130613 ΑΝΟΙΚΤΟ

Το ένα πουλάκι:

Ανοικτή επιστολή.

Είχα ανέκαθεν (από ανέκαθεν, όπως είναι το πιο σωστό) μια επιφύλαξη απέναντι στα κείμενα που συντάσσονται και κυκλοφορούν για διάφορους λόγους, συνήθως για συμπαράσταση ή καταγγελία, και υπογράφονται από πολίτες.

Ας γίνω πιο συγκεκριμένος για να μη μιλάω αόριστα και δεν με καταλαβαίνετε. Τις τελευταίες μέρες δόθηκε στη δημοσιότητα μια «Ανοικτή Επιστολή Προς Τους Νέους Για Τον Ρατσισμό».

Την επιστολή υπογράφουν καμιά τριανταπενταριά άνθρωποι του πνεύματος, της τέχνης και του πολιτισμού.

Όπως σας είπα, σε τέτοιου είδους ενέργειες υπάρχουν πολλά προβλήματα. Πριν συζητήσουμε για το κείμενο, ας δούμε λίγο την πρωτοβουλία.

Πουθενά δεν αναφέρεται τίνος ιδέα ήταν κι έτσι, συμπεραίνει κανείς ότι τριάντα πέντε άνθρωποι, αυθορμήτως, συνέταξαν μια επιστολή και την υπέγραψαν.

Προφανώς δεν έγινε έτσι.

Και, φυσικά, δεν ενδιαφέρει τόσο το ποιανού ιδέα ήταν αυτή, αλλά το γεγονός πως την υπογράφουν οι συγκεκριμένοι, μόνο οι συγκεκριμένοι και όχι (και) κάποιοι άλλοι.

Δηλαδή τι; Αυτός που είχε την πρωτοβουλία γνώριζε μόνο τους συγκεκριμένους; Απευθύνθηκε και σε άλλους, αλλά δεν βρήκε ανταπόκριση;

Αμέσως μπορεί να συμπεραίνει ένας κακοπροαίρετος ότι, αν με το κείμενο συμφωνούν καμιά τριανταπενταριά, μπορεί να υπάρχουν εκατοντάδες που δεν συμφωνούν.

Βλέπετε γιατί δεν είναι τόσο προσεκτικές κάτι τέτοιες ενέργειες;

Ας έρθουμε όμως και στα ονόματα, τα οποία, όπως είπαμε, είναι από το χώρο του πολιτισμού, των γραμμάτων και της τέχνης.

Κυρίως! Διότι, ανάμεσά τους φιγουράρουν και τα ονόματα δύο (2) δημοσιογράφων.

Τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι;

Ο ένας μάλιστα εκ των δύο, ο Γιάννης Πρετεντέρης, (ο άλλος είναι ο Παντελής Καψής) δεν θα λέγαμε ότι είναι και το πλέον αποδεκτό πρόσωπο από τη σημερινή κοινωνία. Από όποια πλευρά κι αν το δει κανείς.

Με ποιο κριτήριο, λοιπόν, επιλέχτηκαν οι δύο δημοσιογράφοι; Γιατί (μόνο) αυτοί κι όχι (και) κάποιοι άλλοι.

Ήταν τόσο σημαντικό για τους ίδιους να συνυπογράψουν μια ανοικτή επιστολή, τη στιγμή που η δουλειά τους είναι ακριβώς αυτή. Να υπογράφουν κείμενα με την προσωπική τους άποψη στα έντυπα ή τα ηλεκτρονικά μέσα όπου εργάζονται.

Το άλλο πουλάκι:

Κάτι δεν μου κάθεται καλά.

Διακρίνω μια ματαιοδοξία, μια σπουδή να καταγραφεί το όνομά τους μεταξύ άλλων σημαντικών και κοινώς αποδεκτών (τρόπος του λέγειν) Ελλήνων. Κι επειδή η ανοικτή επιστολή απευθύνεται στους νέους, καλό θα ήταν ο εμπνευστής της ιδέας να μπορούσε να μας πει πώς το σκέφτηκε.

Πόσοι νέοι, φαντάζεται, θα συγκινηθούν, επειδή ένα κείμενο υπογράφεται από τον Εμμανουήλ Κριαρά, τον Τίτο Πατρίκιο, τον Παναγιώτη Τέτση ή τον Άγγελο Δεληβοριά;

Και, ας μου επιτραπεί η γνώμη, οι νέοι που γνωρίζουν και εκτιμούν τους παραπάνω ανθρώπους, μάλλον δεν χρειάζεται να διαβάσουν καμιά επιστολή (τους) κατά του ρατσισμού.

Ακόμη και τα πιο «τρανταχτά» ονόματα, όπως, ας πούμε, ο Γιώργος Νταλάρας (ναι, συμμετέχει και ο Γιώργος Νταλάρας), πόσο πολύ μπορούν να «μιλήσουν» στους σημερινούς νέους;

Αν θα ήθελε ο εμπνευστής του εγχειρήματος να τύχει κάποιας προσοχής η επιστολή, τότε θα έπρεπε να αναζητήσει τις υπογραφές ανθρώπων που, καλώς ή κακώς, έχουν κάποια «πέραση» στους νέους.

Τραγουδιστές θα είναι; Ηθοποιοί; Αθλητές; Ποδοσφαιριστές; Αυτοί μπορούν να μιλήσουν στα παιδιά και να ακουστούν από αυτά.

Είτε μας αρέσει είτε όχι, μια τέτοια προσπάθεια έχει τα χαρακτηριστικά της διαφήμισης. Με τέτοιους όρους, λοιπόν, επικοινωνιακούς, θα πρέπει να το χειριστεί κανείς, αν θέλει πράγματι να έχει αποτέλεσμα και όχι απλώς να μείνει στην ιστορία.

Διαφορετικά θα μας μείνει η συγκινητική (για τους μεγαλύτερους και μάλιστα όχι για όλους) προσπάθεια κάποιων πνευματικών ανθρώπων και ίσως μια απάντηση σε όλους εκείνους που κατά καιρούς τους κατηγορούν γενικώς ότι δε παίρνουν θέση δημοσίως σε σοβαρά επίκαιρα θέματα.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ας έρθουμε και στο κείμενο.

Το οποίο ξεκινά με Καβάφη και το δικαίωμα του πολίτη στων ιδεών την πόλη, για να καταλήξει με Αντιγόνη του Σοφοκλή, η οποία γεννήθηκε για ν’ αγαπά κι όχι για να μισεί.

Ας δούμε όμως τι λέει στους νέους και τι ζητάει από αυτούς η επιστολή, διαβάζοντας ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα:

«Κόμματα και κινήματα με ιδεώδη και συνθήματα μισαλλοδοξίας και ξενοφοβίας, με κίνητρα σκοτεινά και ιδιοτελή, τρομοκρατούν βίαια τους πολίτες, εγκληματούν κατά των ξένων ατιμωρητί, και βιαιοπραγούν κατά των νομίμων εκπροσώπων της πολιτείας, ακόμη και της δημοκρατικής τάξεως […]

Είναι καθήκον όλων μας όχι μόνο να καταδικάσουμε και να πάρουμε τις πρέπουσες αποστάσεις από τις ομάδες αυτές, αλλά κυρίως να επιστήσουμε την προσοχή κάθε αρχής στον κίνδυνο που ελλοχεύει με την αποδοχή, ή την απλή έστω ανοχή της δράσεως των νεοναζιστών».

Εσείς τι νομίζετε ότι θα καταλάβει όπως πρέπει να κάνει ο νέος ο οποίος θα μπει στον κόπο να διαβάσει την επιστολή;

Θα πάει να βρει τις αρχές και θα τους επιστήσει την προσοχή στον κίνδυνο που ελλοχεύει;

Ή, όπως τον προτρέπει στο τέλος η επιστολή, θα καταγγείλει και θα καταδικάσει… «κάθε απόκλιση από τα δημοκρατικά θέσμια που μας κληροδότησε η μακραίωνη ιστορία μας»;

Κι έχει και φιλολόγους η ομάδα!

Σοφές κουβέντες!