160627 ΕΞΟΔΙΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα!

Έτσι δεν λέμε, όταν είναι πολλοί εκείνοι που ενδιαφέρονται να φύγουν, παρά το γεγονός ότι η έξοδός τους δεν θεωρείται και η καλύτερη επιλογή; Ας φύγουν όσοι είναι να φύγουν, να ξέρουμε ποιοι μένουμε.

Με κλειστή πόρτα, για να έχουμε και την ησυχία μας. Να μπορούμε να κουβεντιάζουμε χωρίς φασαρία απ’ έξω και να είμαστε και σίγουροι ότι δεν θα υπάρξει κανείς άσχετος που θα δει φως και θα μπει.

Αλήθεια, πόσοι και ποιοι ενδιαφέρονται να… την κάνουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση; Κάτω από άλλες συνθήκες, το ερώτημα θα μπορούσε να τεθεί και διαφορετικά. Είναι κανείς που ενδιαφέρεται να μείνει στη… συγκεκριμένη Ένωση;

Βλέπετε πώς τίθενται τα επίμαχα ζητήματα; Υποτίθεται πως όλοι είμαστε υπέρ μιας ένωσης των ευρωπαϊκών χωρών, όμως όχι έτσι όπως υπάρχει και λειτουργεί η συγκεκριμένη Ένωση. Θα θέλαμε μια άλλη; Ποια; Έλα μου, ντε!

Η απάντηση που δίνουν οι περισσότεροι σ’ αυτό το ερώτημα εμένα προσωπικά δεν μου λέει τίποτε. «Είμαστε υπέρ μιας Ευρώπης των Λαών». Τι θα πει αυτό; Πώς το αντιλαμβάνεται ο καθένας; Ποιοι είναι οι Λαοί που η συγκεκριμένη Ευρώπη τους έχει στο περιθώριο;

Για να απαντήσουμε, θα πρέπει να ανατρέξουμε λίγο στην Ιστορία. Ποια ήταν η Ευρώπη, πριν γίνει αυτό για το οποίο την κατηγορούμε σήμερα, δηλαδή μια Ευρώπη των γραφειοκρατών και των επιχειρηματιών;

Για να μην πάμε στα αρχαία χρόνια, θα πούμε πως ήταν μια Ευρώπη των φεουδαρχών. Οι οποίοι έβαζαν τους υποτελείς τους να σκοτώνονται για να αποκτούν εκείνοι λίγη περισσότερη γη, αφού η κατοχή γης αποτελούσε τη μοναδική πηγή πλούτου.

Όταν με τις ανακαλύψεις των Νέων Χωρών και την ανάπτυξη του εμπορίου αναδείχθηκαν νέες οικονομικά τάξεις, αυτές απαίτησαν και συμμετοχή στην εξουσία, την οποία όμως δεν μπορούσαν να διεκδικήσουν μέσα στις φεουδαρχικές δομές.

Κάπως έτσι αναπήδησε το «αίτημα» της δημιουργίας εθνικών κρατών. Λέμε κάπως έτσι, γιατί, αναγκαστικά, δίνουμε λίγο αφαιρετικά και πολύ σχηματικά τα πράγματα. Δεν πάμε, άλλωστε και για διατριβή, κουβέντα κάνουμε.

Το άλλο πουλάκι:

Νέες δομές, νέα βάσανα για τους Λαούς!

Έξαρση των εθνικισμών, δύο ανθρωποφάγοι πόλεμοι, δικτατορίες σ’ Ανατολή και Δύση, εμφύλιοι σπαραγμοί και… κάποια στιγμή γεννιέται η ιδέα «της Ευρώπης των γραφειοκρατών και των επιχειρηματιών».

Τα σύνορα καταλύονται, οι άνθρωποι και οι ιδέες κυκλοφορούν ελεύθερα, τεράστια «πακέτα» χρηματοδοτούν τη σύγκλιση, ένα κοινό νόμισμα εξυπηρετεί και διευκολύνει τις συναλλαγές, τα δικαιώματα, ατομικά και κοινωνικά διευρύνονται και γίνονται περισσότερο σεβαστά…

Οι Λαοί (βλέπετε, επιμένω στο κεφαλαίο λάμδα) ευημερούν. Το κοινωνικό κράτος και τα εργατικά δικαιώματα τούς δίνουν ένα πρωτόγνωρο για την ανθρωπότητα επίπεδο ζωής. Μπορούν να σπουδάζουν όπου θέλουν, να κάνουν τις διακοπές τους όπως τους αρέσει, να απολαμβάνουν ένα αυστηρά προστατευμένο περιβάλλον…

Με την κατάρρευση του Ανατολικού Μπλοκ, δεκάδες χώρες ζητούν να ενταχθούν κι αυτές στην Ενωμένη Ευρώπη, που μόνο κάτι απολιθώματα όπως το δικό μας ΚΚΕ τη βλέπουν ως εχθρό των εργαζομένων. Οι οποίοι, παρεμπιπτόντως, πουθενά στον κόσμο δεν ζουν καλύτερα και δεν απολαμβάνουν περισσότερα δικαιώματα.

Όλο αυτό το διάστημα, η Βρετανία, για τους δικούς της ιστορικούς (και ανθρωπολογικούς) λόγους, διατηρεί μια ιδιαίτερη σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε έξω, αλλά ούτε και για τα καλά μέσα.

Στο μεταξύ αλλάζουν οι συνθήκες παγκοσμίως. Έρχεται μια μεγάλη οικονομική κρίση και η κρίση χρέους που αναγκάζει τις χώρες της Ευρώπης να ξανασκεφτούν το πολυδάπανο κοινωνικό τους κράτος. Επιπλέον, οι λαοί (με μικρό αυτή τη φορά) αρχίζουν να… γερνούν και ο μεγάλος μέσος όρος ηλικίας επιβάλλει περικοπές σε εργασιακά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Η Ευρώπη έχει γίνει πόλος έλξης απελπισμένων και κατατρεγμένων ανθρώπων, που καταφτάνουν από κάθε γωνιά του πλανήτη, προκειμένου να βρουν στον ήλιο μοίρα. Η άφιξή τους, σε συνδυασμό με την οικονομική ύφεση, δίνουν… χώρο και λόγο έκφρασης στα πιο ακραία συντηρητικά στοιχεία.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Είπαμε, τα παρουσιάζουμε κάπως σχηματικά.

Συγχρόνως ένας παλιός πολιτικά γνώριμος κάνει την εμφάνισή του πολύ έντονα, θέτοντας σε κίνδυνο όχι μόνο δικαιώματα και κατακτήσεις, αλλά την ουσία της δημοκρατίας στη γηραιά (πλέον) Ευρωπαϊκή Ένωση. Μιλάω για τον λαϊκισμό.

Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, αυξάνονται οι «εθνικές» φωνές, που ξεχνούν ό,τι καλό έφερε η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι θεσμοί της στους πολίτες τής ηπείρου και μιλούν για επιστροφή στην… ανεξαρτησία και τις «παλιές καλές μέρες» των απομονωμένων κρατών.

Ξεπήδησαν κόμματα και πολιτικοί που το μόνο που έχουν να υποσχεθούν είναι «απαλλαγή από την Ευρώπη των γραφειοκρατών και των επιχειρηματιών», καθώς και «κλείσιμο των συνόρων για τους ξένους».

Το κακό είναι ότι στον κατήφορο του λαϊκισμού τούς ακολούθησαν ηγέτες και κόμματα του περίφημου «δημοκρατικού τόξου» κι έτσι το πράγμα ξέφυγε. Εύκολος στόχος όλων αυτών η καταραμένη Ευρώπη, λες και αυτή είναι μια υπερκρατική δομή ανεξάρτητη και αυτονομημένη από τα μέλη που την αποτελούν.

Δεν υπάρχουν ευθύνες στον τρόπο με τον οποίο δομήθηκε και λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ένωση; Οπωσδήποτε και είναι πολλές και σοβαρές. Αυτές όμως είναι ο πραγματικός λόγος που η Βρετανία… άνοιξε την πόρτα;

Αυτές είναι ο πραγματικός λόγος που οι εθνικιστικές φωνές πολλαπλασιάζονται και οι πολίτες στρέφονται σε κλειστοφοβικά, λαϊκίστικα και «σκοτεινά» κόμματα και ακολουθεί ηγέτες που το μόνο τους ιδεώδες είναι ο… θαυμαστός παλιός κόσμος;

Προφανώς όχι! Θα συνεχίσουμε όμως και αύριο.

Παραγίναμε πολλοί!