130304 ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΟ-7

Το ένα πουλάκι:

Ένα καλύτερο Σχολείο…

Αναρωτιόμασταν την Παρασκευή τι άραγε να σημαίνει αυτό το πράγμα. Υπάρχει ένα αντικειμενικά «καλό σχολείο» ή αυτό εξαρτάται από τη δική μας οπτική, τους στόχους που βάζουμε ως κοινωνία και τις προσδοκίες που έχουμε για τη διαμόρφωση της νέας γενιάς;

Ρητορικό το ερώτημα, θλιβερές οι διαπιστώσεις.

Πρώτα πρώτα ας μιλήσουμε για την απουσία οράματος. Η πολιτεία παραλαμβάνει τα παιδάκια από το νηπιαγωγείο και, μέσα από εκπαιδευτικές διαδικασίες που διαρκούν δεκατρία ή δεκατέσσερα χρόνια τα παραδίδει στην κοινωνία ακαδημαϊκούς πολίτες.

Χωρίς, δυστυχώς, να κάνει το πιο βασικό. Να αναρωτηθεί τι είδους πολίτες θέλει. Ποια εφόδια, τι δεξιότητες, τι γνώσεις και τι είδους συμπεριφορές πρέπει να πάρει το παιδί από το σχολείο; Το πράγμα είναι τόσο συγκεχυμένο που, τελικά, βαδίζει με αυτόματο πιλότο.

Επειδή η πολιτεία δεν έχει δικό της μπούσουλα, αναλαμβάνει η κοινωνία, η οποία έχει για τα τέκνα της όλο κι όλο έναν «παιδαγωγικό στόχο». Να μπουν σε μια σχολή, όσο το δυνατόν πιο γκλαμουράτη. Όμως και στην τελευταίος σχολή των ΤΕΙ να περάσουν πάλι καλύτερα είναι από το να μάθουν, ας πούμε, μια τέχνη.

Αυτό είναι το όραμα. Αυτός είναι ο στόχος.

Ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα έχει υποταχθεί σ’ αυτό, στην επιτυχία στις πανελλήνιες εξετάσεις. Το είχαμε πει και σε άλλη ευκαιρία. Αν ρωτήσεις τους γονείς τι από τα δύο προτιμούν, να αποκτήσει το παιδί τους μια ουσιαστική μόρφωση, με τον κίνδυνο όμως να μην τα καταφέρει στις πανελλήνιες ή να πετύχει σίγουρα σ’ αυτές κι ας είναι ένας παπαγάλος, θα σου απαντήσουν «το δεύτερο».

Το σχολείο δεν είναι ξεκομμένο από την κοινωνία, δεν μπορεί να αποτελεί γυάλινο κλουβί.

Οι παλαιότερο θυμούνται ίσως εποχές που η γνώση, η μόρφωση αποτελούσαν αξίες αυταπόδεικτες. Ως εκ τούτου, ο μηχανισμός που μπορούσε να τις προσφέρει, το σχολείο, ήταν κάτι πολύ υψηλό, που το εκτιμούσαν και το σέβονταν μικροί και μεγάλοι.

Με τα χρόνια, αξία έγινε μόνο η επιτυχία στις πανελλήνιες κι αυτή μπορεί να την προσφέρει το φροντιστήριο!

(Έτσι τουλάχιστον νομίζουν όλοι όσοι δεν αναλογίζονται τι θα ήταν το φροντιστήριο χωρίς το σχολείο.)

Το άλλο πουλάκι:

Ποιες είναι οι αξίες σήμερα;

Πριν από χρόνια, αν ένας πατέρας έλεγε στο παιδί του «κοίτα να μάθεις γράμματα, να μορφωθείς», αυτό δεν θα τον ρωτούσε ποτέ «γιατί».

Σήμερα θα το κάνει. Δεν θα ρωτήσει το παιδί «γιατί», αν ο γονιός του πει «κοίτα, παιδί μου, να μπορέσεις να βγεις στην τηλεόραση»!

Άλλαξαν οι καιροί, άλλαξαν οι αξίες.

Ποιος εκτιμά έναν άνθρωπο για τη μόρφωσή του, για την ευθυκρισία του, για τον τρόπο που μιλά ή γράφει, για την οξυδέρκειά του, το πόσο φιλότεχνος είναι, για το λεπτό του χιούμορ, τη σχέση του με το βιβλίο ή τους δίσκους…

Μπορεί να γίνεις γνωστός, έστω κάνοντας φτηνά και ανόητα πράγματα;

Μπορείς να βγάλεις, εύκολα και γρήγορα, χρήματα, να περιφέρεις την κενότητά σου σε ακούσια «χάπενιγκς» και να φωτογραφίζεσαι για τα περιοδικά του λάιφ στάιλ;

Αυτός είσαι! Δυστυχώς, αυτός (αυτή) είσαι και στα μάτια των παιδιών!

Τι να σου κάνει, μετά, το σχολείο;

Πώς να ανταγωνιστεί τα μεσημεριάτικα της τηλεόρασης, τα κουτσομπολίστικα περιοδικά, το κινητό -το πιο ακριβό μοντέλο- που αγόρασε ο συμμαθητής, το τζιπ που φέρνει τη συμμαθήτρια στην αυλόπορτα…

Μήπως όμως δεν έχει και το ίδιο ευθύνες;

Το σχολείο λειτουργεί… αντιπαιδαγωγικά, σε δύο κατευθύνσεις.

Πρώτα πρώτα εθίζει τους μαθητές στη λογική της ήσσονος προσπάθειας. Όλοι αριστεύουν, όλοι περνούν τις χρονιές, όλοι εισάγονται στις σχολές, «νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες».

Ούτε αυτός που προσπαθεί ανταμείβεται αναλόγως, ούτε ο άλλος που τα φορτώνει στον κόκορα παθαίνει τίποτε.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Το άλλο είναι το χειρότερο.

Αν υπάρχει ένα είδος πολίτη για το οποίο προετοιμάζει το σχολείο τους μαθητές, αυτό είναι ο πολίτης-συνδικαλιστής κα μάλιστα η πιο κακή εκδοχή του.

Το παιδί στο σχολείο έχει δικαιώματα, αλλά όχι αντίστοιχες υποχρεώσεις. Μπορεί να συνδικαλίζεται (ξέρω νήπια που ψηφίζουν) και μαθαίνει να διεκδικεί (πορείες, καταλήψεις…) πάντοτε όμως με το αζημίωτο.

Όλα αυτά τα έχουμε ξαναπεί, δεν χάνουμε τίποτε να τα επαναλαμβάνουμε.

Ας σταθούμε όμως σε κάτι τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό: το σχολείο, εδώ και αρκετά χρόνια, κινείται προς τα εκεί το σπρώχνει, κάθε φορά, ο χρηματοδοτικός άνεμος των ΕΠΕΑΕΚ.

Δηλαδή, εμείς, ως χώρα, όχι μόνο δεν έχουμε αποφασίσει τι ζητάμε από το σχολείο, αλλά, επιπλέον, υλοποιούμε μόνο εκείνα τα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από Ευρωπαϊκά Ταμεία, χωρίς να εξετάζουμε αν τα χρειαζόμαστε πραγματικά ή χωρίς να μπορούμε να τα προσαρμόσουμε στις δικές μας ανάγκες.

Όταν τελειώσει η χρηματοδότηση, σταματούν και τα προγράμματα. Τόσο καλά!

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, που έτσι αδρά το περιγράψαμε, τι μπορεί να κάνει, τι μπορεί να αλλάξει η αξιολόγηση;

Από την απάντηση που θα δώσουμε στο ερώτημα, ίσως φανεί, τελικά, τόσο χρήσιμη διαδικασία είναι και κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορεί να υλοποιηθεί.

Αύριο.

Σχολείο ζωής!