170218 ΑΘΛΗΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Καλή Σαρακοστή, αδέλφια!

Με την Καθαρή Δευτέρα που… γιορτάσαμε χθες, αφήσαμε πίσω μας το ασφαλές λιμάνι της Αποκριάς και αρχίσαμε να ξανοιγόμαστε στο «πέλαγος της νηστείας», όπως το αποκαλεί η Εκκλησία μας.

Δεν μιλώ για όλους εμάς, για εκείνους που εξακολουθούν να μετέχουν στο άθλημα της νηστείας τα λέω. Διότι, εμείς οι υπόλοιποι έχουμε βρει έναν πολύ βολικό τρόπο να είμαστε με το ένα πόδι μέσα στην «παράδοση» και το άλλο έξω από αυτήν.

Διαλέγουμε και παίρνουμε… α λα καρτ! Ό,τι μας εξυπηρετεί και ό,τι μας βολεύει το κρατάμε. Τα υπόλοιπα τα αφήνουμε για τους άλλους. Οι οποίοι όμως όχι μόνον κάνουν τη δύσκολη δουλειά, αλλά μας εξυπηρετούν κιόλας.

Διότι, χωρίς εκείνους η «παράδοση» θα είχε χαθεί και έτσι θα χάναμε κι εμείς οι καλοπερασάκηδες όλα τα καλά που παίρνουμε από αυτήν, δηλαδή τις αργίες, τη διασκέδαση, το καλό φαγητό, άντε και μερικά περάσματα από την εκκλησία κάποιες «ρομαντικές βραδιές».

Τι εννοώ; Ας πάρουμε για παράδειγμα την Τσικνοπέμπτη. Ξέρετε κανέναν που να μην την τίμησε, να μην μετείχε στο «έθιμο» του τσικνίσματος; Τι είναι όμως η Τσικνοπέμπτη; Δεν είναι μια ημέρα που βρέθηκε εκεί επειδή έτσι έτυχε.

Είναι ενταγμένη μέσα στο Ορθόδοξο Πασχάλιο, δηλαδή το εορτολόγιο όλων εκείνων των κινητών εορτών που εξαρτώνται από το Πάσχα. Όλων! Συμπεριλαμβανομένων και των ημερών νηστείας που ακολουθούν την Τσικνοπέμπτη.  

Η οποία υπάρχει επειδή υπάρχει ΚΑΙ η Αποκριά, ΚΑΙ η εβδομάδα της Τυρινής, ΚΑΙ η Καθαροδευτέρα, ΚΑΙ η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Εμείς όμως, από όλα τα παραπάνω επιλέγουμε να… τιμήσουμε και να γιορτάσουμε μόνο την Τσικνοπέμπτη.

Άντε και την Καθαρά Δευτέρα, κρατώντας όμως από αυτή και πάλι μόνον εκείνα που μας βολεύουν. Το πέταγμα του χαρταετού, τους χορούς και τα τραγούδια, και, φυσικά, την… ανάμνηση νηστείας, διότι νηστεία δεν κάνουμε.

Απλώς, αντί να πλακωθούμε στα κοψίδια, πλακωνόμαστε στα «νηστίσιμα» θαλασσινά, τις σουπιές, τα καλαμάρια και τα χταπόδια, εννοείται με τη συνοδεία μπόλικου τσίπουρου ή κρασιού (για μπύρες είναι λίγο νωρίς ακόμα).

Το άλλο πουλάκι:

Η Καθαρά Δευτέρα όμως είναι νηστεία!

Και μάλιστα αυστηρή! Υποτίθεται ότι δεν τρώμε ούτε λάδι, μόνο λαγάνα (άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται εκείνη τη μέρα), ελιές, χαλβάδες, ταχίνι. Για πιοτό, ούτε λόγος. Αφήστε που παλαιότερα κάποιες γυναίκες «Θεοδώριζαν».

Δηλαδή έκαναν κατά τις τρεις πρώτες ημέρες της Σαρακοστής πολύ αυστηρή νηστεία, πίνοντας μόνο νερό! Παράδοση που ήρθε από τον Πόντο αυτή και δεν έχει μείνει σχεδόν ούτε σαν ανάμνηση.

Εμείς όμως, είπαμε: Τα καλά και συμφέροντα! Για μας «παράδοση» είναι ό,τι μας βολεύει. Αφήστε που έχουμε φτάσει και στο άλλο άκρο. Έχουμε και κάποιους… αντιδραστικούς, που κρατούν τις παραδόσεις από την ανάποδη.

Τρώνε χορταρικά την Τσικνοπέμπτη, -καταγγέλλοντας μάλιστα τους κρεατοφάγους για… θηριωδία- αλλά το ρίχνουν στα σουβλάκια την Μεγάλη Παρασκευή, για να δείξουν ότι αυτοί «δεν είναι θύματα του Χριστιανισμού και των παραδόσεών του».

Βλάκες με (αρχαιοπρεπή) περικεφαλαία!

Ας τους αφήσουμε όμως αυτούς και ας ξαναγυρίσουμε στην δική μας α λα καρτ τήρηση των παραδόσεων. Υπάρχουν σημαντικοί λόγοι που την δικαιολογούν, λόγοι που τους συναντάμε στην ίδια την Εκκλησία.

Πρώτα πρώτα έχουμε τον περίφημο Κατηχητικό Λόγο του Ιωάννη του Χρυσοστόμου, ο οποίος καλεί «νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες» να ευφρανθούν. Αυτό είναι κάτι που έχει εμπεδωθεί πολύ καλά στη συνείδησή μας.

«Φιλότιμος γάρ ὤν ὁ Δεσπότης, δέχεται τόν ἔσχατον καθάπερ καί τόν πρῶτον˙ ἀναπαύει τόν τῆς ἐνδεκάτης, ὡς τόν ἐργασάμενον ἀπό τῆς πρώτης˙ καί τόν ὕστερον ἐλεεῖ καί τόν πρῶτον θεραπεύει˙ κακείνω δίδωσι καί τούτω χαρίζεται˙ καί τά ἔργα δέχεται καί τήν γνώμην ἀσπάζεται˙ καί τήν πρᾶξιν τιμᾶ καί τήν πρόθεσιν ἐπαινεῖ». 

Όταν μπορείς να πας και την τελευταία στιγμή, γιατί να τρέξεις από την πρώτη; Όταν η αμοιβή που ο άλλος θα κερδίσει εσένα θα σου χαριστεί, γιατί να εργαστείς όπως κι εκείνος; Όταν, εκτός από την πράξη, επαινείται και η πρόθεση, γιατί να μην αρκεστείς σ’ αυτήν;

Πέρα από το αστείο, φίλοι μου, εκτός από τον Λόγο αυτόν, ξέρουμε ότι η νηστεία είναι μια «άθληση», μια προπόνηση θα λέγαμε, για την γενικότερη εγκράτεια. Δεν είναι τυχαίο ότι υπάρχει σε όλους τους πολιτισμούς και σε όλες τις θρησκείες.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Τι είναι ο άνθρωπος, χωρίς την εγκράτεια;

Ένα αγρίμι είναι, που άγεται και φέρεται από τις ορμές και τα πάθη του. Όλη η προσπάθεια, λοιπόν, που ονομάζουμε πολιτισμό δεν είναι τίποτε άλλο από τον αγώνα του ανθρώπου να κατευνάσει το αγρίμι που κρύβει μέσα του.

Οι κοινωνικοί θεσμοί, η τέχνη, το σχολείο, ο αθλητισμός, η θρησκεία, όλα μαζί εργάζονται σ’ αυτή την κατεύθυνση. Και η νηστεία είναι μια πολύ καλή «άθληση» γι’ αυτό. Όπως όμως ξέρουμε, στον αθλητισμό δεν είμαστε όλοι το ίδιο ικανοί.

Υπάρχουν οι κάτοχοι των ρεκόρ, οι ολυμπιονίκες και οι παγκόσμιοι πρωταθλητές, αλλά υπάρχουν και οι ερασιτέχνες, ακόμη κι εκείνοι που αθλούμαστε κάνοντας μια απογευματινή βόλτα με τα πόδια ή το ποδήλατο.

Ε, κάπως έτσι είναι και η «αντοχή» μας στη νηστεία. Υπάρχουν κάτι γιαγιάδες που είναι… «Γιουσέιν Μπολτ» -όπως έλεγε ένας δάσκαλος στους μαθητές του- και υπάρχουμε και εμείς οι άλλοι που είμαστε αθλητές του σαββατοκύριακου.

Δεν πειράζει. Αρκεί να σηκωνόμαστε από τον καναπέ. Αρκεί «να έχουμε κι εμείς τον νου μας». Αρκεί να μετέχουμε του… συμποσίου της πίστεως. Έστω και α λα καρτ!

 Έκαστος κατά το μέτρον αυτού…