170202 ΑΝΑΛΗΘΕΣ

Το ένα πουλάκι:

Πόση αλήθεια αντέχουμε;

Σκεφτόμουν το παραπάνω ερώτημα με αφορμή μια νέα έρευνα που είδε το φως της δημοσιότητας. Ανάμεσα σε άλλα πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα, υπήρχε και η απάντηση σε ένα περίεργο ερώτημα.

«Ποιο από τα παρακάτω συναισθήματα θα θέλατε κατά κύριο λόγο να εκφράσει ένας πολιτικός για να μπορείτε να τον εμπιστευθείτε;» Στις απαντήσεις υπήρχαν η αλλαγή, οι μεταρρυθμίσεις, η ισότητα, η ελευθερία, η ελπίδα…

Εκείνη όμως που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσοστό (60%), σε τεράστια απόσταση από τις άλλες (9,5% η δεύτερη) ήταν -δεν το φαντάζεστε- η αλήθεια. Μου έκανε τέτοια εντύπωση που σκέφτηκα να το συζητήσουμε λίγο.

Κατ’ αρχάς να αναρωτηθούμε: είναι η αλήθεια… συναίσθημα; Πώς γίνεται να προτείνεται ως απάντηση σε ένα τέτοιο ερώτημα και στη συνέχεια να εμφανίζεται ως η προτιμότερη με τέτοια διαφορά από τις άλλες;  

Αν γκουγκλάρουμε (το ακούω συχνά, είπα να το χρησιμοποιήσω κι εγώ) τη λέξη, θα πάρουμε «περίπου 10.900.000 αποτελέσματα (σε περίπου 0,65 δευτερόλεπτα)». Φαίνεται πως τόσες περίπου είναι και οι αλήθειες που υπάρχουν στον κόσμο.

Επομένως είναι ένα τεράστιο ερώτημα το τι εννοεί ο καθένας, όταν απαντά πως το συναίσθημα που θέλει να εκφράζει κυρίως ένας πολιτικός είναι… η αλήθεια. Σύμφωνα με τους ερευνητές, φανερώνει οπωσδήποτε την κρίση αξιοπιστίας του πολιτικού προσωπικού της χώρας.

Το ερώτημα είναι άλλο. Αφού δηλώνουμε ότι έχει για μας τόσο μεγάλη σημασία η αλήθεια, πώς είναι δυνατόν να προσπαθούμε να την αποφύγουμε όπως ο διάολος το λιβάνι; Γιατί της γυρίζουμε την πλάτη και κλείνουμε τα αφτιά και τα μάτια, όποτε τη συναντάμε;

Ξέρω τι θα μου απαντήσετε. «Και ποιος σου είπε ότι η αλήθεια είναι αυτή που εσύ αναγνωρίζεις ως τέτοια; Μόνος σου το είπες ότι υπάρχουν εκατομμύρια αλήθειες. Γιατί να παραδεχτούμε όλοι εκείνη που θέλεις εσύ;»

Δεν έχετε άδικο. Δεν θέλω όμως να μιλήσουμε για αλήθειες… αμφιβόλου εγκυρότητος, πάνω στις οποίες μπορούμε να διαφωνήσουμε. Θέλω να μιλήσουμε για αλήθειες που τις βλέπουμε οι περισσότεροι, έστω και αν πολλοί το κάνουν κάπως αργά.

Το άλλο πουλάκι:

Ας πούμε, την αλήθεια για την κρίση που ζούμε.

Ενώ ξέραμε όλοι πώς φτάσαμε σ’ αυτήν, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που -στην αρχή τουλάχιστον- προτίμησαν ένα βολικό ψέμα και πίστεψαν (;) πως για την κρίση φταίνε τα μνημόνια και επομένως όσοι μας οδήγησαν σ’ αυτά.

Η αλήθεια ήταν εκεί μπροστά μας. Τη βλέπαμε καθημερινά. Ήταν ο τρόπος που είχαμε επιλέξει να ζούμε ως άτομα και ως χώρα, έναν βίο πάνω από τις δυνατότητές μας, βασισμένο στα δανεικά που τότε νομίζαμε ότι ήταν και αγύριστα.

Όταν ήρθε ο λογαριασμός, προτιμήσαμε ένα ευχάριστο ψέμα. Είδαμε πως και άλλες χώρες έχουν χρέη, άρα (θα έπρεπε να) υπήρχε κάποιος λόγος που, ειδικά σ’ εμάς, επέβαλαν ένα πρόγραμμα περιορισμού των εξόδων και αύξησης των εσόδων, προκειμένου να συνεχίσουν να μας δανείζουν.

Αυτό το ψέμα, προκειμένου να γίνει πιστευτό, επενδύθηκε με ένα σωρό θεωρίες. Από τους ξένους που μας μισούν επειδή είμαστε οι καλύτεροι ή επειδή θέλουν να πάρουν τον πλούτο μας μπιρ παρά, μέχρι ότι θα ήταν προτιμότερο να επιστρέψουμε στη δραχμή.

Το κακό είναι ότι όσοι υποστήριζαν αυτές τις απίστευτες ιδέες ήταν πατριώτες, ενώ όσοι έλεγαν την αλήθεια και έβλεπαν πως κάτι έπρεπε να αλλάξει στη στρεβλή ανάπτυξη της χώρας ήταν προδότες.

Αυτός ήταν και ο λόγος που σχεδόν καμιά μεταρρύθμιση δεν προχώρησε και που έπρεπε να μπούμε στην περιπέτεια των κλειστών τραπεζών και να φεσωθούμε δεκάδες δισεκατομμύρια επιπλέον, πριν δεχτούμε, οι περισσότεροι τουλάχιστον, ότι όλα εκείνα ήταν «αυταπάτες».

Και πάλι όμως ψάχνουμε να βρούμε νέα παραμύθια για να ακολουθήσουμε. Πιστεύουμε πως οι μαγικές λύσεις δεν τελείωσαν, πως θα βρεθεί κάποιος τρόπος να πληρωθούν τα χρέη μας και να επιστρέψουμε ανώδυνα (λες και γίνεται, έστω και επώδυνα) στην εποχή που… σέρναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα.

Και ενώ το κάνουμε αυτό, βγαίνουμε και λέμε στις έρευνες πως εκείνο (το συναίσθημα!) που θα θέλαμε να εκφράσει ένας πολιτικός για να τον εμπιστευτούμε είναι η αλήθεια. Ποια αλήθεια; Εξ ου και το αρχικό ερώτημα.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Πόση αλήθεια αντέχουμε;

Και τι είμαστε πρόθυμοι να πληρώσουμε για να την αποκτήσουμε; Αν ακούσουμε τον λόγο του ποιητή πως «η αλήθεια μόνον έναντι θανάτου δίδεται», θα πρέπει να θυσιάσουμε κάτι πολύ ακριβό για να την κάνουμε δική μας.

Ας πούμε, τη βεβαιότητα πως ο κόσμος όλος στρέφεται γύρω από εμάς. Ή την αφέλεια πως αρκεί να θελήσουμε κάτι (αληθινά!) και αυτό θα μας προσφερθεί εύκολα και χωρίς κόπο. Ή την επικίνδυνη ανοησία πως όσοι έχουν διαφορετική γνώμη, διαφορετική οπτική στα πράγματα, είναι εχθροί…

Τέτοιου είδους θυσίες απαιτούνται στον βωμό της αλήθειας, προκειμένου αυτή να λάμψει και να μας αποκαλυφθεί. Και μην ελπίζουμε καθόλου πως, την τελευταία στιγμή, θα τη γλιτώσουμε και κάτι άλλο θα βρεθεί να θυσιαστεί στη θέση τους.

Δεν αρκεί, λοιπόν, να απαιτούμε την αλήθεια από τους πολιτικούς, προκειμένου να τους εμπιστευτούμε και να τους στηρίξουμε. Πρέπει να είμαστε και έτοιμοι, όταν αυτή μας δοθεί, να την αναγνωρίσουμε και να την αποδεχτούμε. Όχι να της γυρίσουμε την πλάτη, αναζητώντας βολικά ψέματα.

Τουλάχιστον να έχουμε την παρηγοριά ότι υποφέρουμε γι’ αυτήν!

 Νιώθω μια… αλήθεια!