160316 ΕΠΑΞΙΟΝ-1

Το ένα πουλάκι:

Άξιος!

Σε αντίθεση με πολλούς άλλους που είδαν με μισό μάτι και σχολίασαν ειρωνικά την αγόρευση του πρωθυπουργού μας (είναι όλης της χώρας) σε επίτιμο διδάκτορα Πολιτικής Οικονομίας από το «İzmir Ekonomi Üniversitesi», εγώ τον συγχαίρω.

Χαίρομαι δηλαδή μαζί του, γιατί, πρέπει να το ομολογήσουμε, ο Αλέξης Τσίπρας το χάρηκε ιδιαιτέρως. Όσο για την κακία που εξέφρασαν κάποιοι, ότι δηλαδή αποδέχτηκε τίτλο από ιδιωτικό Πανεπιστήμιο, θα τους πω ότι κάνουν λάθος.

Το «İzmir Ekonomi Üniversitesi» δεν είναι από εκείνα τα «κακά» ιδιωτικά πανεπιστήμια που έχουμε στο νου μας, όταν αγωνιζόμαστε εναντίον τους, γκρεμίζοντας σχολές και χτίζοντας καθηγητές. Πρόκειται βέβαια για νομικό πρόσωπο ιδιωτικού (αυτό μας τα χαλάει λίγο) δικαίου, ανήκει όμως στο Εμπορικό Επιμελητήριο της Σμύρνης.

Δηλαδή στον Λαό (αλήθεια, και στην Τουρκία ο λαός γράφεται με κεφαλαίο;) της Σμύρνης, αφού οι… εμπόροι, με εξαίρεση ίσως τους μεγαλέμπορους, τους λαθρέμπορους, τους δουλεμπόρους και άλλα σύνθετα, είναι και αυτοί κομμάτι του Λαού.

Εξάλλου, πρόκειται για ένα πανεπιστήμιο που παρέχει υψηλότατο επίπεδο σπουδών (όχι δηλαδή όπως τα «κακά» ιδιωτικά, που κοιτάνε μόνο να σου πάρουν τα λεφτά και να υπηρετούν το κεφάλαιο), γεγονός που φαίνεται και από το κύρος του διδακτικού προσωπικού, των διδακτόρων δηλαδή που επιλέγει.

Είμαι βέβαιος πως οι εξυπνάκηδες που αντέδρασαν με ειρωνικά σχόλια τού τύπου «άντε, να του δώσουν και την έδρα Capital Controls», δεν έχουν ιδέα από διδακτορικά. Δεν ξέρουν τι είναι μια διδακτορική διατριβή, πώς πραγματοποιείται και πώς προάγει την επιστήμη. Ωστόσο, αρκούσε να το γκουγκλάρουν για να καταλάβουν τη σημασία του πράγματος.

Μια διδακτορική διατριβή πρέπει να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, κάποια από τα οποία είναι κοινά σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου. Πρέπει, ας πούμε να εμπεριέχει το στοιχείο πρωτοτυπίας, οπωσδήποτε την εγκυρότητα μιας επιστημονικής έρευνας (επιστημονικής, όχι έρευνας… αγοράς), αλλά και να κρίνεται άξια προς δημοσίευση, επειδή προάγει την επιστήμη και θεωρείται ενδιαφέρουσα για την επιστημονική κοινότητα.

Από ποιους «κρίνεται» ως προς τα χαρακτηριστικά της και «θεωρείται» πρωτότυπη, ενδιαφέρουσα και άξια προς δημοσίευση μια διατριβή; Κι εδώ υπάρχουν διαφορές, συνήθως όμως από μια επιτροπή έγκριτων και έμπειρων καθηγητών του πανεπιστημίου στο οποίο εκπονεί τη διατριβή του ο υποψήφιος διδάκτορας.

Το άλλο πουλάκι:

Ελάτε να δούμε την αγόρευση μέσα από αυτό το πρίσμα.

Να σκεφτούμε, δηλαδή, αν η «διατριβή», του Αλέξη Τσίπρα είναι πρωτότυπη, ενδιαφέρουσα και προάγει την επιστήμη της Πολιτικής Οικονομίας.

Για να πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά, θα πρέπει πρώτα να σκεφτούμε τι είναι η Πολιτική Οικονομία, πράγμα που επίσης φαίνεται να αγνοούν όσοι υποστηρίζουν πως οι Τούρκοι διαθέτουν χιούμορ και το αποδεικνύουν με  την αγόρευση του Αλέξη σε διδάκτορα αυτής της επιστήμης.

Από το 1755, όταν ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ έγραψε στον πέμπτο τόμο της «Εγκυκλοπαίδειας» (και δημοσίευσε τρία χρόνια αργότερα) το περίφημο άρθρο του με τίτλο «Λόγος Περί Πολιτικής Οικονομίας» κύλισε πολύ νερό στο αυλάκι αυτής της οικονομικής επιστήμης.

Ως αντικείμενο της Πολιτικής Οικονομίας θεωρείται «η σχέση και η αλληλεπίδραση μεταξύ πολιτικών και οικονομικών θεσμών και διαδικασιών». Εξετάζει δηλαδή με ποιο τρόπο τα διάφορα πολιτικά συστήματα, μέσα από τους κρατικούς θεσμούς και τη νομοθεσία, κατανέμουν τον πλούτο που παράγεται σε μια χώρα.

Και αντίστροφα όμως. Με ποιους τρόπους τα οικονομικά συμφέροντα, ατομικά, συντεχνιακά, ταξικά κ.λπ. επιδρούν στο πολιτικό σύστημα και επηρεάζουν όχι μόνο συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις, αλλά και τον τρόπο διακυβέρνησης μιας χώρας γενικότερα.

Εσείς τι λέτε; Σε αυτόν τον τομέα, ήταν μικρή η προσφορά του Αλέξη Τσίπρα; Πριν απαντήσετε, να θέσω υπόψη σας μία ακόμη παράμετρο: Μια επιστημονική έρευνα, μια διατριβή, μπορεί να θεωρηθεί αξιόλογη ακόμη και αν καταφέρει να αποδείξει πως δεν ισχύει εκείνο που εξέλαβε ως υπόθεση εργασίας.

Για να σας δώσω ένα παράδειγμα. Έστω ότι κάποιος επιστήμονας αποφασίζει να ερευνήσει τον ρόλο που παίζει ο παράγοντας διαιτησία στο ελληνικό πρωτάθλημα. Δέχεται ως υπόθεση εργασίας ότι τα πρωταθλήματα κερδίζονται με βοήθεια της… σφυρίχτρας. Αν από την έρευνά του αποδειχθεί ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει, αυτό δεν μειώνει σε καμία περίπτωση την αξία της εργασίας του.

Άλλα είναι τα κριτήρια (πρωτοτυπία, επιστημονική εγκυρότητα –τα είπαμε προηγουμένως) με βάση τα οποία θα κριθεί από τους ειδικούς και θα αξιολογηθεί.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ελάτε, τώρα, να το ξαναδούμε.

Ας αγνοήσουμε σχόλια τού τύπου «Εμείς τον κάναμε διδάκτορα. Μιλάτε εσείς που τον κάνατε πρωθυπουργό;» και ας προσπαθήσουμε να σκεφτούμε με επιστημονικό τρόπο. Προήχθη, ναι ή όχι η Πολιτική Οικονομία, με την εργασία που εκπόνησε ο Αλέξης Τσίπρας όλα αυτά τα χρόνια;

Βοήθησε στο να κατανοήσουν, όχι μόνο οι πολιτικοί επιστήμονες, αλλά και οι απλοί πολίτες (άλλο ένα στοιχείο ενδεικτικό μιας αξιόλογης διατριβής) τις επιπτώσεις που έχουν στην καθημερινότητα διάφορες θεωρίες της πολιτικής οικονομίας;

Απέδειξε με τον πλέον επιστημονικό (πείραμα σε πραγματικές συνθήκες) τρόπο ότι είναι άλλες οι ικανότητες που απαιτούνται για τις πολιτικές και οικονομικές αναλύσεις καφενείου και άλλες εκείνες που πρέπει να διαθέτει κάποιος για να χωρίσει δυο γαϊδουριών άχυρα;

Δεν μας φτάνει ο χρόνος. Αύριο μια πιο εμπεριστατωμένη αξιολόγηση με καθαρά επιστημονικά κριτήρια.

 

Μας… αναγνώρισαν, δηλαδή μας πήραν χαμπάρι!