140130 ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Δεν είν’ αργία, είν’ απεργία!

Ποιος δεν γνωρίζει το περίφημο σύνθημα που είχε την αφέλεια να προσπαθήσει να επαναφέρει το νόημα της ημέρας εκεί από όπου ξεκίνησε; Διότι η Πρωτομαγιά πραγματικά ήταν κάποτε απεργία.

Κάποτε όμως, όχι πλέον! Σήμερα κατέληξε (αν προτιμάτε, κατάντησε) να είναι αργία, «κανονικά και με το νόμο», για να θυμηθώ και μια έκφραση που χρησιμοποιούσαμε παλιά. Είχε, δηλαδή και αυτή την προδιαγεγραμμένη πορεία πολλών άλλων «ημερών».

Οι οποίες ξεκινούν να σηματοδοτούν κάποιο σημαντικό γεγονός και καταλήγουν εορταστικές επέτειοι, κατά τις οποίες «γιορτάζουμε», χωρίς συχνά να θυμόμαστε για ποιον ακριβώς λόγο, ή ποιο γεγονός.

Ξέρω. Θα αναρωτιέστε τι μ’ έπιασε και τα σκέφτομαι όλα αυτά -έφτασα μέχρι Πρωτομαγιά- ενώ δεν έχει βγει ακόμη ο Γενάρης. Τα σκέφτομαι διότι σήμερα είναι των Τριών Ιεραρχών, εορτή των γραμμάτων, και τα σχολεία έχουν αργία.

Ή μήπως δεν έχουν; Μήπως είναι ημέρα εορταστικών εκδηλώσεων; Και τι είδους εκδηλώσεις μπορεί να είναι αυτές; Εκκλησιασμός; Μόνο; Τι άλλο; Και, αν ναι, ποιοι είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθήσουν και ποιοι απλώς… «μπορούν» να το κάνουν;

Ποιος θα μας το πει; Ποιος είναι αρμόδιος να απαντήσει σ’ αυτά τα ερωτήματα; Όπως θα διαπιστώσατε κι εσείς, φαίνεται πως, για άλλη μια φορά, έχουμε μπλέξει τους νόμους, τις εγκυκλίους και τις αρμοδιότητες σε ένα θέμα που θα έπρεπε να είναι απλό και σαφές.

Από τη μια μεριά το υπουργείο Παιδείας και από την άλλη ο εκπαιδευτικός κόσμος να μην μπορούν να συμφωνήσουν στο τι ακριβώς είναι η μέρα αυτή, η δική τους μέρα, και με ποιους τρόπους θα γιορταστεί, αν θα γιορταστεί.

Κι όμως, το θέμα είναι πολύ απλό. Ή θα μπορούσε να είναι τέτοιο. Για να πιάσουμε μια άκρη του κουβαριού, ας γυρίσουμε λίγο πίσω. Και θα το κάνουμε με τη βοήθεια μιας ομιλίας που άκουσα κάποτε να εκφωνείται την μέρα αυτή.

Επειδή τη θεώρησα ενδιαφέρουσα, έψαξα και τη βρήκα –σήμερα κάνεις θαύματα με το διαδίκτυο. Θα σας διαβάσω μόνο την αρχή, που μας δίνει το έναυσμα να σκεφτούμε πάνω στο θέμα που συζητάμε. Το νόημα και το περιεχόμενο της γιορτής.

Το άλλο πουλάκι:

Άσε, θα το διαβάσω εγώ.

«Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ γιατί θα έπρεπε να υπάρχει μια γιορτή για τα γράμματα; Πότε και ποιοι το αποφάσισαν αυτό; Και γιατί θα έπρεπε η μέρα αυτή να είναι η μέρα των Τριών Ιεραρχών;

Από την εποχή της Τουρκοκρατίας ακόμη, οι παππούδες μας σκέφτηκαν πως θα έπρεπε να υπάρχει μια γιορτή για τα γράμματα. Την εποχή εκείνη ήταν ελάχιστα τα Σχολεία και πολύ λίγοι όσοι είχαν την τύχη να φοιτούν σ’ αυτά. Ωστόσο, τα γράμματα είχαν μια μεγάλη αίγλη και αποτελούσαν πολύ σημαντική αξία για τους σκλαβωμένους Έλληνες.

Όποιοι αποκτούσαν λίγα χρήματα, έστελναν τα παιδιά τους στο Σχολείο. Όποιοι αποκτούσαν περισσότερα φρόντιζαν να χτίσουν ένα Σχολείο, να πληρώσουν δασκάλους, να αγοράσουν βιβλία, ώστε να μπορέσουν τα παιδιά όλης της περιοχής να μάθουν γράμματα.

Βλέπουμε ακόμη και σήμερα πως το ομορφότερο, το πιο μεγαλοπρεπές κτήριο ενός τόπου ήταν το Σχολείο. Χτισμένο από σπουδαίους μαστόρους, με θαυμάσιες αίθουσες, με βιβλιοθήκες, στολισμένο με πίνακες και αγάλματα, ήταν το καμάρι της περιοχής.

Και, πότε; Σε μια εποχή που τα σπίτια των ανθρώπων δεν είχαν -εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις- την παραμικρή πολυτέλεια.

Όταν η πατρίδα ελευθερώθηκε και ιδρύθηκε το πρώτο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα, το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, η Σύγκλητός του αποφάσισε να συνεχίσει την παλιά αυτή άτυπη παράδοση και να καθιερώσει, το 1841, τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών ως γιορτή των γραμμάτων.

Τα γράμματα εξακολουθούσαν να έχουν σπουδαία θέση στο μυαλό και στην καρδιά των Ελλήνων και το μικρό και πάμφτωχο, τότε, νεοσύστατο ελληνικό κράτος προσπαθούσε να ιδρύσει όσο το δυνατόν περισσότερα Σχολεία. […]

Πολύ φοβάμαι όμως ότι, παρά τα τόσα Σχολεία που έχουμε σήμερα, παρά τους τόσους δασκάλους και τα βιβλία που η πολιτεία παρέχει στα παιδιά μας, πολύ φοβάμαι πως η γιορτή αυτή, η μέρα των γραμμάτων, έχει γίνει σαν τις μέρες εκείνες που καθιερώσαμε για τα πράγματα που πάσχουν ή κινδυνεύουν: ημέρα για το περιβάλλον, ημέρα για τα άτομα με αναπηρίες, ημέρα κατά του καρκίνου, ημέρα για την προστασία των δασών, ημέρα για τα ζώα, …ημέρα για τα γράμματα».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Καταλάβατε;

Γιατί, λοιπόν, να υπάρχει σήμερα γιορτή των γραμμάτων και των Σχολείων; Αν όμως δεν χρειάζεται, αν δεν συντρέχουν λόγοι να τιμούμε τη γνώση, τότε ποιος ο λόγος να προσθέσουμε άλλη μια αργία στις ήδη υπάρχουσες;

Ξέρετε ποιο είναι το περίεργο -ή μάλλον το πολύ συνηθισμένο, αναλόγως πώς το βλέπεις; Ότι άνθρωποι που δηλώνουν «άθεοι» -δικαίωμά τους-, που υποστηρίζουν τον πλήρη διαχωρισμό κράτους και Εκκλησίας –και καλά κάνουν-, ζητούν να μην εργαστούν την ημέρα των Τριών Ιεραρχών!

Δηλαδή, από όλα όσα λέει η Εκκλησία, εκείνοι έχουν επιλέξει να κρατήσουν μόνο… «τα καλά και συμφέροντα»!

Θα ήταν απολύτως έντιμο και καθ’ όλα αποδεκτό να πει κάποιος «τα Σχολεία δεν πρέπει να έχουν καμιά σχέση με το θρησκευτικό φρόνημα, με την πίστη» και να ζητήσει την κατάργηση της γιορτής των Τριών Ιεραρχών.

Είπαμε όμως. Το πρώτο πράγμα που διδάσκουν τα σημερινά Σχολεία είναι το δικαίωμα στα… δικαιώματα και τα κεκτημένα. Και σε καμιά περίπτωση την υποχρέωση στις… υποχρεώσεις.

Είναι μεγάλο το θέμα όμως και δεν τελειώσαμε. Θα τα πούμε και αύριο.

 Φωστήρες!