160224 ΜΕΣΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Θέλω να το συνεχίσω λίγο.

Να συνεχίσω αυτό που σας έλεγα χθες. Θέλω να το προεκτείνω, ίσως αυθαίρετα, όπως άλλωστε συνηθίζουμε με τις κάθε είδους προεκτάσεις σ’ αυτό τον τόπο. Έλεγα λοιπόν ότι «μπορεί το μέσο να μην αλλάζει, είναι άλλο όμως να γράφεις αν πέτυχε η ψαρόσουπα ή τι φόρεσες στο πάρτι και άλλο να εξομολογείσαι τον έρωτά σου και να δημοσιοποιείς τα απόκρυφα λόγια που είπες στο… αντικείμενο του πόθου σου».

Λέτε να φταίει αυτό το αναθεματισμένο το μέσο, δηλαδή η σελίδα κοινωνικής δικτύωσης που μας κάνει να φερόμαστε ηλίθια; Που μας κάνει να λέμε λόγια τα οποία ποτέ δεν θα λέγαμε διά ζώσης, ούτε θα «αποτυπώναμε» σε κάποιο άλλο μέσο;

Και, αν ισχύει αυτό, τι ακριβώς από τη φύση αυτού του μέσου είναι που μας οδηγεί να συμπεριφερόμαστε με τέτοιο τρόπο; Δεν το έχω σκεφτεί, θα το κάνω πρώτη φορά σήμερα, εδώ, μαζί σας.

Αφορμή μου έδωσε ένα άλλο (πώς τα λένε αυτά;) ποστάρισμα, μια ανάρτηση, που έπεσε στην αντίληψή μου καθώς σας μιλούσα χθες για τέτοιου είδους συμπεριφορές. Είναι μια σκέψη που την εξέφρασε δημοσίως, μ’ αυτόν τον πολύ διαδεδομένο πλέον τρόπο μια γνωστή δημοσιογράφος και συγγραφέας και σεναριογράφος και πολλά άλλα.

Είπαμε όμως, σπανίως μας ενδιαφέρουν τα πρόσωπα και ποτέ ως τέτοια, παρά μονάχα ως φορείς αντιλήψεων και κάτοχοι συμπεριφορών. Εξάλλου, κι εσείς άνθρωποι της πιάτσας είσαστε, κάτι θα έχει πάρει το αφτί σας. Αφήστε που, όποιος ενδιαφέρεται τόσο πολύ, με ένα απλό γκουγκλάρισμα…

Ας δούμε όμως πρώτα την ανάρτηση και μετά το συζητάμε:

«Με τόσους παιδόφιλους, εμπόρους ναρκωτικών, νταβατζήδες, δουλέμπορους, νταβατζήδες, βασανιστές, φονιάδες, τράφικινγκ ανηλίκων, εμπορία οργάνων – γιατί τα πειράματα πρέπει να γίνονται στα ζώα;» (Η ορθογραφία και η σύνταξη όπως στο πρωτότυπο.)

Δεν είναι όλο, έχει και συνέχεια. Σταμάτησα όμως εδώ, γιατί και οι περισσότεροι που θέλησαν να σχολιάσουν την ανάρτηση αυτή δεν πήγαν παρά κάτω, έμειναν σ’ αυτά. Κι όμως, έχει πολύ ζουμί στη συνέχεια.

Το άλλο πουλάκι:

Στάσου να δούμε πρώτα αυτά.

Τι να δούμε όμως, πρόλαβαν και τα είπαν άλλοι. Είπαν πως, ακόμη και αν ήταν στην πρόθεση της δημοσιογράφου (εντάξει, και πολλά άλλα) να πρωτοτυπήσει, δεν το κατάφερε, αφού τέτοιες ιδέες, όχι μόνο διατυπώθηκαν, αλλά και εφαρμόστηκαν σε πολλές περιπτώσεις κατά το παρελθόν.

Όλες κατά τη διάρκεια απολυταρχικών καθεστώτων, ή/και από διεστραμμένους επιστήμονες, οι οποίοι προσπάθησαν να πειραματιστούν σε… κατώτερα όντα ή σε υπανθρώπους, πάντα κατά τη δική τους εκτίμηση.

Στο σημείο αυτό όμως θα σας διαβάσω τη συνέχεια της ανάρτησης, γιατί αυτό είναι που θέλουμε να σχολιάσουμε. Γράφει, λοιπόν, μέσα σε παρένθεση:

(«Ακραίο, όμως κάποιοι από εμάς το σκεφτόμαστε κι ας μην το λέμε “ανοιχτά”».)

Από πού να το πιάσεις και πού να το αφήσεις; Ας ξεκινήσουμε από την αρχή, από το «ακραίο». Παραδέχεται δηλαδή η δημοσιογράφος (είπαμε, και πολλά άλλα) ότι κάποιο πρόβλημα έχει η ιδέα της, ότι κάπου χάνει, δεν τη θεωρεί όμως απαράδεκτη, δεν τη θεωρεί καν απάνθρωπη, απλώς τη χαρακτηρίζει ακραία.

Ας πάμε και στο… «κάποιοι από εμάς». Από ποιους δηλαδή; Αν μπορούσα να απαντήσω θα της έλεγα «σας παρακαλώ πολύ να μιλάτε μόνο για τον εαυτό σας». Αν υπάρχει (και) άλλος που σκέφτεται με αυτόν τον τρόπο, αφήστε τον να το πει ο ίδιος. Διότι, έτσι όπως το θέτετε, παίρνετε στο λαιμό σας κοσμάκη που μπορεί να είναι ανυποψίαστος.

Δεν θα εμβαθύνω άλλο, ψάχνοντας τι μπορεί να σημαίνει η προσπάθεια εκπροσώπησης άλλων, χωρίς να το έχουν ζητήσει οι ίδιοι. Στη συγκεκριμένη μάλιστα περίπτωση δείχνει και κάποιου είδους… παλικαριά (συγγνώμη για το σεξιστικό υπονοούμενο), αφού οι άλλοι «δεν το λέμε ανοιχτά».

Γιατί, άραγε; Από φόβο; από δειλία; Επειδή ντρεπόμαστε που σκεφτόμαστε έτσι; Ή μήπως ξέρουμε το πολύ απλό: ότι όλα τα πράγματα δεν λέγονται και μάλιστα δημοσίως. Εδώ ίσως κολλάει και το ότι η δημοσιογράφος (εντάξει!) βάζει το «ανοιχτά» σε εισαγωγικά.

Δεν το λέμε «ανοιχτά», όμως το αναρτούμε σε σελίδα κοινωνικής δικτύωσης να το δει ο… πάσα εις. Να πώς συνδυάζεται το θέμα μας με όσα λέγαμε χθες. Τι είναι όμως αυτό που μας κάνει να φερόμαστε έτσι;

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Είναι άσχετη, λέτε, η φύση του μέσου που χρησιμοποιούμε;

Είναι η αίσθηση ότι βρισκόμαστε σε μια παρέα, συντροφιά με φίλους, με ανθρώπους που μας ακολουθούν και τους ακολουθούμε παντού, με παλιούς συμμαθητές και γνωστούς από τα φοιτητικά μας χρόνια;

Ή μήπως εκείνη πως το κοινό μας μπορεί να πολλαπλασιαστεί χωρίς όριο, που μας κάνει να νιώθουμε σπουδαίοι;

Είναι η προσπάθεια να διακριθούμε σε έναν άτυπο διαγωνισμό γρήγορων αντανακλαστικών και η ευκολία με την οποία μπορούμε να δημοσιοποιήσουμε σε δευτερόλεπτα τις σκέψεις μας, χωρίς να το… σκεφτούμε καλά καλά;

Ή μήπως μια απέλπιδα προσπάθεια πρωτοτυπίας, αλλά και εντυπωσιασμού;

Κάτι από όλα αυτά ή και όλα μαζί. Μπορεί και πολλά άλλα. Σίγουρα όμως είναι η περιορισμένη εξοικείωση με το μέσο, το γεγονός ότι μπήκε στη ζωή μας χωρίς να προλάβουμε να το γνωρίσουμε και να προσαρμοστούμε στις δυνατότητες που δίνει, αλλά και στις παγίδες που κρύβει.

Μην τα ρίξουμε όμως και όλα στο μέσο και αποποιηθούμε τις προσωπικές ευθύνες του κάθε χρήστη!

Τρομακτικό!