170220 ΕΠΩΝΥΜΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Ονόματα, ονόματα, ονόματα…

Το έχουν αυτό οι επαρχιακές πόλεις και η δική μας δεν μπορεί να ξεφύγει από τον κανόνα. Λίγο πολύ, όλοι γνωριζόμαστε. Πράγμα που δεν είναι κατ’ ανάγκη κακό, εκτός αν περάσουμε σε υπερβολές.

Υπάρχει ένα χαρακτηριστικό «κλίμα» που μπορεί μερικές φορές να πνίγει τους κατοίκους αυτών των πόλεων, δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε και εκείνες κατά τις οποίες λειτουργεί ως συνεκτικός ιστός της κοινωνίας και των μελών της.

Ο κοινωνικός «έλεγχος», δηλαδή η συνειδητή αλλά συχνότερα υποσυνείδητη λογοδοσία σε γνωστούς και φίλους είναι η σημαντικότερη αιτία που συγκρατεί τους κατοίκους μικρών πόλεων από το να κάνουν… του κεφαλιού τους.

Ξέρουν όχι μόνο ότι το πράγμα θα μαθευτεί γενικώς, αλλά ότι θα έχουν να αντιμετωπίζουν καθημερινά και τα (επι)κριτικά βλέμματα των συμπολιτών τους, κυρίως όμως των πολύ δικών τους ανθρώπων. Διότι αυτοί θα πρέπει επίσης να λογοδοτούν για λογαριασμό τους.

Δεν θα ξεχάσω τον τρόπο με τον οποίο ένας σοφός γέροντας επέπληξε κάποιον γνωστό του που είχε μπλέξει με τον τζόγο: «Καλά, τον πατέρα σου δεν το σκέφτεσαι. Τα παιδιά σου όμως, τα οποία μαθαίνω ότι είναι και άριστα; Τι θέλεις να λένε αύριο γι’ αυτά; Τα παιδιά του κουμαρτζή;»

Θυμάμαι επίσης έναν φίλο που σχολίαζε το γεγονός πολιτικών από ξένο τόπο που πολιτεύονται στην πόλη μας: «Ποιοι είναι αυτοί που δεν ξέρουμε από πού κρατάει η σκούφια τους; Αν είναι Δραμινός ο άλλος και δεις ότι κάνει κάτι στραβό, τον σταματάς στον δρόμο και του λες τι πράγματα είναι αυτά, θα το πω στον πατέρα σου!»

Ναι, μέχρι αυτού του σημείου μπορεί να φτάσει ο κοινωνικός έλεγχος. Να πάψει δηλαδή να λειτουργεί υπογείως και να γίνει ευθύς και άμεσος. Όπως είπαμε όμως, αυτό κάποιους τους πνίγει.

Άλλοι, πάλι, αδιαφορούν τελείως. Ή νομίζουν ότι δεν τους ενδιαφέρει, μέχρι να ανακαλύψουν ότι ζούσαν σε μια αυταπάτη. Διότι έρχεται η στιγμή που τα πράγματα σοβαρεύουν και τότε καταλαβαίνουν ότι η γνώμη των άλλων έχει ιδιαιτέρως βαρύνουσα σημασία γι’ αυτούς.

Η γνώμη των άλλων. Η οποία όμως, προκειμένου να διαμορφωθεί, χρειάζεται την κατάλληλη πληροφόρηση. Κι εδώ είναι που γίνονται τεράστια σφάλματα.

Το άλλο πουλάκι:

Ονόματα, ονόματα, ονόματα…

Ο καθένας τα ακούει και τα μεταφέρει με τεράστια ευκολία, εντελώς αβασάνιστα, χωρίς να σκεφτεί κάτι τρομερά σοβαρό. Πίσω από αυτά κρύβονται πρόσωπα και οικογένειες! Κρύβονται άνθρωποι που έχουν ο καθένας την ιστορία του.

Που, για να φτιάξουν αυτό το όνομα, χρειάστηκε να μοχθήσουν, να δώσουν αγώνα ετών, προκειμένου να βρουν τη θέση που τους αξίζει μέσα στην τοπική κοινωνία. Πώς, λοιπόν, μπορείς να το περιφέρεις… «ανά τας ρύμας και τας οδούς» με τέτοια ευκολία;

Υπάρχουν δυο ειδών προσεγγίσεις που είναι λάθος και οι δύο. Η πρώτη περιγράφεται με τη φράση «για μένα γιατί δεν είπε κανένας τίποτε». Που βασίζεται στο γνωστό λάθος «όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά».

Η δεύτερη ταιριάζει περισσότερο με το ανέκδοτο που λέει «εσείς σκοτώστε τους όλους και ο Θεός θα ξεχωρίσει τους δικούς του από τους άλλους». Δηλαδή, πες τώρα σε γνωστούς και φίλους όποιο όνομα μαθαίνεις και στο τέλος θα αποκαλυφθεί αν έπεσες μέσα.

Πώς όμως θα αποφύγουμε τον πειρασμό της αναμετάδοσης όσων ακούμε; Πόσο εύκολο είναι να κλείσεις τα αφτιά σου σε κουτσομπολιά και διαδόσεις και πόσο απλό να αντισταθείς στον πειρασμό να μεταφέρεις όσα άκουσες;

Υπάρχουν δυο τρόποι για να το πετύχεις. Ο πρώτος είναι να μην το συζητάς καθόλου, να μην συμμετέχεις σε τέτοιες κουβέντες ούτε ως ακροατής, ούτε ως ομιλητής. Πράγμα πολύ δύσκολο, έως ακατόρθωτο.

Ο δεύτερος τρόπος είναι να δεις το θέμα όχι ως ένα φαινόμενο που αφορά κάποιους νέους ή τις οικογένειές τους, αλλά συνολικά την τοπική κοινωνία. Δικά μας παιδιά είναι κι αν οδηγήθηκαν στις «ουσίες» σημαίνει ότι κάτι δεν κάναμε καλά όλοι εμείς.

Εξάλλου υπάρχει και η άποψη που λέει ότι ο μόνος λόγος που εμείς οι μεγαλύτεροι… πέφτουμε από τα σύννεφα είναι επειδή έχουμε χάσει την επαφή με τον κόσμο της νεότητας και τον τρόπο με τον οποίο αυτή «διασκεδάζει».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Γιατί οι νέοι δεν εξεπλάγησαν;

Για τον ίδιο λόγο που κι εμείς στην ηλικία τους δεν θα μέναμε με ανοιχτό το στόμα, αν ακούγαμε για φίλους και γνωστούς που ξέραμε καλά ότι οι απολαύσεις τους εκτείνονταν πέρα από ένα συνηθισμένο ποτό κι ένα απλό τσιγάρο.

Οι γονείς μας όμως;

Θυμάμαι ακόμη τη μητέρα ενός φίλου -γειτονόπουλα και φίλοι ήμασταν- όταν ανακοινώθηκε ότι ο γιος της συνελήφθη με χασίς. Τα μαλλιά της άσπρισαν μέσα σε λίγες μέρες!

Τώρα είμαστε εμείς γονείς, ενώ τα παιδιά μας είναι αυτά που ξέρουν τι συμβαίνει σε ορισμένες παρέες, το βλέπουν, το συζητάν, κάποια στιγμή μπορεί να μπαίνουν και στον πειρασμό να ακολουθήσουν…

Υπάρχει, λένε, μια ποιοτική αλλά και ποσοτική διαφορά ανάμεσα στις δυο εποχές. Πάντοτε όμως οι νέοι είναι πιο… προχωρημένοι. Το ζήτημα είναι τι κάνουμε εμείς οι μεγαλύτεροι για να τους δείξουμε έναν διαφορετικό δρόμο.

Προς θεού, δεν θέλω να υποστηρίξω ότι άνθρωποι που… ψηφίζουν έχουν το ακαταλόγιστο και δεν πρέπει να θεωρούνται υπεύθυνοι για τις επιλογές τους. Αυτό όμως δεν απαλλάσσει εμάς, ως πιο ώριμα μέλη μιας οργανωμένης κοινωνίας, από τις δικές μας ευθύνες.

Κάποια στιγμή πρέπει να αρχίσουμε να τις συζητάμε.

Από κάτω απ’ το ραδίκι!