151111 ΑΝΙΣΤΟΡΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Ας μη μπλέξουμε με τους ορισμούς…

Όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί δεν θα βγάλουμε άκρη. Να, αφού επιμένετε, να σας πω ότι ο εθνικός μας λεξικογράφος θέλει ως γενοκτονία τη… «συστηματική και ολοκληρωτική εξόντωση φυλής ή έθνους».

Ενώ ως εθνοκάθαρση «ορίζει» τη… «βίαιη μετακίνηση των μελών μιας κοινότητας από μια περιοχή ή/και τον αφανισμό τους, τη μαζική τους εξόντωση».

Βλέπετε; Δεν φτάνεις σε αποτέλεσμα. Διότι αν αρχίσουμε να ψάχνουμε ποιοι μετεκινήθηκαν βίαια και ποιοι εξοντώθηκαν μαζικά, ποιοι αφανίστηκαν και σε ποιους αυτό συνέβη συστηματικά ή/και ολοκληρωτικά, θα μαλώνουμε μέχρι δευτέρας παρουσίας.

Δύο παραμέτρους πρέπει να επισημάνουμε. Η πρώτη λέει το πολύ γνωστό (ελαφρώς παραφρασμένο) «αυτό είναι αν αυτό νομίζετε». Όταν δηλαδή φτάνουμε στο σημείο να γράφουμε την Ιστορία με… αποφάσεις συλλογικών οργάνων –πολιτικές αποφάσεις- τότε μπορούμε να ορίσουμε το κάθε γεγονός όπως εμείς επιθυμούμε.

Διότι την Ιστορία δεν τη γράφουν απλώς οι νικητές, αλλά και ο καθένας για πάρτη του! Εδώ όμως υπεισέρχεται η δεύτερη παράμετρος. Δεν αρκεί να ορίσεις εσύ αυτό που θεωρείς ότι συνέβη στο παρελθόν εις βάρος σου, πρέπει να βρεθούν και άλλοι να το αποδεχτούν ως τέτοιο.

Που σημαίνει ότι κι εδώ μπλέκουμε με πολιτικές, εθνικές ή άλλες σκοπιμότητες, ότι μπαίνουν στη μέση συμφέροντα και συναλλαγές, ότι ανακατεύονται συμμαχίες και έχθρες, οπότε τα πράγματα γίνονται χειρότερα και από… καβγά μεταξύ ιστορικών ή/και φιλολόγων!

Δείτε, ας πούμε πώς όρισαν οι πολιτικοί τη γενοκτονία με την από 9/12/1948 Σύμβαση του Ο.Η.Ε., υποτίθεται για την πρόληψη και την καταστολή του σχετικού εγκλήματος –τρομάρα μας ως κοινωνία των Εθνών:

Γενοκτονία θεωρείται: «α) ο φόνος των μελών μιας εθνικής, εθνολογικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας, β) η σοβαρή βλάβη της σωματικής ή διανοητικής ακεραιότητάς τους, γ) η από πρόθεση υποβολή της ομάδας σε συνθήκες διαβίωσης οι οποίες μπορούν να επιφέρουν την πλήρη ή μερική σωματική καταστροφή της, δ) η λήψη μέτρων που αποβλέπουν στην παρεμπόδιση των γεννήσεων στους κόλπους αυτής της ομάδας και ε) η αναγκαστική μεταφορά παιδιών μιας τέτοιας ομάδας σε άλλη, όταν και μόνο όταν οι πράξεις αυτές έχουν ως πρόθεση την μερική ή ολική καταστροφή της ομάδας αυτής».

Το άλλο πουλάκι:

Πόσοι τα γνωρίζουν αυτά;

Εννοώ από εκείνους που παίρνουν εύκολα και βιαστικά θέση πάνω στο θέμα των… εθνικών γενοκτονιών που έχουν αναγνωριστεί από τη Βουλή των Ελλήνων. Από εκείνους που κινούνται με γνώμονα «ποιο είναι το χειρότερο, ε, αυτό μας έχει συμβεί κι εμάς» ή που το βλέπουν ανταγωνιστικά, «γιατί μόνο σ’ εκείνους κι όχι και στους Έλληνες;»

Πόσοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι η Ιστορία δεν είναι ένας χαραγμένος τοίχος όπου είναι γραμμένο το παρελθόν και πάμε και το διαβάζουμε (ή και διορθώνουμε ενίοτε τα γραφόμενά του), αλλά μια (πώς να την πω;)… Μούσα, που της θέτουμε ερωτήματα και μας δίνει απαντήσεις;

Ανάλογα με τα ερωτήματα, φωτίζονται διάφορες πλευρές του παρελθόντος και –αυτό είναι το σημαντικό- ερμηνεύονται σκηνές του παρόντος. Από το οποίο παρόν, όπως είναι φυσικό, πηγάζουν και τα περισσότερα ερωτήματα.

Για να το καταλάβετε, φαντάζεστε ποια ήταν η γνώση μας για τη θέση της γυναίκας στους ιστορικούς χρόνους, πριν… αναπτυχθεί το φεμινιστικό κίνημα κατά τον εικοστό αιώνα και γίνει αντικείμενο διεκδίκησης η ισότητα των δύο φύλων;

Αυτά που μάθαμε έκτοτε δεν τα μάθαμε επειδή έγιναν τίποτε νέες ιστορικές η αρχαιολογικές ανακαλύψεις, απλώς οι μελετητές άρχισαν να βλέπουν με διαφορετικό μάτι τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία για τη θέση των γυναικών στο παρελθόν. Να θέτουν στην Ιστορία σχετικά ερωτήματα.

Με παρόμοιο πνεύμα γίνεται και η αναγνώριση οποιασδήποτε γενοκτονίας ή εθνοκάθαρσης, ή προβάλλεται το αίτημα για κάποια τέτοια αναγνώριση. Ανάλογα με τα σημερινά δεδομένα, ανάλογα με τη γεωπολιτική κατάσταση, τις σχέσεις με τους χθεσινούς εχθρούς και το παιχνίδι στην παγκόσμια οικονομική και στρατιωτική σκακιέρα.

Πολύ φοβάμαι όμως ότι τέτοιου είδους συζητήσεις, ειδικά στη χώρα μας, γίνονται μόνο για εσωτερική κατανάλωση. Στοχεύουν σε ένα ακροατήριο που τρέφεται από τη ματαιοδοξία της ιδέας ενός ξεχωριστού, ανώτερου και περήφανου λαού, με το ένδοξο και μοναδικό παρελθόν, που το περιφέρει στις αγορές του κόσμου ακόμα και όταν πάει να ζητήσει ελεημοσύνη.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ενός λαού μεγάλου… υποκριτή!

Που νομίζει ότι τιμά τους προγόνους του όταν παίζει ξύλο στις πλατείες στο… όνομά τους. Την ίδια στιγμή που αγνοεί παντελώς την Ιστορία του, ή αναδεικνύει επιλεκτικά μόνο εκείνες τις σελίδες που τρέφουν τον μεγαλοϊδεατισμό του.

Που φτιάχνει νόμους για να κανονικοποιήσει τη μνήμη και τον σεβασμό στα θύματα -λες και είναι προστατευόμενες περιοχές- όταν θεωρεί την ανυπακοή στους νόμους, αν όχι πολιτικό καθήκον, οπωσδήποτε μεγάλη… μαγκιά.

Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό που έμεινε στο τέλος από όλη τη συζήτηση ήταν οι διαδηλώσεις… αποκατάστασης της μνήμης, η πατριωτική πλειοδοσία στα κανάλια, το ξύλο και οι προπηλακισμοί των «αντιφρονούντων»…

Αυτή την υποκρισία δεν μπορώ και εξαιτίας της γίνομαι κι εγώ συχνά προκατειλημμένος και άδικος. Το χειρότερο είναι ότι μέσα σ’ αυτήν μεγαλώνουμε και τα παιδιά μας. Όπως σωστά σχολίασε ένας φίλος, «δεν τα μαθαίνουμε να αναζητούν την αλήθεια πίσω από τα κάθε είδους προπετάσματα του ψευτοπατριωτισμού, της μπουρδολογίας και του φαμφαρονισμού».

Τα κάνουμε δηλαδή σαν τα μούτρα μας!

Για ποια Ιστορία, ρε γαμώτο;