180228 ΚΙΝΟΥΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Δύσκολη δουλειά!

Μπορεί να μην φαίνεται, όμως δεν είναι κάτι απλό. Θυμηθείτε το αυτό, για να μην λέτε μετά κι εσείς ότι δεν γνωρίζατε ή δεν μπορούσατε να υπολογίσετε τις δυσκολίες και τα απρόοπτα. Όπως υπουργός κύριος Τσακαλώτος.

Και πρώτα πρώτα πρέπει να ξέρετε ότι για μια δουλειά που δεν την έχεις κάνει ο ίδιος δεν μπορεί να έχεις άποψη αν είναι εύκολη ή δύσκολη. Όταν θα καταπιαστείς μαζί της, τότε μπορείς να μιλήσεις.

Διότι, συνήθως, έτσι ενεργούμε. Βλέπουμε τους άλλους να κάνουν κάτι, και να το κάνουν με τέτοια φυσικότητα, που πιστεύουμε ότι είναι πολύ απλό και εύκολο. Δεν σκεφτόμαστε όμως τι έχουν τραβήξει για να φτάσουν σε τέτοιο σημείο…

Σου λέει ο άλλος. Ο Τσακαλώτος, ντε. Πόσο δύσκολο μπορεί να είναι το μάζεμα… των φόρων. Θα νομοθετήσουμε εκεί πόσο πρέπει να πληρώνει ο καθένας, θα ορίσουμε τις ημερομηνίες, θα βάλουμε και ηλεκτρονικούς τρόπους συναλλαγής…

Και αμέσως θα ξεκινήσουν οι πολίτες, με το χαμόγελο στα χείλη, να πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους και τα ταμεία του κράτους να γεμίζουν. Τόσο απλά. Αφήστε που υπήρχε και η αντίληψη…

Εκείνη η παλιά, που έλεγε ότι, μόλις συνειδητοποιήσουν οι πολίτες ότι το φορολογικό σύστημα είναι έργο μιας αριστερής κυβέρνησης, μόλις δουν τη δίκαιη κατανομή των βαρών και μόλις αντιληφθούν ότι τα λεφτά που πληρώνουν γίνονται έργα…

Δεν!

Μετά από τρία χρόνια, άρχισαν να συνειδητοποιούν στην κυβέρνηση ότι το σύστημα αυτό δεν δουλεύει όπως το είχαν σχεδιάσει. Μιλάμε για άλλη μια αυταπάτη; Δεν ξέρω, ακούστε τη δήλωση του υπουργού και ελάτε να τη σχολιάσουμε:

«Θα ξεκινήσω προσπαθώντας να είμαι απολύτως έντιμος και ειλικρινής: Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής, η καταπολέμηση, για παράδειγμα, της λαθρεμπορίας πετρελαίου ή καπνικών προϊόντων ήταν πολύ πιο δύσκολη τελικά απ’ ό,τι εμείς, ως Αριστερά, πιστεύαμε πως θα ήταν». 

Είστε έτοιμοι; Ξεκινάμε.

Τι συμπέρασμα βγάζετε όταν ένας υπουργός αρχίζει μια δήλωσή του με τη φράση «θα προσπαθήσω να είμαι απολύτως έντιμος και ειλικρινής»;

Το άλλο πουλάκι:

Δεν είναι αυτό το θέμα μας!

Το θέμα είναι ότι εμείς, «ως Αριστερά», κάναμε για άλλη μια φορά το ίδιο λάθος. Το οποίο επαναλαμβάνουμε με εμμονικό τρόπο, από την πρώτη μέρα που προσπαθήσαμε να αλλάξουμε τον κόσμο· ή ένα μέρος του.

Ποιο είναι αυτό το λάθος; Δεν υπολογίζουμε ότι ο σοσιαλισμός που θέλουμε να οικοδομήσουμε θα οικοδομηθεί από… ανθρώπους και όχι από αγγέλους. Και πως οι άνθρωποι αυτοί έχουν όλα τα πάθη και τις αδυναμίες που κουβαλάει το γένος τους.

Πιστέψαμε, εμείς, «ως Αριστερά», ότι αν αλλάξουμε τις σχέσεις παραγωγής, αν καταργήσουμε την ιδιοκτησία, αν πάψουν να υπάρχουν έθνη, οι άνθρωποι δεν θα έχουν κανέναν λόγο να είναι εγωιστές και ανταγωνιστικοί.

Οι αλλαγές αυτές θα επιτρέψουν να αναδυθούν όλα τα ευγενή στοιχεία που κρύβουν μέσα τους, τα οποία είναι ο καπιταλισμός που δεν επιτρέπει να εκδηλωθούν. Οι ίδιοι άνθρωποι, σε ένα διαφορετικό περιβάλλον, θα συμπεριφερθούν πολύ διαφορετικά.

Και τότε δεν θα έχουν λόγο ύπαρξης ούτε οι αστυνομίες, ούτε τα δικαστήρια, ούτε οι φυλακές, αφού θα ζούμε όλοι σε έναν όμορφο κόσμο ηθικό, αγγελικά πλασμένο. Αυτό πιστέψαμε, «ως Αριστερά». Και πέσαμε έξω!

Και καλά, αυτό να το πιστεύουν οι βορειοευρωπαίοι θεμελιωτές των θεωριών του σοσιαλισμού, αλλά να το πιστεύουμε κι εμείς, τα εγγόνια του Θουκυδίδη, είναι σφάλμα μέγα. Διότι εμείς έπρεπε να ξέρουμε.

Έπρεπε να ξέρουμε ότι ο άνθρωπος κινείται από τρεις κινητήριες δυνάμεις που άλλοτε δρουν χωριστά και άλλοτε συγχρόνως· είναι όμως πάντοτε παρούσες. Πρόκειται για τη φιλοδοξία, τον φόβο και το συμφέρον (τιμή, δέος και ωφέλεια, τις λέει ο Θουκυδίδης).

Βέβαια, για να μην είμαστε απόλυτοι, και για να θυμηθούμε τον σημαντικότατο ερευνητή αυτών των θεμάτων, τον Θοδωρή Ζιάκα, υπάρχουν και άλλες κινητήριες δυνάμεις, οι οποίες όμως, σε αντίθεση με τις πρώτες, ενεργούν περιστασιακά.

Είναι η αρετή, η ροπή προς το ιδανικό, η αυθυπέρβαση και η θυσιαστική τάση, η αφοσίωση σε υπερατομικά ιδανικά, δυνάμεις που επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας.

Όταν έχουν το πάνω χέρι, βλέπουμε τις ανθρώπινες κοινωνίες να… σηκώνουν κεφάλι, να προσπαθούν να ξεφύγουν από τον κύκλο της βίας και της καταστροφής, στον οποίο κινούνται συνήθως, και να δημιουργούν πολιτισμό.

Δυστυχώς, οι δυνάμεις αυτές δεν επικρατούν για πολύ. «Ρυθμίζουν» μόνο για κάποιο διάστημα τη λειτουργία των παθών, δηλαδή του φόβου, της φιλοδοξίας και του συμφέροντος, και μάλιστα όχι πάντα το ίδιο αποτελεσματικά.

Απόδειξη του τρόπου με τον οποίο μπορεί να λειτουργούν είναι το γεγονός ότι στο όνομά τους έχουν πραγματοποιηθεί όλοι οι πόλεμοι και οι μεγαλύτερες καταστροφές της σύγχρονης (νεωτερικής) εποχής. Έγιναν για κάποιο ιδανικό!

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Έπρεπε να τα ξέρουμε αυτά.

Όμως εμείς, «ως Αριστερά», μάθαμε να ζούμε με τις αυταπάτες, τις ιδεοληψίες και τα αφελή σχήματα, μέσα στα οποία μεγαλώσαμε. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο άλλος θα πληρώσει τους φόρους του κινούμενος από μια αυτό-θυσιαστική διάθεση, «για το καλό του συνόλου».

Είδαμε όμως ότι αυτό είναι περισσότερο δύσκολο από όσο περιμέναμε. Τουλάχιστον θα έχουμε την τιμιότητα να πούμε ότι και οι προηγούμενοι αντιμετώπισαν το ίδιο πρόβλημα και δεν ήταν ανίκανοι όπως τους κατηγορούσαμε;

 Και Τελώνες και Φαρισαίοι!