140116 ΥΠΕΥΘΥΝΟ-1

Το ένα πουλάκι:

Στη φύση του ανθρώπου…

Πολλές φορές συζητάμε για το κατάντημα της ελληνικής κοινωνίας, το οποίο οδήγησε και στο κατάντημα της εθνικής οικονομίας, με όλα τα τραγικά επακόλουθα. Σ’ αυτή τη συζήτηση υπάρχουν, σχηματικά, δυο απόψεις οι οποίες συγκροτούν δύο πόλους σκέψης αλλά και αντιπαράθεσης.

Η μία ρίχνει όλες τις ευθύνες στο «χαρακτηριστικό της φυλής» να έχει μια έμφυτη ροπή προς την κλεψιά.

«Ο καθένας απ’ όπου μπορούσε έκλεβε» ισχυρίζονται όσοι την υποστηρίζουν, «και αυτό, σε μεγάλο βαθμό, εξακολουθεί και σήμερα».

Η άποψη χρησιμοποιεί ως επιχειρήματα όλα όσα είδαν και εξακολουθούν να βλέπουν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια.

Επιδοτήσεις για χωράφια που δεν υπήρχαν (τα χωράφια, οι επιδοτήσεις υπήρχαν), επιδόματα σε «μαϊμού» δικαιούχους, μίζες, φακελάκια, αυθαίρετα και ημιυπαίθριοι, διορισμοί με πλαστά έγγραφα, δωρεάν παροχές και εξυπηρετήσεις σε ημετέρους, φοροδιαφυγή, φοροκλοπή, ανασφάλιστη εργασία, δάνεια χαριστικά…

Δεν υπάρχει τέλος!

Πραγματικά, βλέποντάς τα κανείς όλα αυτά μπορεί πολύ εύκολα να διολισθήσει στην άποψη πως είναι στο DNA του Έλληνα να παρανομεί και να κλέβει.

Σημειώνω το «διολισθήσει», διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οποιοδήποτε ανθρώπινο γνώρισμα ή κοινωνική συμπεριφορά –θετική ή αρνητική- αποδίδεται στη «φύση» ή το DNΑ, χωρίς αυτό να έχει αποδειχθεί από τη χαρτογράφηση των γονιδίων, είναι ένα είδος ρατσισμού.

Όταν λες «ο Έλληνας είναι από τη φύση του έξυπνος» ή «έχει την κλεψιά στο αίμα του» είναι αντίστοιχο τού να υποστηρίζεις ότι «οι μαύροι έχουν λιγότερο μυαλό» ή «ότι οι Ρωσίδες έχουν την πορνεία στην φύση τους».

Καθαρός, ανόθευτος ρατσισμός.

Ας αφήσουμε όμως τον ένα πόλο κι ας ρίξουμε μια ματιά και στο δεύτερο.

Αυτός συγκρούεται γύρω από την άποψη «το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι». Δέχεται μεν πως «όλοι τα παίρνουν» (πώς θα μπορούσε άλλωστε να αμφισβητήσει τα στοιχεία;) αλλά θεωρεί υπεύθυνους τους «από πάνω».

Το άλλο πουλάκι:

Από δύο οπτικές γωνίες.

Η μία λέει πως οι «από πάνω», προκειμένου να κάνουν τις βρομοδουλειές τους και να τρώνε με δέκα μασέλες, άφηναν (αφήνουν) επίτηδες και τον λαουτζίκο «να γλείψει κανένα κοκαλάκι» και να έχει την ψευδαίσθηση ότι συμμετέχει και αυτός στο «πάρτι».

Όπως καταλαβαίνετε η άποψη αυτή, έχει ως βάση της την «αριστερή» θεωρία τού καλούν πλην αφελή λαού, ο οποίος πέφτει θύμα της εξουσίας ή της πλουτοκρατίας.

Άποψη που έρχεται σε αντίφαση με τον εαυτό της, αφού τον ίδιο αυτό λαό τον θεωρεί κινητήριο μοχλό της Ιστορίας.

Δεν μπορεί, λοιπόν, να θεωρείς κάποιον υπεύθυνο για ό,τι καλό συμβαίνει και ανεύθυνο «θύμα» που παρασύρεται για οτιδήποτε κακό κάνει.

Ας δούμε την άλλη οπτική, που διαφέρει κάπως από την παραπάνω.

Αυτή δεν υπονοεί κάποια συνεργασία εξουσίας-λαού, με την εξουσία να λαμβάνει τη μερίδα του δέοντος.

Απλώς θεωρεί ότι οι «από πάνω» αποτέλεσαν το κακό παράδειγμα. Βλέποντας εγώ τους πολιτικούς να βουτάνε την κουτάλα στο μέλι, ε, έβαζα κι εγώ λίγο το δαχτυλάκι μου στο βάζο.

Εδώ υπάρχουν δυο ενστάσεις. Πρώτον, είναι ύποπτο, αλλά και τρομερά επικίνδυνο, να βάζεις όλους τους πολιτικούς στην ίδια ομάδα.

Δεύτερον, αγνοεί το γεγονός ότι κάποιοι κρατούν κουτάλα, ενώ οι υπόλοιποι έχουμε τα δαχτυλάκια μας. Αν είχαμε κι εμείς κουτάλα… ποιος ξέρει;

Μια σημαντική υποσημείωση.

Στον δεύτερο πόλο που εξετάζουμε, σ’ αυτόν δηλαδή που υποστηρίζει πως για όλα φταίνε «από πάνω», θα πρέπει να βάλουμε και την ισχυρά ριζωμένη άποψη πως για όλα φταίνε οι «απ’ έξω», οι εχθροί της χώρας.

Οι οποίοι δεν είναι μόνο υπεύθυνοι για τις εθνικές καταστροφές, αλλά και για το ότι μας έθισαν στην κλεψιά.

Είτε ως Τούρκοι κατακτητές, είτε ως Αμερικανοί βοηθοί, είτε ως Ευρωπαίοι χρηματοδότες, είτε ως διάφοροι επενδυτές, προμηθευτές όπλων κ.λπ.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ανακεφαλαίωση!

Όπως το θέσαμε μέχρι τώρα, στην προσπάθεια να εξηγηθεί το νεοελληνικό μοντέλο της μεταπολίτευσης (ας περιοριστούμε σ’ αυτή την περίοδο), υπάρχουν δυο προσεγγίσεις.

Η μία που θα την χαρακτηρίζαμε και του «αυτομαστιγώματος», η οποία όμως ρίχνει τις ευθύνες στις κατάρες της φυλής μας, από τις οποίες δεν μπορούμε να ξεφύγουμε.

Η δεύτερη, που ρίχνει όλες τις ευθύνες σε «κάποιους άλλους», και, αφού καλλιεργείται κυρίως από φιλολαϊκές πλευρές, οι «άλλοι» είναι είτε όσοι δεν ανήκουν στον καλό λαό, είτε όσοι δεν ανήκουν καν στον ελληνικό λαό, οι ξένοι.

Φυσικά υπάρχει και η παραλλαγή που μιλάει για τους ξένους και τα ντόπια «τσιράκια» τους, που δεν διαφέρει όμως επί της ουσίας.

Τι έχουμε να παρατηρήσουμε επί όλων αυτών.

Τίποτε το καινούριο. Συνήθως, όταν υπάρχουν δύο ισχυροί πόλοι, η αλήθεια δεν μπορεί να αποδοθεί εξ ολοκλήρου στον ένα. Τη συναντάμε κάπου στη μέση.

Πιθανότατα επίσης οι δύο πόλοι να εμπεριέχουν από ένα μέρος της αλήθειας χωρίς το άθροισμά τους να μας τη δίνει ολόκληρη.

Περισσότερα όμως αύριο.

Ποιος φταίει, ρε;