190402 ΣΠΙΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Από σπίτι!

Τέτοιο έπρεπε να είναι το κορίτσι. Όχι ότι και για το αγόρι δεν είχε σημασία, όμως για το κορίτσι ήταν καθοριστικό. Αλλά, γιατί λέω ήταν; Μήπως και σήμερα δεν έχει να κάνει με την άποψη που έχουμε για κάποιον;

Το «σπίτι» παίζει μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα ενός ανθρώπου. Αν δεν το πιστεύαμε αυτό, δεν θα παλεύαμε όλοι οι γονείς να δώσουμε στα παιδιά μας αρχές και αξίες για τη ζωή τους.

Βεβαίως, σε άλλες εποχές, πιθανότατα και σε άλλους τόπους, όταν έλεγαν «από σπίτι», εννοούσαν περισσότερο την αριστοκρατική καταγωγή κάποιου. Η οποία όμως ήταν και εγγύηση ότι πρόκειται για ακέραιο χαρακτήρα.

Σας θυμίζω ότι, όπως μας αναφέρει ο Μάικλ Κράιτον στο βιβλίο του «η μεγάλη ληστεία του τρένου», μέχρι τη βικτοριανή εποχή, θεωρούνταν απίθανο κάποιος ευγενής να διαπράξει αδίκημα, ήταν όλοι τους «υπεράνω πάσης υποψίας».

(Εκείνο που έχει επίσης ενδιαφέρον ήταν πως πίστευαν ότι κάθε εγκληματική ενέργεια ήταν προϊόν ενός φτωχού… μυαλού. Πως ήταν αδύνατον κάποιος ευφυής να ασχοληθεί με το έγκλημα, κάτι που επίσης ανέτρεψε η μεγάλη ληστεία του τρένου.)

Όταν, λοιπόν, κάποιος είναι «από σπίτι», σημαίνει ότι έχει πάρει όλα εκείνα τα εφόδια που μια κοινωνία θεωρεί ότι απαρτίζουν έναν σωστό άνθρωπο. Όπως όμως κάθε κανόνας, έχει και αυτός τις (πολλές) εξαιρέσεις του.

Δεν είναι λίγες οι φορές που γνωρίζεις αξιολογότατα παιδιά και απορείς που έγιναν τόσο σπουδαία. Απορείς επειδή γνωρίζεις πολύ καλά τους γονείς τους, ανθρώπους που είναι… να τραβάς τον γιακά σου.

Υπάρχει όμως και το αντίθετο. Βλέπουμε παιδιά τα οποία μοιάζει να μην έχουν πάρει τίποτε από τους καθ’ όλα άξιους γονείς τους. Λες και δεν τα μεγάλωσαν εκείνοι, λες και δεν προσπάθησαν να τα κάνουν ανθρώπους.

Παρ’ όλα αυτά, πιστεύω πως, από όσα παίρνει κανείς από το σπίτι του, κάτι μένει. Μπορεί να μην φανεί όσο είναι νέος, όμως σίγουρα οι αρχές και οι αξίες υπάρχουν μέσα του και κάποια στιγμή στη ζωή του θα εκδηλωθούν.

Το άλλο πουλάκι:

«Θα το πω στον πατέρα σου».

Μου είχε κάνει εντύπωση που ένας καλός φίλος είχε θέσει ως προϋπόθεση για την εκλογή κάποιου τοπικού άρχοντα την καταγωγή του από τη Δράμα. «Ποιος είναι αυτός», αναρωτιόταν για κάποιον που είχε έρθει από άλλο μέρος.

«Ξέρουμε από πού κρατάει η σκούφια του; Εδώ, κάποιος δικός μας, έτσι και κάνει κάτι στραβό, μπορείς να του πεις και ένα “δεν ντρέπεσαι ρε, θα το πω στον πατέρα σου” και να τον επαναφέρεις στην τάξη».

Δεν είναι εντελώς λάθος το σκεπτικό. Το «σπίτι» λειτουργεί και ως ένα είδος… φρένου. Μπορεί η σκέψη ότι θα εκθέσει ή θα ρεζιλέψει τους δικούς του ανθρώπους να συγκρατήσει κάποιον από το να κάνει κάτι στραβό.

Δεν είναι τυχαίο ότι βλέπουμε συχνά ανθρώπους να ξεσαλώνουν ή και να παίρνουν τον κακό δρόμο, έτσι και βρεθούν μακριά από το οικογενειακό περιβάλλον. Παρ’ όλο που αυτό δεν τους απαγόρευε ρητά κάτι.

Ωστόσο ήταν εκεί. Ένιωθαν να τους παρακολουθεί, αισθάνονταν ότι κάπου οφείλουν να δώσουν λόγο για τις πράξεις τους και αυτό τους συγκρατούσε Όταν όμως βρέθηκαν μακριά, ή έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους…

Τα σκεφτόμουν όλα αυτά καθώς παρακολουθούσα τον δημόσιο διάλογο (σε μερικές περιπτώσεις να τον κάνει ο θεός) για υποψηφίους των οποίων μοναδικό προσόν θεωρείται η καταγωγή τους από «καλό» σπίτι.

Όπου το «καλό» νοηματοδοτείται κάθε φορά από εκείνους που προτείνουν ή υποστηρίζουν τη συγκεκριμένη υποψηφιότητα. Έχει όμως νόημα μια τέτοια συζήτηση, ή τζάμπα μαλώνουμε;

Όπως είπαμε και άλλη φορά, μπορεί από το σπίτι σου να παίρνεις κάποια εφόδια, γενικές αρχές και αξίες που θα σε καθοδηγήσουν στη ζωή σου, υπάρχουν όμως και πράγματα που δεν κληροδοτούνται, τα χτίζει ο καθένας μόνος του.

Δεν κληροδοτείται το ταλέντο ή η φυσική κλήση σε κάποια τέχνη. Δεν κληροδοτείται η επιστημονική κατάρτιση, πρέπει να την αποκτήσεις μόνος σου. Δεν κληροδοτούνται ούτε καν τα πολιτικά φρονήματα!

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Αν ήταν έτσι…

Δεν θα βλέπαμε χιλιάδες παιδιά να βαδίζουν σε διαφορετικούς πολιτικούς δρόμους από τους γονείς τους. Αφήστε που, κανονικά, κάθε παιδί οφείλει να «απομακρυνθεί» από τους γονείς του, τουλάχιστον όσο είναι νέο.

Να ψάξει δικά του μονοπάτια, να ανοίξει δικούς του ορίζοντες, να αμφισβητήσει ό,τι θεωρείται αξία για τους προηγούμενους, ακόμη και αν κάποια στιγμή επιστρέψει σε εκείνα που άφησε πίσω του, για να εξερευνήσει τη ζωή.

Επομένως, τι νόημα έχει να προτείνονται ως υποψήφιοι άνθρωποι των οποίων το σημαντικότερο εφόδιο είναι το πατρικό όνομα; Ή, ακόμα χειρότερα, τα προσόντα ή οι ιδιότητες που είχαν οι γονείς τους και οι παππούδες τους;

Αυτό, πρωτίστως, αδικεί τους ίδιους. Όλοι είμαστε περήφανοι για την καταγωγή μας, για τους γονείς μας, όσο μικρό κι αν ήταν το αποτύπωμα που αυτοί άφησαν στην κοινωνία. Από ένα σημείο και μετά όμως, ανοίγουμε τα δικά μας φτερά.

Το να επικαλούμαστε συνεχώς τη δική τους αξία, προκειμένου να… αναβαθμιζόμαστε εμείς δείχνει, ας μου επιτραπεί, ασέβεια στη μνήμη και το έργο τους. Διότι το πρώτο πράγμα που θα επιθυμούσε ένας άξιος γονιός για τα παιδιά του είναι αυτό.

Να χειραφετηθεί, να χαράξει τη δική του πορεία, να βρει ποιος πραγματικά είναι και αυτό να παρουσιάσει στην κοινωνία, ώστε να επιβραβευτεί ή να αποδοκιμαστεί για την δική του συμβολή στα κοινά.

Διαφορετικά, ό,τι και να καταφέρει μόνο με το όνομα των γονιών (ή των παππούδων) του, θα είναι μια ασέβεια προς εκείνους.

Από (ηλεκτρικό) τζάκι!