190620 ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Πώς θα πάμε στις κάλπες;

Το ερώτημα δεν είναι… πρακτικό, δηλαδή δεν αναρωτιόμαστε με ποιο τρόπο θα πάμε να ψηφίσουμε –ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο. Θα υπολογίσει και τα έξοδα και θα πάει, γιατί αυτό επιτάσσει το καθήκον απέναντι στη δημοκρατία.

Άλλο θέλω να πω. Κάθε εκλογική αναμέτρηση έχει συνήθως ένα διακύβευμα, ένα δίλημμα, αν προτιμάτε, βάσει του οποίου οι ψηφοφόροι τοποθετούνται προεκλογικά και… τοποθετούν το ψηφοδέλτιο μέσα στον φάκελο και την κάλπη.

Εκτός από εκείνους που είναι ορκισμένοι ψηφοφόροι κάποιου κόμματος, που ό,τι και να συμβεί εκείνο θα ψηφίσουν, οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους το σκέφτονται (ή το έχουν σκεφτεί) με βάση αυτό το διακύβευμα.

Το οποίο μπορεί να είναι υπαρκτό, μπορεί όμως και όχι. Συνήθως είναι εκείνο που θέτουν προεκλογικά στους πολίτες τα δυο μεγάλα κόμματα που διεκδικούν την εξουσία –γι’ αυτό μιλήσαμε και για δίλημμα.

Το καθένα από τα κόμματα αυτά οφείλει να παρουσιάσει ένα «αφήγημα», έναν λόγο δηλαδή για τον οποίο οι ψηφοφόροι πρέπει να το προτιμήσουν έναντι του αντιπάλου του. Το αφήγημα αυτό μπορεί να είναι τελείως απλοϊκό.

Δηλαδή η μεν (αξιωματική) αντιπολίτευση να λέει «ψηφίστε εμάς για να φύγουν αυτοί και να τα αλλάξουμε όλα», η δε κυβέρνηση να ζητά την ψήφο των πολιτών «για να συνεχιστεί το έργο μας και να μην αλλάξουμε δρόμο».

Εννοείται «τώρα που μπήκαμε στον σωστό και όλα πάνε κατ’ ευχήν». Όπως καταλαβαίνετε, πάντοτε η αντιπολίτευση βρίσκεται σε κάπως πιο πλεονεκτική θέση, σε σχέση με την κυβέρνηση. Λογικό αυτό!

Διότι οι πολίτες ποτέ δεν είναι ευχαριστημένοι. Ό,τι και να κάνει εκείνος που έχει την εξουσία, πάντα θα υπάρχουν οι γκρινιάρηδες, και δεν είναι λίγοι, που θα πιστεύουν ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι και καλύτερα.

Έρχεται, λοιπόν, ο άλλος και σου λέει ψήφισε εμένα να τα αλλάξω. Αν μπορέσει μάλιστα και διερευνήσει πού ακριβώς εστιάζεται η δυσαρέσκεια των πολιτών, τότε μπορεί να κάνει και πιο συγκεκριμένες προτάσεις.

Το άλλο πουλάκι:

Η κυβέρνηση τι να πει;

Έκανα λάθη και σας στεναχώρησα, αλλά τώρα το κατάλαβα και θα διορθωθώ την επόμενη τετραετία; Γι’ αυτό η συνήθης πρακτική είναι να απειλεί τους πολίτες πως, αν έρθουν οι άλλοι, όλα θα γίνουν χειρότερα.

Έχει βέβαια και η (εκάστοτε) κυβέρνηση τις δικές της «αβάντες». Μέσω του κυβερνητικού μηχανισμού μπορεί να διορίζει ή να πραγματοποιεί ρουσφέτια, δημιουργώντας έτσι μια κρίσιμη μάζα δικών της ψηφοφόρων.

Έχει πάντοτε έναν αξιοσέβαστο αριθμό πολιτών οι οποίοι επωφελούνται με διάφορους τρόπους από το γεγονός ότι βρίσκονται κοντά στη εξουσία και δεν θέλουν με κανέναν τρόπο να αλλάξει αυτό.

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα περιμένουμε να δούμε ποιο είναι το διακύβευμα των επερχόμενων εκλογών. Τι λέει η καθεμιά από τις δυο παρατάξεις που φιλοδοξούν να σχηματίσουν κυβέρνηση στις 8 Ιουλίου.

Και οι δύο «παίζουν στο ταμπλό» που περιγράψαμε προηγουμένως, όχι όμως το ίδιο δυνατά. Ας ξεκινήσουμε από την αντιπολίτευση, της οποίας το ισχυρό χαρτί σ’ αυτές τις εκλογές είναι… η κυβέρνηση.

Όπως την προηγούμενη φορά (για εντελώς διαφορετικούς λόγους και με εντελώς διαφορετικό τρόπο) ο ΣΥΡΙΖΑ εκμεταλλεύτηκε την δυσαρέσκεια, την «αγανάκτηση» του κόσμου, τώρα κάνει το ίδιο η Νέα Δημοκρατία.

Δημιούργησε, λοιπόν, ένα αρκετά ισχυρό αφήγημα, που εστιάζεται στα σημεία εκείνα για τα οποία υπάρχει η μεγαλύτερη δυσαρέσκεια. Την ασφάλεια των πολιτών, τη μείωση των φόρων και την προσέλκυση επενδύσεων.

Το αφήγημα αυτό το χαρακτηρίσαμε ισχυρό, γιατί έχει μερικά πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Είναι (δηλαδή φαίνεται) απλό, εφικτό και περιέχει ένα στοιχείο αυτοαναφορικότητας, δηλαδή δυνατότητα αυτοχρηματοδότησης.

(Υποτίθεται ότι) η μείωση των φόρων θα φέρει την αύξηση των επενδύσεων, οι οποίες με τη σειρά τους θα φέρουν πλούτο, έτσι ώστε να ισοσκελιστούν τα (μειωμένα, λόγω μικρότερων φόρων) έσοδα του κράτους.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Και ο ΣΥΡΙΖΑ;

Δυστυχώς γι’ αυτόν, το αφήγημά του δεν είναι καθόλου ισχυρό. Κατ’ αρχάς είναι τελείως ετεροπροσδιορισμένο: Μην ψηφίζετε τον Μητσοτάκη, γιατί θα σας βάλει να δουλεύετε εφτά ημέρες την εβδομάδα.

Επιμένουν τόσο πολύ σ’ αυτό, που, έτσι και ο Μητσοτάκης δεν είχε κάνει εκείνη τη δήλωση (η οποία άλλα λέει, βέβαια) νομίζει κανείς ότι δεν θα είχαν τίποτε άλλο να πουν για να προσελκύσουν, ή να μην χάσουν, ψηφοφόρους.

Επειδή δεν θέλω να είμαι άδικος, το ψάχνω λίγο περισσότερο και διαβάζω στο πρωτοσέλιδο της ΑΥΓΗΣ: «Στήριξη της κοινωνίας, ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας. Όχι στην επιστροφή στις πολιτικές και τις πρακτικές που χρεοκόπησαν τη χώρα».

Το πρώτο μέρος ασαφές και γενικόλογο, που μπορεί όμως να καταλάβει κανείς τι εννοεί, αν δει την (προεκλογική, κυρίως) επιδοματική πολιτική της κυβέρνησης. Ποια είναι όμως η «πραγματική οικονομία» κατά τον ΣΥΡΙΖΑ;

Ποιες είναι οι πολιτικές και οι πρακτικές που χρεοκόπησαν τη χώρα, στις οποίες δεν πρέπει να επιστρέψουμε; Οι αθρόες προσλήψεις (και μάλιστα ημετέρων) στο Δημόσιο, καθώς και η  παντελής απουσία αξιολόγησης;

Οι «επιχειρήσεις» του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα που εξακολουθούν να μπαίνουν μέσα; Οι συνταξιοδοτήσεις σε «νεαρή» ηλικία που ισχύουν ακόμη; Η ίδρυση περισσότερων νέων Πανεπιστημίων (πια) και σχολών σε κάθε… χωριό;

Για να μην «επιστρέψουμε» σε όλα αυτά (και σε πάρα πολλά άλλα), θα πρέπει πρώτα να… απομακρυνθούμε, να πάψουμε δηλαδή όχι μόνο να τα εφαρμόζουμε, αλλά και να σκεφτόμαστε με βάση τη λογική τους.

Θα το κάνουμε;

 Το αφήγημα θέλει καλούς αφηγητές!