130527 ΜΑΟΪΚΟ

Το ένα πουλάκι:

Εδώ είμαστε.

Λέγαμε την Παρασκευή για το τι είναι αυτό που δίνει διαφορετική βαρύτητα στην εξόντωση, τη φυσική εξόντωση, με βίαιο και συχνά απάνθρωπο τρόπο, αθώων θυμάτων.

Ανθρώπων που έτυχε να έχουν «λάθος» πίστη, ή «λάθος» χρώμα, να ανήκουν σε «λάθος φυλή, ή να έχουν «λάθος» πολιτικές αντιλήψεις.

Ανθρώπων που, καμιά φορά, δεν έχουν καν κάτι από αυτά τα «λάθη», που απλώς κοιτάζουν τη δουλειά τους, που υπηρετούν την τέχνη τους, που δεν εκφράζονται ποτέ δημοσίως…

Τι είναι, λοιπόν αυτό που δίνει ελαφρυντικά τους θύτες κάποιων τέτοιων θυμάτων, ενώ καταδικάζει απερίφραστα εκείνους άλλων;

Μήπως το λεγόμενο «θεωρητικό υπόβαθρο»; Μήπως το όνομα της «ιδέας» στην οποία θυσιάζονται οι ζωές; Μήπως η προσωπικότητα του θύτη;

Αυτά και άλλα ερωτήματα προέκυψαν στη συζήτηση για την «πλάκα» που έκανε την περασμένη εβδομάδα ο Σλάβοϊ Ζίζεκ και τις αντιδράσεις που προκάλεσε σε εχθρούς και φίλους.

Όπως σας υποσχεθήκαμε το ψάξαμε λίγο περισσότερο και θα σας μιλήσουμε σήμερα για τη στάση, το γέλιο και το χειροκρότημα του Αλέξη Τσίπρα, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο τα ερμήνευσε η ΑΥΓΗ.

Θα ξεκινήσουμε με λίγη Ιστορία, η οποία ίσως να μην είναι γνωστή στους πολλούς. Διότι όλοι έχουν ακούσει για το Νταχάου και τα Γκούλγκ, λίγοι όμως γνωρίζουν την ονομαστή «Πολιτιστική Επανάσταση» και τα θύματά της.

Στις 2 Ιουνίου, λοιπόν, το 1966, μια μικρή ομάδα μαθητών στο μακρινό Πεκίνο κυκλοφόρησε μια αφίσα η οποία έγραφε: «Ανθρώπινα αισθήματα και ανοησίες! Θα είμαστε βίαιοι! Θα σας ρίξουμε στη γη και θα σας ποδοπατήσουμε». Την αφίσα οι μαθητές εκείνοι την υπέγραφαν ως «Ερυθροφρουροί».

Τι είχε συμβεί. Λίγους μήνες πριν ο ηγέτης Μάο είχε διόρισε τη σύζυγό του υπεύθυνη στο υπουργείο Πολιτισμού. Στα τέλη Απριλίου, η κυρία Μάο συνέταξε ένα καταγγελτικό μανιφέστο για τον «αφανισμό των τεχνών». Στόχος του αποτέλεσαν πρώτα τα βιβλία, κυρίως τα μυθιστορήματα, τα οποία εξυπηρετούσαν «αντικομματικές δράσεις».

Έργα του Σαίξπηρ ή του Γκαίτε συγκεντρώθηκαν και καταστράφηκαν. Ακολούθησε η όπερα και τα έργα της, τα «δράματα με φαντάσματα», αλλά και έργα συνθετών όπως ο Μπαχ, ο Μπέλα Μπάρτοκ και ο Σοστακόβιτς που χαρακτηρίστηκαν συλλήβδην «αστικά, φεουδαρχικά και ρεβιζιονιστικά».

Το άλλο πουλάκι:

Ύστερα ήρθαν οι ερυθροφρουροί.

Ο Μάο δήλωσε προς αυτούς την «αμέριστη υποστήριξή» του και έδωσε κατευθύνσεις στα στελέχη του κόμματος για την προστασία τους και να τους συνέστησε ενθαρρύνουν τους νέους να πυκνώσουν τις τάξεις τους.

Πρώτα θύματα αποτέλεσαν, όπως ήταν φυσικό, οι καθηγητές και οι άλλοι εκπαιδευτικοί. Χιλιάδες ξυλοκοπήθηκαν, εξευτελίστηκαν, βασανίστηκαν.

Ακολούθησαν οι διανοούμενοι, οι καλλιτέχνες και οι άνθρωποι του πνεύματος.

«Συντρίψτε τον παλιό πολιτισμό» ήταν το σύνθημα, με το οποίο άνθρωποι της τέχνης και του πολιτισμού βασανίστηκαν άγρια και δολοφονήθηκαν, ενώ καταστράφηκαν ανυπολόγιστα βιβλία, έργα τέχνης, μνημεία και μουσικά όργανα.

Στα δέκα χρόνια τρόμου που ακολούθησαν, έγινε μια τεράστια και βίαιη προσπάθεια να ξεριζωθούν οι παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα, η μακραίωνη κινέζικη κουλτούρα, ακόμα και καθημερινές συνήθειες των ανθρώπων.

Οι ερυθροφρουροί έφτασαν να προκαλέσουν κυκλοφοριακό πρόβλημα, αμφισβητώντας τη χρήση του κόκκινου φαναριού για τη στάση και του πράσινου για την κίνηση οχημάτων κα πεζών.

Επισήμως τα θύματα ανέρχονται σε τριάντα πέντε χιλιάδες, στην πραγματικότητα όμως ο αριθμός τους είναι ανυπολόγιστος.

Γιατί όμως σας τα θυμίζουμε όλα αυτά; Διότι, στη συζήτηση που έγινε για το «αστείο» με τα Γκούλαγκ, πέσαμε κατά λάθος πάνω σε μια… νεανική συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα. Ήταν μια συνέντευξη που έδωσε στο περιοδικό Schooligans, που κυκλοφορούσε ως ένθετο με την εφημερίδα «τα Νέα», τον Απρίλιο του 2008.

Επειδή δεν πολυπιστεύαμε στο απόσπασμα που διαβάζαμε, και επειδή έχουμε μάθει να μην έχουμε εμπιστοσύνη στο διαδίκτυο, ψάξαμε και βρήκαμε το περιοδικό. Τίτλος της συνέντευξης «Αλέξης Τσίπρας, Ωχ τι έγινε, ρε παιδιά; Κατάληψη;»

-Πρόσφατα έκανες μια δήλωση στα «ΝΕΑ» που ξεσήκωσε αντιδράσεις. Είπες ότι θαυμάζεις τη «διαχρονική σκέψη του Μάο». Πώς μπορείς να θαυμάζεις μια σκέψη που η εφαρμογή της στην Κίνα έφερε λογοκρισία, φυλακίσεις, δολοφονίες;

-Παιδιά, εγώ δεν είπα ότι θαυμάζω τον Μάο. Είπα ότι η σκέψη του Μάο, όχι ο Μάο ως προσωπικότητα, όχι ο Μάο ως διοίκηση, όχι ο Μάο ως καθεστώς – αλλά η σκέψη του Μάο σε πολλά σημεία αξίζει. Το πιστεύω αυτό.

-Ένα παράδειγμα;

-Ας πούμε η σκέψη πίσω από την Πολιστική Επανάσταση του Μάο είναι ότι πρέπει συνεχώς να αμφισβητούμε τις δομές και τα νομενκλατούρα, ακόμα κι όταν είμαστε μέσα στην «επαναστατική» διαδικασία. Αυτή είναι μια σημαντική σκέψη.

-Μα, αυτό είναι αστείο. Δηλαδή ο Μάο στη θεωρία ενθάρρυνε την αμφισβήτηση και στην πράξη επέβαλε τη λογοκρισία;

-Είναι πολύ αντιφατικό, το ξέρω. Ο Μάο εκτιμούσε ότι αυτό που κάνει είναι ένα βήμα προς τη σοσιαλιστική κοινωνία. Και πίστευε ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Αλλά ο σκοπός του, η πρόθεση του ήταν καλή.

-Από αυτή την καλή πρόθεση πέθαναν 38 εκατομμύρια άνθρωποι! Περισσότερους απ’ όσους σκότωσε ο Χίτλερ!

-Ε, τώρα δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τον Χίτλερ με τον Μάο. Μπορεί τα κομμουνιστικά καθεστώτα να είχαν αυτό το τεράστιο έλλειμμα ελευθερίας, αλλά τουλάχιστον είχαν στο κέντρο της σκέψης τους τον άνθρωπο.

-Αυτό λίγο ενδιαφέρει τον άνθρωπο που πεθαίνει.

-Όχι, δεν είναι έτσι. Και τέλος πάντων δεν είχαν ούτε κρεματόρια ούτε φούρνους με Εβραίους.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Καταλάβατε, φίλοι μου;

Εκείνο που μετράει είναι η πρόθεση, το κέντρο της σκέψης και φυσικά… η μέθοδος.

Χωρίς άλλα σχόλια.

Θαυμαστικό!