130211 ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΟ-1

Το ένα πουλάκι:

Ο Κώστας το ‘πιασε!

Ρε, βλάκα, είπε στον Λευτέρη, το πρόβλημα δεν είναι ούτε οικονομικό, ούτε πολιτικό, είναι ανθρωπολογικό!

Αλήθεια, πόσο τρυφερό ακούγεται αυτό, ρε «ρε βλάκα», μεταξύ φίλων, που γνωρίζονται και αγαπιούνται χρόνια!

Αποδεικνύει, για μια ακόμη φορά, περίτρανα αυτό που υποστηρίζει η γλωσσολογία, πως το νόημα σε μια γλωσσική πράξη το δίνει η περίσταση επικοινωνίας.

Ας επανέλθουμε όμως στη συζήτηση που έγινε με ένα ποτήρι κρασί «στα γρήγορα» και είχε αφορμή το πρόσφατο βιβλίο του Θόδωρου Ζιάκα. Ο Λευτέρης προσπάθησε να πει τα τετριμμένα, για τους πολιτικούς που «τα φάγανε», για το «λούκι» μέσα στο οποίο μας έχουν βάλει, για όσα τέλος πάντων ακούμε καθημερινά να λέγονται περί κρίσης.

Το πρόβλημα όμως είναι ανθρωπολογικό!

Προσπαθήσαμε να το εξηγήσουμε για να γίνει πιο κατανοητό.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, ας πούμε μέχρι την ηλικία των γονιών μας, υπήρχε ένας τύπος ανθρώπου που είχε πολύ διαφορετικές αξίες από τις σημερινές.

Στην κοινωνία ξεχώριζαν άλλος γιατί ήταν καλός νοικοκύρης, άλλος καλός οικογενειάρχης, άλλος καλός τεχνίτης, άλλος έντιμος έμπορος, άλλος για την λεβεντιά του, άλλος για το ήθος του, άλλος γιατί ήταν καλός χορευτής ή καλός οργανοπαίκτης…

Σιγά σιγά αυτό χάθηκε. Το πώς ακριβώς συντελέστηκε αυτή η αλλαγή είναι θέμα μεγάλης συζητήσεις. Το γεγονός, είναι πως στις μέρες μας επικράτησε ένας άλλος τύπος ανθρώπους, αυτός που παίρνει αξία μόνο από τη δυνατότητα που έχει να καταναλώνει.

Δεν έχει σημασία αν είσαι μορφωμένο ή αμόρφωτος, έντιμος ή «λαμόγιο», καλός στη δουλειά σου ή αρπακολλατζής, πραγματικά άξιος ή νούμερο…

Δεν έχει σημασία τι τρόπους ή μέσα μεταχειρίζεσαι, πόσο σταθερός είσαι στις αξίες σου –αν έχεις κάποιες αξίες- εκείνο που μετράει είναι η δυνατότητά σου να βγάζεις λεφτά και να τα επιδεικνύεις καταναλώνοντας.

Το άλλο πουλάκι:

Κατανάλωση για την κατανάλωση!

Τι κι αν δεν πρόκειται ποτέ να βγεις με το αυτοκίνητο έξω από την πόλη; Το θηριώδες τζιπ το αγοράζεις για να σε βλέπουν οι άλλοι και να σκάζουν.

Τι κι αν έχεις τριμελή οικογένεια; Το πεντακοσίων τετραγωνικών σπίτι είναι εκεί για να θυμίζει σε όλους ποιος είσαι!

Αυτός ο τύπος ανθρώπου, που κυριάρχησε στον τόπο μας τα τελευταία χρόνια, είναι που έφερε και τις διάφορες αλλαγές για τις οποίες τώρα ψάχνουμε τις αιτίες.

Εύκολος και γρήγορος πλουτισμός, χωρίς κόπο.

Άρα μηδενική προσπάθεια, άρα δάνεια, άρα χρηματιστήριο, άρα συνεχείς απαιτήσεις για μεγάλες αμοιβές, άρα πολλές θέσεις αργομισθίας, άρα διαπλοκή, άρα άπλωμα του χεριού στο δημόσιο χρήμα, άρα…

Όταν δεν υπάρχει Θεός, λέει ο Ντοστογιέφσκι, όλα επιτρέπονται.

Θεός με την έννοια κάποιου να ορίζει τι είναι καλό και κακό, πού πρέπει να σταματάμε, πώς καθορίζονται οι αξίες ή πώς νοηματοδοτείται η ζωή μας…

Αυτός ο τύπος ανθρώπου όχι μόνο επικράτησε, αλλά έκανε τα παιδιά του σαν τα μούτρα του.

Δεν χρειάζεται να προσπαθούν τα παιδιά, ας παίρνουν καλούς βαθμούς μόνο και μόνο γιατί είναι παιδιά!

Δεν χρειάζεται να τα αξιολογούμε, δεν χρειάζεται να επιβραβεύουμε τους άξιους, τους εργατικούς, όσους έχουν άριστη διαγωγή, για να μη δημιουργήσουμε τραύματα στους υπόλοιπους.

Όλοι αριστεύουν στο Δημοτικό, όλοι προάγονται στο Γυμνάσιο, παρακαλάμε ακόμα κι εκείνους που δεν πατούν στο σχολείο να έρθουν να τους δικαιολογήσουμε τις απουσίες, για να μη χάσουν τη χρονιά, όλοι τελειώνουν το Λύκειο και όλοι μπαίνουν σε μια σχολή, ακόμη και με βαθμολογία κάτω του 5!

Τι θα απογίνουν αυτά τα παιδιά;

Έχει ο Θεός. Και οι γονείς. Που θα παρακαλέσουν, θα γλείψουν, θα λαδώσουν, θα απειλήσουν, θα εκβιάσουν προκειμένου να βολέψουν τα βλαστάρια τους, που, στο κάτω κάτω, έχουν κι ένα χαρτί, βρε αδελφέ!

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Δεν μιλάμε για τις εξαιρέσεις!

Για τον κανόνα μιλάμε, τη γενική εικόνα βλέπουμε.

Την εικόνα μιας κοινωνίας τού «δε βαριέσαι», της ήσσονος προσπάθειας, των ημετέρων, όπου ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να κάνει τα πάντα, προκειμένου να βγάλει εύκολα και γρήγορα χρήμα και να καταναλώνει.

Να καταναλώνει σπίτια, αυτοκίνητα, ρούχα, κινητά, υπηρεσίες, διακοπές, αλλά και να καταναλώνει τη φύση, την πόλη μέσα στην οποία ζει, το νερό που πίνει και τον αέρα που αναπνέει.

Θέλετε κι άλλο;

Να καταναλώνει επίσης συναισθήματα, φιλίες, έρωτες, προσωπικές σχέσεις…

Να έχει όχι φίλους, αλλά παρέες, όχι ένα αγόρι ή ένα κορίτσι, αλλά γκόμενους και γκόμενες, να μην κάνει έρωτα, αλλά σεξ, να μην ζει, αλλά να περνάει καλά!

Ο άνθρωπος αυτός χρεοκόπησε, χρεοκοπημένος ήταν εξ αρχής.

Η οικονομική κρίση τον πήρε και τον σήκωσε, γιατί δεν πατούσε στα πόδια του, ήταν καβάλα σε ένα καλάμι.

Τώρα πληρώνει ακριβά και θα πληρώνει για πολλά χρόνια ακόμη.

Περισσότερα όμως αύριο, με άλλο ένα ποτήρι κρασί!

Τι είχαμε, τι χάσαμε!