150313 ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Η πλατεία ήταν γεμάτη…

Όχι, δεν τραγουδάω. Ούτε μ’ έπιασε κάποιος επαναστατικός οίστρος, με βάση τις πολιτικές εξελίξεις. Πολύ περισσότερο δεν προσπαθώ να αντικαταστήσω τους «αυθόρμητους», οι οποίοι αντικατέστησαν τους «αγανακτισμένους». Δεν ανησυχώ γι αυτούς, ας χάθηκαν από τις πλατείες. Είμαι βέβαιος ότι κάποιοι άλλοι θα βρεθούν να τους αντικαταστήσουν.

Δεν τραγουδάω. Σκέφτομαι και αναπολώ. Έβλεπα προχθές σε κάποια παρουσίαση την πλατεία Συντάγματος με τα τραπεζάκια, τις καρέκλες και τους ξένοιαστους Αθηναίους που απολάμβαναν τον καφέ τους στη λιακάδα… Άλλες εποχές!

Και σκεφτόμουν τη συζήτηση που άνοιξε σχετικά με την «ανάπτυξη» τραπεζοκαθισμάτων στην πλατεία.

Άνοιξε; Όχι ακόμη και δεν ξέρω αν προβλέπεται να ανοίξει, διότι το μόνο ασφαλές συμπέρασμα το οποίο μπορεί να βγάλει κανείς παρακολουθώντας τον δημόσιο διάλογο τα τελευταία χρόνια είναι πως δεν ξέρουμε να συζητάμε.

Το χειρότερο; Δεν θέλουμε να μάθουμε να συζητάμε, δεν θέλουμε να συζητάμε καν, θέλουμε απλώς να επιβάλλουμε τη γνώμη μας με οποιοδήποτε τρόπο και να ριχνόμαστε σε όποιον έχει διαφορετική άποψη.

Εμείς, ωστόσο, θα το επιχειρήσουμε να ανοίξουμε μια κουβέντα ή, για να είμαστε δίκαιοι, να συμβάλουμε στην κουβέντα που προσπάθησαν να ανοίξουν κάποιοι άλλοι:

Πώς θέλουμε την πλατεία της πόλης μας;

Όχι εμείς εδώ, τα τρία πουλάκια κι εσείς που μας ακούτε, αλλά γενικά, οι πολίτες αυτής της πόλης, πώς θα ήθελαν να είναι η πλατεία τους;

Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα είναι αποτέλεσμα μιας έρευνας, όμως πριν από αυτήν, θα πρέπει να δούμε ένα σχέδιο σε γενικές γραμμές.

Ας συμφωνήσουμε για αρχή ότι δεν είμαστε ευχαριστημένοι με την εικόνα που έχει σήμερα η πλατεία. Δεν θέλω να είμαι υπερβολικός, όμως νομίζω πως η συνολική εικόνα της περιοχής, όχι μόνο αυτό που έχει χωροθετηθεί ως «πλατεία», αδικεί πολύ την πόλη μας.

Να το πω απλά. Αν σταθείς στο κέντρο και κοιτάξεις γύρω γύρω, τα κτήρια, τους δρόμους, τη βλάστηση, κυρίως όμως τα κτήρια, πιστεύω πως έχεις την εικόνα της πιο άσχημης πλατείας στη χώρα. Σας το λέω μετά λόγου γνώσεως, έχω επισκεφθεί όλες τις πόλεις της Ελλάδος, τέτοια εικόνα, τέτοιο χάλι δεν υπάρχει πουθενά.

Αυτό μπορείς να πεις πως έχει κι ένα καλό: Ό,τι και να κάνουμε ούτε χειρότερη μπορεί να γίνει, ούτε κινδυνεύουμε να χάσουμε από κανέναν άλλο τα «πρωτεία» στο χάλι.

Το άλλο πουλάκι:

Μη ξεφεύγεις από το θέμα.

Το ερώτημα που τίθεται αυτές τις μέρες είναι αν θα πρέπει να υπάρχουν αναπτυγμένα τραπεζοκαθίσματα στην πλατεία.

Ναι ή όχι;

Εδώ ακριβώς, φίλοι μου, βρίσκεται το λάθος. Διότι όλα τα πράγματα δεν είναι «ναι ή όχι», άσπρο ή μαύρο – μάλλον κανένα δεν είναι.

Το λάθος επίσης είναι ότι καλούμαστε να απαντήσουμε εν θερμώ, με βάση το αίτημα κάποιου καταστήματος να… επεκταθεί και εντός της πλατείας.

Αυτά τα πράγματα συζητιούνται ψύχραιμα και μάλιστα «εκτός τόπου και χρόνου». Δηλαδή συζητιούνται εκ των προτέρων, ώστε οι όροι και οι προϋποθέσεις που θα τεθούν να μην αφορούν κάποιον συγκεκριμένο πολίτη και μπλέξουμε με γνωριμίες, φιλίες, χατίρια, αλλά και έχθρες, επαγγελματικές ή πολιτικές αντιπαλότητες.

Το ερώτημα λοιπόν τίθεται κάπως έτσι: Θα θέλαμε κάποια καταστήματα να μπορούν να αναπτύσσουν τραπεζοκαθίσματα στην πλατεία; Αν ναι, με ποιους όρους;

Όρους αισθητικής, όρους λειτουργικότητας, όρους που έχουν να κάνουν με τον επαγγελματικό ανταγωνισμό, ένα σωρό όρους.

Μπορούμε να τους δούμε; Μπορούμε να συζητήσουμε γι αυτούς χωρίς στερεότυπα και προκαταλήψεις;

Λοιπόν, θα το πω ευθέως. Εμένα προσωπικά δεν θα με ενοχλούσε, δεν θα ήμουν «κάθετα αντίθετος», όπως λένε κάποιοι.

Σας καλώ να σκεφθείτε δύο από τις πιο όμορφες πλατείες της χώρας, εκείνη της Σύρου και εκείνη του Ναυπλίου (εγώ πρόλαβα και τη Φωκίωνος Νέγρη στα μεγαλεία της) και μετά να τις φανταστείτε χωρίς τη δυνατότητα του επισκέπτη να απολαύσει τον καφέ του εκεί. Όχι μόνο του επισκέπτη, αλλά και του κατοίκου της πόλης.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

«Η πλατεία είναι δημόσιος χώρος».

Βεβαίως. Το ίδιο και τα πεζοδρόμια. Το ίδιο και ο κήπος, το πάρκο της Αγίας Βαρβάρας, οι πεζόδρομοι γύρω από τις λιμνούλες και τα ποταμάκια, όλα είναι δημόσιος χώρος.

Ο οποίος δεν είναι κακό κάποτε να «καταλαμβάνεται» κάτω από αυστηρότατους -αυτό το ξαναλέω, αυστηρότατους- όρους, τους οποίους θα έχουμε συμφωνήσει εκ των προτέρων.

Όχι επί τούτου, όχι με βάση το αίτημα κάποιου καταστηματάρχη, διότι ύστερα αρχίζει το ξήλωμα του πουλόβερ και δεν ξέρεις πού θα σταματήσει.

Το «όποιος προλάβε»ι το βλέπουμε πώς λειτουργεί ακόμα και στις «συγκεντρώσεις πολιτών», για τις οποίες αποκλειστικά και μόνο θέλουν ορισμένοι την πλατεία της πόλης. Άντε και για το στήσιμο προεκλογικών κέντρων.

Γιατί όμως ένα κόμμα κι όχι ένα άλλο; Όποιος προλάβει; Λόγω… παραδόσεως; Πώς ξεκίνησε αυτή η παράδοση και γιατί να συνεχίζεται;

Καταλαβαίνετε, φίλοι μου, τι εννοώ.

Θυμηθείτε λίγο τα περίφημα νάιλον τα οποία μας έλεγαν πως αν βγουν τα μαγαζιά θα κλείσουν. Φαντάζεστε να είχαμε συμφωνήσει επακριβώς τους όρους με τους οποίους μια καφετέρια ή μια ταβέρνα θα μπορούσε να βγάζει τα τραπεζάκια της έξω, και να τους τηρούσαμε με ευλάβεια (με τη βοήθεια και αυστηρότατων προστίμων);

Πόσο διαφορετική και πόσο πιο όμορφη θα ήταν σήμερα η πόλη μας.

Όταν όμως πίσω από κάτι τόσο αυτονόητο κρύβονται πολλά συμφέροντα, τότε το πράγμα αλλάζει και καταλήγουμε  στο χάλι που βλέπουμε καθημερινά.

Και ντρεπόμαστε!

«Βγάζω τα τραπεζάκια μου έξω»!