180223 ΦΙΛΙΚΟΤΑΤΟΝ

Το ένα πουλάκι:

«Πιστεύω τω φίλω».

Και ποιος (της ηλικίας μας) δεν θυμάται την περίφημη αυτή φράση από το περί φιλίας κείμενο στο βιβλίο του Ζούκη, το οποίο αποτελούσε την πρώτη επαφή μας με τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας;

Οι καλοί καθηγητές μας, βέβαια, εκτός από τη διδασκαλία του λεξιλογίου και του συντακτικού του κειμένου, προσπαθούσαν να μας πουν και δυο λόγια παραπάνω για την αξία της πραγματικής φιλίας∙ «πιστόν φίλον…»

Πρωτάκια εμείς τότε, μόλις είχαμε ξεφύγει από τον στενό και ασφαλή κύκλο του Δημοτικού Σχολείου και μπήκαμε στον μεγάλο κόσμο του Γυμνασίου Αρρένων, το κτήριο και μόνο του οποίου μας προκαλούσε δέος.

Εκεί, στα τριαντάρια τμήματα με τους νέους συμμαθητές, θα κάναμε τις μετέπειτα εφηβικές μας φιλίες, μερικές από τις οποίες θα κρατούσαν ολόκληρη ζωή. Βλέπετε, το Σχολείο και η ηλικία δημιουργούσαν τις κατάλληλες συνθήκες.

Σήμερα, δυστυχώς, είναι αδύνατον να βρεθούν αντίστοιχες συνθήκες, εκτός βέβαια αν μιλάμε για «φίλους» στο φέισμουκ, οπότε το πράγμα αλλάζει. Νομίζω όμως ότι γι’ αυτό συζητήσαμε πολλές φορές, ας το προσπεράσουμε.

Ποιος είναι ο ρόλος που παίζουν οι φίλοι στη ζωή μας; Ξέρω έχουν γραφτεί βιβλία για το θέμα. Υπάρχει όμως μια παράμετρος που δεν έχει αναδειχθεί από τη λογοτεχνία, ούτε από την υπόλοιπη βιβλιογραφία γύρω από το θέμα.

Θα με ρωτήσετε «και πού ξέρεις εσύ όλα όσα έχουν γραφτεί για τη φιλία;» Σας το έχω ξαναπεί. Ακόμη κι εμείς, τα πουλάκια, δεν μπορούμε να τα ξέρουμε όλα. Το στοιχείο όμως για το οποίο σας μιλάω προέκυψε από έρευνα.

Ξέρετε πόσο μεγάλο ποσοστό είναι το 26%; Είναι τεράστιο, ειδικά όταν μιλάμε για θέματα υγείας. Σκεφθείτε κάτι που θα μπορούσε να αυξήσει σε τέτοιο ποσοστό τον κίνδυνο θανάτου. Θα το αποφεύγατε με κάθε δυνατό τρόπο.

Λοιπόν, σύμφωνα με μια νέα έρευνα του πανεπιστημίου Μπρίγκαμ Γιαγκ, σε τέτοιο μεγάλο ποσοστό αυξάνει τον κίνδυνο να πεθάνουμε νωρίς η… απουσία φίλων, η μοναξιά του ανθρώπου. Διότι συνδέεται με ένα σωρό βλαπτικούς παράγοντες.

Οδηγεί όχι μόνο στην υπέρταση, αλλά και σε άλλες καρδιαγγειακές παθήσεις. Για τους επιστήμονες, η έλλειψη φιλίας είναι χειρότερη από την παχυσαρκία και την ατμοσφαιρική ρύπανση. (Ξέρετε κανένα βιβλίο που να μιλάει γι’ αυτά;)

Το άλλο πουλάκι:

Στα γυμναστήρια, λοιπόν.

Μπορεί να μην χάσουμε τα κιλά που θα θέλαμε, σίγουρα όμως εκεί αυξάνονται οι πιθανότητες να κάνουμε νέους φίλους. Διότι, αυτό είναι το πρόβλημα σε ανθρώπους και πουλάκια της ηλικίας μας.

Πώς κάνεις νέους φίλους; Πολλοί από εμάς πιστεύουν πως αυτό είναι ένα άθλημα που το έχουν πια ξεχάσει. Ο τελευταίος νέος φίλος που έκαναν ήταν στο σχολείο ή στον στρατό. Έκτοτε ζουν μόνο με εκείνους, αν δεν έχουν χαθεί στο μεταξύ.

Το θέμα είναι ότι, για όσους χάνονται, δύσκολα βρίσκεις αντικαταστάτες. Έτσι φτάνουμε στο σημείο να υπάρχουν «άνθρωποι που ζουν μονάχοι, σαν το ξεχασμένο στάχυ» που τραγούδησε και η αθάνατη Βίκυ Μοσχολιού.

Αυτό όμως οδηγεί τον άνθρωπο στο άγχος, στο στρες, στην κατάθλιψη. Το αντίδοτο σ’ αυτό είναι μια ζωή γεμάτη φίλους, οι οποίοι αποτελούν ένα δίχτυ ασφαλείας γύρω μας και κάνουν την υγεία μας, ναι την υγεία, καλύτερη.

Το θέμα είναι πού βρίσκει κανείς φίλους και, το σημαντικότερο, πώς διατηρεί τις φιλίες του προφυλαγμένες από τη ρουτίνα του χρόνου και της καθημερινότητας. Ε, λοιπόν, λένε οι ειδικοί, χρειάζεται προσπάθεια.

Και όχι μόνο προσπάθεια, αλλά και σχέδιο. Διάβασα ένα σχετικό ρεπορτάζ στο TIME (για να δείτε πού ψάχνουμε για να σας κρατάμε ενήμερους) και ήταν πολύ κατατοπιστικό. Δεν πρέπει λένε οι ειδικοί να αφήνουμε τίποτε στην τύχη.

Πρώτα πρώτα πρέπει να ξεκινάμε από τα ενδιαφέροντά μας. Αν γυμναζόμαστε, αν βγάζουμε βόλτα το σκύλο μας, αν συμμετέχουμε σε κάποια κοινωνική δράση, μπορούμε να επιδιώξουμε να το κάνουμε με άλλους.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Εκεί κάνουμε το πρώτο βήμα.

Μπορούμε στη ίδια θέση εκκίνησης να βρεθούμε αξιοποιώντας και το φέισμπουκ, όχι για να κάνουμε ιντερνετικούς «φίλους», αλλά για να βρεθούμε σε μια ομάδα ανάγνωσης ή σε μια παρέα ποδηλατών, όπου θα γνωρίσουμε νέα πρόσωπα.

Αν δούμε κάποιον άνθρωπο που νομίζουμε ότι θα μπορούσαμε να έχουμε μια πιο στενή σχέση μαζί του, του ζητάμε να βρεθούμε και κάπου αλλού. Το πιο πιθανόν, λένε οι ειδικοί, είναι να αρνηθεί, αλλά δεν έχουμε να χάσουμε τίποτε.

Σε κάποιες περιπτώσεις πιάνει. Και τότε μπορεί να δημιουργηθεί μια νέα φιλία. Η οποία όμως, για να διατηρηθεί, χρειάζεται μικροθυσίες. Ας πούμε το να προγραμματίσει κανείς και να τηλεφωνεί στον φίλο του κάποιες φορές την εβδομάδα.

Ξέρω ότι ο… προγραμματισμός ακούγεται κάπως ψυχρό και απωθητικό πράγμα, όμως, χωρίς αυτόν είναι πολύ εύκολο να μας πάρει από κάτω η καθημερινότητα και να χαθούμε. Πιστεύω όλοι έχουμε τέτοιες εμπειρίες.

Ας σκεφτούμε ωφελιμιστικά∙ πάντα οι φιλίες είχαν μέσα τους το στοιχείο της αμοιβαίας ωφέλειας, με την καλή έννοια. Ας σκεφτούμε ότι κερδίζουμε ΚΑΙ σε υγεία, διότι όλα τα άλλα τα ξέραμε, από την πρώτη ακόμη τάξη του Γυμνασίου:

Ο φίλος τον φίλον εν πόνοις και κινδύνοις ου λείπει. Τοις των φίλων λόγοις αεί πιστεύομεν. Ει κινδυνεύετε, ω φίλοι, τους των ανθρώπων τρόπους γιγνώσκετε. Οι μεν γαρ άπιστοι φίλοι ου μετέχουσι του κινδύνου, οι δε πιστοί συγκινδυνεύουσι τοις φίλοις.

Πιστοίς φίλοις μάλλον ή χρυσώ και αργύρω πιστεύομεν...

 Φιλικά…