190312 ΑΝΥΠΑΡΚΤΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Πού είναι το κράτος;

Θα πρέπει ίσως να ζητήσουμε συγνώμη από όλους εκείνους τους συμπολίτες μας που, κατά καιρούς, τους κατακρίναμε, όταν τους ακούγαμε να λένε -να φωνάζουν είναι το πιο σωστό- τη συγκεκριμένη φράση.

Πού είναι το κράτος; Κάθε φορά που συνέβαινε μια φυσική καταστροφή, αλλά ακόμη και μια συνηθισμένη κακοκαιρία, βλέπαμε και ακούγαμε στα κανάλια κάποιους να διαμαρτύρονται για την απουσία του κράτους.

Κάθε φορά που κάποιοι πολίτες βρίσκονταν στη δυσάρεστη θέση να αντιμετωπίσουν μόνοι τους μια δυσκολία, τότε αναζητούσαν την παρουσία της πολιτείας, για να κάνει όσα έπρεπε να  είχαν κάνει οι ίδιοι. 

Λες και «το κράτος» είναι υποχρεωμένο να φτυαρίζει το χιόνι μπροστά από την πόρτα μας, ή να κόβει τα ξερά χόρτα από την αυλή μας, να μας βάζει τις αλυσίδες στις ρόδες, ή να έχει έναν τροχονόμο μπροστά από κάθε ορμητικό ρέμα.

Έτσι είναι. Υπάρχουν πράγματα που ο κάθε πολίτης πρέπει να φροντίζει μόνος του και όχι να τα περιμένει από το κράτος. Θέλοντας, λοιπόν να τονίσουμε αυτό το πράγμα, τα βάζαμε με όσους (το) περίμεναν με σταυρωμένα χέρια.

Έχει όμως ο καιρός γυρίσματα. Και οι άνθρωποι αυτοί τώρα δικαιώνονται. Όχι πως έκαναν το σωστό που δεν αναλάμβαναν τις δικές τους ευθύνες και τα περίμεναν όλα από το κράτος. Απλώς αποδείχθηκε πως είχαν δίκιο…

Όταν αναρωτιόταν πού στο καλό βρίσκεται αυτό. Δεν το ήξεραν τότε ότι η απορία τους ήταν δικαιολογημένη, αλλά για… άλλο λόγο! Διότι πραγματικά, το κράτος δεν υπήρχε ούτε εκεί που ήταν υποχρεωμένο να βρίσκεται.

Όχι δίπλα στον κάθε πολίτη για να καλύπτει τη δική του αδιαφορία ή τεμπελιά, αλλά στη λήψη των απαραίτητων μέτρων, στον ορισμό των επικεφαλής, στην κατανομή αρμοδιοτήτων, στον συντονισμό των ενεργειών…

Το κράτος, λοιπόν, δεν ήταν εκεί˙ δεν υπήρχε καν. Και δεν το λέμε εμείς αλλά το πόρισμα των εισαγγελέων που διερεύνησαν τα αίτια της εκατόμβης από την πυρκαγιά στο Μάτι. Αν τα πράγματα δεν ήταν τόσο τραγικά…

Θα μιλούσαμε για επιχειρησιακή ετοιμότητα του είδους ταινιών του Λουί ντε Φινές, του επιθεωρητή Κλουζώ στον Ροζ Πάνθηρα, ή του Μίστερ Μπιν. Δυστυχώς όμως, η κατάσταση δεν είναι καθόλου για γέλια.

Το άλλο πουλάκι:

Θα είδατε τους διαλόγους…

1. Διοικητής Συντονιστικού 199: «Να σε ρωτήσω κάτι, η Νέα Μάκρη, η φωτιά της Νέας Μάκρης είναι η φωτιά του Νταού;»

Συντονιστικό Επιχειρησιακό Κέντρο: «Δεν ξέρω, η φωτιά της Νέας Μάκρης είναι της Νέας Μάκρης;»

2. Υποδιοικητής ΔΠΥ Αθηνών: «Ρε καταλαβαίνεις τι σου λέμε τόση ώρα; Σας καλώ τόση ώρα να ρίξουν τα εναέρια γιατί δεν μπορεί να πιάσει βόρεια βορειοδυτικά έχει πιάσει κορυφογραμμή και δεν μου απαντάει κανένας. Γυρνάμε σε σας και δεν μου απαντάει ούτε από σας».

Αξιωματικός Υπηρεσίας 199: «Δεν έχετε ασύρματο να μιλήσετε με τα εναέρια;»

Υποδιοικητής ΔΠΥ Αθηνών: «Όχι όχι και δεν τα διαχειρίζομαι εγώ τα εναέρια».

Αξιωματικός Υπηρεσίας 199: «Ποιος τα διαχειρίζεται;»

Υποδιοικητής ΔΠΥ Αθηνών: «Δεν ξέρω ποιος τα διαχειρίζεται, καλούσαν τον ποιος τα διαχειρίζεται, εγώ μιλάω με το κέντρο και δεν απαντάτε…»

3. Πολίτης προς 199: «Γύρω γύρω τώρα καίγονται όλα, θα έχουν καεί όλα, εμείς είμαστε μέσα, έχει πολύ καπνό...» Ο χειριστής, καλεί στο Κέντρο.

Τηλεφωνητής 199 προς Κέντρο Επιχειρήσεων: «Ο Δήμος δεν μπορεί να βάλει ένα αυτοκίνητο να βοηθήσει; Τα δικά μας σβήνουν».

Κέντρο Επιχειρήσεων προς Τηλεφωνητή 199: «Ναι παιδιά, όμως δεν γίνεται όλοι εσείς να παίρνετε μόνο το δικό μου τηλέφωνο… έχει και δίπλα τρία – τέσσερα εδώ πέρα…»

Είναι φυσικό μια τόσο δύσκολη κατάσταση, όπως τη βίωναν εκείνη τη στιγμή όσοι έπαιρναν μέρος στις προσπάθειες κατάσβεσης, να δημιουργεί και εντάσεις και πανικό που οδηγούν και σε κάποιες λανθασμένες αποφάσεις.

Εδώ όμως δεν μιλάμε γι’ αυτό το πράγμα. Μιλάμε για «πλήρη σύγχυση και άγνοια για την πραγματική κατάσταση και την εικόνα του μετώπου της πυρκαγιάς στους διάφορους οικισμούς, καθώς δεν γνώριζαν ποιος ήταν κάθε χρονική στιγμή ο επικεφαλής των δυνάμεων στο πεδίο της πυρκαγιάς».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Πλήρης, λένε οι εισαγγελείς!

Διότι… «εάν είχε κατ’ ελάχιστον λειτουργήσει το σύστημα Πολιτικής Προστασίας και είχε ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός ενημέρωσης - προειδοποίησης των κατοίκων των περιοχών που απειλούνταν…

εκείνοι θα είχαν τον χρόνο να απομακρυνθούν πριν πλησιάσει η φωτιά ή ο καπνός και το θερμικό φορτίο ακόμη και με ίδια μέσα και όχι απόλυτα οργανωμένα ή να λάβουν μέτρα αυτοπροστασίας έγκαιρα και έτσι να αποτραπούν οι τραγικές συνέπειες για τη ζωή τους». 

Ούτε κατ’ ελάχιστον!

Ελληνικό κράτος, συνηθίζουμε να λέμε, τι περιμένεις; Η Επιτροπή υπό τον καθηγητή Γιόχαν Γκολντάμερ, ειδικού στις πυρκαγιές δασών, το λέει με δικά της λόγια;

«Για την πρόληψη πυρκαγιών υπάρχουν 45 συναρμόδιοι φορείς που δεν συντονίζονται μεταξύ τους. Για την κατάσβεση υπάρχουν 17 φορείς που ανήκουν σε 6 υπουργεία και ασκούν 17 διαφορετικές αρμοδιότητες».

Το πόρισμα των εισαγγελέων για το Μάτι ρίχνει τις ευθύνες στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, το Πυροσβεστικό Σώμα, την Περιφέρεια και τους δήμους, καθώς και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.

Αυτό, αν μου επιτρέπετε, ήταν το εύκολο μέρος. Όπως και το να αποφασίσει το δικαστήριο για την ατομική ευθύνη ενός εκάστου των εμπλεκομένων. Και να αποδοθεί δικαιοσύνη που την οφείλουμε στα θύματα και τους δικούς τους ανθρώπους.

Το δύσκολο είναι να αλλάξουμε νοοτροπία και την επόμενη φορά να είμαστε έτοιμοι, με σαφή κατανομή αρμοδιοτήτων και σωστό συντονισμό. Θα είμαστε;

 Είσαι παντού και… πουθενά!