130115 ΑΠΕΙΡΟ

Το ένα πουλάκι:

Μια εύστοχη δήλωση.

«Είμαστε υπερήφανοι που έχουμε βουλευτές νέα παιδιά, τα οποία έχουν την εμπειρία να αντιμετωπίσουν διάφορες παγίδες».

Θα συμφωνήσουμε απολύτως με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι πράγματι ευτύχημα, όχι μόνο για το κόμμα του, αλλά και για όλο τον τόπο, να υπάρχουν νέα παιδιά στη Βουλή κι ας μην έχουν πάντοτε την απαιτούμενη εμπειρία να χειριστούν καταστάσεις.

Αυτό νομίζω το καταλαβαίνει ο κάθε καλόπιστος και όλοι είναι διατεθειμένοι να συγχωρήσουν τα όποια «στραβοπατήματα» τέτοιων νέων βουλευτών.

Διότι, όπως άκουσα πολλάκις σε συζητήσεις, «είδαμε το χαΐρι και από τους παλιούς και έμπειρους».

Υπάρχει, βεβαίως, ένα ζήτημα.

Κατά πόσον οι διάφορες δηλώσεις των νέων βουλευτών είναι αποτέλεσμα «παγίδευσής τους», από κακόβουλους, φαντάζομαι, δημοσιογράφους, ή απλώς ένας τρόπος έκφρασης των απόψεών τους, σε λάθος τόπο και με λάθος τρόπο.

Επειδή το πρώτο δεν αποκλείει το δεύτερο, θα θέλαμε να συμβάλουμε κι εμείς με κάποιες προτροπές, γνώμες και, αν προτιμάτε, συμβουλές, τις οποίες μπορεί όποιος θέλει να τις λάβει υπόψη του κι όποιος πάλι δεν θέλει να τις αγνοήσει.

Πού να συμβάλουμε; Στην αποφυγή τέτοιων δηλώσεων που φέρνουν τον ΣΥΡΙΖΑ σε δύσκολη θέση και κάνουν τον πρόεδρό του να τρέχει να συμμαζέψει τα πράγματα με δηλώσεις τού τύπου «είμαστε κι εμείς νοικοκυραίοι».

Τι μας νοιάζει; Το έχουμε πει πολλές φορές. Είναι καλό για όλους μας το παιχνίδι να παίζεται με ίσους όρους και ο καθένας να καταθέτει ό,τι καλύτερο διαθέτει.

Συμβουλές, λοιπόν, προς νέους (κι όχι μόνο) βουλευτές.

Ας ξεκινήσουμε με μια βασική αρχή: Τα μεγάλα κανάλια δεν είναι όπως εκείνα της εκλογικής σου περιφέρειας που θα σε καλέσουν επειδή θέλουν απλώς να γεμίσουν τον τηλεοπτικό τους χρόνο.

Τα μεγάλα κανάλια θα σε βγάλουν στον αέρα επειδή περιμένουν από εσένα να πεις ή να επαναλάβεις κάτι που θα προξενήσει ένταση και θα πυροδοτήσει αντιδράσεις.

Χρειάζεται λοιπόν μεγάλη προσοχή και λεπτούς χειρισμούς, ώστε και το παιχνίδι τους να παίξεις (προκειμένου να σε ξανακαλέσουν και να ακουστούν περισσότερο οι απόψεις οι δικές σου και του κόμματός σου) και να μην εκτεθείς λέγοντας πράγματα που μετά δεν μαζεύονται.

Το άλλο πουλάκι:

Κάποιες άλλες αρχές, γενικότερες.

Όταν μιλάς με την ιδιότητα του βουλευτή, δεν εκπροσωπείς μόνο τον εαυτό σου!

Τα κανάλια καλούν κάποιον με αυτή του την ιδιότητα. Δεν είναι λοιπόν, το ίδιο να λες τις απόψεις σου στο καφενείο, σε πέντε φίλους, και σε ένα μεγάλο κανάλι.

Ο βουλευτής, λέγοντας τις απόψεις του, εκπροσωπεί συγχρόνως και το κόμμα που, τους ψηφοφόρους του τον εξέλεξαν, τον νομό από τον οποίο προέρχεται (άρα ακόμη κι εκείνους που δεν τον ψήφισαν) και, πιθανότατα, άλλες ειδικότερες ομάδες πολιτών.

Όταν, λοιπόν, μιλά με την ιδιότητα του εκπροσώπου όλων αυτών, καλά θα είναι να τους εκπροσωπεί κιόλας. Όχι μόνο όσον αφορά στις ιδέες, αλλά και στον τρόπο που τις εκφράζει. Όταν μιλά ως ιδιώτης, μπορεί να λέει τις προσωπικές του απόψεις, χωρίς να τον παρεξηγεί κανείς.

Διότι, πέρα από το θέμα της εκπροσώπησης, υπάρχει και αυτό που η γλωσσολογία ονομάζει επίπεδο ύφους. Ο κάθε άνθρωπος, ο κάθε ομιλητής, επιλέγει το επίπεδο ύφους που θεωρεί κατάλληλο σε κάθε περίσταση επικοινωνίας.

Αυτό, πολύ απλά, σημαίνει πως ένας βουλευτής, μιλώντας ακριβώς για το ίδιο θέμα, θα χρησιμοποιήσει άλλο επίπεδο ύφους, δηλαδή θα κάνει άλλες γλωσσικές επιλογές, όταν θα βρίσκεται με την παρέα του, όταν θα μιλά σε κάποιο κανάλι ή όταν θα αγορεύει από το βήμα της βουλής.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Δηλαδή θα κάνει «εκπτώσεις»;

Εδώ βρίσκεται μια μεγάλη παρεξήγηση. Το να χρησιμοποιώ το κατάλληλο ύφος δεν σημαίνει ότι κάνω εκπτώσεις στην ιδεολογία μου, ή ότι εγκαταλείπω τις αξίες και τα ιδανικά για τα οποία αγωνίζομαι.

Φαντάζεστε έναν βουλευτή να μιλά στη βουλή για τις περικοπές στους μισθούς των… «μπάτσων», όπως θα έκανε στον στενό του φιλικό κύκλο; Εκεί θα αναφερθεί στους ένστολους, σε σώματα ασφαλείας ή οτιδήποτε άλλο κρίνει πως θα αποδώσει καλύτερα την έννοια και –προσέξτε το αυτό- θα επιτύχει τον στόχο του.

Εδώ βρίσκεται το μυστικό.

Διότι ο κάθε ομιλητής έχει έναν στόχο, μιλάει για κάποιο λόγο, κάτι θέλει να καταφέρει. Το πιο συχνό, για τους πολιτικούς, είναι να πείσουν τους συνομιλητές τους για την ορθότητα των απόψεών τους.

Κάνοντας όμως λανθασμένες επιλογές (γλωσσικές επιλογές), δίνει στους «αντιπάλους» του το δικαίωμα να εστιάσουν σ’ αυτές και όχι στα επιχειρήματά του. Δηλαδή, όπως λέει πολύ ορθά ο λαός, «χάνει το δίκιο του».

Προσοχή, λοιπόν, αγαπητοί νέοι βουλευτές.

Αναρωτηθείτε πρώτα για ποιο λόγο σας καλεί ένα κανάλι και μετά σκεφθείτε προσεκτικά τι ακριβώς θέλετε να πείτε, αλλά και πώς ακριβώς θα το πείτε, χωρίς να φοβάστε ότι έτσι «δεν είστε ο εαυτός σας».

Αν δεν με πιστεύετε, ρίξτε μια ματιά στα πρακτικά των επίσημων συναντήσεων τού προέδρου Τσίπρα, δείτε πώς  μιλάει εκεί και μετά συγκρίνετέ τα με τις δημόσιες δηλώσεις του ή τις εσωκομματικές του τοποθετήσεις.

Δεν είναι άλλος, ο ίδιος είναι!

Εκτός τόπου και χρόνου!