190305 ΣΧΕΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Πώς πρέπει να είναι μια ερωτική σχέση;

Είπαμε χθες ότι σας χρωστάμε κάτι. Να διατυπώσουμε ξεκάθαρα και τη δική μας άποψη για το κύριο χαρακτηριστικό που πρέπει να διακρίνει μια ερωτική σχέση, ώστε αυτή να είναι αποδεκτή.

Από ποιον αποδεκτή; Από εμάς, φυσικά. Αφού γι’ αυτό ακριβώς μιλάμε. Ο καθένας έχει τα δικά του κριτήρια και, εννοείται, η πολιτεία βάζει τα δικά της, που φροντίζει, μέσω των νόμων και των δικαστηρίων, να τηρούνται.

Κάθε ερωτική σχέση, λοιπόν, οφείλει να είναι ισότιμη. Και όχι σχέση… κυριαρχική, ή για να δανειστούμε ένα όρο του Γκράμσι, σχέση ηγεμονίας. Το τι ακριβώς σημαίνει αυτό θα το εξηγήσουμε αμέσως.

Τα δύο (ή περισσότερα) μέλη που συμμετέχουν σε μια τέτοια σχέση να είναι πάνω κάτω «ισοδύναμα». Και να διαθέτουν την ωριμότητα να καταλαβαίνουν πολύ καλά τι (θέλουν να) κάνουν. Αυτό σηκώνει παραπέρα εξήγηση.

Μια σχέση στην οποία ο ένας είναι ώριμος, με γνώση και εμπειρίες από τη ζωή, πιθανότατα με σημαντική μόρφωση, ενώ ο άλλος είναι άβγαλτος, νέος ίσως στη ηλικία και χωρίς αντίστοιχες παραστάσεις, δεν είναι σχέση ισότιμη.

Είναι βέβαιο ότι εκείνος που έχει το πάνω χέρι είναι ο μεγαλύτερος και μπορεί πολύ εύκολα να γίνει υπερβολικά χειριστικός, παρασύροντας τον άλλο σε δρόμους που ίσως δεν θα ήθελε να ακολουθήσει.

Ένας καθηγητής, για παράδειγμα, μπορεί πολύ εύκολα να «θαμπώσει» μια μαθήτρια στην οποία κάνει ιδιαίτερο μάθημα, να τη γοητεύσει με την όλη προσωπικότητά του, και να συνάψει μαζί της μια ερωτική σχέση.

Ανεξαρτήτως τού τι προβλέπει ο νόμος, αυτή είναι μια σχέση ανέντιμη, ακριβώς επειδή δεν βασίζεται στη ισότιμη συμμετοχή των δύο μερών. Βλέπετε, δεν έφερα ακραίο παράδειγμα, αλλά κάποιο από την καθημερινότητά μας.

Ακόμη και αν η μαθήτρια έχει την ηλικία ώστε να θεωρείται νομικά ενήλικη, αυτό δεν αναιρεί το ανέντιμο της χειρονομίας από πλευράς του καθηγητή. Ειδικά όταν αυτή η σχέση δεν είναι η μοναδική που έχει συνάψει.

(Βλέπετε, για την αντίστροφη περίπτωση, καθηγήτριας με μαθητή, δεν μιλάω καθόλου, γιατί τα κοινωνικά στερεότυπα που υπάρχουν θα την πάνε αλλού τη συζήτηση και δεν το θέλω. Καλύτερα να παραμείνουμε σε πιο… κλασικές περιπτώσεις.)

Το άλλο πουλάκι:

Η ηλικία είναι μία παράμετρος.

Και για να το καταλάβουμε καλύτερα, δυο νέοι, ανήλικοι κατά τον νόμο, που συνάπτουν μια ερωτική σχέση, συμμετέχουν σ’ αυτήν (σχεδόν πάντα) ισότιμα. Επομένως η σχέση τους δεν έχει κάτι το επιλήψιμο.

Μπορεί να θεωρούμε ότι είναι ανώριμοι, ότι δεν βρίσκονται ακόμη σε θέση να διαχειριστούν σωστά τα συναισθήματά τους ή/και τις ορμές τους, όμως αυτό ισχύει και για τους δύο το ίδιο. Κανείς δεν… ηγεμονεύει.

Θυμάμαι μια περίπτωση, σε έναν γάμο, όταν ο κουμπάρος του ζευγαριού ρώτησε τη νύφη τι δώρο θα ήθελε να της πάρει και εκείνη απάντησε «ένα ποδήλατο»! Ήταν, βλέπετε, μόλις δεκατριών ετών.

Γνώρισε κάποιον μεγαλύτερο, τον ερωτεύτηκε, έμεινε έγκυος και αποφασίστηκε ο γάμος. Αυτό ο νόμος δεν το απαγορεύει και οι οικείοι, μαζί με τους συγγενείς και τους φίλους το… χειροκρότησαν στην εκκλησία.

Δεν παύει όμως να είναι, κατά την άποψή μας, μια σχέση τρομερά άνιση και, ως εκ τούτου, ανέντιμη, πέρα από το γεγονός ότι μπορεί να έχει ευτυχέστερη συνέχεια από άλλες όπου η συμμετοχή του ζευγαριού μπορεί να είναι ισότιμη.

Το ερώτημα είναι τι συμβαίνει όταν σε μια ερωτική σχέση υπάρχει και… οικονομική ανισότητα. Μιλάμε για δυο διαφορετικές περιπτώσεις. Η πρώτη, όπου ο ένας είναι πολύ πλούσιος και (καλο)συντηρεί τον άλλο με τα λεφτά του δεν μας ενδιαφέρει εδώ.

Πιθανότατα ο δεύτερος θα βρίσκεται πάντα σε μια μειονεκτική θέση, πράγμα καθόλου καλό για τη σχέση, όμως, από τη στιγμή που ήταν ώριμος και το επέλεξε γνωρίζοντας τον… κίνδυνο, εμάς δεν μας πέφτει λόγος.

Τι γίνεται όμως στη περίπτωση που το χρήμα τού ενός εξαγοράζει απλώς τις ερωτικές υπηρεσίες του άλλου; Μπορούμε τότε να μιλήσουμε για ισοτιμία ή το πράγμα είναι από εξ ορισμού σχέση εξουσίας;

Νομίζω ότι και πάλι παίζει ρόλο η ωριμότητα, αλλά και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες παρέχονται οι ερωτικές υπηρεσίες του δεύτερου… συμβαλλόμενου. Αν είναι ενήλικας και έτσι αποφάσισε ο ίδιος, κανένα πρόβλημα.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Μιλάμε για… εμπορική συναλλαγή.

Ο ένας, έχοντας σώας τας φρένας και εν πλήρει συνειδήσει, πουλάει τις ερωτικές του υπηρεσίες και ο άλλος τις αγοράζει πληρώνοντας το αντίτιμο. Αυτό και τέλος. Και οι δυο γνωρίζουν επακριβώς τι δίνουν και τι παίρνουν.

Η κατάσταση όμως αλλάζει, όταν οι ερωτικές υπηρεσίες προσφέρονται όχι οικειοθελώς, αλλά επειδή το άτομο που τις προσφέρει είναι υποχρεωμένο, για διάφορους λόγους, να το κάνει. Όταν, για να το πω πιο σωστά, είναι εξαναγκασμένο.

Τότε το πράγμα χαλάει και εκείνος που πληρώνει για να αγοράσει τέτοιου είδους υπηρεσίες φέρει μεγάλη ευθύνη. Πόσο μεγάλη; Αυτό το κρίνει ο νόμος, συνεκτιμώντας και άλλες παραμέτρους.

Για εμάς όμως, μια και δεν μιλάμε σήμερα με οδηγό το τι προβλέπεται νομικά, αλλά το πώς κρίνουμε εμείς τις ερωτικές σχέσεις, μια τέτοια συνεύρεση είναι απαράδεκτη. Και εκείνος που πληρώνει για να την έχει το ίδιο.

Κλείνουμε την κουβέντα ξέροντας πολύ καλά ότι γενικεύσαμε επικίνδυνα, μια και σε κάθε είδους σχέση υπάρχουν χιλιάδες ειδικές περιπτώσεις. Ελπίζουμε όμως να έγινε κατανοητό αυτό που θέλαμε να πούμε.

Ίσως, με άλλη ευκαιρία, πούμε περισσότερα και με πιο αναλυτικό τρόπο.

«Να ξέρουμε τι δίνουμε, τι γράφουμε», που λέει κι ο Ζίκος!