161031 ΣΚΑΣΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Φαίνεται πως «δεν το ‘χει»!

Για τον Πρωθυπουργό λέω. Αυτό με την… μαντική ικανότητα δεν είναι στα προσόντα του. Μ’ αρέσει κιόλας που δεν κρατάει και καμιά πισινή, όπως οι παλιοί σοφοί μάντεις. Να πει, ρε παιδί μου κάτι διφορούμενο. Πάει και ρίχνει όλα τα λεφτά του στη βεβαιότητα.

Και τα χάνει. Για την Μέρκελ μάς έλεγε πως «δεν υπάρχει ούτε μία στο εκατομμύριο να πει όχι στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ». Απόλυτη βεβαιότητα. Κι όμως, έπεσε έξω, απογοητεύοντας όλους εκείνους που τον πίστεψαν. Και δεν ήταν λίγοι.

Το ίδιο και για τις τηλεοπτικές άδειες. Και εκεί δεν έδινε «ούτε μία πιθανότητα να ακυρωθεί από το ΣτΕ ο διαγωνισμός»! Αποδείχθηκε πως οι πιθανότητες ήταν δεκατέσσερις στις είκοσι πέντε. Κάτι λιγότερο, δηλαδή, από τρεις πέντε.

Ποντάρεις όλα τα λεφτά σου; Δεν τα ποντάρεις, εκτός κι αν παίζεις με ξένα λεφτά. Τότε είσαι πιο… «λάρτζ», που λέει και μια έκφραση της μόδας. Θυμόσαστε μάλιστα πώς είχαμε σχολιάσει εκείνη τη στάση του; Λέγαμε ότι «ο Πρωθυπουργός δεν είπε παρά το αυτονόητο».

Το λέγαμε μάλιστα σοβαρά: «Για, σκεφτείτε το λίγο. Υπάρχει περίπτωση μια κυβέρνηση να νομοθετεί, κατόπιν μάλιστα υποδείξεων τόσων ειδικών συμβούλων, και να πιστεύει ότι αυτό που νομοθέτησε είναι αντισυνταγματικό, αλλά… μπορεί να μην το προσέξει κανείς;

Προφανώς και θεωρεί ότι κινήθηκε στο πλαίσιο του Συντάγματος, άρα… δεν υπάρχει “ούτε μία πιθανότητα” ο νόμος αυτός να εκπέσει στο ΣτΕ. Νομίζω το ίδιο θα θεωρούσε ο κάθε Πρωθυπουργός, για κάθε νόμο που θα ψήφιζε η κυβέρνησή του, ειδικά για ένα τόσο σοβαρό θέμα.

Με μια διαφορά!

Θα το σκεφτόταν, πιθανότατα όμως δεν θα το εξέφραζε δημόσια!  Για τον απλούστατο λόγο ότι ένας πρωθυπουργός δεν είναι… εγώ κι εσείς, είναι ένας πρωθυπουργός». Και κινδυνεύει να εκτεθεί ανεπανόρθωτα, αλλά να εκθέσει και συνεργάτες του.

Διάβαζα όμως προχθές και ένα ενδιαφέρον σχόλιο για τη… σύμπτωση να κρίνονται αντισυνταγματικοί όλοι οι νόμοι που ρυθμίζουν το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο. Αναρωτιόταν κάποιος καχύποπτος μήπως το κάνουν επίτηδες οι κυβερνώντες.

Να φαίνεται δηλαδή ότι οι ίδιοι έχουν τη βούληση να τα βάλουν με τη διαπλοκή, αλλά το κακό το σύστημα είναι τέτοιο που δεν τους επιτρέπει να κάνουν το όραμα πράξη. Άσε που στο τέλος φαίνεται ότι η διαπλοκή τούς ρίχνει και από την κυβέρνηση!

Το άλλο πουλάκι:

Είπα δεν θα το σχολιάσω…

Διότι δεν το είχα δει και έτσι δεν είχα προσωπική εικόνα. Έβλεπα όμως παντού να αναφέρονται σ’ αυτό και δεν άντεξα στον πειρασμό, το έψαξα και το είδα. Βεβαίως, όλοι και όχι μόνο οι φίλαθλοι γνωρίζουν ότι είναι άλλο πράγμα να βλέπεις μια «φάση» απευθείας και άλλο μαγνητοσκοπημένη.

Πόσω μάλλον όταν την έχουν δει όλοι οι άλλοι, την έχουν σχολιάσει δεόντως, και εσύ έρχεσαι κατόπιν να πιάσεις έναν σφυγμό είναι ήδη εξασθενημένος. Ή μήπως εξασθενισμένος; Βλέπετε τι παθαίνουμε μ’ αυτή την όμορφη γλώσσα που έχουμε;

Αν ανοίξουμε το λεξικό του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη, θα δούμε ότι «τα γηρατειά εξασθενίζουν την όραση ή την αντοχή ενός ανθρώπου». Θα δούμε όμως και ότι «ο θόρυβος των μεγαλουπόλεων εξασθενεί την ακοή».

Θα δούμε ότι «με την ωριμότητα εξασθενίζει η μνήμη του ανθρώπου», αλλά και ότι «ο οργανισμός εξασθενεί λόγω της αρρώστιας»! Άντε, μετά, να μάθεις ορθογραφία… Γι’ αυτό κι εμείς είμαστε υπέρμαχοι του προφορικού λόγου!

Τι έλεγα όμως; Α, ναι. Είχα πει δεν θα σχολιάσω το βίντεο της κυρίας Όλγας Γεροβασίλη, αλλά δεν αντέχω στον πειρασμό. Δεν θα σταθώ όμως εκεί που στάθηκαν άλλοι σχολιαστές, στα χιλιάδες παιδάκια που θα μείνουν εκτός παιδικών σταθμών εξαιτίας του κακού ΣτΕ.

Θα μείνω περισσότερο στο ύφος της κυβερνητικής εκπροσώπου, ένα ύφος που κραυγάζει για τα συναισθήματά της, την ώρα που κάνει εκείνες τις πρώτες δηλώσεις. Έχετε δει παιδάκια με έναν υπερτροφικό εγωισμό πώς αντιδρούν όταν δεν περνά το δικό τους;

«Βγάζουν νύχια», τρίζουν τα δόντια τους και είναι έτοιμα να κατασπαράξουν εκείνους που στάθηκαν εμπόδιο στην επιθυμία τους. Ευτυχώς, τις περισσότερες φορές, πρόκειται για κάποιον μεγαλύτερο κι έτσι δεν τα παίρνει να τα βάλουν μαζί του.

Και πάλι όμως, μπορεί να αρχίσουν να χτυπούν με μανία και να κλωτσούν τον αέρα, καθώς εκείνος τα κρατά με ψυχραιμία μακριά του, απωθώντας τα απλώς με τα μεγάλα χέρια του.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Τέτοια και η εικόνα της κυρίας Γεροβασίλη.

Αν την ώρα εκείνη δάγκωνε κατά λάθος τα χείλη της, σίγουρα θα πάθαινε δηλητηρίαση. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν «ποιος ξέρει τι θα έκανε στους δικαστές τού ΣτΕ, αν είχε τη δύναμη ή την εξουσία να αντιδράσει όπως της περνούσε από το μυαλό εκείνη την ώρα».

Το προχώρησα και λίγο, πιστεύω όμως όχι εντελώς αυθαίρετα. Έτσι εξηγείται, σκέφτηκα, το γεγονός ότι οι ηγέτες απολυταρχικών καθεστώτων «εξαφανίζουν» εκείνους που τους φέρνουν αντίρρηση ή που στέκονται εμπόδιο στα σχέδιά τους. Απλώς μπορούν και το κάνουν.

Και μετά σκέφτηκα πόσο τυχεροί είμαστε που ζούμε σε μια δημοκρατική χώρα και έχουμε θεσμούς που μπορούν να μας προστατεύουν από την κατάχρηση εξουσίας του κάθε εγωπαθούς αιρετού, που θεωρεί ότι νομιμοποιείται να κάνει ό,τι του καπνίσει, στο όνομα του λαού που τον εξέλεξε.

Και ακόμη σκέφτηκα πόσο πρέπει να προσέχουμε σαν τα μάτια μας αυτούς τους θεσμούς.

«Το ουσιώδες είναι που έσκασε».

161028 ΘΕΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

«Καλά είναι “τα μεγάλα ΟΧΙ”!

Το πρόβλημα όμως είναι ότι θα πρέπει να συνοδεύονται και από κάποια “ναι”, έστω και αν αυτά είναι μικρά. Δηλαδή να κάτσουμε και να σκεφτούμε τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε. Και να μαλώσουμε όσο θέλετε γι’ αυτό».

Αυτά λέγαμε στη χθεσινή μας κουβέντα και αναρωτιόμασταν αν, πέρα από τα «κούφια λόγια», μπορούμε να βρούμε κάτι από το οποίο να κρατηθούμε στα δύσκολα χρόνια που διανύουμε.

Κάτι που θα μας βοηθήσει να μην πάρουμε την κάτω βόλτα, όσο δύσκολα κι αν εξελιχθούν τα οικονομικά μας, όσο κι αν έχει υποβαθμιστεί ο τρόπος ζωής στον οποίο είχαμε συνηθίσει.

Κυρίως όμως κάτι για το οποίο θα μπορούμε να μιλάμε αργότερα στα παιδιά μας, όταν πιθανότατα θα μας ρωτήσουν, χωρίς ίσως να το εκφράσουν ποτέ με λόγια, «εσύ τι έκανες στα χρόνια της κρίσης, μπαμπά;»

Όσο το σκέφτομαι, τόσο περισσότερο καταλήγω πως, για να μιλήσει κανείς στους ανθρώπους του μέλλοντος για την κρίση, θα πρέπει πρώτα να κάνει μια τεράστια εισαγωγή, αναφέροντας τις αιτίες που μας οδήγησαν σ’ αυτήν.

Παρατηρώντας, επίσης, τη συμπεριφορά των ανθρώπων στα δύσκολα χρόνια των μνημονίων, θα συμπεράνει πως αυτή έχει άμεση σχέση με τον βίο και την πολιτεία τους στα χρόνια που προηγήθηκαν, τότε που… δέναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα.

Δηλαδή, θα πρέπει να ψάξουμε πολύ για να βρούμε ανθρώπους που αναθεώρησαν τη στάση τους, που επανεξέτασαν τις αξίες τους και άλλαξαν τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς –και δεν εννοώ για εκείνα που έχουν υποχρεωθεί να κάνουν, εξαιτίας της οικονομικής καταστροφής που υποστήκαμε.

Με άλλα λόγια, μιλάμε για έναν φαύλο κύκλο. Επειδή δεν καθίσαμε ποτέ να συζητήσουμε για τις αιτίες, να συμφωνήσουμε σε πέντε βασικά πράγματα γύρω από αυτές, δεν είμαστε και σε θέση να αλλάξουμε τη νοοτροπία και τον τρόπο συμπεριφοράς μας.

Όταν όμως δεν αλλάζεις… βουλιάζεις, για να θυμηθούμε και ένα συνθηματάκι από τον πρώτον καιρό της κρίσης. Αποκτάς τη χαρακτηριστική νοοτροπία του βλάκα, που προσπαθεί, επαναλαμβάνοντας συνεχώς την ίδια, αποτυχημένη πρακτική, να πετύχει διαφορετικό αποτέλεσμα.

Το άλλο πουλάκι:

Τι θα απαντήσουμε, λοιπόν, στα παιδιά μας;

Θα τους μιλήσουμε για τον κυρίαρχο τύπο ανθρώπου, στα ξένοιαστα χρόνια της αστακομακαρονάδας; Για τις αξίες που αυτός καλλιέργησε; Τον ατομισμό; Την -πάση θυσία- ευδαιμονία; Τη θεοποίηση του μεγέθους; Την ταύτιση της προόδου με την αύξηση της κατανάλωσης;

Θα τους πούμε πως δυο και πλέον γενιές… πολιτών ανατράφηκαν έχοντας ως ευαγγέλιο κάποιον –πολλές φορές αυτοσχέδιο- «χάρτη δικαιωμάτων», τα οποία συνεχώς πολλαπλασιάζονταν και διευρύνονταν, «χάρτη» που ποτέ δεν συμπεριέλαβε αντίστοιχες υποχρεώσεις;    

Αν καταφέρουμε να τους μιλήσουμε γι’ αυτό το «φαινόμενο», αν μπορέσουμε τους εξηγήσουμε πώς κατόρθωσε να επικρατήσει σε μια χώρα που, λίγα χρόνια πριν, εντυπωσίασε τον κόσμο ολόκληρο με την αντίστασή της στον φασισμό και τον ναζισμό…

Τότε θα είμαστε σε θέση να ερμηνεύσουμε και τη συμπεριφορά αυτού του ανθρωπότυπου, στα χρόνια της κρίσης. Να δούμε για ποιους λόγους αγανάκτησε, να καταλάβουμε γιατί έγινε τόσο ευκολόπιστος, να εξηγήσουμε την άρνησή του να δει την πραγματικότητα και τη στροφή του σε ακραίες και περιθωριακές «προτάσεις»…

Με άλλα λόγια, θα μπορέσουμε να αντιληφθούμε γιατί οδηγήθηκε σε κατευθύνσεις που έχουν… κατηφορική κλίση, σε πρακτικές με αρνητικό πρόσημο, που χαρακτηρίζονται από τα «όχι» ή «τα μεγάλα ΟΧΙ», αν θέλουμε να τους δώσουμε πιο πομπώδη χαρακτήρα.

Βλέπετε; Ξεκίνησα να λέω με ποιο τρόπο θα μπορούσαμε να μιλήσουμε στα παιδιά μας για όλα αυτά και, χωρίς να το καταλάβω, έφτασα να μιλώ για το πώς εμείς οι ίδιοι θα ερμηνεύσουμε τις πράξεις μας, για το τι θα δούμε αν κοιταχτούμε στον καθρέφτη. 

Αν όμως θέλαμε να τους δώσουμε και κάτι θετικό που έμεινε από όλη αυτή την περιπέτεια της μεταπολίτευσης και της συνακόλουθης κρίσης, τι θα μπορούσαμε να τους πούμε;

Νομίζω ότι θα πρέπει και πάλι να τους μιλήσουμε για τη στάση που κράτησαν κάποιοι άνθρωποι γύρω μας, γνωστοί, φίλοι ή εντελώς άγνωστοι, κάποιοι λίγοι, τους οποίους όμως θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε ως παραδείγματα.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Άνθρωποι που είπαν «όχι» στους… πειρασμούς!

Που προσπάθησαν να πετύχουν στην κοινωνία με την αξία τους κι όχι με την εξαργύρωση της ένταξής τους σε κάποιο κόμμα ή παράταξη. Άνθρωποι που δεν έτρεξαν να «επενδύσουν» τους κόπους τους στο χρηματιστήριο για εύκολο κέρδος.

Που έκλεισαν τα αφτιά τους στις σειρήνες του εύκολου δανεισμού και… «άπλωσαν τα πόδια τους όσο τους έπαιρνε το πάπλωμα». Που ποτέ δεν μπέρδεψαν την αξία με το κόστος, που ενδιαφέρθηκαν για τα κοινά, χωρίς υστεροβουλία…

Όταν ήρθε η κρίση, αυτοί οι άνθρωποι δεν «αγανάκτησαν» με τους πολιτικούς, δεν πίστεψαν σε μαγικές λύσεις, δεν έτρεξαν να σώσουν τα δικά τους χρήματα, δεν αρνήθηκαν να αναλάβουν ακόμη και ευθύνες που δεν είχαν οι ίδιοι.

Σκέφτηκαν πολύ και αναθεώρησαν τις απόψεις τους γύρω από το ιδιωτικό και το δημόσιο. Είδαν με άλλο μάτι πώς αυτά τα δυο τέμνονται και με ποιο τρόπο το πρώτο διαμορφώνει το δεύτερο και διαμορφώνεται από αυτό.

Τι σημαίνει να διεκδικεί το ιδιωτικό από το δημόσιο και γιατί θα πρέπει να ανταποδίδει κανείς στο κοινωνικό σύνολο τα οφέλη που αποκομίζει από την λειτουργία του μέσα σ’ αυτό.

Γιατί, τελικά, η πιο «επαναστατική» δράση που μπορεί να αναπτύξει κανείς είναι το να παίζει όσο καλύτερα μπορεί τους μικρούς ή μεγάλους ρόλους που του έχουν ανατεθεί, ή έχει αναλάβει μόνος του.

Είναι έξυπνο να μαθαίνεις από εκείνους που… μαθαίνουν!

Ναι στα μικρά «ναι»!

161027 ΑΡΝΗΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Πώς να αντισταθούμε;

Μέρες που είναι θα ακούσουμε πολλές φορές για τα «σύγχρονα ΟΧΙ», για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να ακολουθήσουμε κι εμείς το παράδειγμα των παππούδων μας και να προβάλουμε τη δική μας αντίσταση.

Από τα μέχρι στιγμής δεδομένα, διαπιστώνω ότι κάπου έχουμε χάσει τη μπάλα. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Γράφει κάποιο στέλεχος της διοίκησης, στο μήνυμα που έστειλε προς τους κατωτέρους του:

«Εβδομήντα έξι χρόνια μετά την γνωστή στιχομυθία του Έλληνα δικτάτορα και του Ιταλού πρέσβη, εκείνες τις πρώτες ώρες της 28ης Οκτωβρίου του ‘40, το μήνυμα της άρνησης, της μη υποταγής παραμένει αρκετά επίκαιρο αλλά πιο δύσκολο από πότε να υποστηριχτεί».

Από το λεξιλόγιο, τη σύνταξη, κυρίως όμως από εκείνο το «του Έλληνα δικτάτορα», καταλαβαίνεις πολλά για τη μόρφωση και την πολιτική τοποθέτηση του ανθρώπου. Αν ξέρεις μάλιστα ότι βρίσκεται και σε διορισμένη θέση…

Τότε μπορείς να καταλάβεις τι εννοεί λέγοντας «Ο αγώνας μας  πρέπει να είναι αγώνας ενάντια στην ηθική κατάπτωση και την έκπτωση των αξιών, ενάντια στην ιδιοτέλεια και την αναξιοκρατία, που υπονομεύουν κάθε ευοίωνη προοπτική».

Διορισμένο στέλεχος της διοίκησης, που κηρύττει τον αγώνα ενάντια στην αναξιοκρατία! Ε, κάτι δεν καταλάβαμε καλά ή εμείς ή αυτός. Μπορεί να θεωρεί ο άνθρωπος ότι τοποθετήθηκε εκεί που τοποθετήθηκε χάρη στην αξία του.

Όταν όμως ξέρει ότι υπήρχαν και άλλοι με περισσότερα προσόντα, αλλά λιγότερες κομματικές περγαμηνές… δεν μπορεί λέτε να καταλάβει ότι αυτά που «υπονομεύουν κάθε ευοίωνη προοπτική» είναι ενέργειες όπως ο διορισμός του;

Ας το παραβλέψουμε όμως αυτό κι ας δούμε λίγο καλύτερα ποιο είναι «το μήνυμα της άρνησης, της μη υποταγής» που πρέπει να… «υποστηριχτεί», παρόλη τη δυσκολία που έχει κάτι τέτοιο.

«Καλούμαστε να πούμε τα μεγάλα ΟΧΙ στην ευτέλεια της ζωής μας, στην αποικιοποίηση του τόπου μας, στην υποταγή των οικονομικών συμφερόντων, και το ΟΧΙ του 1940 ας γίνει οδηγός μας, να ανάψει ξανά η φλόγα μέσα μας για την ελευθερία και την κυριαρχία της πατρίδας μας».

Το άλλο πουλάκι:

Για το λεξιλόγιο και τη σύνταξη τα είπαμε…

Ελάτε όμως να δούμε λίγο καλύτερα τη νοοτροπία που κρύβεται πίσω από τέτοιου είδους σαλπίσματα, διότι να είστε βέβαιοι πως θα ακούσουμε αρκετά, αυτές τις μέρες. Ξαναθυμίζω ότι δεν μιλάει ο οποιοσδήποτε, αλλά στέλεχος – εκπρόσωπος της κυβέρνησης.

Η… «αποικιοποίηση του τόπου μας». Το γνωστό, δηλαδή, παραμύθι ότι κάποιοι (δεν κατονομάζονται κι έτσι είναι πολύ εύκολο να φανταστεί ο καθένας όποιους θέλει) προσπαθούν να κάνουν τον τόπο μας αποικία.

Ότι την κρίση δεν την προκάλεσε ο τρόπος με τον οποίο «πολιτευτήκαμε» επί δεκαετίες, ούτε το πώς στήσαμε την οικονομία της χώρας, αλλά είναι αποτέλεσμα επίθεσης που δεχτήκαμε από οργανωμένα συμφέροντα και εχθρούς που μας επιβουλεύονται… (από) ανέκαθεν και θέλουν να μας βάλουν στο χέρι.

Αρκεί, λοιπόν να πούμε «ΟΧΙ στην υποταγή των οικονομικών συμφερόντων» και νομίζω πως κι εσείς, όπως κι εγώ καταλαβαίνετε ότι δεν μιλάει για τα οικονομικά συμφέροντα που κινδυνεύουν να υποταγούν, αλλά για εκείνα που θέλουν να μας υποτάξουν.

Τι λογής όμως θα είναι αυτό το ΟΧΙ; Με ποιο τρόπο μπορεί να αντισταθεί μια χώρα, ένας λαός σε μια τέτοια επίθεση; Νομίζω ότι ο παγκοσμίως γνωστός τρόπος είναι ένας. Ή μάλλον δύο.

Να γίνεις εσύ εξίσου, αν όχι πιο δυνατός οικονομικά από εκείνους που σε επιβουλεύονται και να έχεις ισχυρούς συμμάχους, στη βοήθεια των οποίων να μπορείς να βασιστείς. Εμείς τι από τα δυο επιδιώκουμε; Και με ποιον τρόπο;

Να με συγχωρείτε, αλλά δεν έχω ακούσει καμιά συγκεκριμένη πρόταση από όσους παλικαράδες τα βάζουν τα τελευταία χρόνια με ορατούς και αόρατους εχθρούς, τους οποίους μάλιστα… προσωποποιούν σε μια έννοια. «Το μνημόνιο»!

Θεωρούν δηλαδή πως οι λεγόμενοι «μνημονιακοί», όσοι δηλαδή πιστεύουν ότι η Ελλάδα πρέπει να πάρει κάποια μέτρα (το ποια μέτρα είναι θέμα συζήτησης και πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης), ώστε να μπορεί να ζει αξιοπρεπώς με όσα βγάζει, είναι «υποταγμένοι», ενώ οι ίδιοι, οι αντιμνημονιακοί είναι αγωνιστές.

Πώς όμως τον εννοούν αυτόν τον αγώνα, πέρα από την φραστική καταδίκη των μνημονίων και τις ύβρεις και τις κατάρες προς τους μνημονιακούς. Να σας πω ότι, τόσα χρόνια, δεν έχω καταλάβει ακόμη;

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Καλά είναι «τα μεγάλα ΟΧΙ»!

Το πρόβλημα όμως είναι ότι θα πρέπει να συνοδεύονται και από κάποια «ναι», έστω και αν αυτά είναι μικρά. Δηλαδή να κάτσουμε και να σκεφτούμε τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε. Και να μαλώσουμε όσο θέλετε γι’ αυτό.

Γιατί, οι μόνες προτάσεις που ακούστηκαν από την… άλλη πλευρά, (στην οποία, παραδόξως, συγκλίνουν τα δύο άκρα και όσοι φλερτάρουν με αυτά) είναι εκείνη της «δραχμής» και της περήφανης μοναχικής πορείας «έξω από την Ευρώπη».

Υποτίθεται όμως ότι η (επίσημη) κυβερνητική θέση έχει πάρει αποστάσεις από τέτοιου είδους πειραματισμούς, άρα δεν μπορούν αυτοί να τίθενται στην ατζέντα από κυβερνητικούς παράγοντες, ακόμη και από διορισμένα στελέχη της διοίκησης.

Μήπως, λοιπόν, όλα αυτά… «τα μεγάλα ΟΧΙ» και «οι φλόγες μέσα μας για την κυριαρχία της πατρίδας μας» δεν είναι τίποτε περισσότερο από κούφια λόγια;

Από τα οποία μάλιστα είμαστε πλέον όχι απλώς χορτάτοι αλλά… σκασμένοι;

Όχι στα μεγάλα ΟΧΙ!

161026 ΕΚΔΡΟΜΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Ρε, λες να είχαν δίκιο;

Σκέφτομαι πολλές φορές τους δασκάλους μας, που μας έβαζαν να κάνουμε πράγματα για τα οποία τους κατηγορούσαμε, χωρίς να ξέρουμε και πολύ καλά τον λόγο. Κάτι δεν μας ταίριαζε, κάπου μας έβγαινε μια «αντίδραση»…

Βλέπετε, για τα μάτια των νέων, που έχουν την επανάσταση στο αίμα τους (κι όχι, ας πούμε, στο μυαλό τους), το Σχολείο και οι δάσκαλοι εκπροσωπούν πάντοτε το… κατεστημένο. Επομένως, ό,τι και να λένε είναι εξ ορισμού συντηρητικό.

Πολύ αργότερα αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε πόσο δίκιο είχαν, όταν επέμεναν, για παράδειγμα, με την «τάξη», ή με την καθαριότητα. Πόσο δίκιο είχαν, όταν μας έβαζαν να αποστηθίζουμε κάποιες απαραίτητες γνώσεις, τις οποίες ακόμη θυμόμαστε και καμαρώνουμε γι’ αυτές.

Ξέρω, σε κάποιους αυτά θα ακούγονται ως αποδείξεις στροφής προς τον συντηρητισμό, -είναι πολύ εύκολο να κολλάς ταμπέλες και εξ αυτών να κρίνεις λόγια και πράξεις. Εξάλλου, όπως έλεγε κι ένας φίλος, με τον συντηρητισμό η κοινωνία πορεύτηκε αιώνες. Ενώ με τον… ριζοσπαστισμό, τα είδαμε τα χαΐρια της μέσα σε λίγες δεκαετίες.

Κρίνω, λοιπόν, ότι δεν είναι κακό να επανεξετάζουμε κάποιες από τις πρακτικές εκείνων των καλών δασκάλων και, αν βρίσκουμε κάτι σωστό, να το επαναφέρουμε κι εμείς στη «μόδα», κάνοντας φυσικά τις απαραίτητες προσαρμογές.

Γιατί όμως ξεκίνησα να σας τα λέω όλα αυτά; Α, ναι. Σκεφτόμουν να σας πω ορισμένα πράγματα, στο πνεύμα εκείνων των κλασικών εκθέσεων με θέμα «πώς πέρασα στην εκδρομή». Μη μου πείτε ότι δεν έχετε γράψει στη ζωή σας αρκετές τέτοιες εκθέσεις;

Με μια πρώτη ματιά είναι ένα θέμα χωρίς λόγο ύπαρξης. Τι να πεις για την εκδρομή σου σε κάποιον, στον δάσκαλο, όταν μάλιστα ήταν κι εκείνος παρών. Το πράγμα, φυσικά, αλλάζει, όταν η εκδρομή δεν είναι ένας συνηθισμένος σχολικός περίπατος.

Αλλάζει μάλιστα ακόμη περισσότερο, όταν οι εμπειρίες που αποκόμισες από αυτήν είναι τέτοιες που σχεδόν σε εξωθούν να μιλήσεις γι’ αυτές, σου δημιουργούν την ανάγκη να κάνεις και άλλους κοινωνούς τους.

Το άλλο πουλάκι:

Πώς πέρασα στην εκδρομή.

Αν το καλοσκεφτείτε, ένας από τους λόγους που κάνουμε εκδρομές ή συμμετέχουμε σ’ αυτές είναι για να έχουμε μετά να διηγούμαστε τις εμπειρίες μας. Η διήγηση όμως αυτή δεν είναι χωρίς νόημα, ούτε φυσικά έχει χαρακτήρα επίδειξης –ποιος δεν ταξιδεύει σήμερα;

Παίζει έναν πολύ πιο ουσιαστικό ρόλο, όπως φαίνεται ότι έπρεπε να παίζουν και οι εκθέσεις με αυτό το θέμα. Σε βάζει σε μια διαδικασία κατά την οποία ανακαλείς, επανεξετάζεις, ταξινομείς, και αξιολογείς τις εμπειρίες και τις γνώσεις που απέκτησες ως εκδρομέας.

Θα σας μιλήσω, λοιπόν, για το Βελβεντό.

Βρεθήκαμε εκεί το σαββατοκύριακο («σου-κου» στην καθομιλουμένη), χάρη στην ετήσια (όχι που διαρκεί ένα χρόνο, αλλά που πραγματοποιείται κάθε χρόνο) εκδρομή της Οικολογικής Κίνησης Δράμας.

Η αλήθεια είναι ότι το άκουσμα του ονόματος δεν σε προδιαθέτει ιδιαιτέρα θετικά, αφού δεν θεωρείται ένας από τους δημοφιλείς και… επώνυμους (δεν ξέρω ποιο προηγείται και ποιο έπεται) προορισμούς.

Η πραγματικότητα όμως σε εκπλήσσει θετικά. Και δεν θα μιλήσω για την ομορφιά του τοπίου –η ελληνική φύση, όπου και να ταξιδέψεις σου επιφυλάσσει πάντοτε ευχάριστες εκπλήξεις και ιδιαίτερες ομορφιές. Θέλω να μιλήσω για τον οικισμό και τους ανθρώπους του.

Το πρώτο πράγμα που σου προκαλεί εντύπωση, που σε ξαφνιάζει θα έλεγα, «σε παίρνει από τα μούτρα», είναι η καθαριότητα και η νοικοκυροσύνη. (Τώρα που το ξανασκέφτομαι αναρωτιέμαι πού φτάσαμε, να μας εντυπωσιάζουν πράγματα που έπρεπε να θεωρούνται αυτονόητα.)

Οι δρόμοι πεντακάθαροι. Οι πλατείες το ίδιο. Πουθενά δεν είδαμε έναν μουτζουρωμένο τοίχο, κάτι που να χαλάει την αισθητική, που να ενοχλεί το βλέμμα. Υπάρχουν αρκετά σπίτια που φανερώνουν πλούτο, σύγχρονο, κυρίως όμως άλλων εποχών.

Δεν είναι αυτό που εντυπωσιάζει, αλλά η πάστρα, η περιποίηση κτηρίων και αυλών και το νοικοκύρεμα που αποπνέουν. Και να φανταστεί κανείς ότι οι κάτοικοι θεωρούν πως, μετά την συνένωση σε μεγαλύτερο δήμο με τα Σέρβια, έχει υποβαθμιστεί τρομερά η καθαριότητα (και όχι μόνο) του χωριού τους.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Είπαμε όμως για τους κατοίκους…

Εκείνο που θα μας μείνει αξέχαστο (α, ρε τι μάθαμε γράφοντας εκθέσεις στο Σχολείο!) ήταν η προθυμία τους να μας ξεναγήσουν στον τόπο τους. Επειδή, λόγω των εμπειριών που όλοι έχουμε, μπορεί να παρεξηγηθούμε, δεν εννοώ να… μας δώσουν πληροφορίες.

Εννοώ από το να περπατήσουν μαζί μας για ώρες στα μονοπάτια των Πιερίων και από το να μας ξεναγήσουν βήμα βήμα στα ιστορικά κτήρια του τόπου τους, μέχρι το να μας χαρίσουν αναμνηστικά ή να φροντίσουν προσωπικά ώστε να γευτούμε τις δυσεύρετες περίφημες καραβίδες της τεχνητής λίμνης της περιοχής.

Ολοζώντανη απόδειξη πως η παράδοση του τόπου τους, που θέλει την εργατικότητα, κυρίως όμως τον εθελοντισμό και την προσφορά στα κοινά, ύψιστες αξίες, βρίσκει άξιους συνεχιστές στους σημερινούς κατοίκους του Βελβεντού.

Πώς τελειώναμε τις εκθέσεις εκείνες;

Επιστρέψαμε, γράφαμε, κουρασμένοι αλλά ευχαριστημένοι! Εμείς επιστρέψαμε γεμάτοι αντιφατικά συναισθήματα, αφού η γνωριμία μας με τον τόπο και τους ανθρώπους του Βελβεντού προκάλεσε αναπόφευκτες συγκρίσεις.

Ας μην τις αφήσουμε όμως να χαλάσουν την όμορφη εικόνα που φέραμε μαζί μας, τουλάχιστον όσο οι εντυπώσεις είναι ακόμη έντονες. Κι ας πράξουμε το αυτονόητο, ως αντίδωρο στη φιλοξενία τους.

Ας μιλήσουμε σε φίλους και γνωστούς για το Βελβεντό και τους ανθρώπους του.

Ένας τόπος, πολλές ιστορίες!

161025 ΕΡΑ-ΝΙΚΟΝ

 Το ένα πουλάκι:

Μια και μιλάμε για ραδιόφωνα…

Σας έχω πει και άλλες φορές ότι είμαι φανατικός ακροατής τής ΕΡΑ, του κρατικού ραδιοφώνου. Με όλες τις αδυναμίες του, θεωρώ ότι είναι μακράν ό,τι καλύτερο μπορούμε να βρούμε στις ραδιοσυχνότητες.

Και δεν το λέω επειδή είμαστε στην άκρη της επικράτειας και δεν έχουμε πρόσβαση στους ραδιοφωνικούς σταθμούς του «κέντρου». Σήμερα, χάρη στο διαδίκτυο, μπορείς να ακούσεις όποιο ραδιόφωνο επιθυμείς, όσο μακριά κι αν βρίσκεται.

Το κρατικό όμως ραδιόφωνο υπερτερεί σε πάρα πολλούς τομείς. Ο κυριότερος; Έχει μια διαφορετική… φιλοσοφία από τα υπόλοιπα. Το γεγονός αυτό δεν εξηγείται μόνο με το ότι δεν είναι εμπορικά προσανατολισμένο.

Αφήνω τις εκπομπές λόγου που ακούς κυρίως στο τρίτο πρόγραμμα και δεν τις συναντάς πουθενά αλλού. Είναι μια εντελώς ξεχωριστή περίπτωση που, δυστυχώς, την απολαμβάνουν μετρημένοι στα δάχτυλα ακροατές.

Και τα υπόλοιπα όμως προγράμματα του κρατικού ραδιοφώνου ξεχωρίζουν. Ακόμη και η ΕΡΑ ΣΠΟΡ διακρίνεται από μια ποιότητα, αν καταλαβαίνετε τι εννοώ. Μην ξεχνάμε όμως ότι, όταν λέμε ραδιοφωνική συντροφιά, εννοούμε κυρίως τη μουσική.

Οι μουσικοί του παραγωγοί είναι άνθρωποι με εξαιρετικές γνώσεις, τεράστια ευαισθησία και μεγάλη αγάπη για το αντικείμενό τους. Όλοι; Ε, όχι και όλοι. Υπάρχουν πολλοί που έχουν μια δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία και αυτό φαίνεται σε κάθε εκπομπή τους.

Στην πλειονότητά τους όμως κάνουν καλή δουλειά. Και μόνο το γεγονός ότι μπαίνουν στον κόπο να «ψάξουν» και να προετοιμάσουν τις εκπομπές τους και δεν παίζουν ό,τι βρεθεί μπροστά τους ή, το χειρότερο, από πλέι λιστ…

Βέβαια υπάρχουν αρκετοί κολλημένοι. Αν η ώρα που σε βολεύει να ακούς ραδιόφωνο είναι εκείνη των δικών τους εκπομπών θα μείνεις με την εντύπωση ότι, μουσικά, η χώρα μόλις βγήκε από τη χούντα.

Από «Μουσική Πράξη στον Μπρεχτ» του Θάνου Μικρόυτσικου, μέχρι, στην καλύτερη περίπτωση, «Μικροαστικά» του Λουκιανού Κηλαηδόνη, σε στίχους Γιάννη Νεγρεπόντη.

Το άλλο πουλάκι:

Δεν μιλάμε για το «ενημερωτικό» ραδιόφωνο.

Εκεί στέκεσαι μόνο αν θέλεις να έχεις δελτία ειδήσεων με επίσημη κυβερνητική ενημέρωση. Στις δε «ενημερωτικές εκπομπές», οι δημοσιογράφοι είναι συριζικότεροι του ΣΥΡΙΖΑ, για να μην πω βασιλικότεροι του βασιλέως και παρεξηγηθώ.

Ξέρω ποια είναι η απορία σας. Καλά, γιατί να ακούς Πρώτο Πρόγραμμα; Την απάντηση σας τη δώσαμε στην αρχή. Είμαστε κολλημένοι με το κρατικό. Και, δυστυχώς, πολύ συχνά δεν έχουμε άλλη επιλογή πέραν του Πρώτου.

Οι αναμεταδότες της Καβάλας, ενώ θα έπρεπε να μας παρέχουν πρόσβαση σε όλα τα προγράμματα, πολύ συχνά δεν μας δίνουν εναλλακτική επιλογή. Πρώτο και… αν σας αρέσει. Αν δεν σας αρέσει υπάρχει και το… Πρώτο.

Δεν τα έχασα, θα σας εξηγήσω τι εννοώ. Αν εξαιρέσουμε την ΕΡΑ ΣΠΟΡ και το Τρίτο πρόγραμμα που είναι για… ειδικές αποστολές, τα ραδιόφωνά μας πιάνουν τρία προγράμματα. Το Πρώτο, το Δεύτερο και την ΕΡΑ Καβάλας.

Κατά έναν παράξενο τρόπο, το Δεύτερο, αυτό που ακούει και ο περισσότερος κόσμος, δεν το πιάνουμε καλά. Όταν το πιάνουμε, βέβαια, γιατί πολλές φορές, με την παραμικρή αλλαγή του καιρού, χάνεται εντελώς.

Αν δεν θέλεις να ακούσεις «ράδιο Μαξίμου», δηλαδή Πρώτο πρόγραμμα, για τους λόγους που εξηγήσαμε προηγουμένως, η εναλλακτική λύση είναι η ΕΡΑ Καβάλας. Η οποία όμως, τις περισσότερες ώρες και ειδικά εκείνες των δελτίων ειδήσεων, αναμεταδίδει το Πρώτο.

Και ρωτάω: Για ποιο λόγο; Αφού όσοι θέλουν να ενημερωθούν… κυβερνητικά έχουν επιλογή, και αφού ο σταθμός που «χάνεται» είναι το Δεύτερο, γιατί θα πρέπει και ο τοπικός σταθμός να αναμεταδίδει όλη την «αντικειμενική ενημέρωση» του Πρώτου;

Ξέρω και πάλι τι θα με ρωτήσετε. Και γιατί να υπάρχει τοπικός κρατικός σταθμός; Γιατί να γίνονται τόσα έξοδα, μισθοί, συντηρήσεις εξοπλισμού, γραφεία κ.λπ., μόνο και μόνο για κάποιες τοπικές ειδήσεις που οι κάτοικοι θα μπορούσαν να τις μάθουν και από αλλού;

Η απάντηση είναι διότι έπρεπε «να επανασυσταθεί η ΕΡΤ, με όλους τους σταθμούς και όλες τις λειτουργίες της». Αυτή ήταν η προεκλογική υπόσχεση και μια σωστή κυβέρνηση κρατάει πάντα τις υποσχέσεις της.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Μπορείτε να το δείτε και διαφορετικά!

Το κρατικό ραδιόφωνο υστερεί σε πάρα πολλούς τομείς. Ο κυριότερος; Έχει μια διαφορετική… φιλοσοφία από τα υπόλοιπα. Το γεγονός αυτό δεν εξηγείται μόνο με το ότι δεν είναι εμπορικά προσανατολισμένο.

Κάπου έχετε ξανακούσει κάτι παρόμοιο; Ναι, αλλά τώρα το εννοούμε διαφορετικά, και τη διαφορά την κάνει αυτό το «κάτι». Το κρατικό ραδιόφωνο λειτουργεί με ρυθμούς κράτους. Ελληνικού.

Συχνότατες οι απουσίες παραγωγών και, παρά το πλεόνασμα προσωπικού (δεν ξέρουν τι να τους κάνουν) τα «κενά» στο πρόγραμμα είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο. Μπορεί να μην έχει «πλέι λιστ», όμως επιτρέπεται να γίνονται τόσες εκπομπές… «κονσέρβα»;

Ακούς τραγούδια (ωραία, δεν λέω, καλύτερα από εκείνα πολλών άλλων σταθμών) όμως στο στούντιο δεν βρίσκεται κανείς να τα παρουσιάσει ή να κάνει κάποιο σχόλιο, να πει μια καλημέρα στους ακροατές.

Αφήνω την περίοδο των διακοπών -κρατάει και πολύ γι’ αυτούς, π’ ανάθεμά την- που δεν βρίσκεις σχεδόν κανέναν στη θέση του. Ή βρίσκεις κάποιον άλλο να κάνει την… αγγαρεία!

Δεν είναι εκνευριστικό; Κάποτε αναγκάζονται να κάνουν «διπλή βάρδια», δηλαδή να παρουσιάσουν δίωρη εκπομπή με τραγούδια, αντί της ωριαίας που είχαν κανονικά, και τους ακούς λες και τους έβαλαν να κωπηλατούν σε γαλέρα.

Άντε μετά να ακούσεις ραδιόφωνο να ξεχαστείς…

Ζήτω η ελεύθερη, κρατική ραδιοφωνία!

161024 ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Θα σας πω μια ιστορία…

Τη γνωρίζουν πολύ λίγοι άνθρωποι και μου ήρθε στο νου έτσι, χωρίς ιδιαίτερο λόγο, όπως μας έρχονται διάφορες ιστορίες από τα παλιά, όταν αρχίζουμε και μεγαλώνουμε. Βεβαίως, οι ψυχαναλυτές υποστηρίζουν ότι πάντοτε υπάρχει κάποιος λόγος που σκεφτόμαστε κάτι συνειρμικά.

Εμείς όμως δεν το ψάχνουμε και τόσο. Μας ενδιαφέρει περισσότερο το συνειδητό, άλλωστε ποτέ δεν υπήρξαμε μια στήλη… εξπρεσιονιστική! Τώρα, αν κάποιοι βρουν ενδιαφέρουσες διασυνδέσεις με γεγονότα της επικαιρότητας, τι να πω, το κρίμα στο λαιμό τους.

Η ιστορία μας διαδραματίστηκε στις αρχές της μακρινής δεκαετίας του 1990 –πόσο μακρινής θα το διαπιστώσετε από τα γεγονότα, κυρίως όμως από την τεχνολογία που υπήρχε εκείνη την εποχή.

Ήταν η εποχή που άνθιζαν οι ραδιοφωνικοί σταθμοί της περίφημης «ελεύθερης ραδιοφωνίας», και κάθε πόλη είχε καμιά εικοσαριά (και λίγους λέω) τέτοιους. Βλέπετε, όλοι οι «πειρατές» των προηγούμενων χρόνων έσπευσαν να αποκτήσουν πιο επίσημο προφίλ.

Και, φυσικά, πιο νόμιμο, αφού οι συχνότητες παραχωρούνταν σε όποιον είχε στοιχειώδεις υποδομές και αποφάσιζε να μπει τη διαδικασία να βγάλει τη σχετική, προσωρινή, άδεια. Η ιστορία μας διαδραματίζεται σε έναν από εκείνους τους σταθμούς.

Λειτουργούσε με… ερασιτέχνες. Υπήρχαν βέβαια και άνθρωποι που πληρώνονταν για τις εκπομπές που έκαναν, όμως πολλοί ήταν κυριολεκτικά ερασιτέχνες και έβγαζαν απλώς το μεράκι τους. Ζητούσαν και έπαιρναν μια εκπομπή, συνήθως εβδομαδιαία, και, αν ταίριαζε με το προφίλ του σταθμού. Προχωρούσαν.

Πρέπει να ομολογήσω ότι ο συγκεκριμένος σταθμός είχε ένα υψηλό επίπεδο, όχι μόνο για τα δεδομένα της πόλης, της εποχής, ή εκείνα του ερασιτεχνικού ραδιοφώνου. Οι ερασιτέχνες παραγωγοί ήταν οι περισσότεροι πλήρως ενημερωμένοι στα μουσικά, συνήθως ο καθένας με μεγάλη ειδίκευση σε κάποιο είδος.

Ήταν φανατικοί συλλέκτες δίσκων βινυλίου –τι σας λέω τώρα;- και αγόραζαν με μανία τα μουσικά περιοδικά της εποχής που κυκλοφορούσαν είτε από μεγάλους εκδότες, είτε από περιθωριακές ομάδες νέων που «δρούσαν» ανά την Ελλάδα.

Το άλλο πουλάκι:

Ο σταθμός εκείνος είχε ένα καλό.

Μετά το απόγευμα δεν κυκλοφορούσε κανείς από τους ιδιοκτήτες ή το μόνιμο προσωπικό και μπορούσες να είσαι στο στούντιο μόνος ή με μικρή παρέα και να απολαύσεις την ομορφιά που έχει η άμεση προσωπική επικοινωνία με τους ακροατές σου.

Όταν λέμε προσωπική, εννοούμε τηλεφωνική, αφού ο παραγωγός της εκπομπής ήταν και εκφωνητής και ηχολήπτης και τηλεφωνητής…

Ιδιαίτερα τις ώρες αργά το βράδυ ή τις μεταμεσονύκτιες, οι τακτικοί φίλοι της εκπομπής τηλεφωνούσαν για να αφήσουν το σχόλιό τους, να πουν μια καλησπέρα ή να ζητήσουν κάποιο «κομμάτι», όταν το πρότζεκτ (που θα λέγαμε και σήμερα) της εκπομπής επέτρεπε κάτι τέτοιο.

Για να θυμηθούν οι παλαιότεροι και να μάθουν οι νεότεροι, θα πούμε ότι τα τηλέφωνα ήταν μόνο σταθερά, χωρίς τη δυνατότητα αναγνώρισης κλήσης και χωρίς να μπορεί ο ΟΤΕ να σε ενημερώσει, μέσω του λογαριασμού, για το πού έκανες τα τηλεφωνήματα που σου χρεώνει.

Κάποια μέρα, οι ιδιοκτήτες του σταθμού κάλεσαν όλους τους παραγωγούς σε –πώς το λέμε;- μίτινγκ. Δεν ήταν μια συνηθισμένη συνάντηση, ούτε επρόκειτο για κανένα από τα πολύ ωραία πάρτι που κάναμε για να γνωριστούμε μεταξύ μας, αφού πολλοί γνωριζόμασταν μόνο… ραδιοφωνικά.

Στη συνάντηση μάς ενημέρωσαν με μειλίχιο ύφος ότι αναγκάστηκαν να προβούν σε μια ενέργεια, την οποία ήθελαν να γνωρίζουμε όλοι. Είχαν παρατηρήσει ότι πολλοί λογαριασμοί τηλεφώνου ερχόταν ανεξήγητα υψηλοί και, έχοντας την τεχνογνωσία, παρακολούθησαν το τηλέφωνο του σταθμού.

Του «δικού τους» σταθμού. Η παρακολούθηση έδειξε πως κάποιος παραγωγός τηλεφωνούσε μεταμεσονύκτιες ώρες στο εξωτερικό. Μας είπαν ότι γνωρίζουν ποιος είναι -δεν ανέφεραν το όνομά του- ότι μας ενημερώνουν όλους για την ενέργειά τους αυτή, ότι είναι βέβαιοι πως δεν θα επαναληφθεί και πως το θέμα θα πρέπει να θεωρείται λήξαν.

Πραγματικά θεωρήθηκε λήξαν από όλους, ίσως να αισθάνθηκε άσχημα ο «ένοχος», οι περισσότεροι όμως θεώρησαν ότι δεν τους αφορά, αφού δεν είχαν καμιά ανάμειξη στην ιστορία.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Οι περισσότεροι, όχι όλοι.

Διότι εμείς αντιδράσαμε. Ζητήσαμε το λόγο και είπαμε ότι αυτό που έκαναν οι ιδιοκτήτες ήταν απαράδεκτο. Ακόμη και αν το τηλέφωνο ήταν «δικό τους», το να παρακολουθούν και να καταγράφουν ξένες συνομιλίες ήταν ποινικό αδίκημα.

Δεν έχει σημασία αν το έκαναν προκειμένου να βρουν κάποιον δράστη ή να προστατέψουν την περιουσία τους. Κάτι τέτοιο μπορούσε να γίνει μόνο μετά από εντολή εισαγγελέα. Μπορούσαν τουλάχιστον να μας είχαν ειδοποιήσει ότι σκοπεύουν να παρακολουθήσουν τα τηλεφωνήματα, ώστε να λάβουμε τα μέτρα μας.

Πιθανότατα έτσι θα σταματούσε και ο… δράστης, αφού, όπως φάνηκε, αυτό ήταν που τελικά τους ενδιέφερα. Με λίγα λόγια, τους εξηγήσαμε ότι δεν μπορείς να σταματάς ένα κακό, ένα αδίκημα, κάνοντας ένα μεγαλύτερο κακό ένα αδίκημα πιο σοβαρό.

Σε κάθε περίπτωση τους είπαμε ότι εμείς δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε να κάνουμε εκπομπές σε έναν σταθμό όπου παρακολουθούνται τα τηλέφωνα. Και, κάπου εκεί, τελείωσε η συνεργασία μας.

Τα χρόνια πέρασαν, πολλά άλλαξαν και, δυστυχώς, κάποιοι από τους πρωταγωνιστές δεν υπάρχουν πλέον στη ζωή. Πολύ αργότερα μάθαμε ότι η στάση μας ερμηνεύτηκε από κάποιους ως αφορμή αποχώρησης από το σταθμό, επειδή… δεν πληρωνόμασταν για τις εκπομπές που κάναμε.

Ας είναι.

Εμείς θα θυμόμαστε πάντοτε με νοσταλγία τις όμορφες εκείνες «μέρες (και νύχτες) ραδιοφώνου» και τις φιλίες που αναπτύχθηκαν εκεί, κι ας έγιναν αιτία κάποια -άγνωστα σε όλους μας την εποχή εκείνη- «προσωπικά δεδομένα» να σταματήσουμε την συνεργασία μας με τον συγκεκριμένο σταθμό.

Ιστορίες του χθες και του σήμερα!

161021 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΜΕΝΟΝ-2

Το ένα πουλάκι:

Ο εύκολος δρόμος!

Ποιος είναι ο εύκολος δρόμος; Μα, εκείνος που δεν χρειάζεται να κουραστείς για να τον διαβείς. Αν μιλάμε για περπάτημα. Αν μιλάμε για αποφάσεις, για μέτρα που πρέπει να ληφθούν, ο εύκολος δρόμος είναι εκείνος που δεν χρειάζεται να σκεφτείς και πολύ.

Επιπλέον, είναι εκείνος που θα επιφέρει και άμεσα αποτελέσματα. Γι’ αυτό και είναι ο αγαπημένος δρόμος όλων των κυβερνήσεων. Αφού τα περισσότερα μέλη τους έχουν δυο βασικά χαρακτηριστικά.

Το πρώτο είναι ότι το θέμα με τη σκέψη δεν… το έχουν και πολύ. Αυτό φαίνεται από χιλιάδες αποφάσεις που, έτσι και τις εξετάσεις, καταλήγεις εύκολα στο συμπέρασμα ότι αυτός που της πήρε τις πήρε… στο πόδι. Χωρίς να μπει στον κόπο να σκεφτεί όλες τις παραμέτρους.

Το δεύτερο χαρακτηριστικό των κυβερνώντων είναι ο βραχύς ορίζοντας. «Σήμερα είμαστε και αύριο δεν είμαστε», μοιάζουν να σκέφτονται, γι’ αυτό και θέλουν τα μέτρα που θα πάρουν να έχουν όσο το δυνατόν πιο άμεσα αποτελέσματα.

Θεωρούν πως αυτός είναι ίσως ο μόνος τρόπος για να υπάρχουν πολιτικά και μετά τις επόμενες εκλογές ή τον επόμενο ανασχηματισμό, ό,τι έρθει πρώτο. Έτσι, λοιπόν, ο εύκολος δρόμος είναι ο μόνος δρόμος που επιλέγουν και ιδού τα αποτελέσματα.

Λέγαμε χθες για τη ζημιά που προκλήθηκε από την εξίσωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης με εκείνο της κίνησης. Υποτίθεται ότι με το μέτρο αυτό χτυπήθηκε το λαθρεμπόριο καυσίμων και έτσι αυξήθηκαν, όσο αυξήθηκαν τα έσοδα του κράτους.

Για  να καταλάβετε τι εννοούμε λαθρεμπόριο θα σας μεταφέρω μια καλοκαιρινή ιστορία, έτσι, για να ξεχαστούμε και λίγο από το κρύο που έρχεται και τον χειμώνα (με τις ανάγκες για θέρμανση) που έχουμε μπροστά μας.

Ο άνθρωπος δημόσιος υπάλληλος. Βρεθήκαμε να κολυμπάμε παρέα σε μια σχετικά άγνωστη, ιδίως στους τουρίστες, παραλία του νομού Μαγνησίας. Ο μικρός οικισμός αποτελείται από λίγα σπιτάκια και καναδυό μικρά συγκροτήματα με ενοικιαζόμενα δωμάτια.

Συζητώντας για το λαθρεμπόριο καυσίμων μου εξομολογήθηκε πως ο πατέρας του, ντόπιος, απόμαχος πλέον ψαράς, είχε μια βαρκούλα και πήγαινε πότε πότε για ψάρεμα, περισσότερο από χόμπι, για να πιάσει κανένα ψαράκι για το βραδινό ούζο.

Ε, λοιπόν, ο έμπορος καυσίμων του έδινε δωρεάν το λίγο (αφορολόγητο) πετρέλαιο που χρειαζόταν για τη βάρκα του, αρκεί να υπέγραφε ότι αγόραζε χίλια λίτρα! Φαίνεται πως τόσα μπορούσε να δικαιολογήσει ως «επαγγελματίας». Και φαίνεται ότι αυτά τα λίτρα πήγαιναν στην αγορά στην κανονική τιμή εμπορίου.

Το άλλο πουλάκι:

Από μία μόνο βαρκούλα!

Σκεφθείτε, λοιπόν, αν από μια μόνο βαρκούλα διακινούνται στην αγορά τόσα λίτρα αφορολόγητου πετρελαίου, τι πάρτι γινόταν με τα μεγάλα σκάφη ή τα ιδιωτικά γιοτ που δηλώνονται ως επαγγελματικά.

Παρένθεση, γιατί και αυτό θέλω κάποτε να το πω.

Είχα έναν φίλο, οποίος, κάθε φορά που άκουγε για αντιεξουσιαστές και αναρχικούς, για επιδρομές «κατά του συστήματος» και για πυρπολήσεις αυτοκινήτων ή περιπτέρων γύρω από τα Εξάρχεια, γινόταν έξω φρενών.

Εγώ, αν ήμουν αναρχικός, έλεγε, δεν θα έκαιγα το αυτοκινητάκι του φουκαρά, με το οποίο θα πάει αύριο να βγάλει το μεροκάματο. Θα πήγαινα σε μια μαρίνα και θα βούλιαζα ένα από αυτά τα σκάφη που έχουν γνωστοί του κοσμικού κύκλου ή της σόου μπιζ.

Θα έγραφα και ένα κείμενο στην προβλήτα να βλέπουν οι περαστικοί ότι ο εν λόγω «καπετάνιος» είχε δηλωμένο το σκάφος ως επαγγελματικό. Το νοίκιαζε κάθε καλοκαίρι δέκα μέρες στη… μάνα του και έτσι δικαιούνταν αφορολόγητα καύσιμα για όλο το χρόνο.

Γελούσα και του έλεγα ότι πιθανότατα οι συγκεκριμένοι «αντιεξουσιαστές» δεν το κάνουν, επειδή φοβούνται μη μεταδοθεί η φωτιά σε κανένα σκάφος παραδίπλα και πάρει κατά λάθος και του πατέρα τους που είναι δεμένο εκεί κοντά.

Κόβουμε την πλάκα και κλείνουμε την παρένθεση για να ξαναγυρίσουμε στο θέμα μας. Ακούστε τι λένε οι γνώστες της κατάστασης με τους οποίους μιλήσαμε:

«Στον τομέα των λαθραίων καυσίμων ναυτιλίας το εμπόρευμα κατά κανόνα δεν εισάγεται λαθραία, παράγεται στην Ελλάδα, αλλά εξάγεται ή διατίθεται σε δικαιούχους αφορολόγητων καυσίμων εικονικά.

Η συνηθέστερη μέθοδος είναι ο εικονικός εφοδιασμός σκαφών (ποντοπόρα, ακτοπλοϊκά, αλιευτικά, τουριστικά, επαγγελματικά κ.λπ.). Για παράδειγμα, ποσότητα καυσίμων φορτώνεται νομότυπα στα διυλιστήρια για παράδοση σε πλοίο που δικαιούται ατέλεια, στη συνέχεια υπογράφει κάποιος ψευδώς ότι παραλήφθηκε η ποσότητα, ενώ στην πραγματικότητα παραλαμβάνει μικρότερη ή μηδενική ποσότητα.

Η διαφορά δηλωθείσας και παραδοθείσας ποσότητας (λαθραία καύσιμα) διοχετεύεται παράνομα σε εργαστήρια αποχρωματισμού και στη συνέχεια σε χώρους αποθήκευσης (αδήλωτες κρυφές δεξαμενές).

Στη συνέχεια το λαθραίο εμπόρευμα διατίθεται στην αγορά μέσω συνεργαζόμενων πρατηρίων καυσίμων ή άλλα κανάλια διακίνησης. Οι παράνομες δεξαμενές που είναι διάσπαρτες στην Αττική υπολογίζονται πάνω από 200! Άγνωστος είναι ο αριθμός των παράνομων εργαστηρίων αποχρωματισμού.

Στην αλυσίδα λοιπόν αυτή συμμετέχουν βυτία, τα πλωτά μέσα (σλέπια, μπάρτζες κ.λπ. ), οι ναυτιλιακές εταιρείες (καπετάνιοι κ.λπ.) και οι τελικοί αποδέκτες που τα πληρώνουν σε χαμηλότερες τιμές».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Τι από όλα αυτά χτυπήθηκε από τις κυβερνήσεις;

Γιατί «εξακολουθεί να παραμένει άλυτο το πρόβλημα του λαθρεμπορίου και της εκτεταμένης παραβατικότητας στο εμπόριο υγρών καυσίμων», όπως καταγγέλλει η «Καθημερινή» (15-10-2016); Μήπως επειδή απουσιάζει η πολιτική βούληση, παρόλο που σήμερα υπάρχουν διαθέσιμα τα μέσα για την πάταξη του φαινομένου;

Ή μήπως, απλούστατα, αυτός που επιλέγεται είναι ο γνωστός και εύκολος δρόμος της φορολόγησης, που όμως, όπως είδαμε και χθες, δεν έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα;

Καύσιμα που… καίνε!

161020 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΜΕΝΟΝ-1

Το ένα πουλάκι:

«…και πάρε με αγκαλιά».

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή μου έρχεται στον νου το πανέμορφο τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου «έρχεται βροχή, έρχεται μπόρα», από τον μοναδικό στο είδος του «Μπάλλο», του 1971, για να μην ξεχνιόμαστε.

Παρένθεση, γιατί το χρωστάω:

Με αφορμή τη βράβευση με το Νόμπελ λογοτεχνίας του Μπομπ Ντίλαν, αξίζει να σκεφτούμε και να επανεκτιμήσουμε κι εμείς το… ποιητικό έργο του δικού μας Διονύση Σαββόπουλου, που αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, και πνευματικό παιδί του βραβευμένου τροβαδούρου.

Δεν ξέω για εσάς, εμένα πάντως, όταν μου ζητούν να θυμηθώ κάποιον στίχο που με έχει χαράξει, το πρώτο που μου έρχεται στον νου είναι το: «αυτή τη νύχτα η καρδιά μου είναι βαριά / δεν υπάρχει ούτε μια λέξη να μου δώσεις / αλλά εσύ που μ’ αγαπούσες μια φορά / όπως πριν, έτσι και τώρα θα με νιώσεις».

Σίγουρα είναι υποκειμενικές κρίσεις, δεν ξέρω όμως πόσους εν ζωή ποιητές σαν τον «Νιόνιο» έχουμε. Έβαλα το… εν ζωή, για να κάνω την απάντηση πιο εύκολη και να μη σας φέρω σε δύσκολη θέση. Ας κλείσουμε την παρένθεση κι ας επανέλθουμε στο θέμα μας.

Την εποχή, λοιπόν, που αρχίζουν και καταφτάνουν οι βροχές και οι μπόρες, εκτός από τους στίχους του Σαββόπουλου και τους συνειρμούς στους οποίους μας οδηγούν («κλείδεωσε την πόρτα και στάσου στη σκιά […] σβήσε τα φώτα μην ανοίξεις σε κανένα»), τα μυαλό μας πάει στο πώς θα ζεσταθούμε.

Είναι βλέπετε και η ειδησεογραφία των ημερών που κάνει συνεχώς αναφορές στην τιμή του πετρελαίου και τη συγκρίνει με άλλες του παρελθόντος. Είναι οι «πληροφορίες» που κυκλοφορούν κάθε χρόνο για δήθεν αναμονή του πιο βαρύ χειμώνα των τελευταίων δεκαετιών.

Κυρίως όμως είναι η οργή για τον τρόπο με τον οποίο παίρνονται οι αποφάσεις σ’ αυτή τη χώρα. Η οργή για το γεγονός ότι κάποιοι, ελαφρά τη καρδία, βάζουν μια υπογραφή που έχει καταστροφικά αποτελέσματα και δεν δίνουν λόγο σε κανέναν. Συχνά δεν μαθαίνουμε ούτε το όνομά τους.

Μην το ψάχνετε, είμαι βέβαιος πως ελάχιστοι θυμούνται ποιος ή ποιοι ήταν εκείνοι που σκέφτηκαν την εξίσωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης, προκαλώντας τόσο μεγάλο κακό στις τσέπες των πολιτών, αλλά και στη χώρα γενικότερα.

Το άλλο πουλάκι:

Λέτε μιλάμε στον αέρα;

Θα έπρεπε να ξέρετε ότι προσπαθούμε να το αποφεύγουμε αυτό, ασχέτως αν καμιά φορά δεν το καταφέρνουμε. Εννοώ δεν καταφέρνουμε να έχουμε πλήρη εικόνα και ίσως κάτι μας ξεφεύγει.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση προσπαθήσαμε να αντλήσουμε στοιχεία από επίσημη πηγή. Πρόκειται για μια εργασία με θέμα «η εξίσωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης: αξιολόγηση του μέτρου και προτάσεις βελτίωσης του προγράμματος οικονομικής ενίσχυσης των καταναλωτών πετρελαίου θέρμανσης».

Είναι μια ανάλυση που πραγματοποιήθηκε για το Σύνδεσμο Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΣΕΕΠΕ), την ΕΛΠΕ Α.Ε. και την ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. Την εκπόνησαν οι Γιώργος Μανιάτης, Υπεύθυνος τμήματος Κλαδικών Μελετών ΙΟΒΕ και Svetoslav Danchev, Υπεύθυνος τμήματος Μικροοικονομικής Ανάλυσης και Πολιτικής ΙΟΒΕ.

Αυτό το ΙΟΒΕ είναι το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών. Δηλαδή έχουμε ό,τι πιο έγκυρο υπάρχει στη διάθεσή μας. Τα σημαντικότερα αποτελέσματα και τις προτάσεις των ερευνητών σας τα παρουσιάζουμε αμέσως:

«Το μέτρο της εξίσωσης των συντελεστών ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης αποσκοπεί στον περιορισμό του λαθρεμπορίου. Ο πρόσθετος στόχος της αύξησης των δημοσίων εσόδων είναι αναγκαίος στην παρούσα δημοσιονομική συγκυρία, αλλά όπως αποδείχθηκε στην πράξη δεν είναι εύκολα εφικτός.

Το μέτρο είχε δραστική επίδραση στην αγορά πετρελαίου θέρμανσης, καθώς η κατακόρυφη αύξηση των τιμών, οι καθυστερήσεις στη διαμόρφωση του συστήματος οικονομικής ενίσχυσης των καταναλωτών πετρελαίου θέρμανσης και ο περιορισμένος βαθμός κάλυψης της ζήτησης έστρεψαν τους καταναλωτές σε εναλλακτικούς τρόπους θέρμανσης και συρρίκνωσαν την τελική ζήτηση πετρελαίου θέρμανσης.

Μέρος της μείωσης της ζήτησης μπορεί να αποδοθεί στον περιορισμό ή εξάλειψη του λαθρεμπορίου από αυτή την πηγή. Από αυτή την άποψη το μέτρο μπορεί να χαρακτηριστεί αποτελεσματικό.

Η κατακόρυφη πτώση των πωλήσεων πετρελαίου θέρμανσης είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική απώλεια φορολογικών εσόδων και αποκλίσεις σε σχέση με τους στόχους του προϋπολογισμού. Η χρήση άλλων πηγών ενέργειας και τα φορολογικά έσοδα που προέκυψαν από αυτή ενδέχεται να περιόρισαν κάπως τις απώλειες εσόδων.

Οι ακούσιες συνέπειες του μέτρου συνδέονται με την περιβαλλοντική επιβάρυνση στα αστικά κέντρα, λόγω της εκτεταμένης χρήσης καυσόξυλων για τη θέρμανση των κατοικιών, η οποία αποτελεί αρνητική εξωτερική επίδραση που είναι ιδιαίτερα πιθανό να επιφέρει σημαντικό πρόσθετο κόστος στο σύστημα υγείας.

Συνδέονται, επίσης, με την αύξηση της “ενεργειακής” ένδειας και την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης, καθώς υπολογίσιμο τμήμα των πολιτών δεν ήταν σε θέση να εξασφαλίσει το ελάχιστα απαιτούμενο επίπεδο θέρμανσης στην κατοικία του. Με βάση αυτές τις εξελίξεις προκύπτει ότι το μέτρο πρέπει να επανεξεταστεί και να βελτιωθεί».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Είμαι βέβαιος ότι η έρευνα δεν «άγγιξε» τη Δράμα!

Όπως και άλλες περιοχές που γειτονεύουν με χώρες όπου μπορεί να βρει κανείς από φτηνές ξυλόσομπες και πέλετ χαμηλής ποιότητας, μέχρι λαθραίως εισαγόμενα καυσόξυλα. Δηλαδή περιοχές όπου οι επιπτώσεις στην οικονομία και το περιβάλλον είναι πολλαπλάσιες.

Αυτός είναι και ο λόγος που μιλήσαμε για οργή. Δεν πα’ να οργιζόμαστε όσο θέλουμε όμως. Μήπως είναι η πρώτη φορά; Ή μήπως θα είναι η τελευταία;

 Ποιος θα επανεξετάσει και ποιος θα βελτιώσει;