151007 ΥΠΟΓΕΝΗΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Με άλλα λόγια…

Είναι πολύ ευχάριστο, αλλά μας γεμίζει και ευθύνες το γεγονός ότι η γλώσσα μάς δίνει τη δυνατότητα να εκφράσουμε το ίδιο πράγμα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ας προσπαθήσουμε όμως να αποφύγουμε τις παρεξηγήσεις. Όταν λέμε η γλώσσα, δεν εννοούμε αποκλειστικά την ελληνική, αλλά όλες τις γλώσσες του κόσμου.

Όλες οι γλώσσες, ιδιαίτερα όμως εκείνες που θα τις χαρακτηρίζαμε «ανεπτυγμένες», δίνουν στους χρήστες τους τη δυνατότητα να εκφραστούν με εναλλακτικούς τρόπους. «Ανεπτυγμένες» θεωρούνται οι γλώσσες που, από τη χρήση, έχουν… εκλεπτυνθεί και αυτό συμβαίνει όταν χρησιμοποιούνται πολλούς αιώνες, αλλά, κυρίως, όταν έχει γραφεί σε αυτές λογοτεχνία.

Είναι όπως με τα εργαλεία. Αυτά μπορεί να χρησιμοποιούνται για να δημιουργούμε διάφορες κατασκευές, όσο όμως πιο εξειδικευμένες είναι αυτές, τόσο και πιο εκλεπτυσμένα εργαλεία απαιτούν.

Έτσι η χρήση κάτω από απαιτητικές συνθήκες είναι που προωθεί και την εξέλιξη των εργαλείων και η γλώσσα είναι ένα εργαλείο.

Αυτό για να προλάβουμε την πρώτη παρεξήγηση. Υπάρχει φόβος όμως και για μια δεύτερη. Τι σημαίνει «εκφράζουμε το ίδιο πράγμα με διαφορετικούς τρόπους»; Στην πραγματικότητα αυτό δεν υπάρχει. Δεν υπάρχουν καν αυτά που αποκαλούμε «συνώνυμα». Κάθε διαφορετική έκφραση, μονολεκτική ή περιφραστική, δημιουργήθηκε και επιλέγεται για να εκφράσει διαφορετικά πράγματα, έστω κι αν αυτά έχουν, πολλές φορές, δυσδιάκριτες… αποχρώσεις.

Υπάρχει λόγος που, από το μικρό ή μεγαλύτερο ρεπερτόριο που μας παρέχει η γλώσσα, κάνουμε κάθε φορά μια συγκεκριμένη επιλογή, έστω και να αυτό μοιάζει να μη γίνεται συνειδητά. Πάρτε μια καθημερινή έκφραση, έναν απλό χαιρετισμό που συνήθως γίνεται από συνήθεια και θα δείτε ότι δεν επιλέγεται στην τύχη. Πώς έγινε τα τελευταία χρόνια της μόδας το «να περνάτε καλά»; Μήπως επειδή η καλοπέραση έγινε μια προτεραιότητα στη ζωή μας;

Ή, δείτε αυτό το πιο πρόσφατο, το… «καλή συνέχεια» (συχνά συνοδευμένο από το «…σε ό,τι κάνετε»), που δείχνει ακριβώς αυτή τη σύγχρονη ανάγκη για συνεχή κίνηση, άσχετα με το νόημα ή την αναγκαιότητά της. Για να συντονιστείς με τη σύγχρονη πραγματικότητα, αρκεί να κάνεις κάτι, οτιδήποτε, να είσαι συνεχώς από δω και από κει!

Το άλλο πουλάκι:

Τι λέγαμε όμως;

Α, ναι για το πώς μπορούμε να χρησιμοποιούμε εναλλακτικά τις επιλογές που μας δίνει η γλώσσα. Διάβασα χθες (στα ΧΡΟΝΙΚΑ, πού αλλού;) ότι οι Δανοί ξεκίνησαν μια καμπάνια για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας. Τίτλος της καμπάνιας «Κάντε το για τη μαμά»!

Δεν ξέρω για σας, αλλά εμένα ο νους μου πήγε κατευθείαν στο παλιό γνωστό τραγουδάκι του Τζίμη Πανούση. Ελάτε, μην κάνετε πως δεν το θυμάστε και θέλετε να με υποχρεώσετε να το πω δημοσίως. Ξέρετε ότι κάποια πράγματα δεν λέγονται φόρα παρτίδα, εκτός κι αν είσαι… Τζιμάκος. Τέλος πάντων, θα το πω με υπονοούμενα και εσείς θα το πιάσετε: «Γ@μ@τε, γιατί χανόμαστε, ήταν το ρεφρέν του τραγουδιού».

Βλέπετε, ο Πανούσης, οΤζίμης, όχι ο άλλος, το είχε πιάσει το θέμα, από τη δεκαετία του ‘80! Έβλεπε μπροστά ο άνθρωπος, αυτή άλλωστε είναι η δουλειά του καλλιτέχνη. Και να που σήμερα, όλοι μιλούν για το πρόβλημα της υπογεννητικότητας, για το ότι είμαστε μια χώρα υπερηλίκων και συνταξιούχων (τα δυο σύνολα δεν ταυτίζονται, όχι πάντως γιατί υπάρχουν υπερήλικες που δεν παίρνουν σύνταξη).

Φαίνεται πως κάτι αντίστοιχο φοβούνται και οι Δανοί, γι’ αυτό καλούν τα νέα ζευγάρια να κάνουν περισσότερο σεξ, ελπίζοντας πως έτσι θα γεννηθούν και περισσότερα παιδιά. Μ’ αυτό το πλευρό να κοιμούνται.

Εν πάση περιπτώσει, επειδή πίσω και από την πιο καλοπροαίρετη κίνηση υπάρχει κάποιος που προσπαθεί να κερδίσει κάτι, δείτε πώς εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση ένα τουριστικό πρακτορείο.

«Αξιοποίησε» μια έρευνα που έδειχνε ότι οι Δανοί κάνουν περισσότερο σεξ κατά τη διάρκεια των διακοπών, όταν χαλαρώνουν μακριά από τις έγνοιες της δουλειάς και το τρέξιμο της καθημερινότητας. (Τι ανέλπιστο και πόσο πρωτότυπο! Φανταστείτε ότι κάποιοι κάνουν έρευνες για να δείξουν ότι ο ήλιος βγαίνει από την ανατολή!)

Έτσι, καλεί τους γονείς που θέλουν να δουν εγγόνια να χρηματοδοτήσουν, μέσω του συγκεκριμένου πρακτορείου, τις διακοπές των παιδιών τους σε μακρινές ηλιόλουστες χώρες, με την ελπίδα ότι εκεί ο ερωτικός οίστρος θα δώσει τους πολυπόθητους καρπούς του και θα τους κάνει, σε εννέα μήνες, παππούδες και γιαγιάδες!

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Καταλάβατε, τώρα τον συνειρμό;

Το εν λόγω πρακτορείο, όπως και ο Τζιμάκος, συνδέουν άμεσα, αλλά και πολύ αυθαίρετα, την αύξηση της ερωτικής δραστηριότητας με την τεκνοποίηση. Το τραγούδι δεν λέει, ας πούμε, κάντε παιδιά γιατί χανόμαστε!

Αμ, αν ήταν έτσι…

Εγώ τουλάχιστον δεν γνωρίζω να υπάρχει καμιά σχετική έρευνα που να δείχνει ότι το γεγονός πως οι οικογένειες σήμερα κάνουν λιγότερα παιδιά οφείλεται σε αντίστοιχη μείωση της ερωτικής δραστηριότητας.

Εντάξει, τον παλιό καλό καιρό δεν είχαν τηλεοράσεις, ούτε φέισμπουκ για να περνούν τα βράδια τους, όμως σίγουρα δεν είναι αυτός ο λόγος που το έριχναν στην… τεκνοποιία. Είναι πολλοί και εντελώς διαφορετικοί οι λόγοι (από πολιτισμικοί, μέχρι οικονομικοί) που άλλαξε η νοοτροπία των σημερινών ζευγαριών και «αρκούνται» στα λίγα ή στο ένα παιδί.

Και πολλά από αυτά να είστε βέβαιοι ότι γίνονται για… τη μαμά!

Άμα είναι να πάμε διακοπές
για να… κάνουμε παιδί!