτική ο χώρος τους απέβαλε, είτε δεν άντεξαν οι ίδιοι -το πιο συνηθισμένο- είτε πετάχτηκαν με τις κλωτσιές.

Ας έρθουμε, λοιπόν, να δούμε ποιο είναι αυτό το φαινόμενο που αποκαλέσαμε με τον βαρύ για τα δικά μας δεδομένα χαρακτηρισμό «πολιτική αλητεία». Παρατηρείται με την αποχώρηση ενός στελέχους από μια παράταξη.

Ή από ένα κόμμα, από έναν πολιτικό σχηματισμό, πάρτε το όπως θέλετε. Τι συμβαίνει τότε; Τότε οι πρώην σύντροφοι, συνοδοιπόροι, συνεργάτες κ.λπ. ανακαλύπτουν τον χαρακτήρα του ανδρός.

(Μπορεί να είναι και γυναίκα, όμως εμείς δεν είμαστε και τόσο του πολιτικώς ορθού, οπότε ας χρησιμοποιήσουμε το γένος εκείνο που στη Γραμματική υπερισχύει, επειδή αυτή την κάνουν οι άνδρες. Το έσωσα;)

Είναι, λοιπόν, ο τάδε πολιτικός σε ένα κόμμα και όλα πάνε καλά, μέχρι τη στιγμή που αποφασίζει, για δικούς του λόγους, να διαφωνήσει και να αποχωρήσει. Τι συμβαίνει τότε; Συμβαίνει ένα πολιτικό θαύμα!

Έτσι κάπως θα το περιέγραφε ο Ροΐδης. Διανοίγονται, ως εκ θαύματος, οι οφθαλμοί των πρώην συντρόφων του και αρχίζουν να βλέπουν πράγματα τα οποία, μέχρι την ημέρα εκείνη, ήταν γι’ αυτούς αόρατα.

Το άλλο πουλάκι:

Τι βλέπουν;

Ένα σωρό πολιτικά -και, ενίοτε, όχι μόνο- κουσούρια του ανδρός. Βλέπουν πως δεν έχει ήθος -ποτέ δεν είχε- πως είναι ανέντιμος και ρέπει προς τον, με κάθε τρόπο, πλουτισμό, βλέπουν πως είναι καιροσκόπος…

Θέλετε κι άλλα; Πως ανέκαθεν συνεργαζόταν στα κρυφά με τους αντιπάλους και, ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρείται προδότης. Πως βάζει τις προσωπικές του φιλοδοξίες και την πολιτική του επιβίωση πάνω από την παράταξη.

(Ειδικά γι’ αυτό το τελευταίο, όσοι τον κατηγορούν θα έπρεπε να… «του στέλνουν ένα τσουρέκι το Πάσχα». Αυτή την ειρωνική έκφραση την έχω ακούσει από τη μάνα μου, για κάποιον που θεωρείται «ανώτερος» και του οφείλουμε σεβασμό.)

Όπως είπαμε το φαινόμενο έχει πολύ βαθιές καταβολές. Ας μην ξεχνάμε πόσοι «σύντροφοι» κατηγορήθηκαν για προδοσία, επειδή απλώς εξέφρασαν μια διαφορετική άποψη, ή τόλμησαν να ασκήσουν κριτική στη «γραμμή».

Πόσοι, μέχρι εκείνη τη στιγμή «αληθινοί πατριώτες», κυνηγήθηκαν πολύ σκληρά, περισσότερο και από τους «εχθρούς του Έθνους», επειδή θεωρήθηκαν «συμπαθούντες» εξαιτίας κάποιας δήλωσής τους.

Στα νεότερα χρόνια, καθώς ο πολιτικός βίος της χώρας έτεινε να εξομαλυνθεί, είχαμε πολλές… μεταγραφές στελεχών, χωρίς αυτά να διώκονται ή να καταδικάζονται σε πολιτική απομόνωση και πολιτικό θάνατο.

Κάθε φορά όμως, για εκείνον που μετακινούνταν σε άλλο κόμμα, οι πρώην σύντροφοι και συναγωνιστές του ανακάλυπταν, και φρόντιζαν να αποκαλύψουν στο κοινό, ένα σωρό ελαττώματα.

Το πιο αστείο συνέβαινε όταν, κάποιες φορές, το «άσωτο» αυτό πολιτικό στέλεχος, μετά την περιπλάνησή του ανά τας πολιτικάς ρύμας και τας οδούς, επέστρεφε στην πολιτική του στέγη… δόξη και τιμή!

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Τότε ξεχνιούνταν όλα!

Όπως ακριβώς συνέβαινε και μέχρι την ημέρα της αποχώρησής του. Για να μην μιλάμε όμως γενικώς και αορίστως, και για να αναφέρουμε το πρόσφατο παράδειγμα που μας έκανε να θίξουμε το θέμα, ας έρθουμε στην περίπτωση Καμμένου.

Του Δημητρίου, βεβαίως, βεβαίως! Ο οποίος, μόλις καταψήφισε την κυβέρνηση και αποχώρησε από τον κυβερνητικό συνασπισμό, ανακάλυψαν οι πρώην συνεργάτες του ότι ήταν ένας πολιτικός τυχοδιώκτης!

Αντιγράφω από ένα κείμενο του Πέτρου Τατσόπουλου, με αφορμή καυστική προτροπή τής ΑΥΓΗΣ προς τον Γρηγόρη Ψαριανό «εκεί που θα πάει [σσ. στην Νέα Δημοκρατία] να δώσει χαιρετισμούς στον Δημήτρη Καμμένο»:

«Ο Δημήτρης Καμμένος, επί τρία χρόνια και πέντε μήνες, ήταν κυβερνητικός βουλευτής. Όποια φιλοφασιστική χοντράδα έλεγε ή έγραφε κατά καιρούς, την κατάπιναν αμάσητη, διότι τους κουνούσε το δάχτυλο και τους απειλούσε ότι οι Ανεξάρτητοι Έλληνες θα γκρεμίσουν την κυβέρνηση από την εξουσία.

Επί τρία χρόνια και πέντε μήνες στέκονταν σούζα μπροστά στον Δημήτρη Καμμένο, μπας και φτερνιστεί και κρυολογήσει το Μαξίμου. Και τώρα, πριν περάσει μια βδομάδα από τη διαγραφή του από τους ΑΝΕΛ, λένε στον... Γρηγόρη να του δώσει χαιρετίσματα, λες και δεν τον ανέχονταν εκείνοι κάτω από την ίδια συγκυβέρνηση, αλλά ο Γρηγόρης.

Εντάξει. Όσο διάστημα ασχολούμαι με την ενεργό πολιτική είχα πολλές ευκαιρίες να νιώσω αναγούλα. Τις περισσότερες τις ξέχασα ή πιέζω τον εαυτό μου να τις ξεχάσει. Η συγκεκριμένη θα μου μείνει αλησμόνητη».

Είπαμε, είναι οι στιγμή που διανοίγονται οι οφθαλμοί σου και βλέπεις!

 Πού να δείτε όταν χωρίζουν αντρόγυνα!

180625 ΓΡΑΒΑΤΩΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Πόσα τραγούδια θυμάστε;

Εγώ αρκετά. Και είπα σήμερα, αντί άλλου σχολίου, να τα θυμηθούμε μαζί. Ελάτε, ας αρχίσουμε, για να προλάβουμε να πούμε όσο το δυνατόν περισσότερα. Για συντομία αναφέρω μόνο τον ερμηνευτή˙ εσείς ψάξτε, αν θέλετε, περισσότερο.

Θα ξεκινήσω -θα καταλάβετε γιατί- με ένα τραγούδι του Γιώργου Μητσάκη:

«Για θυμήσου, βρε Αλέξη,

τότε το τριανταέξι

μας στενεύαν οι γραβάτες

που ήτανε μεταξωτές

σαν να ήταν χτές».

Αλλά  και ο Στελλάρας τραγούδησε σχετικά:

«Κάποια γραβάτα μου ‘χες δωρίσει

για την γιορτή μου μία βραδιά

πάρτηνε πίσω γιατί είναι προδομένη

για μένα είναι διπλή θηλιά».

Να και η Στέλλα Χασκίλ σε ένα τραγούδι τού Περιστέρη:

«Κι αν είναι μάγκας, τι μ’ αυτό;

Εγώ τον αγαπάω.

Κι όταν μου λείψει μια βραδιά,

σαν ψάρι σπαρταράω.

Κι αν δεν φορά μεταξωτά

πουκάμισα, γραβάτα,

δεν δίνω δυάρα εγώ γι’ αυτά

μπρος τα γλυκά του νιάτα».

Θα τελειώσουμε το λαϊκό πρόγραμμα με Χοντρονάκο:

«Πάνε τα φράκα, τα κολλάρα κι οι γραβάτες

πάνε οι ρούμπες, τα ταγκό κι οι σερενάτες.

Τώρα ζεϊμπέκικο με κάποια πιτσιρίκα

και κάπου-κάπου και στη ζούλα καμιά τσίκα».

Το άλλο πουλάκι:

Πολλά τραγούδια είναι σατιρικά!

«Μην τονε βλέπεις έτσι εκείνο τον κοντό

το μπόι που του λείπει, το ‘χει σε μυαλό.

Είναι γάτα, είναι γάτα ο κοντός με τη γραβάτα.

(Ρίτα Σακελλαρίου)

«Ρε, Γιαννάκη, πονηρέ με τον κίτρινο μπερέ

έβγαλα ακαδημία και δραχμή δεν έχω μία.

Πού το βρήκες δηλαδή το κουρσάκι το λαδί

ραδιόφωνο κεραία, την κοπέλα την ωραία;

Το σκυλάκι το κανίς

ποιος το έκλεψε; Κανείς!

το ρολόι, τη γραβάτα

και της άγκυρας τη γάτα».

(Θέμης Ανδρεάδης)

«Μα εμείς το λησμονάμε

κι όλη μέρα συζητάμε.

Πού θα βγούμε πού θα πάμε

ποια γραβάτα θα φοράμε;

Ποια γυναίκα προτιμάμε;

Δόξα τω Θεώ, καλά περνάμε».

(Βιολάρης)

«Βάζω το καλό σακάκι και γραβάτα ακριβή.

Φάτσα μόστρα στο μπαράκι για πιοτό και λακριντί».

(Δάντης)

«Διστάζεις όταν το κόμπο της γραβάτας μου κοιτάζεις

Κομπιάζεις κι όλο δεν έχεις, ναι, δεν έχεις, τι να πεις.

Αρέσω, είτε τη μπλε μου, είτε τη ριγέ φορέσω.

Αρέσω, με την άλλη τη στενή την εμπριμέ».

(Βλάσης Μπονάτσος)

«Θα σου κλέψω το σακάκι, δυο γραβάτες θα φορώ

κι αν με ξαναπείς αλήτη πάλι εγώ σε συγχωρώ».

(Νικόλας Άσιμος)

Συχνά η γραβάτα συμβολίζει μικροαστισμό. Τραγούδια που επηρέασαν τον Αλέξη θα μπορούσαν να είναι:

«Εγώ δεν θέλω τον αρμόδιο να παίξω

ν’ αποφασίζω κεκλεισμένων των θυρών.

Είμαι απ’ αυτούς που πάντα μένουνε απ’ έξω

γιατί δεν έχω ούτε γραβάτα ούτε παπ’γιόν».

(Β. Παπακωνσταντίνου)

«Την εμπριμέ γραβάτα μου και του μπαμπά τ’ αμάξι

ή μια γυναίκα πλούσια γι’ αυτούς θα ‘ ταν εντάξει».

Active Member

Σε πνίγει η γραβάτα σου και η μικρή ζωή

το δάνειο που πήρες σ’ έχει πνίξει.

Κι η κόρη σου που βγήκε λιγάκι ζωηρή

κάνει τον κόμπο στον λαιμό, πιο δυνατά να σφίξει.

(Αλλέξανδρος Εμμανουηλίδης)

«Μέσα στα χίλια κυβικά σου

δεν έχει θέση η ψευτιά

ούτε η γραβάτα του κυρίου

που κρέμεται σ’ άδεια καρδιά».

(Κώστας Γανωτής)

«Και παίρνω τη γραβάτα σου

τη δένω στο λαιμό μου

που ό,τι ονειρεύτηκα δεν ήταν όνειρό μου».

Ραλλία Χριστίδου

«Κούρσες κοκτέιλ και γραβάτες

επίδοξοι αριστοκράτες

επένδυση πολυτελείας

και αποστάσεις ασφαλείας».

(Δημήτρης Παναγόπουλος)

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Υπάρχουν και άλλα πολλά!

Δεν μας παίρνει η ώρα˙ θα σας αποχαιρετήσουμε… καλοκαιρινά, με Νίκο Γκάτσο:

«Έτσι σ’ ένα πιθάρι βαθύ

το σταφύλι ξεραίνεται

και στο καμπαναριό μιας συκιάς

κιτρινίζει το μήλο.

Έτσι με μια γραβάτα φανταχτερή

στην τέντα της κληματαριάς

το καλοκαίρι ανασαίνει».

 Σφιχτός ο κόμπος στον λαιμό!

180622 ΚΟΛΛΗΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Το καλοκαίρι είναι εδώ!

Ή μήπως όχι; Δεν ξέρω τι κάνετε εσείς, μ’ εμένα πάντως συμβαίνει κάτι αλλόκοτο. Όταν έρχεται το χειμερινό ηλιοστάσιο, όταν δηλαδή έχουμε τη μεγαλύτερη νύχτα και οι μέρες αρχίζουν από την επομένη να μεγαλώνουν, θεωρώ ότι έρχεται πια το καλοκαίρι.

Από την άλλη, τώρα που είναι το θερινό ηλιοστάσιο και οι μέρες ξεκινούν σιγά σιγά να μικραίνουν, πιστεύω και πάλι ότι… έρχεται το καλοκαίρι. Ενώ θα έπρεπε να αισθάνομαι πως έρχεται ο χειμώνας.

Αυτό πρέπει να είναι μια ψυχολογικά ερμηνεύσιμη αντίδραση του μυαλού, που θέλει κάθε φορά να πηγαίνουμε προς το καλύτερο. Και επειδή δεν γίνεται να συμβαίνει αυτό πάντοτε, πιέζεται να δεχτεί ότι έτσι είναι.

Ίσως να φταίει και το γεγονός ότι οι δυο αυτές ημέρες, χειμερινό και θερινό ηλιοστάσιο, έχουν συνδεθεί, από τα σχολικά μας χρόνια, και με τις διακοπές, των Χριστουγέννων η πρώτη, τις καλοκαιρινές η δεύτερη.

Το κλείσιμο των σχολείων είναι πάντοτε ημέρα γιορτής και αυτό δείχνει πόσο καλά περνούν, παιδιά, εκπαιδευτικοί και γονείς, όταν αυτό λειτουργεί. Τώρα τελευταία δε, η μέρα αυτή είναι αφορμή και για ξεφάντωμα!

Ακούω παράπονα από ανθρώπους που ενοχλούνται από τις μουσικές που ακούγονται, καμιά φορά και πέρα από την ώρα κοινής ησυχίας, καθώς τα σχολεία που κλείνουν «γιορτάζουν» και όλοι το ρίχνουν έξω.

Έχει καθιερωθεί οι Σύλλογοι Γονέων να διοργανώνουν γιορτές αποφοίτησης, κατά τις οποίες ρέει άφθονη η… τσίκνα πάνω στις ψησταριές και τα σουβλάκια έχουν την τιμητική τους. Ενίοτε συνοδευόμενα από χορούς και τραγούδια.

Τώρα, υπάρχουν, όπως σας είπα, και κάποιοι που δυσανασχετούν, παραπονιούνται για την ένταση του ήχου, αλλά και για την ποιότητα της μουσικής, καθώς αυτή δεν είναι του εκλεπτυσμένου γούστου τους.

Γι’ αυτό ακριβώς το γούστο μας στη μουσική θα ήθελα να σας μιλήσω, καθώς γιορτάσαμε χθες και την παγκόσμια ημέρα αφιερωμένη σ’ αυτήν, η οποία παγκόσμια ημέρα είναι ένα… ευρωπαϊκό γεγονός, αλλά μην το ψάχνετε.  

Το άλλο πουλάκι:

Ακούτε καινούρια πράγματα;

Εννοώ από πότε έχετε να ακούσετε κάτι νέο στη μουσική που τράβηξε την προσοχή σας, που σας έκανε να θέλετε να το ξανακούσετε, που σας έμεινε για λίγο η μελωδία και τη σιγομουρμουρίσατε στο μπάνιο…

Ακόμη όμως κι αν συνέβη κάτι τέτοιο, μήπως το τραγούδι που ακούσατε δεν είναι στην πραγματικότητα και τόσο καινούριο, με την έννοια ότι είναι γραμμένο πάνω στις φόρμες της μουσικής που αγαπήσατε κάποτε;

Όταν ήσασταν εσείς νέοι!

Το λέω, διότι έρευνες έχουν δείξει πως, στην πραγματικότητα, από μια ηλικία και μετά αρνούμαστε να ακολουθήσουμε τις αλλαγές που συμβαίνουν στον χώρο της μουσικής.

Μένουμε, λέει η έρευνα, προσκολλημένοι σε όσα γνωρίσαμε και αγαπήσαμε όταν ήμασταν νέοι. Κάθε τι καινούριο περνάει και χάνεται, χωρίς να μας αφήνει τίποτε. Γυρίζουμε εμμονικά στα ίδια και τα ίδια.

Δεν ξέρω πόσο σοβαρή είναι αυτή η έρευνα, μπορούμε όμως να παρατηρήσουμε και εμπειρικά ότι δεν απέχει πολύ από την αλήθεια. Δείτε τι γίνεται με τις τηλεοπτικές εκπομπές που παρουσιάζουν τραγούδια.

Επειδή το κοινό στο οποίο απευθύνονται, Σάββατο ή Παρασκευή βράδυ, δεν είναι η… νεολαία που βγαίνει από το σπίτι, θα έχετε παρατηρήσει ότι κάθε λίγο και λιγάκι το πρόγραμμα περιλαμβάνει… παλιά και αγαπημένα. 

Να τα ρεμπέτικα, να τα λαϊκά της δεκαετίας του 1960, το πολύ πολύ να κάνουν κι ένα βιαστικό πέρασμα από τα χρόνια του 1980, όμως, μέχρι εκεί. Ακόμα κι όταν παρουσιάζουν νέους καλλιτέχνες!

Αυτοί θα πουν καναδυό δικά τους τραγούδια και στη συνέχεια θα το ρίξουν στη γνωστή συνταγή «για να θυμούνται οι παλιότεροι και να γνωρίζουν οι νεότεροι»! Ό,τι δηλαδή γίνεται και στις καλοκαιρινές συναυλίες.

Όπου πάμε, κυρίως, για να ακούσουμε τα «δικά μας» τραγούδια, δηλαδή εκείνα με τα οποία μεγαλώσαμε. Που μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερα από εμάς, τα ακούγαμε όμως από το ραδιόφωνο μαζί με τους γονείς μας.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Δείτε τι γίνεται και στο φέισμπουκ.

Οι (διαδικτυακοί) φίλοι που θυμούνται κάθε τόσο να ανεβάσουν κανένα τραγουδάκι μάς θυμίζουν πάντοτε κάτι από τα παλιά. Τι γίνεται; Κανείς δεν έχει να προτείνει κάτι νέο; Ή μήπως έπαψαν πια να παράγονται αξιόλογα πράγματα;

Το είπαμε, το λέει η έρευνα. Το μυαλό μας, από μια ηλικία και μετά, δεν μπορεί, δεν έχει τη διάθεση θα λέγαμε, να γνωρίσει καινούρια πράγματα. Αυτά, όταν τα συναντάμε, από το ένα αφτί μπαίνουν και από το άλλο βγαίνουν.

Και αυτή πάλι η μόδα, να παίρνουν παλιά αγαπημένα τραγούδια και να τα «πειράζουν»; Το έκανε ένας, το έκανε κάποιος άλλος και τώρα έχει γίνει μόδα. Παιδιά, δεν στρώνεστε να γράψετε κανένα δικό σας τραγουδάκι;

Είμαστε που είμαστε εμείς οι μεγαλύτεροι κολλημένοι με το παρελθόν, αν έρχεστε κι εσείς οι νέοι και το αναμασάτε, ακόμη και με νέες (σε παλιές φόρμες κι αυτές) ερμηνείες, τότε τι θα απογίνουμε;

Ωστόσο, πιστεύω, αξίζει να ψάξουμε. Υπάρχουν σίγουρα πράγματα που συμβαίνουν εκεί έξω, απλώς δεν φτάνουν σ’ εμάς. Θα πρέπει να πάμε εμείς σ’ εκείνα. Βλέπετε, είναι και ο τρόπος με τον οποίο διαδίδεται πλέον η μουσική.

Ο οποίος είναι μακριά από τις δικές μας εμπειρίες. Ποιος κάθεται να ψάξει στο διαδίκτυο;

Ε, τώρα, το καλοκαίρι, που έχουμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο, ας κάνουμε μια προσπάθεια.

Να θυμηθούμε πώς είναι να ανακαλύπτεις πράγματα, βρε αδελφέ!

 Νέοι για (μ)πάντα!

180621 ΑΝΙΣΤΟΡΗΤΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Πόση Ιστορία γνωρίζουμε;

Το ερώτημα τίθεται συχνά κάπως διαφορετικά. Πόση Ιστορία αντέχουμε; Πρόκειται για δύο πτυχές, τις οποίες μπορεί να βρούμε μπροστά μας, όταν προσπαθούμε να συζητήσουμε ζητήματα όπως το «μακεδονικό».

Υπάρχει και μια ακόμη. Που λέει ότι «καταλαβαίνουμε περισσότερη Ιστορία από όση αντέχουμε». Όλα αυτά θα ήθελα να τα συζητήσουμε σήμερα, μαζί όμως με κάτι επιπλέον. Που δεν έχει να κάνει με το πόση Ιστορία γνωρίζουμε, αλλά πόσα γνωρίζουμε… για την Ιστορία!

Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή. Είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μια πολύ… επιδερμική σχέση με την Ιστορία. Στην καλύτερη περίπτωση θυμόμαστε κάποια πράγματα που διδαχτήκαμε στο Σχολείο.

Για το μακεδονικό, ας πούμε, οι  γνώσεις μας περιορίζονται στον Φίλιππο και σε μερικά ιστορικά ανέκδοτα με τον Μεγαλέξανδρο, όπως η εξημέρωση του Βουκεφάλα, ή η συνάντησή του με τον Διογένη.

Από κει και πέρα, κάνουμε ένα τεράστιο άλμα και πάμε στον Παύλο Μελά – τον Λάκη Κομνηνό, δηλαδή, στην ταινία, όπως την είδαμε καθώς μας πήγαιναν με τη γραμμή επί χούντας. Στο μεταξύ ένα τεράστιο κενό.

Δεν ξέρω αν κάποιοι «σκαλώνουν» στον Βουλγαροκτόνο ή στην θυσία της Αραπίτσας, για να φτάσουμε στα Μυστικά του Βάλτου (όσοι τα έχουμε διαβάσει και δεν τα ξέρουμε εξ ακοής) και μετά στα συλλαλητήρια του 1992!

Αυτά τα αναφέρω διότι όλη αυτή η τεράστια ιστορική μας γνώση σχετικά με το «μακεδονικό» συνοψίστηκε στο κεντρικό σύνθημα που ακούστηκε εκεί και έκτοτε παγιώθηκε: «Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική».

Τι λέτε; Έχω άδικο; Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: Προχθές, κατά τα επεισόδια που έγιναν με αφορμή την υπογραφή της συμφωνίας στις Πρέσπες, τηλεοπτικό σταθμός έδειχνε επί ώρα εικόνες γράφοντας από κάτω «Πισοδέρι Δράμας»!

Και δεν βρέθηκε ένας άνθρωπος να τους πει ότι άλλο Πισοδέρι και άλλο… Παγονέρι! Και ότι δεν μπορεί να υπογράφεται η συμφωνία στις Πρέσπες και οι άνθρωποι να διαμαρτύρονται στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα.

Το άλλο πουλάκι:

Αυτό είναι Γεωγραφία.

Ναι, αλλά, όπως λέει πάντα και η φίλη Μαριάννα Κορομηλά, «δεν μπορείς να μάθεις την Ιστορία, αν δεν γνωρίζεις καλά τη Γεωγραφία ενός τόπου». Για πολλούς Έλληνες, λοιπόν, η Μακεδονία είναι terra incognita άγνωστη χώρα.

Θυμάμαι έναν φίλο, «χαμουτζή», που έλεγε, όταν μάθαινε κάτι για την Μακεδονία, «αυτό έγινε εκεί πάνω, σ’ εσάς, στην… Κοζάνη»! Δηλαδή, Δράμα και Κοζάνη ήταν ένα και το αυτό! Και δεν ήταν ο μόνος!

Είπαμε όμως ότι θα μιλήσουμε όχι μόνο για την ιστορία που γνωρίζουμε, αλλά και για την Ιστορία που… αντέχουμε. Διότι, δεν μπορεί, όλα αυτά τα χρόνια κάτι θα ακούσαμε πέρα από όσα λένε τα σχολικά βιβλία.

Ας πούμε για το ποια ήταν η πληθυσμιακή σύνθεση της «Πρωτεύουσας της Μακεδονίας», όταν μπήκε σ’ αυτήν ελευθερωτής ο ελληνικός Στρατός, στις 26 Οκτωβρίου 1912. (Με βάση τη στατιστική που διενήργησε το ελληνικό Προξενείο.)

Ή τι γλώσσες έδειξε ότι ομιλούνται στη Μακεδονία, ας πούμε η απογραφή τού 1920, όπως διενεργήθηκε από το επίσημο ελληνικό κράτος. Αυτά, και πολλά άλλα, είναι κομμάτια μιας Ιστορίας που δύσκολα τα συζητάμε.

Ωστόσο, η μοίρα αυτού του τόπου μάς υποχρεώνει να καταναλώνουμε περισσότερη Ιστορία από όση αντέχουμε. Κι έτσι, θέλουμε δεν θέλουμε, γινόμαστε όλοι ειδήμονες, όπως σε κάθε θέμα που βρίσκεται κάποια στιγμή στην επικαιρότητα.

Ειδικά τα τελευταία χρόνια, με την τεράστια ανάπτυξη του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η κατανάλωση αυτή γίνεται πολύ πιο εύκολα. Κι έτσι προκύπτει το άλλο θέμα που πρέπει να συζητήσουμε.

Το είπαμε στην αρχή. Δεν έχει να κάνει με το πόση Ιστορία γνωρίζουμε, αλλά με το πόσα γνωρίζουμε για την Ιστορία. Δηλαδή για το τι είναι αυτή η επιστήμη και πώς πρέπει να την προσεγγίζουμε.

Αυτό είναι ένα πρόβλημα και το διαπιστώνει κανείς καθημερινά στις διαδικτυακές και όχι μόνον συζητήσεις. Βλέπει, ας πούμε, τον άλλο που βρήκε μια ενδιαφέρουσα (για τον ίδιο) ανάρτηση και έγινε γνώστης της Ιστορίας.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Αποσπασματικά και ξεκομμένα!

Μπορεί να βρει κάτι που έγραψε η Πηνελόπη Δέλτα, ή που είπε Χριστόδουλος ή ο Ανδρέας Παπανδρέου και, με βάση αυτό, τεκμηριώνει την (επιστημονική) θέση του πάνω στο επίμαχο ζήτημα της Μακεδονίας.

Ποτέ όμως μια φράση, όσο σημαντικό πρόσωπο και να είναι αυτός που την είπε, δεν αποτελεί ιστορική μαρτυρία, αν τη δεις αποκομμένη από το πλαίσιο μέσα στο οποίο ειπώθηκε. Αν δεν την τοποθετήσεις στην ιστορική συγκυρία.

Τη συγκεκριμένη φράση, λοιπόν, την είπε ο τάδε, την εποχή εκείνη, τότε που επικρατούσαν αυτές οι συνθήκες, επειδή είχε υπόψη του κάποια δεδομένα ή ήθελε να απαντήσει σε επιχειρήματα των αντιπάλων. 

Αν ζούσε σήμερα, με τα ισχύοντα δεδομένα, είναι βέβαιο πως θα έλεγε κάτι άλλο, χωρίς να μπορούμε να υποθέσουμε τι ακριβώς. Πάντως δεν έχει κανένα νόημα να επικαλούμαστε εμείς τα τότε λόγια του, για να τεκμηριώσουμε σημερινές θέσεις μας.

Για να το καταλάβετε, πάρτε δηλώσεις των σημερινών πολιτικών για το μακεδονικό και θα δείτε πως, κάνοντας μια λεπτομερή αναζήτηση, θα βρείτε ότι οι περισσότεροι έχουν πει πολλά και τα… αντίθετά τους.

Φαντάζεστε τους ερασιτέχνες ιστορικούς του μέλλοντος να βασίζονται σε μια αποκομμένη δήλωση των πολιτικών μας; Γι’ αυτό σας λέω είναι πολύ σοβαρό πράγμα η Ιστορία, για να παίζουμε μαζί της.

 Στο πόδι…