160330 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Μαθήματα ανθρωπιάς.

Λένε πως η άφιξη των προσφύγων στη χώρα μας μόνο προβλήματα έφερε μαζί της. Θα διαφωνήσω εντονότατα, κυρίως στο «μόνο». Έφερε και προβλήματα, έφερε όμως και κάποια καλά.

Φυσικά δεν εννοώ τις επενδύσεις που εννοούν άλλοι. Δεν μετριούνται όλα τα καλά με χρήματα, υπάρχουν και άλλες μονάδες μέτρησης που τις έχουμε ξεχάσει. Ένα από τα καλά που μας έφεραν οι πρόσφυγες είναι η δυνατότητα να τις ξαναθυμηθούμε.

Θα πάρω τα πράγματα από την αρχή. Θα σας πω μια σχολική ιστορία από εκείνες που είναι πολύ διδακτικές.

Μια φορά κι έναν καιρό, σε κάποιο σχολείο μακρινής πόλης, εγγράφηκε για να φοιτήσει μια μαθήτρια με κάποια προβλήματα, όχι τόσο μαθησιακά όσο συμπεριφοράς.

Οι γονείς της τάξης… θορυβήθηκαν. Φοβήθηκαν μήπως «πέσει το επίπεδο της τάξης» ή μήπως το κοριτσάκι αυτό φερθεί επιθετικά στα δικά τους βλαστάρια. Η δασκάλα, μόλις αντιλήφθηκε το κλίμα που πήγε να δημιουργηθεί, κάλεσε τους γονείς δήθεν για ενημέρωση.

Αφού τους είπε τα γνωστά που λένε οι δάσκαλοι στην αρχή της σχολικής χρονιάς, αφού τους εξήγησε τον τρόπο με τον οποίο θα εργαστεί και τι περιμένει από τη συνεργασία της μαζί τους, έφερε την κουβέντα εκεί όπου στόχευε εξαρχής.

«Θέλω να σας πω ότι φέτος είμαστε όλοι πολύ τυχεροί, περισσότερο όμως τα παιδιά της τάξης μας. Είμαστε τυχεροί διότι, όπως ίσως ακούσατε, θα φοιτήσει μαζί μας η Χριστίνα, η οποία έχει μια διαγνωσμένη ιδιαιτερότητα στη συμπεριφορά της.

Ξέρετε ότι το σχολείο δεν έχει ως στόχο να μας δίνει μόνο γνωστικά εφόδια, να μας μαθαίνει ιστορία ή μαθηματικά. Κύριος στόχος του είναι να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους, περισσότερο ευαίσθητους απέναντι στους συνανθρώπους μας.

Γνωρίζουμε όμως όλοι ότι η ευαισθητοποίηση έρχεται… με φυσικό τρόπο, από μόνη της, όταν στον στενό μας κύκλο υπάρχει ένας συνάνθρωπός μας με πρόβλημα. Αν, για παράδειγμα, έχουμε στην οικογένειά μας κάποιον σε αναπηρικό καροτσάκι, δεν υπάρχει περίπτωση να σκεφτούμε ποτέ να παρκάρουμε σε διάβαση αναπήρων.

Υπ’ αυτή την έννοια, είμαστε τυχεροί που η Χριστίνα θα μας κάνει όλους πιο ευαίσθητους, κυρίως όμως θα δώσει στους μικρούς συμμαθητές της τη δυνατότητα να αναπτύξουν αισθήματα συμπαράστασης και αλληλεγγύης, πράγμα που βλέπω ότι ήδη συμβαίνει στην τάξη».

Το άλλο πουλάκι:

Τι να πουν οι γονείς;

Πρόλαβε η καλή δασκάλα και τους έδειξε το αυτονόητο. Αυτό για το οποίο ξεκινήσαμε να σας μιλούμε κι εμείς. Οι πρόσφυγες μας κάνουν πιο ευαίσθητους, μας δίνουν τη δυνατότητα να εκφράσουμε την ανθρωπιά μας.

Πριν από αυτό όμως, μας δίνουν ένα μέτρο για τα πράγματα. Κατανοούμε τώρα, βλέποντάς τους δίπλα μας, τι σημαίνει ανθρωπιστική κρίση, μια έννοια που την είχαμε κάνει ψωμοτύρι, προσπαθώντας να περιγράψουμε την άσχημη οικονομική κατάσταση της χώρας μας.

Δεν είναι τυχαίο ότι, παρά τα όσα φώναζαν οι αντιπολιτεύσεις, οι κοινωνίες δεν έδειξαν στη δική μας «ανθρωπιστική κρίση» τα αντανακλαστικά που δείχνουν απέναντι στο δράμα των προσφύγων. Φαίνεται πως οι πολίτες έχουν το δικό τους κριτήριο, βλέπουν και καταλαβαίνουν το μέγεθος του κάθε προβλήματος.

Όχι ότι δεν υπήρξαν πρωτοβουλίες για δομές στήριξης προς τα θύματα της κρίσης. Υπήρξαν και μάλιστα αξιέπαινες, αφού σε πολλές περιπτώσεις υποκατέστησαν την ανύπαρκτη πολιτεία. Φαίνεται όμως πως τώρα, με την έλευση των προσφύγων η συμμετοχή είναι… πάνδημη.

Ασφαλώς, πλην… Λακεδαιμονίων. Αυτοί πάντοτε θα υπάρχουν.

Βλέπετε η κοινωνία δεν είναι σχολείο, όπου οι μικροί μαθητές είναι ακόμη υπό διαμόρφωση. Η κοινωνία αποτελείται από ώριμους ενήλικες και, όποιοι πρόλαβαν να χαλάσουν, δύσκολα διορθώνονται.

Είδαμε, ακούσαμε και ντραπήκαμε για λογαριασμό των συμπολιτών μας οι οποίοι πέταξαν, λέει, γουρουνοκεφαλές σε πρόσφυγες που επρόκειτο να εγκατασταθούν κοντά στα σπίτια τους. Και βγήκαν στα κανάλια να εκφράσουν την… ανησυχία τους, μη τυχόν και δημιουργηθούν προβλήματα στην περιοχή.

Με βρισιές και με απειλές! Τόσο πολύ ανησύχησαν.

Βλέποντάς το με αυτό το πρίσμα, μπορούμε να πούμε πως η έλευση των προσφύγων και ο εγκλωβισμός τους στη χώρα μας ήταν ένας καθρέφτης που στήθηκε μπροστά μας.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ένας χρήσιμος καθρέφτης!

Όχι από εκείνους που σου δείχνουν ό,τι θα ήθελες να δεις. (Θυμήθηκα τώρα τις τόσες πολλές μοντέρνες διαφημίσεις που, άσχετα με το τι διαφημίζουν, από τράπεζα και γιαούρτι μέχρι απορρυπαντικό και τηλέφωνο, μιλούν για «τον τόπο μας και τους ανθρώπους του», λες και είμαστε ο παράδεισος με τους αγίους.)

Αυτός ο καθρέφτης μάς δείχνει όπως είμαστε, βγάζει στην επιφάνεια ό,τι κρύβουμε μέσα μας. Έτσι για τους πολλούς -τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών- έδειξε την ευαισθησία και την αλληλεγγύη στο δράμα των συνανθρώπων τους, για κάποιους όμως έδειξε τη στενομυαλιά τους.

Ίσως κάποιοι καταλάβουν με τον καιρό. Έτσι είμαστε οι άνθρωποι, συντηρητικοί, και αυτός είναι ένας ορισμός του συντηρητισμού. Να μη βλέπεις συγχρόνως με τους άλλους πού πάει η κοινωνία, να αντιδράς σε πράγματα που, παρά τις αντιδράσεις σου, θα αλλάξουν και θα σε αφήσουν στο περιθώριο.

Ελπίζουμε, λοιπόν, πως θα ακολουθήσουν όλοι, έστω με καθυστέρηση. Διότι το πράγμα έχει μέλλον. Και εκεί είναι ένα ακόμη στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί. Θα δείξουμε αντοχές, ή θα πέσουμε για άλλη μια φορά θύματα του ενθουσιασμού μας;

Μαθήματα ζωής!