161019 ΙΣΟΖΥΓΙΣΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Είναι θέμα ισοζυγίου!

Βάζεις τα έσοδα από τη μια μεριά, βάζεις από την άλλη τα έξοδα και βλέπεις αν η δουλειά σε συμφέρει. Φαίνεται πως έτσι σκέφτονται κάποιοι, μόνο με αριθμούς. Τι γίνεται όμως όταν στην εξίσωση μπαίνουν και ανθρώπινες ζωές;

Δεν γίνεται απολύτως τίποτε. Ποιος είπε ότι οι ανθρώπινες ζωές δεν μπορούν να μεταφραστούν και αυτές σε αριθμούς; Και μάλιστα όχι σε οτιδήποτε αριθμούς, αλλά σε τέτοιους που να έχουν από πίσω και το σύμβολο ενός νομίσματος. Δηλαδή σε χρηματικά ποσά!

Παρακολουθούσα μια συζήτηση για… τα καλά του καπνίσματος. Μάλιστα, πολύ ορθά ακούσατε. Κι εγώ στην αρχή είχα νομίσει ότι κάνω λάθος, όμως η συνέχεια της κουβέντας με διαβεβαίωσε ότι άκουγα σωστά.

Τα καλά του καπνίσματος δεν είναι τίποτε άλλο από κέρδη, από χρήματα που μπαίνουν στα κρατικά ταμεία και λύνουν τα χέρια των κυβερνήσεων, όταν αυτές ψάχνουν απεγνωσμένα για έσοδα.

Πριν σας αναλύσω τα δεδομένα της εξίσωσης, αφήστε με να σας πω για μια συζήτηση που κάναμε, πριν από χρόνια, με φίλο καπνιστή. Δεν μπορούσε να κατανοήσει τι λόγο έχει μια κυβέρνηση να ασχολείται με την υγεία των πολιτών.

«Εντάξει να θέλει να προστατέψει τους μη καπνιστές. Εμένα όμως, που επιλέγω συνειδητά να καπνίζω, τι την κόφτει τι κακό κάνω στην υγεία μου. Μεγάλος άνθρωπος είμαι, έχω το δικαίωμα να συμπεριφέρομαι στον εαυτό μου όπως… μου καπνίσει».

Προσπάθησα τότε να του πω ότι η λογική είναι ακριβώς η ίδια με την υποχρέωση των οδηγών δικύκλων να φορούν κράνος. Δεν είναι σαν την υπερβολική ταχύτητα, δεν κινδυνεύουν άλλοι αν ο δικυκλιστής δεν φορά κράνος ή ο οδηγός αυτοκινήτου ζώνη.

Όμως το κράτος οφείλει να μας προστατεύει, για τον απλούστατο λόγο ότι οι ζωές μας… κοστίζουν. Κοστίζει ακριβά στο σύστημα υγείας και γενικότερα στην οικονομία, είτε το να πεθάνουμε, είτε το να μείνουμε ανάπηροι.

Μπορεί, προς στιγμήν, να αυξάνεται το ΑΕΠ, επειδή δημιουργείται ένας ευρύς κύκλος εργασιών (νοσοκόμοι, γιατροί, φυσιοθεραπευτές, γραφεία κηδειών…) αλλά, συνολικά, το κράτος χάνει, όταν κάποιος τραυματίζεται ή πεθαίνει σε τροχαίο.

Κάτι αντίστοιχο πρέπει να συμβαίνει και από τους θανάτους ή της αναπηρίες που προκαλούνται, αποδεδειγμένα, εδώ και πολλά χρόνια, από το κάπνισμα. Δεν έπιασε ξαφνικά τα κράτη ο πόνος για τις ζωές των πολιτών τους.

Το άλλο πουλάκι:

Έτσι νομίζετε!

Κι εγώ έτσι νόμιζα, μέχρι που διάβασα κάποιες πρόσφατες έρευνες. Ακούστε πόσο ακριβώς κοστίζουν στο κράτος οι παθήσεις που προέρχονται από το κάπνισμα. Από τα 14 δισ. που ήταν η συνολική δαπάνη για την υγεία το 2012, στην περίθαλψη ασθενών που πάσχουν εξαιτίας του καπνίσματος πήγαν μόνο 400 εκατομμύρια.

Το πιάσετε το… «μόνο»; Και γιατί λέμε «μόνο»; Λίγα είναι 400 εκατομμύρια; Άσχημα θα ήταν να μπορέσουμε να τα γλιτώσουμε κόβοντας το τσιγάρο;

Μη ξεχνάτε, φίλοι μου, ότι ένα ποσό είναι πάντοτε μεγάλο ή μικρό συγκρινόμενο με ένα άλλο.

Διάβασα, λοιπόν, σε μια άλλη ανακοίνωση, ότι τα κέρδη, μάλιστα, τα κέρδη που έχει το κράτος από το κάπνισμα είναι πολλαπλάσια. Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Αττικής Πειραιώς επισημαίνει ότι, μέσω της καπνοβιομηχανίας το κράτος κυριολεκτικά το κονομάει.

Συγκεκριμένα εισπράττει περίπου το 7% των συνολικών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού, δηλαδή, για το 2015, μπήκαν στα ταμεία του 3,1 δισ. ευρώ! Καταλάβατε, τώρα, γιατί τα 400 εκατομμύρια είναι… «μόνο»;

Λάβετε, επίσης, υπόψη σας ότι, λόγω των συνεχών αυξήσεων στους φόρους και την οφειλόμενη σε αυτές αύξηση κατά 20% του λαθρεμπορίου (λένε οι καπνοβιομήχανοι), ίσως όμως και της πολιτικής περιορισμού του καπνίσματος (λέω εγώ), η νόμιμη αγορά έχει μειωθεί από το 2009 κατά 50%!

Φανταστείτε πόση θα ήταν η ψαλίδα και ποιος θα ήταν ο ισολογισμός, αν δεν είχαμε αυτές τις εξελίξεις. Τα κέρδη του κράτους από το κάπνισμα θα ήταν τρομερά, σε σχέση με τα έξοδα που καταβάλλει για την περίθαλψη των καπνιστών που νοσούν.

Άρα;

Μήπως είναι υποκριτική η καμπάνια κατά του καπνίσματος; Μήπως υπάρχει σοβαρός οικονομικός λόγος που οι έλεγχοι για παραβίαση της σχετικής νομοθεσίας είναι ανύπαρκτοι και όλοι καπνίζουν όπου τους γουστάρει;

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Μη βιάζεστε να βγάλετε συμπεράσματα!

Υπάρχει και μια άλλη παράμετρος που πρέπει να συνυπολογιστεί, διαφορετικά η εξίσωση είναι παραπλανητική. Ακούστε τι έδειξε πανευρωπαϊκή έρευνα για το… άλλο κόστος του καπνίσματος.

Το 2000, λέει, πέθαναν στην Ευρωζώνη 697.000 πολίτες, από αιτίες ευθέως συνδεδεμένες με το κάπνισμα. Το 15% των θανάτων αφορά ανθρώπους άνω των 35 ετών. Με δεδομένο το προσδόκιμο ζωής, αυτό μεταφράζεται σε 10,4 εκατομμύρια έτη ζωής! Από αυτά, τα 2 εκατομμύρια έτη συμπίπτουν με ηλικίες εργασίας.

Επειδή, όπως είπαμε, όλα μεταφράζονται σε χρήμα, η έρευνα έδειξε ότι αυτό κόστισε στην Ευρωζώνη πάνω από 310 δισ. ευρώ! Δηλαδή, εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις στα έξοδα για περίθαλψη, θα πρέπει να συνυπολογίζεται και το κόστος από τις χαμένες εργατοώρες που, όπως φαίνεται, είναι πολλαπλάσιο.

Με δεδομένο όμως ότι υπάρχει εργασία! Διότι, άλλο να πεθάνει από το κάπνισμα ένας εργαζόμενος που συνεισφέρει στη οικονομία κι άλλο ένα άνεργος που ζει με επιδόματα, ή ένας πρόωρα συνταξιοδοτημένος που μόνο εισπράττει.

Τι λέτε; Το έκανα πολύ σύνθετο το πρόβλημα; Μας δυσκολεύει η λύση του; Δεν φαντάζομαι η υπόθεση να… σηκώνει τσιγάρο!

Μπορεί να μην έχουμε χρήμα, αλλά είμαστε χρήμα!