120130 ΑΓΓΕΛ(ΟΠΟΥΛ)ΙΚΟ

Το ένα πουλάκι:

Πόσο κακός μπορείς να δείχνεις;

Τον κύριο Δημήτρη Δανίκα δεν τον εκτιμούσα ποτέ, ούτε ως κριτικό κινηματογράφου πολύ δε περισσότερο ως πολιτικό αναλυτή.

Όσες φορές τον διάβαζα ή τον έβλεπα στην τηλεόραση αναρωτιόμουν πώς είναι δυνατόν να έχει «βήμα» στα ΜΜΕ ένας άνθρωπος  σαν κι αυτόν.

Τώρα το πράγμα ήρθε κι έδεσε με το τελευταίο του κατόρθωμα!

Διότι άλλο να είσαι αιρετικός, άλλο να προσπαθείς να φαίνεσαι κι εντελώς άλλο να είσαι εκτός τόπου και χρόνου.

Βλέπετε; Επιλέγω πολύ προσεκτικά τους χαρακτηρισμούς μου και θέλω να τονίσω ότι όλοι όσα ακούσατε ή θα ακούσετε παρακάτω αναφέρονται στον δημόσιο λόγο του κι όχι στον άνδρα, τον οποίο ούτε που ξέρω ούτε που θέλω να μάθω.

Έτσι, για να μην υποπίπτουμε κι εμείς σε εκείνα τα οποία σχολιάζουμε.

Τι έπραξε λοιπόν ο κύριος Δανίκας; Για κάποιον άγνωστο λόγο (κακό πράγμα η δίκη προθέσεων) επέλεξε την ημέρα του θανάτου του Θόδωρου Αγγελόπουλου να πει ό,τι στραβό γνώριζε για τον σκηνοθέτη.

Προσέξτε! Για τον άνθρωπο, όχι για το έργο του!

Δεν θέλω εδώ να επαναλάβω αυτά που έγραψε στα ΝΕΑ, μπορεί κάποιοι αν ενδιαφέρονται να τα βρουν στο διαδίκτυο.

Αφήστε που τα ΝΕΑ απέσυραν από τη ηλεκτρονική μορφή τους το συγκεκριμένο κείμενο.

Άλλο ωραίο δείγμα δεοντολογίας αυτό! Ωστόσο μπορεί να βρεθεί το κείμενο του Δανίκα και, συγχρόνως, τα όσα του σούρνουν διάφορα εξαιτίας αυτού.

Εμείς, για άλλη μια φορά, θα σταθούμε στο φαινόμενο.

Τι σημασία έχει για το κοινό του το αν ένας δημιουργός είναι, ας πούμε, εγωιστής ή φιλόδοξος ή γκρινιάρης ή κοντός ή φαλακρός ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο;

Είναι δυνατόν να μιλάμε για έναν σκηνοθέτη και, αντί να πούμε κάτι για το έργο του, να στεκόμαστε στα «κουσούρια» που πιστεύουμε ότι είχε ως άνθρωπος;

Το άλλο πουλάκι:

Και το τάιμινγκ;

Διαλέγεις τη μέρα του θανάτου ενός μεγάλου δημιουργού για να μας μιλήσεις για τις όποιες παραξενιές του;

Όλοι οι άνθρωποι έχουμε τα κουσούρια μας. Γι’ αυτά κρινόμαστε στις προσωπικές ή τις οικογενειακές μας σχέσεις.

Οι δημιουργοί όμως κρίνονται από το έργο τους, όπως οι γάτοι, που θα έλεγε και ο Μάο, από τα πόσα ποντίκια πιάνουν, όχι από το αν είναι άσπροι ή μαύροι, έχουν φουντωτή ουρά ή κοντά μουστάκια.

Ειδικά την ημέρα του θανάτου ενός δημιουργού, έχουμε υποχρέωση να σταθούμε και να δούμε τι μας είπε με το έργο του, πόσο ανθεκτικό ήταν, τι νέους δρόμους άνοιξε, πόσο επηρέασε την πορεία της τέχνης του, τι μιμητές βρήκε στις επόμενες γενιές…

Το αν είχε κάποια ανθρώπινα ελαττώματα ως χαρακτήρας, αυτό πιθανόν να απασχολήσει τους βιογράφους του στο μέλλον και όσους ενδιαφέρονται για τέτοιου είδους… λεπτομέρειες.

Εξάλλου, είναι κανόνας γνωστός σε όλους ότι πρέπει να ψάξεις πάρα πολύ ανάμεσα στους μεγάλους δημιουργούς και καλλιτέχνες για να βρεις αυτό που θα ονομάζαμε «καλός άνθρωπος».

Ίσως γιατί, αν ήταν «καλοί άνθρωποι», πιθανότατα να μην είχαν εκείνο το κάτι άλλο που κάνει τους μεγάλους δημιουργούς.

Ας αφήσουμε όμως τον κύριο Δανίκα και τις απόψεις του κι ας πούμε κι εμείς δυο λόγια για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο και το σινεμά που δημιούργησε.

Τις ταινίες του Αγγελόπουλου δεν μπορείς να τις αγνοήσεις. Μπορείς να πεις ότι τις λάτρεψες ή ότι σε κούρασαν, ότι δεν τις κατάλαβες ή ότι σε συγκλόνισαν, ότι, μαγεύτηκες από τις εικόνες ή ότι θα ήθελες και κάτι πέρα από αυτές, δεν μπορείς όμως να τις αγνοήσεις.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Για έναν απλούστατο λόγο.

Διότι πήραν το ελληνικό σινεμά και το πήγαν αλλού. Έδωσαν μια νέα ματιά σ’ αυτή την τέχνη, στάθηκαν με συνέπεια στον αντίποδα της τρέχουσας λογικής και της αντίστοιχης αισθητικής, είχαν να πουν κάτι πέρα από μια απλή ιστορία.

Ίσως αυτό το τελευταίο να ήταν για πολλούς και το αδύνατο σημείο τους. Μαθημένοι καθώς, είμαστε σε ιστορίες με αρχή, μέση και τέλος, σε έναν τρόπο γραφής μονοδιάστατο, σε εικόνες που όπως σωστά ειπώθηκε μπαίνουν μέσα σου κι όχι εσύ μέσα σ’ αυτές, είναι δύσκολο να παρακολουθήσουμε μια ταινία του Αγγελόπουλου.

Κι αν το κάνουμε, θα πρέπει οπωσδήποτε να εξασφαλίσουμε τους σωστούς όρους, τις κατάλληλες συνθήκες, για παράδειγμα είναι αδύνατον να παρακολουθήσεις μια τέτοια ταινία στην τηλεόραση.

Πολλά όμως είπαμε και μάλιστα χωρίς να είμαστε ειδικοί.

Αυτοί, που ξέρουν, έχουν επιλέξει να διδάσκουν τις ταινίες του Αγγελόπουλου στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου.

Εμείς απλώς θα θυμόμαστε τα βράδια που περάσαμε μαγεμένοι στις σκοτεινές αίθουσες και τις ατέλειωτες συζητήσεις που ακολούθησαν.

Τα άλλα είναι για τους… Δανίκες!



Από το Τοπίο στην ομίχλη

 στο…Ταξίδι στα Κύθηρα!