150606 ΜΙΜΟΥΜΕΝΟΝ-1

Το ένα πουλάκι:

Τα παιδάκια παίζουν.

Οι πιο πιστοί φίλοι της στήλης θα κατάλαβαν, φαντάζομαι, ότι η επιλογή της φράσης δεν έγινε στην τύχη. Προτιμήθηκε επίτηδες η νεοελληνική μορφή, από το γνωστό «τα παιδία παίζει», που μαθαίναμε στα Αρχαία, ως κλασσικό παράδειγμα αττικής σύνταξης.

Η επιλογή μπορεί ελεύθερα να εκληφθεί και ως σχόλιο στη συζήτηση που ξεκίνησε πάλι (και πάλι, και πάλι…) για το αν πρέπει να διδασκόμαστε την αρχαία μορφή της γλώσσας μας από το πρωτότυπο ή από μετάφραση.

Η άποψη της στήλης είναι πως… δεν πρέπει να διδασκόμαστε τίποτε! Όχι εμείς, για τα παιδιά μας λέω. Ας τα αφήσουμε να ασχολούνται όλη τη μέρα με το κινητό ή το τάμπλετ τους, να «συνομιλούν» με «φίλους», να ανεβάζουν, να ποστάρουν, να κάνουν λάικ… γενικώς να ασχολούνται με οτιδήποτε δεν θέλει κόπο και προσπάθεια.

Προχθές άκουγα, κατά λάθος και χωρίς να θέλω, μια συζήτηση από διπλανό τραπέζι. Κάποια μητέρα διαμαρτύρονταν στη συντροφιά της για τον τρόπο με τον οποίο τα βασανίζουν τα καημένα τα παιδιά στις εξετάσεις. Κατέληξε σε πρόταση: «Δεν τους δίνουν, εκεί, σαράντα ερωτήσεις να μάθουν και να τα εξετάσουν από αυτές…»

Δεν άντεξα! «Γιατί σαράντα και όχι δέκα;» ρώτησα, χωρίς να μου έχει απευθύνει κανείς το λόγο. Η κυρία γύρισε και με κοίταξε παραξενευμένη. Επανέλαβα το ερώτημά μου, πολύ σοβαρά: «Γιατί να τα κουράζουν τόσο; Ας τους δίνουν δέκα ερωτήσεις, εννοείται μαζί με τις απαντήσεις, και να τα εξετάζουν σ’ αυτές».

Το φαντάζεστε; Η κυρία συμφώνησε!

Στη συνέχεια βέβαια κατάλαβε ότι η άποψή μου, σοβαρά αυτή τη φορά, ήταν πως δεν παθαίνουν και τίποτε τα παιδιά, αν… παιδευτούν και λίγο με τα γράμματα. Ίσα ίσα! Η μητέρα μου που κοντεύει τα ενενήντα θυμάται ένα σωρό ποιήματα και τραγουδάκια από τα τρία χρόνια που φοίτησε στο Σχολείο και τα σημερινά παιδιά αποφοιτούν και δεν ξέρουν «απ’ έξω» ούτε έναν στίχο, ούτε μια παροιμία, έναν γλωσσοδέτη.

Δεν μιλάω για ονόματα, χρονολογίες, κανόνες, τύπους…

Όλα αυτά θυσιάστηκαν στην παιδαγωγική άποψη (νεοελληνικής κοπής) «να μην καταπιεστούν τα παιδιά», μη τυχόν και τους δημιουργηθούν τίποτε «τραύματα». Δεν βλέπετε πόσο τραυματιστήκαμε εμείς που μαθαίναμε απ’ έξω τις δασυνόμενες λέξεις;

(άδης, άγιος, αβρός / αίμα, άμαξα, αδρός  / άμα, αμαρτάνω, άπαξ / άλυσις, αρπάζω άρπαξ… / ώρα, ώριμος ωραίος / ως και ώδε / ωσαύτως, ώστε)

Είδατε πώς τις θυμάμαι μέχρι τώρα; Ας είναι καλά το διαδίκτυο!

Το άλλο πουλάκι:

Τα παιδάκια, λοιπόν, παίζουν!

Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού τους, δυο είναι οι χαρακτηριστικές συμπεριφορές. Η πρώτη είναι ότι μιμούνται τους άλλους. Με τον τρόπο αυτόν επιτελείται ένα μεγάλο μέρος της μάθησης. Βλέποντας τι κάνουν τα άλλα παιδιά και… «αντιγράφοντάς» το, μαθαίνουν τους κανόνες του παιχνιδιού, την επιτρεπόμενη συμπεριφορά, ακόμη και τα τεχνάσματα που αυτό απαιτεί.

Η δεύτερη βρίσκεται σε άμεση σχέση με την πρώτη και έχει να κάνει με την αποποίηση των ευθυνών. Έτσι και τα ρωτήσεις «γιατί το έκανες αυτό;» η απάντηση που θα πάρεις, με τον πιο φυσικό τρόπο του κόσμου, είναι «το κάνουν και οι άλλοι».

Αυτή η απάντηση κρύβει από πίσω της, επίσης, δύο λογικές. Η πρώτη είναι αυτή που φωνάζει «από τη στιγμή που κάτι γίνεται από πολλούς παύει να είναι κακό, αφού αποτελεί κανόνα συμπεριφοράς. Άρα, αν κάτι πρέπει να αλλάξει είναι η απαγόρευσή του».

Η δεύτερη λογική έχει, πολύ σωστά το μαντέψατε, άμεση σχέση με την πρώτη. «Ακόμη κι αν αυτό που κάνω είναι κακό (παρά το ότι αποτελεί κανόνα) για ποιο λόγο κάνετε παρατήρηση σε μένα και όχι σε κάποιον άλλο από όσους συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο. Μήπως με στοχοποιείτε για άλλους λόγους;»

Αυτή η παιδική συμπεριφορά θεωρείται, εν μέρει, φυσιολογική, όχι όμως απολύτως αποδεκτή, όταν μιλάμε για… παιδιά. Ο μεγάλος που θα απευθυνθεί σε αυτά προσπαθεί να τους δείξει ότι κάνουν κάποιο λάθος.

Πρώτα τους εξηγεί ότι κάτι δεν παύει να είναι κολάσιμο μόνο και μόνο επειδή το διαπράττουν πολλοί. Για να τους πείσει μπορεί να φέρει πολλά παραδείγματα από τη ζωή των μεγάλων, όπως το κλείσιμο των δρόμων από αγρότες, το κτίσιμο αυθαιρέτων από «οικιστές», ακόμη και το διώξιμο οργάνων του κράτους που επιχειρούν ελέγχους σε παραβάτες, πράξεις που τιμωρούνται από τον νόμο.

Έπειτα τους λέει ότι, για τον νόμο, υπάρχει η ατομική ευθύνη του ενόχου και πως, όταν συλληφθεί κάποιος να τον παραβαίνει, ένας φοροφυγάς, ας πούμε, δεν μπορεί να πει στα όργανα «αφήστε εμένα και πάτε να πιάσετε πρώτα τους άλλους που δεν πληρώνουν εκατομμύρια».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Αυτό, όσον αφορά τα παιδιά.

Τι γίνεται όμως όταν έχουν την ίδια ακριβώς συμπεριφορά και χρησιμοποιούν τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα οι μεγάλοι. Και τι γίνεται όταν αυτοί οι μεγάλοι δεν είναι κάποιοι ασήμαντοι πολίτες, αλλά οι πατέρες του Έθνους και τα κόμματα με τα οποία εκλέγονται;

Τότε, φίλοι μου, τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Για πολλούς αυτή τη φορά λόγους. Τότε όχι μόνο δεν μπορείς καν να επιχειρηματολογήσεις, αλλά και δεν μπορείς να ελπίζεις ότι κάτι θα αλλάξει στη συμπεριφορά τους και την πολιτική ζωή του τόπου.

Πώς είπατε; Πάλι δύο λόγους είπα; Είναι φαίνεται η μέρα του δύο. Θα συνεχίσουμε όμως και αύριο.

Παιδαριώδη!