130129 ΒΙΑΙΟ-2

Το ένα πουλάκι:

Τριλογία!

Κάθε σοβαρό έργο πρέπει να ολοκληρώνεται σε τρεις δόσεις, ώστε να αποτελεί μια «τριλογία».

Έτσι κι εμείς συνεχίζουμε σήμερα, για τρίτη μέρα, την κουβέντα μας γύρω από τη βία.

Την Παρασκευή είδαμε εν συντομία τι λέει το σύνταγμα, το οποίο πολλοί επικαλούνται προκειμένου να «νομιμοποιήσουν» τις βίαιες ενέργειές τους.

Είπαμε ακόμη πως μια κοινωνία δεν ξυπνά ξαφνικά ένα πρωί και αποφασίζει να υιοθετήσει τη βία ως τρόπο λύσης των διαφορών ή διεκδίκησης αιτημάτων.

Υπάρχει, λέγαμε, μια μακροχρόνια διαδικασία που οδηγεί τους ανθρώπους πρώτα να σκεφτούν τη βία ως λύση και μετά να οδηγηθούν σ’ αυτήν. Σ’ αυτή τη διαδικασία συμμετέχουν πολλοί. Η οικογένεια, το σχολείο, ο «αθλητισμός», η «πολιτική»…

Ας μου επιτραπεί να πω πως εξέχουσα θέση σ’ αυτή τη λίστα έχει μια εσφαλμένη θεώρηση της αριστερής ιδεολογίας, η οποία –κακά τα ψέματα- ηγεμονεύει, εδώ και χρόνια, στον τόπο.

Για να γίνω πιο σαφής, η αριστερή ιδεολογία ηγεμονεύει εδώ και χρόνια. Η εσφαλμένη θεώρησή της πήρε το πάνω χέρι περισσότερο τις τελευταίες δεκαετίες.

Ας το ξεκαθαρίσουμε λίγο περισσότερο.

Πρώτα πρώτα για την ηγεμονία τις αριστερής ιδεολογίας.

Μπορεί η αριστερά να νικήθηκε στον εμφύλιο, μπορεί η χώρα να κυβερνήθηκε από δεξιές ή κεντροδεξιές (άντε, και κεντροαριστερές) κυβερνήσεις, μπορεί για πολλά χρόνια οι φυλακές και τα ξερονήσια να ήταν γεμάτα αριστερούς ή συνοδοιπόρους, όμως, στην κοινωνία, η αριστερή ιδεολογία είχε εξέχουσα θέση.

Στο χώρο της τέχνης, αλλά και της διανόησης, για να κάνεις καριέρα χωρίς να είσαι αριστερός, έπρεπε να έχεις το ταλέντο και την προσωπικότητα ενός Χατζιδάκι.

Αντιθέτως, ακόμη κι αν ήσουν μετρίου αναστήματος (καμιά φορά και νάνος) η αριστεροφροσύνη σού άνοιγε πόρτες που για άλλους παρέμεναν κλειστές.

Ιδιαίτερη αίγλη γνώριζαν οι αριστερές ιδέες και όσοι τις ασπάζονταν σε χώρους όπως το πανεπιστήμιο ή ο συνδικαλισμός, όπου, επί δεκαετίες, το να δηλώσει κάποιος δεξιός ισοδυναμούσε με ακαδημαϊκή ή πολιτική αυτοκτονία.

Το άλλο πουλάκι:

Τι σχέση έχουν αυτά με τη βία;

Έχουν και παρέχουν, διότι, όπως έχουμε ξαναπεί, στην αριστερή ιδεολογία εξέχουσα θέση έχει το σύνθημα «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη», που πάει να πει ότι ο εργάτης έχει το δικαίωμα (και την υποχρέωση;) να διεκδικήσει το δίκιο του ακόμη και ενάντια στο νόμο.

Πώς όμως ορίζεται το δίκιο, αν όχι με τους νόμους; Ασφαλώς, αυθαίρετα!

Έτσι, με τη βοήθεια και του πασοκικού λαϊκισμού, άρχισε να γίνεται δίκαιο κάθε αίτημα, ακόμη και το πιο παράλογο, όπως τα εξωφρενικά προνόμια συνδικαλιστών ή ομάδων εργαζομένων, τα οποία συχνά «κατακτούνταν» μετά από βίαιες συγκρούσεις με την αστυνομία και τα ΜΑΤ.

Ιδιαίτερα σε χώρους όπως το πανεπιστήμιο, η βία ήταν συχνά ο τρόπος για να λύνονται ακόμη και ιδεολογικές διαφορές και, μια που αναφέραμε τα ΜΑΤ, θυμίζω στους μεγαλύτερους, τα ΚΝΑΤ, τα οποία με αρχηγό τον περίφημο Μαλάμη, έφτασαν να γίνουν και τραγούδι του Τζίμη Πανούση.

Με αυτές τις απλουστεύσεις και γενικεύσεις, απαραίτητες λόγω της τεράστιας συζήτησης που σηκώνει το θέμα, προσπαθώ να πω ότι άρχισε σιγά σιγά η βία να «νομιμοποιείται» και να θεωρείται ως πρόσφορο και αποτελεσματικό μέσο διεκδίκησης.

Αξίζει να σημειώσουμε δύο τινά.

Δεν ήταν λίγες οι φορές που η βία, σκληρή βία, στρέφονταν όχι μόνο απέναντι στην αντίστοιχη κρατική, που πάντα χαρακτηρίζονταν και «προκλητική», αλλά και εναντίον συναδέλφων ή συναγωνιστών που διαφωνούσαν με τις επιλογές των πιο ένθερμων.

Όσες, πάλι, φορές κάποιοι συλλαμβάνονταν να τα σπάνε και οδηγούνταν στη δικαιοσύνη, συνήθως αθωώνονταν με συνοπτικές διαδικασίες, έχοντας πάντοτε, την υποστήριξη όχι μόνο νομικών, αλλά και στελεχών της αριστεράς, που έσπευδαν να καταγγείλουν την άδικη σύλληψή τους και την παράνομη κράτησή τους.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Πού φτάσαμε, λοιπόν;

Φτάσαμε εδώ που είμαστε σήμερα και απορούμε.

Και αναρωτιόμαστε αν ο άνεργος έχει το δικαίωμα να απαντήσει με βία στη βία της ανεργίας. Αν ο εργαζόμενος μπορεί να αντικρούσει βίαια τη βίαιη απώλεια των κεκτημένων του. Αν ο πολίτης νομιμοποιείται να αντιστέκεται στη βίαιη υποβάθμιση της ζωής του με την ανυπακοή στους νόμους.

Σήμερα όμως θα έπρεπε να ήμασταν πιο σοφοί. Σήμερα θα έπρεπε να ξέρουμε…

Να ξέρουμε πως η καταφυγή στη βία και την ανομία οδηγεί πάντοτε σε επικίνδυνα μονοπάτια και καλλιεργεί το έδαφος για άλλου είδους σενάρια, τα οποία όλοι απεύχονται και καταδικάζουν.

Έπρεπε να ξέρουμε πως η βία και η ανομία εξυπηρετούν καλύτερα το σύστημα το οποίο (υποτίθεται ότι) πάνε να πολεμήσουν.

Έπρεπε να ξέρουμε και να αξιοποιούμε τους τρόπους που μια δημοκρατία έχει στη διάθεσή της για να λύνει τις διαφορές και να εξομαλύνει τις αντιθέσεις.

Δυστυχώς όμως, η κουλτούρα της βίας, καλλιεργημένη –ας το ξαναπούμε- από το σπίτι, το σχολείο, το γήπεδο, το συνδικάτο, το κόμμα, οδηγεί την κοινωνία σε επικίνδυνες λύσεις, είτε πρόκειται για τη διεκδίκηση μιας θέσης στο πάρκινγκ, είτε για τη διεκδίκηση της «σωτηρίας» της ομάδας, είτε για τη διεκδίκηση δικαιωμάτων και συνθηκών εργασίας που εξανεμίζονται.

Αυτά, κι όποιος έχει αντίθετη γνώμη ας έρθει έξω να τα πούμε.

«Ρε, πού πάμε, ρε;»
που θα έλεγε κι ο Αυλωνίτης