130327 ΑΡΝΗΤΙΚΟ

Το ένα πουλάκι:

Εσείς τι καταλάβατε;

Ξενυχτήσαμε περιμένοντας να μάθουμε την κατάληξη που θα έχει η περιπέτεια στην οποία μπήκε η Κύπρος και το μόνο που καταφέραμε είναι να βγάλουμε ορισμένα συμπεράσματα.

Πόσο ασφαλή είναι θα το δείξει ο χρόνος.

Θα σας παρουσιάσουμε μερικά από αυτά, χωρίς αξιολογική σειρά, έτσι όπως έρχονται στο μυαλό κάποιου που παρακολουθεί τα γεγονότα και τις εξελίξεις να τρέχουν και ακούει τους πρωταγωνιστές να μιλούν μετά το πάθημά τους.

Για άλλη μια φορά, λοιπόν, βγαίνει το συμπέρασμα πως, όταν μπεις σε μια διαδικασία και κερδίζεις εύκολο χρήμα είναι πολύ δύσκολο, ίσως αδύνατο, να σταματήσεις και να σκεφτείς μήπως το παρακάνεις.

Αυτό ισχύει για όλους τους ανθρώπους, αλλά και για ολόκληρες οικονομίες. Όπως φάνηκε εκ των υστέρων, από συνεντεύξεις που παρακολουθήσαμε, όλοι ήξεραν ότι κάτι (όχι κάτι, πολλά, πάρα πολλά) πάει στραβά με την οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου, όμως κανείς δεν σκεφτόταν να βάλει πρώτος ένα φρένο.

Είναι το μεθύσι του κέρδους; Είναι ο φόβος του ανταγωνισμού – ποιος θα δείξει ότι υποχωρεί πρώτος;

Πάντως δεν μπορεί –όχι πια- να είναι η άγνοια. Εδώ φαίνεται ότι παραβιάστηκαν στοιχειώδεις κανόνες της οικονομίας και στήθηκε μια στρεβλή «ανάπτυξη» με μαύρο χρήμα, με έναν υπερτροφικό τριτογενή τομέα, με εξωπραγματικά επιτόκια και υπερβολικούς δανεισμούς.

Στο σημείο αυτό ας αναφερθεί όμως μια δεύτερη παρατήρηση: Κανείς από τους Κύπριους που είδα να μιλούν στην τηλεόραση –δεν εννοώ το πλήθος έξω από τις τράπεζες, εννοώ πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές- κανείς δεν είπε πως τους φταίει μια διεθνής συνομωσία που θέλει το κακό της Κύπρου.

Όλοι είπαν «φταίξαμε» και ο καθένας έκανε απλώς μια διαφορετική κατανομή των ευθυνών.

Προσέξτε! Φταίξαμε. Όχι έφταιξαν οι άλλοι, η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση, τα συνδικάτα, οι τραπεζίτες, οι πλούσιοι, το κεφάλαιο…

Το άλλο πουλάκι:

Άλλα συμπεράσματα;

Δεν αρκεί ένα ηρωικό ΟΧΙ για να σώσει την κατάσταση. Το όχι μπορεί να σώζει τα προσχήματα ή την υπόληψη εκείνων που το αποτολμούν, το ζήτημα όμως είναι να έχει κι ένα καλύτερο αποτέλεσμα από το ναι.

Εμείς όμως έχουμε μια διαφορετική παράδοση. Όπως διάβασα σε ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο του Τάκη Θεοδωρόπουλου, όλοι θυμούνται και θαυμάζουν τον Λεωνίδα και ελάχιστοι μνημονεύουν τους πραγματικούς νικητές των Περσών, τον Μιλτιάδη, τον Θεμιστοκλή, τον Αριστείδη, τον Κίμωνα.

Μπορεί να ευθύνεται και ο Καβάφης με τις «Θερμοπύλες» που μας διδάσκουν στο Σχολείο, παρ’ όλο που ο ίδιος, με το «πλην Λακεδαιμονίων» έκανε πιο ξεκάθαρη τη θέση του.

Οι Κύπριοι το ξανασκέφτηκαν το όχι και επέστρεψαν με την ουρά στα σκέλια για το κούρεμα.

Δεν το λέω με καμιά διάθεση χαιρεκακίας. Γιατί ακούστηκε και αυτό. Οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις «πόνταραν» πάνω στις κινήσεις που έκανε η κυπριακή πλευρά.

Και οι μεν αντιμνημονιακές πανηγύρισαν το ΟΧΙ, θεωρώντας και αφήνοντας να εννοηθεί πως η ελληνική στάση απέναντι στην Τρόικα δεν ήταν μονόδρομος, υπήρχε και ο δρόμος της άρνησης, οι δε μνημονιακές κρυφοχάρηκαν από το πάθημα της Κύπρου και την επιστροφή της στο «μνημόνιο», διότι αυτό υπονοεί πως και οι ελληνικοί χειρισμοί ήταν η μόνη επιλογή που είχαμε.

Τα συμπεράσματα συνεχίζονται:

Είναι σωστό, πάντως περισσότερο ασφαλές, να γνωρίζει κανείς τις πραγματικές του δυνατότητες σε ένα διαπραγματευτικό παιχνίδι.

Και, σε κάθε περίπτωση να κάνει εγκαίρως τις επιλογές και τους σχεδιασμούς του και όχι να αυτοσχεδιάζει κάτω από πίεση ή παρασυρμένος από συναισθηματισμούς.

Αυτό με τους συναισθηματισμούς είναι πολύ λυπηρό, τραγικό, που δεν μπορούν να το καταλάβουν όχι μόνο απλοί πολίτες αλλά και άνθρωποι που ασχολούνται με την πολιτική και παρακολουθούν τις διεθνείς εξελίξεις.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Δεν υπάρχει συναίσθημα.

Κανείς, στον διεθνή στίβο, δεν σε λυπάται, ούτε σε βοηθά, για… τα ωραία σου μάτια, την ιστορία σου, ή την προσφορά σου στον πολιτισμό. Στην ωμή πραγματικότητα δεν υπάρχουν φίλοι και εχθροί, υπάρχουν χώρες που έχουν συμφέροντα, επιδιώξεις, στόχους βραχυπρόθεσμους και μακροχρόνιους.

Αυτό κάποιοι το καταλαβαίνουν, κάποιοι όχι.

Μου έκαναν εντύπωση οι απαντήσεις που έδωσαν οικονομικοί παράγοντες της Κύπρου στην ερώτηση κατά πόσο τους επηρέασε το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων.

«Όταν παίζεις με υψηλό ρίσκο», είπαν, «έχεις και μεγάλο κέρδος. Οι κυπριακές τράπεζες αγόραζαν εν γνώσει τους ελληνικά ομόλογα, υπολογίζοντας πως το τεράστιο κέρδος από αυτά δεν θα εξανεμιζόταν ακόμη και με ένα κούρεμα 30%! Δυστυχώς όμως ήταν μεγαλύτερο. Παίξαμε και χάσαμε!»

Βλέπετε;

Αν ήμασταν εμείς πιθανότατα θα κλαιγόμασταν για τις επιπτώσεις που είχε η… προσπάθειά μας να βοηθήσουμε την μαμά Ελλάδα.

Η οικονομία όμως και τα παιχνίδια της δεν είναι… Γιουροβίζιον, να δίνεις τους βαθμούς σου σε όποιον θεωρείς αδελφή χώρα.

Τουλάχιστον οι Κύπριοι, λέγοντας το ηρωικό τους ΟΧΙ, κατάλαβαν ποιοι είναι οι εχθροί και ποιοι οι φίλοι τους και ξεμπέρδεψαν (ελπίζω) με τις αυταπάτες.

Εμείς ακόμη βαυκαλιζόμαστε.

Η μεγάλη άρνηση!