140321 ΒΙΒΛΙΟΦΑΓΟ-2

Το ένα πουλάκι:

Τελικά, πάει η ενιαία τιμή στο βιβλίο.

Το συζητούσαμε τις προάλλες και είχαμε καταλήξει πως το βιβλίο είναι ένα πολύ ιδιαίτερο προϊόν, όχι με την έννοια που δίνουμε στο ιδιαίτερο, όταν μιλάμε για ευπαθή ή άλλα προϊόντα.

Το εξήγησα σε μια συζήτηση με φίλο έμπορο και το κατάλαβε πολύ καλά. Θα σας το πω κι εσάς ίσως γίνει πιο σαφές.

Ας υποθέσουμε ότι ένα εμπορικό κατάστημα πουλάει τρόφιμα, αλλαντικά, τυροκομικά, τέτοια.

Ο καταστηματάρχης, εκτός από την καθαριότητα, την ευγένεια, την εξυπηρέτηση, τις τιμές, προσπαθεί να προσελκύσει την πελατεία του με την ποιότητα των προϊόντων που διαθέτει.

Βάζει στο μαγαζί του ό,τι πιο εκλεκτό υπάρχει στην αγορά.

Φανταστείτε όμως να αρχίσει να παρατηρεί πως οι πελάτες του δείχνουν ολοένα και μεγαλύτερη εκτίμηση στα κατώτερης ποιότητας προϊόντα. Αντί να του ζητούν τα πιο φρέσκα, εκείνα που φτιάχνονται από τα καλύτερα υλικά, του ζητούν «δεύτερο πράμα», χαμηλής ποιότητας, όχι απαραίτητα και τιμής. Η τιμή μπορεί να είναι ίδια με τα άλλα προϊόντα του.

Ε, εσείς τι προβλέπετε ότι θα γίνει.

Σιγά σιγά θα αρχίσει να αποσύρει από τις βιτρίνες του τα προϊόντα πρώτης ποιότητας και θα τις γεμίζει με ό,τι πιο σκάρτο ζητάνε οι πελάτες.

Άντε, σε κάποια άκρη μπορεί να κρατήσει και κάτι ποιοτικό για κανέναν μερακλή.

Αυτό όμως, αν γενικευτεί, θα έχει επίπτωση και στα προϊόντα που παράγουν οι προμηθευτές του, αλλαντοποιοί, τυροκόμοι κ.λπ.

Έτσι, χωρίς να το καταλάβουμε, η παραγωγή αγνών και ποιοτικών προϊόντων θα σταματήσει εντελώς και στην πιάτσα θα κυκλοφορούν μόνο τα σκάρτα, που τα ζητάει ο πολύς κόσμος.

Το σενάριο μπορεί να φαίνεται εξωπραγματικό, αν το δούμε σε άλλα προϊόντα –εξάλλου η ποιότητα συνήθως συμβαδίζει με τις τιμές- είναι όμως πολύ ρεαλιστικό αν το δούμε στα βιβλία.

Εκεί, δύο προϊόντα ίδιας τιμής, μπορεί να έχουν εντελώς διαφορετική ποιότητα και αξία. Μπορεί ένα αριστούργημα να πωλείται όσο ένα προχειρογραμμένο βιβλίο της σειράς.

Το περίεργο είναι ότι τα βιβλιοπωλεία ζουν κυρίως από αυτά, τα «δεύτερης ποιότητας» βιβλία, όπως και από τα σχολικά βοηθήματα, κάποια παιδικά κ.λπ.

Το άλλο πουλάκι:

Δείτε το λίγο με τις ταινίες.

Που είναι κάπως συγγενικές με το βιβλίο.

Κι εκεί βλέπουμε ότι τα πιο εμπορικά φιλμ δεν είναι και τα ανώτερα καλλιτεχνικά.

Κανείς κινηματογράφος –την αίθουσα εννοώ- δεν μπορεί να σταθεί φέρνοντας μόνο «αριστουργήματα της 7^ης τέχνης».

Θα κλείσει σε λίγες εβδομάδες.

Ευτυχώς στον κινηματογράφο υπάρχει και το Χόλιγουντ που κάποιες φορές συνδυάζει στοιχεία καλλιτεχνικά με κάποια στάνταρτς ποιότητας, κι έτσι απευθύνεται στο ευρύ κοινό, χωρίς να του προσφέρει μόνο σκουπίδια.

Αν δούμε όμως το φαινόμενο στη διάρκεια χρόνων, θα παρατηρήσουμε, ας πούμε, πως ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος έχει χαθεί από τις αίθουσες. Για να μη μιλήσουμε για παραγωγές άλλων χωρών, που έχουν να μας δώσουν αριστουργήματα, τα οποία θα πρέπει οι λάτρεις του είδους να τα αναζητήσουν σε ειδικά φεστιβάλ, σε ειδικές προβολές κινηματογραφόφιλων,  ή σε πολύ εξειδικευμένα βίντεο κλαμπ.

Ε, κάπως έτσι θα είναι και η εξέλιξη της ιστορίας του βιβλίου. Να μην απορούμε αν σε μερικά χρόνια στις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων βλέπουμε μόνο τα λεγόμενα ευπώλητα βιβλία.

Βιτρίνες βιβλιοπωλείων είπα; Μάλλον έπρεπε να πω στις προθήκες των πολυκαταστημάτων, διότι προς τα εκεί πάει το πράγμα.

Όλη η δουλειά γίνεται προκειμένου να διευκολυνθούν αυτά και να τραβήξουν όσο μεγαλύτερη πελατεία μπορούν, χάρη στις εκπτώσεις και τις προσφορές που θα πραγματοποιηθούν.

Είπαμε όμως. Στα βιβλία που θα μείνουν τελικά στα ράφια τους.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Δεν είπαμε τι αποφασίστηκε.

Η ενιαία τιμή παραμένει μόνο στα λογοτεχνικά βιβλία και για την πρώτη τους μόνο έκδοση.

Εδώ υπάρχει μια μεγάλη πονηριά.

Μέχρι τώρα ίσχυε η ενιαία τιμή για δύο χρόνια από την έκδοση. Τώρα σου λέει μόνο για την πρώτη. Που μπορεί ο άλλος να κάνει μια πρώτη «εκδοσούλα» με καμιά πεντακοσαριά κομμάτια και αμέσως δεύτερη, για την οποία δεν θα ισχύει πλέον η ενιαία τιμή.

Τα πρώτα αντίτυπα κατευθύνονται στα μικρά βιβλιοπωλεία και τα επόμενα, με τις μεγάλες εκπτώσεις του εκδότη, στα πολυκαταστήματα.

Μένει να το δούμε. Όπως μένει να δούμε και τον τρόπο με τον οποίο θα αντιδράσουν τα μικρά βιβλιοπωλεία.

Ίσως ήρθε ο καιρός, εκτός από τις γνώσεις, την εμπειρία και τη συνεχή ενημέρωσή τους να προχωρήσουν και σε άλλα βήματα συνεργασίας. Φαντάζομαι ότι μπορούν να κάνουν μια συνεργασία μέσω της οποίας θα προχωρούν σε πιο μεγάλες παραγγελίες, ώστε να επιτυγχάνουν και αυτοί μεγαλύτερη έκπτωσης από τους εκδότες.

Το καλό βιβλίο πρέπει να στηριχθεί, να τύχει θετικής διάκρισης, διότι η ισοπέδωση θα το εξαφανίσει.

Στο τέλος τέλος, ας το στηρίξουμε εμείς που το αγαπάμε.

Βιβλιοφάγοι!