150916 ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΝ-1

Το ένα πουλάκι:

Έκθεση ιδεών!

Θέμα: «Τι περίμενα να ακούσω κατά την προεκλογική περίοδο».

Να παρουσιάσετε σε λίγες παραγράφους τα σημαντικότερα ζητήματα που αναδείχθηκαν κατά την τρέχουσα προεκλογική περίοδο και στη συνέχεια να εκθέσετε τις δικές σας προσδοκίες από τον δημόσιο πολιτικό διάλογο και την καμπάνια των κομμάτων.

[Θα κινηθώ σε κλασικούς δρόμους. Ας ξεκινήσω με μια καθιερωμένη, σύντομη αναδρομή στο παρελθόν.]

Παραδοσιακά, σε κάθε προεκλογική περίοδο, εκείνο που κυριαρχεί στη ρητορική των κομμάτων είναι ένας κατάλογος υποσχέσεων για παροχές προς κάθε κατηγορία πολιτών. Αυτές μπορεί να είναι από πολύ γενικόλογες (μέριμνα για την τρίτη ηλικία, μείωση της ανεργίας…), μέχρι πολύ συγκεκριμένες (αύξηση του βασικού μισθού στα 1500 €, αύξηση του αφορολόγητου στις 35.000 €… -λέμε τώρα, έτσι;).

Οι πολίτες καλούνται να κρίνουν τις υποσχέσεις για παροχές και, αφού υποκύψουν στην πλειοδοσία των «μέτρων», να ψηφίσουν εκείνον που θεωρούν ότι θα δώσει τα περισσότερα, γνωρίζοντας όμως (οι πολίτες) ότι μέσα σ’ αυτά υπάρχουν και πράγματα που θα ξεχαστούν την επομένη των εκλογών. Είναι ένα παιχνίδι που έχει ως βασικό κανόνα «εγώ κάνω ότι υπόσχομαι στ’ αλήθεια και εκείνοι κάνουν ότι με πιστεύουν».

Αυτή τη φορά τα πράγματα δεν είναι έτσι. Οι λόγοι που το κλίμα έχει αλλάξει και η προεκλογική περίοδος παρουσιάζει μια ιδιαιτερότητα είναι κυρίως δύο:

Τα τελευταία χρόνια έχουν περάσει από την εξουσία όλα σχεδόν τα κόμματα που διεκδικούν με αξιώσεις διακυβέρνησης την ψήφο μας.

Μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου (συμφωνίας) από τον βασικό συνασπισμό των αντιμνημονιακών κομμάτων, τα περιθώρια υποσχέσεων για παροχές είναι πλέον πάρα πολύ στενά, έως ανύπαρκτα.

[Έχω περάσει ήδη στο κυρίως θέμα, όμως πρέπει να σταθώ ακόμη λίγο στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου.]

Ως εκ τούτου, [ωραία το συνδέω!] οι προεκλογικές υποσχέσεις και η αντίστοιχη αντιπαράθεση περιορίζονται αυτή τη φορά σε δύο τομείς:

Ποιος μπορεί να υλοποιήσει πιο αξιόπιστα και συγχρόνως φιλολαϊκά τις απαιτήσεις της νέας συμφωνίας (μνημονίου) και ποιες θα είναι οι μετεκλογικές κυβερνητικές συμμαχίες για τον σκοπό αυτόν.

Βέβαια, δεν απουσιάζουν και διάφορες μεγαλοστομίες περί «αυτοδυναμίας», όμως όλοι γνωρίζουν ότι αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο του γνωστού ανέκδοτου με τον λαγό: Λέμε και καμιά… υπερβολή να περνά η ώρα. Από την άλλη, εξακολουθούν να υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν πως «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός» και ζητούν να τους ψηφίσουμε για να μας οδηγήσουν σ’ αυτόν, όμως φαίνεται πλέον πως αποτελούν απολιθώματα του παρελθόντος ή γραφικές περιπτώσεις.

Μέσα σ’ αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο, τα κόμματα, έχοντας ελάχιστα περιθώρια να κινηθούν σε… παραδοσιακούς δρόμους, προσπάθησαν να αναδείξουν -ή, καλύτερα, να εφεύρουν- νέες διαχωριστικές γραμμές, προκειμένου να δώσουν το δικό τους πολιτικό στίγμα, κυρίως όμως να «μαντρώσουν» τους ψηφοφόρους τους.

Το άλλο πουλάκι:

Ποιες ήταν αυτές οι γραμμές;

Η μια προσπάθησε να διαχωρίσει το παλιό από το νέο. Εννοείται πως εκείνοι που τη χρησιμοποιούν τοποθετούν τους εαυτούς τους στο νέο, αφού το παλιό, πέραν τού ότι είναι εξ ορισμού ξεπερασμένο, ευθύνεται και για το κατάντημα της χώρας.

Μια δεύτερη διαχωρίζει τους… συνεργάσιμους από τους… μοναχοφαγάδες. Εκείνοι που τη χρησιμοποιούν προβάλλουν ως αξιοσημείωτο προσόν τους τη βούληση, αλλά και τη δυνατότητα συνεργασίας, «διαβάζοντας» και το εκλογικό αποτέλεσμα που αναμένεται να καταγράψει την επιθυμία των ψηφοφόρων για κάτι τέτοιο.

Στην κατηγορία αυτή έχουμε τόσο εκείνους που επιθυμούν να ηγηθούν των όποιων μετεκλογικών συμπράξεων, όσο και τους άλλους που θέλουν να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι αποτελούν τον καλύτερο εγγυητή για τη στροφή μιας τέτοιας σύμπραξης σε «ρεαλιστική» ή σε «προοδευτική» πορεία.

Είπαμε. [Συνοψίζω και πάω παρακάτω.] Πιστή αλλά και φιλολαϊκή εφαρμογή του μνημονίου και μετεκλογικές συνεργασίες είναι τα δύο κύρια χαρακτηριστικά -οι υποσχέσεις των κομμάτων- κατά την προεκλογική περίοδο που διανύουμε.

Ωστόσο, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι μια ιδιαίτερη νότα στο παρόν κλίμα δίνουν και τα τηλεοπτικά διαφημιστικά μηνύματα κάποιων κομμάτων που έχουν (τα μηνύματα, συνεπώς και τα κόμματα;) έντονο το στοιχείο του αυτοσαρκασμού.

Θυμίζω ότι ο αυτοσαρκασμός είναι κύριο γνώρισμα εκείνων που διαθέτουν μεγάλη αυτοπεποίθηση, αλλά και το έσχατο καταφύγιο όσων δεν διαθέτουν άλλα περιθώρια αξιοπρέπειας για χάσιμο. Σατιρίζεις κάποιο «κουσούρι» σου, όταν δεν φοβάσαι να το κρύψεις, ξέροντας ότι αντισταθμίζεται από πολλά άλλα πλεονεκτήματα, ή όταν ξέρεις ότι θα το ανακαλύψουν –το έχουν κάνει ήδη, σε έχουν πάρει είδηση- οπότε μετατρέπεις την ανάγκη σε φιλοτιμία και το ρίχνεις στο καλαμπουράκι.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

[Κοντεύουμε να ολοκληρώσουμε το πρώτο μέρος.]

Ένα τελευταίο χαρακτηριστικό της ιδιαίτερης αυτής προεκλογικής περιόδου είναι η επανεμφάνιση των ντιμπέιτ. Το μόνο όμως που έχουν να προσθέσουν στον δημόσιο βίο είναι η επιβεβαίωση της κυριαρχίας των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων, από τους οποίους δέχονται να «ανακριθούν» κοτζάμ πολιτικοί αρχηγοί.

Και εδώ βρίσκεται μια μεγάλη αντίφαση. Ακόμη και εκείνοι που κατηγορούν όχι μόνο τα κανάλια αλλά και τους συγκεκριμένους δημοσιογράφους για προκατειλημμένη στάση εναντίον τους, ακόμη και εκείνοι που δεν σταματούν να ισχυρίζονται ότι αυτοί δεν εξυπηρετούν την ενημέρωση αλλά τα συμφέροντα των εργοδοτών τους και (κρυφών ή φανερών) οικονομικών κύκλων, δέχονται να στηθούν απέναντί τους και να δεχθούν τις ερωτήσεις τους.

Τι άλλο από την πλήρη παράδοση σημαίνει αυτό;

[Αμάν! Θα χρειαστώ και άλλη κόλλα. Δεν πειράζει ευτυχώς έχουμε χρόνο.]

Βγάλτε μια κόλλα χαρτί!