190403 ΕΚΤΕΘΕΙΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Sharenting.

Σας το δείχνω στα αγγλικά, γιατί εμείς τα πουλάκια δεν φημιζόμαστε και για την καλή προφορά μας. Μπορεί κι εσείς να μην το έχετε ξανακούσει, είναι όμως κάτι το οποίο πρέπει να μάθουμε, γι’ αυτό και το συζητάμε.

Πρόκειται για τη συνήθεια ορισμένων (πάρα πολλών) γονιών να κοινοποιούν ή να «μοιράζονται» νέα και φωτογραφίες των παιδιών τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κάτι που ήρθε και πρόσφατα στην επικαιρότητα.

Η γνωστή ηθοποιός Γκουίνεθ Πάλτροου (αυτό μπορώ να το προφέρω) ανάρτησε μια φωτογραφία με την δεκατετράχρονη κόρη της, ενώ έκαναν σκι. Η φωτογραφία είχε (διαδικτυακή) επιτυχία και πήρε δεκαπέντε χιλιάδες λάικ.

Ωστόσο, αυτό δεν άρεσε καθόλου στο παιδί, το οποίο έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στο ίνσταγκραμ: «Μητέρα, το έχουμε συζητήσει αυτό. Δεν μπορείς να κάνεις αναρτήσεις χωρίς την άδειά μου».

Η Γκουίνεθ Πάλτροου απάντησε: «Δεν μπορείς να δεις ούτε το πρόσωπό σου». Κάποιοι από τους ακολούθους τής γνωστής ηθοποιού υποστηρίζουν ότι, ως μητέρα, είχε κάθε δικαίωμα να μοιραστεί τις φωτογραφίες της κόρης της.

Άλλοι υποστηρίζουν ότι τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην προστασία του ιδιωτικού τους βίου. Όπως καταλαβαίνετε, το πράγμα χωράει πολύ μεγάλη συζήτηση, διότι είναι κάτι που το αντιμετωπίζουμε καθημερινά όλοι μας.

Ας δούμε πρώτα τι λέει μια πιο ειδική από εμάς. Διαβάζω σε σχετικό ρεπορτάζ: Η Άντρεα Σίιμπακ, καθηγήτρια Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο Ταρτού της Εσθονίας, είχε εκπονήσει πολλές μελέτες για το sharenting.

Μια μελέτη στην οποία συμμετείχαν ανήλικοι από την Εσθονία, ηλικίας 9 έως 13 ετών, διαπίστωσε ότι στα παιδιά άρεσε όταν οι γονείς «μοιράζονταν θετικά πράγματα γι’ αυτά», μόνο που δεν συμφωνούν στο… θετικά.

Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε αυτό που οι γονείς και τα παιδιά θεωρούν καλές φωτογραφίες. Στα παιδιά δεν αρέσει όταν οι γονείς μοιράζονταν φωτογραφίες στις οποίες απαθανατίζονταν με ξεχτένιστα μαλλιά ή με ένα φόρεμα που δεν είναι του γούστου τους.

Συχνά οι γονείς δεν θεωρούν ότι αυτό είναι πρόβλημα. Για τους προεφήβους, όμως, αυτά τα στοιχεία επηρεάζαν την αυτοεκτίμησή τους και μπορούσαν να οδηγήσουν σε διαδικτυακό εκφοβισμό.

Το άλλο πουλάκι:

Ή σε κάτι χειρότερο!

Διότι ένας άλλος πιθανός κίνδυνος του sharenting είναι «η ψηφιακή απαγωγή». Τι σημαίνει αυτό; Μας το εξηγεί η ίδια καθηγήτρια: «Όταν ξένοι λαμβάνουν τις παιδικές φωτογραφίες και τις χρησιμοποιούν για τη διάπραξη απάτης ή στην παιδική πορνογραφία».

Σας φαίνεται υπερβολικό; Για να σας βοηθήσω θα σας μεταφέρω το τι άκουσα, πριν από χρόνια, σε μια ενημερωτική συζήτηση με ομιλητή τον πλέον ειδικό στο θέμα της εγκληματικότητας μέσω διαδικτύου.

Την εποχή εκείνη ήταν Ταξίαρχος – Διευθυντής του τμήματος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Μιλώ για τον κ. Μανόλη Σφακιανάκη, ο οποίος ήταν όσο πιο σαφής γινόταν: «Καμία απολύτως φωτογραφία των παιδιών στο διαδίκτυο».

Ο κίνδυνος δεν αφορά μόνο «τα πιο ειδεχθή εγκλήματα που μπορεί να σας έρχονται στο μυαλό», όπως χαρακτηριστικά είπε, αλλά ακόμα και για τις πιο απλές δυσάρεστες καταστάσεις στις οποίες εκτίθενται τα παιδιά.

Αναφέρθηκε σε πολλά περιστατικά παιδιών ανά την Ελλάδα, τα οποία βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη θέση, όταν φωτογραφίες τους «πειράχτηκαν» μέσω φωτομοντάζ και διέρρευσαν στο σχολικό τους περιβάλλον.

Τα παρουσίαζαν με το πρόσωπό τους, αλλά με το σώμα κάποιας πορνοστάρ, κάτι που, φυσικά, ενοχλεί το παιδί, κυρίως όμως προκαλεί τον χλευασμό των συμμαθητών του ή, ακόμα χειρότερα, οδηγεί σε bullying.

Ο κ. Σφακιανάκης τόνισε όσο πιο εμφατικά μπορούσε ότι ο καλύτερος τρόπος για να προστατέψουμε την ψηφιακή ταυτότητα του παιδιού μας είναι να μην ποστάρουμε ποτέ απολύτως τίποτα για εκείνο.

Κάποιοι γονείς, είπε, θεωρούν ότι λαμβάνουν ένα «μέτρο προστασίας» ποστάροντας φωτογραφίες χωρίς να αναγράφουν τα ονόματα των παιδιών τους, όμως αυτές θα παραμείνουν για πάντα εκεί, διαθέσιμες προς όλους.

Δεν αποκλείεται στο μέλλον, μία φωτογραφία του παιδιού σας που ποστάρατε όταν είναι 4 ετών, να συνδεθεί με κάποια που θα ποστάρει ένας φίλος του όταν θα είναι 10 ετών, και αργότερα με κάποιο επαγγελματικό του προφίλ.

Έτσι να δημιουργηθεί ένα πλήρες ψηφιακό αρχείο του παιδιού, πάνω στο οποίο δεν θα μπορείτε να έχει κανέναν έλεγχο! Ίσως τώρα να ακούγεται ασήμαντο, αν το καλοσκεφτείτε, όμως…

Το γεγονός ότι ο καθένας θα μπορεί να έχει πληροφορίες για ολόκληρη την ζωή του παιδιού σας, τις οποίες θα διαχειρίζεται όπως θέλει, είναι τουλάχιστον τρομακτικό.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Το πρώτο που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι πως ό,τι «ανεβαίνει» στο διαδίκτυο, πρακτικά δεν κατεβαίνει ποτέ! Μπορείτε να διαγράψετε όσες φωτογραφίες έχετε αναρτήσει, ώστε να μην είναι διαθέσιμες στον οποιοδήποτε.

Στις ρυθμίσεις ασφαλείας τού μέσου επιλέξτε αφενός τις φωτογραφίες σας να βλέπουν μόνο οι φίλοι σας -ούτε καν οι φίλοι των φίλων- και επιλέξτε να ενημερώνεστε κάθε φορά που κάποιος σας κάνει tag σε μία φωτογραφία.

Έτσι ώστε να την εγκρίνετε πριν δημοσιευτεί (αν είναι και τα παιδιά σας στην φωτογραφία αυτήν, το δικό σας όνομα θα είναι αυτό που πιθανότατα θα γίνει tag).

Τέλος, ενημερώστε κάθε φίλο και γνωστό σας ότι δεν θέλετε επ’ ουδενί να ποστάρουν φωτογραφίες ή πληροφορίες, στην οποία εμφανίζεται ή αναφέρεται το παιδί σας. Αυτά τόνισε ο πλέον ειδικός.

Εσείς κάν’τε ό,τι σας φωτίσει ο Θεός!

 Μην εκτίθεστε και μην εκθέτετε!