180919 ΥΠΕΡΦΟΡΟΛΟΓΗΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Ποιος να πληρώσει;

Το ερώτημα έχει απαντηθεί από όλες τις πλευρές. Από άλλες μόνο με την μορφή εξαγγελιών ή αιτημάτων και από άλλες εντελώς πρακτικά με τη μορφή νόμων που, κάποια περίοδο, έπεφταν βροχή.

Την κρίση να πληρώσει η πλουτοκρατία!

Αυτό ήταν ένα αίτημα που ακούστηκε πολλές φορές, ιδίως τα πρώτα χρόνια της κρίσης. Μοιάζει λογικό και δίκαιο, μόνο που υπάρχει ένα πρόβλημα.

Στη χώρα μας, είναι πολύ δύσκολο να ορίσει κανείς ποια είναι η πλουτοκρατία. Βλέπετε, καλές είναι οι μαρξιστικές αναλύσεις, ιδιαίτερα οι λεγόμενες αρχαιομαρξιστικές (και όχι αρχειομαρξιστικές), μόνο που κάπου μπάζουν.

Διατυπώθηκαν σε ένα εντελώς διαφορετικό οικονομικό περιβάλλον από αυτό της σημερινής Ελλάδας. Στην οποία ούτε το «μεγάλο κεφάλαιο», ούτε η «πλουτοκρατία» υπάρχουν με τη μορφή για την οποία έγιναν οι αναλύσεις εκείνες.

Στη χώρα μας είναι πολύ δύσκολο να πούμε ποιος είναι πολύ πλούσιος, ακριβώς επειδή δεν υπάρχει μια σωστή βάση δεδομένων, όπου θα αντικατοπτρίζεται η πραγματική οικονομική κατάσταση του κάθε πολίτη.

Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι ζουν πλουσιοπάροχα˙ αυτό το βλέπουμε όλοι, είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού. Αν δεις όμως τη φορολογική τους δήλωση θα ανακαλύψεις ότι είναι από τους πιο «φτωχούς».

Υπάρχουν άλλοι οι οποίοι έχουν μια τεράστια ακίνητη περιουσία, η οποία όμως, ειδικά στα χρόνια της κρίσης, έχει απαξιωθεί τελείως και μάλλον οικονομικό βάρος αποτελεί πλέον, παρά πηγή εισόδων.

Από την άλλη, έχουμε κάποιους επιχειρηματίες που τα καταφέρνουν αρκετά καλά, που θα μπορούσαμε ίσως να τους κατατάξουμε στην «πλουτοκρατία», οι οποίοι όμως είναι έτοιμοι να σηκώσουν πανιά για άλλες… πατρίδες.

Αν δεν το έχουν κάνει ήδη. Αν δεν έχουν μεταφέρει δηλαδή τις επιχειρήσεις τους σε γειτονικές βαλκανικές χώρες, όπου απολαμβάνουν ένα καθεστώς με πολύ μικρότερες δαπάνες και αισθητά μεγαλύτερα κέρδη.

Να πληρώσει, επομένως, η πλουτοκρατία˙ κανείς δεν έχει αντίρρηση, πρέπει όμως πρώτα να την εντοπίσουμε και έπειτα να την περιορίσουμε στα όρια της ελληνικής επικράτειας, ώστε να μπορούμε να την έχουμε στο χέρι.

Το άλλο πουλάκι:

Το θεωρείτε εύκολο;

Ρητορικό το ερώτημα. Δεν έχει σημασία πώς το βλέπουμε εσείς κι εγώ, σημασία έχει πως οι μνημονιακές κυβερνήσεις έχουν παραδεχτεί ότι είναι αδύνατον. Γι’ αυτό και έχουν σηκώσει ψηλά τα χέρια.

Για να είμαστε πιο ακριβείς, τα έχουν απλώσει στις τσέπες εκείνων που δεν μπορούν να αντισταθούν, ούτε να αποφύγουν αυτή την ληστρική, όπως παραδέχονται πλέον όλοι, φορολόγηση.

Στο μεταξύ η «πλουτοκρατία» μπορεί να περιμένει. Να περιμένουμε κι εμείς μέχρι να έρθει ένα άλλο σύστημα, το οποίο θα πάρει από αυτήν τα μέσα παραγωγής και θα τα δώσει στους εργάτες και τους άκληρους.

Τότε θα φορολογείται ο καθένας ανάλογα με τις δυνατότητές του και θα αμείβεται ανάλογα με τις ανάγκες του. Ακούγεται πολύ ωραίο και, κυρίως δίκαιο, αν, όπως έχουμε δει να συμβαίνει, τις ανάγκες αυτές δεν τις όριζε το κόμμα.

Και οι οποίες είναι διαφορετικές για τον απλό πολίτη και εντελώς άλλες για τα μεγαλοστελέχη του. Αυτά όμως είναι ιστορία, ενώ εμείς έχουμε μπροστά μας μια καθημερινότητα που τρέχει. Ποιοι πληρώνουν την κρίση;

Το είπαμε προηγουμένως. Εκείνοι που δεν μπορούν να το αποφύγουν! Ακούγεται σκληρό, όμως είναι πέρα για πέρα αληθινό. Το λένε οι αριθμοί, το λένε οι ειδικοί, το λένε πλέον όλοι. Φορολογούνται σκληρά όσοι… φορολογούνται.

Αν ακούσουμε όμως λίγο και τη θεωρία, όπως λέγαμε στις νεανικές μας συζητήσεις, θα δούμε ότι η σκληρή φορολόγηση έχει κι αυτή όρια. Έχει ένα ταβάνι το οποίο, αν ξεπεράσεις, τότε κάνεις μια… τρύπα στο νερό.

Διότι κάθεται ο φορολογούμενος (ή ο εν δυνάμει τέτοιος) τα βάζει κάτω, τα μετράει από εδώ, τα μετράει από εκεί, και λέει καλύτερα να φοροδιαφεύγω, με ό,τι ρίσκο συνεπάγεται αυτό, παρά να πληρώνω εκείνο που μου αναλογεί.

Εδώ υπεισέρχονται δύο ακόμη παράμετροι. Η πρώτη έχει να κάνει με την αδυναμία ή την απροθυμία των κυβερνήσεων να ελέγξουν πραγματικά την φοροδιαφυγή και την εισφοροδιαφυγή.

Η άλλη αποτελεί μεν δικαιολογία, δεν παύει όμως να έχει μια πραγματική βάση, η οποία, με την παρούσα κυβέρνηση, αποκτά ολοένα μεγαλύτερη βαρύτητα. Συνοψίζεται σε ένα ερώτημα: Γιατί να πληρώνω τους… Καρανίκες;

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Θα αλλάξει κάτι;

Έχουμε πει σ’ αυτές τις κουβέντες μας πολλές φορές ότι η κρίση θα τελειώσει πραγματικά μόνον όταν αλλάξουμε νοοτροπία και αποφασίσουμε να φερόμαστε ως υπεύθυνοι πολίτες που ενδιαφέρονται ΚΑΙ για το κοινό καλό.

Αν συνειδητοποιήσουμε, δηλαδή, ότι η προσωπική και οικογενειακή μας ευημερία όχι απλώς έχει νόημα, αλλά, τελικά, είναι εφικτή, μόνον μέσα σε ένα συνολικά εύρωστο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον.

Και αρχίσουμε να ενεργούμε ανάλογα. Δυστυχώς οι αριθμοί, αλλά και η καθημερινή εμπειρία τού καθενός από εμάς, δείχνουν ότι απέχουμε ακόμη πάρα πολύ από τον στόχο αυτό˙ αν θέσαμε ποτέ κάποιον τέτοιο στόχο.

Χρειάζεται όμως κι ένα κατάλληλο περιβάλλον. Και σίγουρα αυτό τής υπερβολικής φορολόγησης, που πνίγει την επιχειρηματικότητα και γεννά σκέψεις για τα οφέλη της φοροδιαφυγής, δεν είναι το πλέον πρόσφορο.

Όπως και εκείνο των ανύπαρκτων (εντάξει, ελάχιστων) ελέγχων, καθώς και των… δελεαστικών ποινών, που κάνουν το ρίσκο μια συμφέρουσα επιλογή. Διότι, όπως έχουμε πει πολλές φορές, η σωστή τιμωρία αποτελεί ένα άριστο… παιδαγωγικό μέσο.

Κι εμείς έχουμε ακόμη να μάθουμε πολλά.

Ποιος πληρώνει τον βαρκάρη;