130328 ΠΛΗΡΩΤΕΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Ποιος πληρώνει την κρίση;

Αυτό είναι ένα ερώτημα για το οποίο η περίπτωση της Κύπρου μάς βοήθησε να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα, όχι όμως και να δώσουμε απάντηση. Για να μην χαλάσουμε τις καρδιές μας, θα μιλήσουμε με υποθετικά σενάρια, ο καθένας όμως μπορεί να κάνει τις αναγωγές του σε όποια περίπτωση επιθυμεί.

Έχουμε μία χώρα, ας υποθέσουμε ότι τη λένε… Τραπεζανία, σε κρίση. Βέβαια, όλες οι κρίσεις δεν είναι ίδιες. Σε κάποια περίπτωση μπορεί να φταίει η στρεβλή ανάπτυξη, σε κάποια άλλη το τραπεζικό σύστημα, ας υποθέσουμε όμως ότι η χώρα αυτή τη βούλιαξε τη βάρκα και τώρα χρειάζεται μια βοήθεια για να στανιάρει.

Εθελοντές να τη βοηθήσουν υπάρχουν πολλοί, ζητούν όμως κάτι εξωφρενικά επιτόκια, από το φόβο ότι η οικονομία της χώρας θα χειροτερέψει και θα χάσουν τα λεφτά τους.

Έτσι καταφεύγουν στους μόνους πρόθυμους να τους δανείσουν, οι οποίοι όμως θέλουν και απαιτούν από την Τραπεζανία να πάρει τέτοια μέτρα, ώστε να εξασφαλίσουν, σε κάποιο βαθμό, τα χρήματα που θα της δώσουν.

Τι λογής θα είναι αυτά τα μέτρα; Δηλαδή ποιοι από τους κατοίκους της Τραπεζανίας θα σηκώσουν το βάρος της κρίσης;

Εδώ λοιπόν μπαίνει ένα ζήτημα πολιτικό που, όπως όλα αυτά τα ζητήματα, εξαρτάται από τον συσχετισμό των δυνάμεων που υπάρχει στην χώρα.

Το πρώτο που χρειάζεται είναι να συμφωνηθεί αν η κρίση πρέπει να πληρωθεί ή όχι, διότι η απάντηση δεν είναι αυτονόητη.

Σίγουρα στην Τραπεζανία θα υπάρχουν και πολιτικές δυνάμεις που θα λένε να αρνηθούμε το χρέος και να μην πληρώσουμε τίποτε.

Αυτό σημαίνει έξοδο της Τραπεζανίας από όλους τους διεθνείς οργανισμούς και απομόνωση, πολιτική και οικονομική της χώρας. Όσοι το υποστηρίζουν όμως ξέρουν πως μπορεί και να μην είναι έτσι.

Είναι βέβαιοι, ή υποθέτουν, ή φαντάζονται πως θα συμβούν δύο τινά.

Πρώτον ότι οι δανειστές θα εξακολουθούν να τους δανείζουν, φοβούμενοι ότι μια χρεοκοπία της Τραπεζανίας θα επηρεάσει και τους ίδιους. Δεύτερον ότι θα βρεθούν κάποιοι να τους συμπαρασταθούν δανείζοντάς τους όσα χρειάζονται, χωρίς να ζητούν ανταλλάγματα ή μέτρα από τους πολίτες.

Το άλλο πουλάκι:

Εδώ μπαίνει η Κύπρος.

Στην περίπτωση της οποίας φάνηκε ότι ούτε το ένα μπορεί να συμβεί ούτε το άλλο. Έτσι η Τραπεζανία αποφασίζει να αγνοήσει αυτές τις φωνές που είναι και μειοψηφικές και να ψάξει έναν τρόπο για να πληρώσει τα χρέη της.

Ποιος θα είναι αυτός;

Προσωπικά έχω μια πρόταση, θα έλεγα όμως ότι είναι ανέφικτη: το βάρος να επωμιστούν οι πολίτες εκείνοι που ψήφιζαν τις κυβερνήσεις που οδήγησαν την Τραπεζανία στη χρεοκοπία. Μάλιστα ανάλογα με το βαθμό εμπλοκής του καθενός.

Αν ήσουν απλό μέλος του κόμματος, στέλεχος, συνδικαλιστής, ψηφοφόρος ή «συμπαθών» να έχεις ανάλογο μερίδιο στο φορτίο!

Είπαμε όμως ότι αυτό είναι ανέφικτο κι έτσι πρέπει να αναζητηθεί κάποιος άλλος, ρεαλιστικός τρόπος κατανομής των βαρών.

Αυτός δεν πρέπει να είναι άσχετος με το είδος της κρίσης που έπληξε την Τραπεζανία. Αν το πρόβλημα είναι δημοσιονομικό, η αντιμετώπιση θα είναι διαφορετική απ’ ό,τι αν είναι τραπεζικό.

Πρέπει δηλαδή να εντοπιστούν τα αίτια, ώστε ο λογαριασμός να βαρύνει περισσότερο εκείνους που ωφελήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια και μάλιστα όχι όλους στον ίδιο βαθμό.

Ας υποθέσουμε ότι το πρόβλημα της Τραπεζανίας ήταν δημοσιονομικό, ότι δηλαδή οι δαπάνες του κράτους ήταν πολύ περισσότερες από τα έσοδά του και αναγκαζόταν να δανείζεται υπερβολικά.

Πώς πρέπει σ’ αυτή την περίπτωση να μοιραστούν τα βάρη;

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ποιοι ήταν η ευνοημένοι;

Οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι, όσοι απολάμβαναν τα αγαθά της δημόσιας υγείας και παιδείας, την ασφάλεια της μονιμότητας, όσοι πλήρωναν χαμηλούς ή καθόλου φόρους…

Όλοι αυτοί πρέπει να πληρώσουν τον λογαριασμό, όχι όμως… ρεφενέ!

Ο καθένας αναλόγως με τον βαθμό που απόλαυσε τα αγαθά τής προ κρίσης εποχής.

Ασφαλώς και δεν υπάρχει κάτι που να μας δίνει ακριβής μετρήσεις. Γι’ αυτό το θέμα είναι κατ’ εξοχήν πολιτικό και συσχετισμού δυνάμεων.

Υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που πιέζουν ώστε το μεγαλύτερο βάρος να πέσει στους πολλούς φουκαράδες, άλλες που αγωνίζονται να πληρώσουν οι λίγοι έχοντες. Τις πρώτες σχηματικά και συμβατικά θα τις κατατάσσαμε στον χώρο της δεξιάς, τις άλλες σε εκείνον της αριστεράς, αν εξακολουθούσαν να υπάρχουν και να λειτουργούν τέτοιοι χώροι.

Υπάρχουν και δυνάμεις που λένε «να μην πληρώσει κανείς», χωρίς –προσέξτε- να αρνούνται ότι πρέπει να πληρωθεί το χρέος.

Αυτές θα τις κατατάσσαμε στο χώρο του λαϊκισμού, ο οποίος, δυστυχώς, ζει και βασιλεύει.

Τώρα, αντίστοιχα, αν το πρόβλημα της Τραπεζανίας ήταν τραπεζικό, θα έπρεπε εξίσου να αναζητηθούν λύσεις που να μοιράζουν τα βάρη στους ωφελημένους της προηγούμενης περιόδου.

Ποιοι έχουν κερδίσει από τη στρεβλή ανάπτυξη του τραπεζικού συστήματος; Πόσα κέρδισε ο καθένας; Ε, ας βάλουν το χέρι στην τσέπη. Το θέμα είναι επίσης πολιτικό και συσχετισμού δυνάμεων.

Όλοι όμως θα πρέπει να παραδειγματιστούν ώστε να μην ξαναπάθουν.

Ο λογαριασμός… στους κυρίους!