180117 ΠΟΔΑΡΑΤΟΝ

 Το ένα πουλάκι:

Μαθαίνει κανείς… περπατώντας;

Ωραία ερώτηση!

(Είναι ο κλασικός τρόπος να απαντάς, όταν στην πραγματικότητα δεν έχεις να πεις τίποτε πάνω στο ερώτημα που σου τέθηκε.)

Είναι όμως και ένα από τα ερωτήματα στα οποία δεν μπορεί να δοθεί μια… γενική απάντηση, να μιλήσει, δηλαδή, κανείς για λογαριασμό άλλων. Αν επιχειρήσει να απαντήσει, θα το κάνει μόνο για τον εαυτό του.

Αν το καλοσκεφτείτε, είναι και ένα κοινό σημείο που έχουν το περπάτημα με την απόκτηση γνώσης! Και τα δυο πρέπει, ουσιαστικά, να τα κάνεις μόνος σου˙ καλείσαι να βασιστείς αποκλειστικά τις δικές σου δυνάμεις.

Θυμάμαι τώρα την κουβέντα ενός παλιού δασκάλου προς τους μαθητές του: Η γνώση, τους έλεγε, δεν χαρίζεται˙ κατακτιέται. Μοιάζει σε αυτό με το ανέβασμα σε ένα βουνό. Μπορεί να σου δώσουν οδηγίες, μπορεί να σου πουν για τα μονοπάτια, μπορεί ακόμη να σου περιγράψουν και όλη τη διαδρομή άνθρωποι που έχουν ήδη φτάσει εκεί.

Όμως κανείς δεν μπορεί να ανεβεί… για λογαριασμό σου. Αυτό που θα νιώσεις, αυτό που θα κερδίσεις από την πορεία στο βουνό, αυτό που θα σου δώσει η προσπάθεια, μόνο αν ανέβεις με τα ποδαράκια σου μπορείς να το αποκτήσεις. Όπως, δηλαδή, και με τη γνώση.

Αν συμφωνήσουμε, λοιπόν, ότι κάτι μαθαίνει κανείς περπατώντας, τι μπορεί να είναι αυτό; Να που το ερώτημα, εκτός από «ωραίο», γίνεται και ενδιαφέρον. Και μπορεί να γίνει ακόμη περισσότερο τέτοιο, αν προστεθεί κάτι επιπλέον.

Τι μαθαίνει κανείς περπατώντας… στον κόσμο;

Το σκεφτόμουν καθώς κρατούσα στα χέρια μου το πρόσφατο βιβλίο της Λένας Διβάνη και διάβαζα τον τίτλο, για τον οποίο σας μιλάω τόσην ώρα.

Ένα βιβλίο για το οποίο εμείς, το δραμινό αναγνωστικό κοινό, θα έχουμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τη συγγραφέα του, αύριο το βράδυ, στις 7:30, στο Δημοτικό Ωδείο της πόλης, κατά την επίσημη παρουσίασή του.

«Τι έμαθα περπατώντας στον κόσμο», από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Σας λέω από τώρα ότι, όταν τελείωσα το βιβλίο, αλλά και πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ανάγνωσής του, η ερωτηματική φράση για την οποία συζητάμε είχε στο τέλος ένα… θαυμαστικό.

Το άλλο πουλάκι:

Τι μαθαίνεις περπατώντας στον κόσμο!

Το βιβλίο, στο πλαίσιο και όσων είπαμε πριν, δεν έχει ως στόχο να σου δώσει έτοιμες γνώσεις για μέρη και ανθρώπους που πιθανότατα δεν πρόκειται να συναντήσεις ποτέ. (Ποτέ, γιατί δεν αναφέρεται σε ταξίδια… της σειράς, σαν αυτά που κάνουμε όλοι μας.)

Μιλάει για ταξίδια σε μακρινά και «απρόσιτα» μέρη, ταξίδια που το κύριο γνώρισμά τους είναι η περιπέτεια, αφού περιλαμβάνουν ορειβασία ή πεζοπορία επί μέρες, μέσα σε οργανωμένες μεν, «πρωτόγονες» δε συνθήκες.

Συνθήκες που κάνουν όσους συμμετέχουν να αγγίζουν κάποιες φορές τα όριά τους, όρια κούρασης, αντοχής, υπομονής, επιμονής, και, πολλές φορές, ανοχής ακόμη και των συντρόφων στην περιπέτεια.

Έτσι, θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα… μαθήματα που παίρνει οποίος συμμετέχει σε τέτοια ταξίδια χωρίζονται σε τρεις κύριες κατηγορίες. Μαθαίνει πρωτίστως ένα σωρό πράγματα για τον τόπο στον οποίο «περπατά».

Αυτό θα το έχει παρατηρήσει και ο πιο ανυποψίαστος και βιαστικός επισκέπτης ενός τόπου∙ ακόμη κι εκείνος που δεν κατεβαίνει από το αυτοκίνητό του. Τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται στους χάρτες ή στους τουριστικούς οδηγούς.

Καμιά εικόνα, ούτε η «ματιά» του πλέον έμπειρου φωτογράφου ή σκηνοθέτη δεν μπορεί να σου δώσει την αίσθηση που αποκτάς, όταν βλέπεις κάτι με τα δικά σου μάτια. Πόσω μάλλον όταν το δεις περπατώντας επί μέρες, ζώντας μέσα σ’ αυτό.

Έπειτα, μαθαίνει για τους ανθρώπους της χώρας που επισκέπτεται. Γνωρίζει «βιωματικά», όπως μας λέει και η διδακτική επιστήμη, την ιστορία και τον πολιτισμό τους, δηλαδή όχι μόνο πώς ζουν, αλλά, κυρίως, τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν τη ζωή.

Το σημαντικότερο πράγμα όμως που γνωρίζει κανείς «περπατώντας στον κόσμο» -με έμφαση στο περπατώντας- είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Η πορεία μέσα στη φύση, ειδικά όταν οι συνθήκες αρχίζουν να σκληραίνουν, αποτελεί μια απίστευτη διαδικασία αυτογνωσίας.

Αν αυτό μπορεί να το αντιληφθεί και ο τελευταίος άνθρωπος που φόρεσε ένα ζευγάρι άρβυλα και δοκίμασε να ανέβει σε μια κορυφή, σκεφθείτε τι συμβαίνει με όσους… περπατούν στον κόσμο.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Έτσι είναι, παιδιά!

Διαφορετικά θα αρκούσε να αποκτήσουμε μια καλή (και πολύ μεγάλη) τηλεόραση, να στηθούμε στον καναπέ με ένα ποτό και ένα μπολ ξηρούς καρπούς, να βάλουμε να παίζει κάποιο ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ και… να μάθουμε τον κόσμο.

Δεν αμφισβητώ το γεγονός ότι έτσι μπορεί να δεις πράγματα που δεν θα έβλεπες ποτέ μόνος σου –οι επαγγελματίες στήνονται ολόκληρες εβδομάδες για να τραβήξουν ένα πλάνο- όμως το βέβαιο είναι ότι αυτό δεν μπορεί να αντικαταστήσει την εμπειρία τού να βρίσκεσαι εκεί.

Έχετε διαφορετική άποψη; Τότε σας δίνεται μια μοναδική ευκαιρία να τη συζητήσετε με την πλέον αρμόδια, την κυρία Λένα Διβάνη, συγγραφέα του βιβλίου «Τι έμαθα περπατώντας στον κόσμο», που επισκέπτεται αύριο στην πόλη μας.

Στη μεγάλη αίθουσα του Δημοτικού Ωδείου, 7:30 το βράδυ. Η συνδιοργάνωση της εκδήλωσης από τις Εκδόσεις Καστανιώτη, το βιβλιοπωλείο «Μανιφέστο», τον Σύλλογο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών και την Οικολογική Κίνηση, όσο να πεις, είναι μια εγγύηση.

Κάπου εκεί κοντά θα είμαστε κι εμείς. Γιατί το βιβλίο, όπως κάθε καλό βιβλίο, μας γέννησε πολλά ερωτήματα.

 Περπατώντας;!

Δηλαδή… με τα πόδια;