130110 ΕΚΦΟΒΙΣΜΕΝΟ

Το ένα πουλάκι:

Διαστάσεις μάστιγας.

Το φαινόμενο τείνει να πάρει διαστάσεις μάστιγας στην Ευρώπη!

Ποιο φαινόμενο; Της ανεργίας; Της φτώχιας; Της παράνομης μετανάστευσης; Τίποτε απ’ όλα αυτά φίλοι μου.

Ή μάλλον, δίπλα σε όλα αυτά, ένα ακόμη σύγχρονο φαινόμενο, αυτό του σχολικού εκφοβισμού και μάλιστα, στη συγκεκριμένη περίπτωση, του εκφοβισμού μέσω διαδικτύου.

Τι νέο φρούτο είναι πάλι αυτό που μάλιστα τείνει να πάρει διαστάσεις μάστιγας; Πρώτα πρώτα δεν είναι νέο, σε κάποιες κοινωνίες είναι πολύ παλιό: Σχολικός εκφοβισμός ή bullying (μπούλινγκ) επί το ελληνικότερον.

Κάποια παιδιά πέφτουν θύματα εκφοβισμού από άλλα, μεγαλύτερα, δυνατότερα ή απλώς πιο θρασεία, τα οποία τα υποχρεώνουν να κάνουν ή να πουν πράγματα που δεν θα ήθελαν.

Αυτή η κατάσταση, που επαναλαμβάνεται συχνά, οδηγεί τα θύματα στην απομόνωση, στο να μην θέλουν το σχολείο και καμιά φορά…

Πριν πούμε το καμιά φορά, ας ξεκαθαρίσουμε ότι σχολικός εκφοβισμός δεν είναι, ξαναλέω, δεν είναι το να μαλώνουν τα παιδιά στο σχολείο, να βρίζονται ή να χτυπιούνται.

Το ξεκαθαρίζω γιατί διάφοροι γονείς, που παρακολουθούν τα παιδαγωγικά ζητήματα από τηλεοπτικά μαγκαζίνο, νομίζουν πως το παιδί τους, που έφαγε μια κλωτσιά στο ποδόσφαιρο, είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού.

Αυτά συνέβαιναν πριν ακόμη εφευρεθεί το σχολείο.

Ας επανέλθουμε όμως. Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να εμφανιστεί με τρεις μορφές. Η πρώτη περιλαμβάνει τη σωματική επαφή, τη φυσική βία. Κατανοητόν.

Η δεύτερη είναι «προφορική». Αυτή η μορφή είναι η πλέον διαδεδομένη μεταξύ των κοριτσιών. Το «θύμα» απειλείται ότι οι «θύτες» θα αφήσουν να διαρρεύσουν στο σχολεία διάφορα πραγματικά ή ανυπόστατα κουτσομπολιά εις βάρος του/της. Έτσι υποχρεώνεται να κάνει ή να πει πράγματα που του/της υποβάλλουν.

Η τρίτη μορφή είναι αυτή που αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς. Είναι το φαινόμενο του ηλεκτρονικού ή διαδικτυακού εκφοβισμού.

Το «θύμα» δέχεται «επιθέσεις» μέσω διαδικτύου ή κινητού τηλεφώνου και υποχρεώνεται να υποταχθεί στις επιθυμίες του «θύτη».

Το άλλο πουλάκι:

Καμιά φορά…

Τώρα είναι η ώρα του. Καμιά φορά φτάνει σε τόσο απελπιστική κατάσταση, που μπορεί να οδηγηθεί στην αυτοκτονία!

Αυτό συνέβη προσφάτως με δυο μαθητές στην Ιταλία, γεγονός που ταρακούνησε τους υπευθύνους σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποφάσισαν να πάρουν πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του φαινομένου που «τείνει να πάρει διαστάσεις μάστιγας».

Πριν δούμε ποιες είναι αυτές οι πρωτοβουλίες, ας πούμε πως το φαινόμενο του «κυβερνοεκφοβισμού» (ελληνική λέξη) αναπτύσσεται όσο γρήγορα αναπτύσσεται η χρήση κινητών τηλεφώνων από τους μαθητές και όσο περισσότερο αυτοί χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Το πρόβλημα εστιάζεται στην ελλιπή ενημέρωση.

Τα παιδιά μπαίνουν ξαφνικά σε έναν κόσμο «μαγικό», χωρίς να έχουν συνειδητοποιήσει τους κινδύνους που συνεπάγεται μια τέτοια έκθεση. Δεν γνωρίζουν και δεν προφυλάσσονται.

Δυστυχώς, ακόμη και στα σχολεία, σε όσα γίνεται το μάθημα της πληροφορικής, τα παιδιά διδάσκονται πώς να χρησιμοποιούν διάφορα απλά προγράμματα, που τα περισσότερα πιθανότατα να τα γνωρίσουν καλύτερα από τους εκπαιδευτικούς, και δεν μαθαίνουν τρόπους σωστής και ασφαλούς συμπεριφοράς στο διαδίκτυο.

Το πιο συνηθισμένο σφάλμα τους είναι να εμπιστεύονται τυφλά όποιον βρίσκεται στην άλλη πλευρά, να θεωρούν ειλικρινή τα στοιχεία που τους δίνει και έτσι να αποκαλύπτουν κι αυτά ένα σωρό προσωπικά τους δεδομένα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με χίλιους δυο τρόπους από κάποιου κακόβουλο.

Υπάρχει ένας απλός κανόνας που καλό είναι να ακολουθείται τα μικρότερα συνήθως παιδιά. «Μην κάνεις στον υπολογιστή τίποτε που δεν θα το έκανες αν ήταν μπροστά και οι γονείς σου».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Αυτά γενικότερα.

Ειδικά όμως για τον εκφοβισμό, η Ευρώπη τι λέει;

Το 2013 «τρέχει» στα σχολεία το πρόγραμμα ΔΑΦΝΗ 3 που θα εμπλέξει παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς σε ενημερωτικές δράσεις κατά του «κυβερνοεκφοβισμού».

Ένα άλλο πρόγραμμα συγχρηματοδοτεί σε όλα τα κράτη μέλη «κέντρα» που έχουν ως στόχο ένα ασφαλέστερο διαδίκτυο. Σ’ αυτά τα κέντρα λειτουργούν και τηλεφωνικές γραμμές στις οποίες μπορεί να απευθύνεται κάποιος για κάθε θέμα που αντιμετωπίζει με το διαδίκτυο, ακόμη και αυτό του σχολικού εκφοβισμού.

Ακόμη, ορίστηκε η 5^η Φεβρουαρίου ως Ημέρα για την Ασφαλέστερη Χρήση του Διαδίκτυο, με σύνθημα «συνδέσου με σεβασμό». Πέρσι, τη μέρα αυτή έλαβαν μέρος 99 χώρες και το μήνυμα έφτασε σε χιλιάδες παιδιά και εφήβους.

Τέλος προτείνεται η εγκατάσταση σε όλη την Ε.Ε. ενός μηχανισμού που θα παρέχει στα παιδιά τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του και να καταγγέλλουν φαινόμενα επιβλαβούς περιεχομένου και συμπεριφοράς.

Ας μην κλείσουμε τα μάτια. Το φαινόμενο είναι εδώ, μπροστά μας.

Σε τελική ανάλυση είναι υποχρέωση των γονιών να ενημερώνονται πρώτοι και να προφυλάσσουν τα παιδιά τους.

Ας φροντίσουμε, για μια φορά, να μην τρέχουμε πάλι πίσω από τις εξελίξεις.

Φοβάμαι τον εκφοβισμό!