170607 ΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΕΝΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Γιατί είναι τιμωρία;

Καθώς συζητούσαμε την ποινή που (δεν) επιβλήθηκε στους «καταληψίες μαθητές, μου ήρθε στον νου μια συζήτηση με τον Λοχαγό μου, όταν υπηρετούσα στον Στρατό. Προσπαθούσε να μας πει πόσο καλό πράγμα είναι η θητεία και τι κερδίζει ένας νέος υπηρετώντας την.

«Κύριε Λοχαγέ», του είπα, «αφού η θητεία είναι τόσο καλό πράγμα, γιατί, όταν κάνουμε ένα παράπτωμα, μας τιμωρείτε να υπηρετήσουμε περισσότερο; Έπρεπε να μας λέτε σου επιβάλλω πέντε μέρες… στέρηση θητείας».

Γιατί, λοιπόν, είναι (τόσο τρομερή) τιμωρία το να προσφέρεις κοινωνική εργασία σε μια υπηρεσία του Δήμου; Είναι τόσο κακό να εργάζεσαι στον Δήμο, που ισοδυναμεί με ποινή φυλάκισης; Ή μήπως οι υπάλληλοι του Δήμου είναι κάποιου είδους… κατάδικοι;

Πριν απαντήσουμε σ’ αυτό, να σας πω πως ένας από την παρέα υποστήριξε ότι η τιμωρία είναι αυστηρή και ανάρμοστη επειδή… «τα παιδιά θα στιγματιστούν».

«Γιατί, εσύ έπαθες τίποτα που στο Σχολείο σε είχαν ταράξει στις αποβολές και έχασες και χρονιά», του αντιγύρισε κάποιος.

«Μια χαρά πολίτης έγινες και πολύ καλός οικογενειάρχης, και απολαμβάνεις τον σεβασμό και την εκτίμηση των συμπολιτών σου, τόσο στον επαγγελματικό σου χώρο, όσο και στην κοινωνία γενικότερα.

Γιατί, δηλαδή, θα στιγματιστούν οι μαθητές, αν τους βάλουν να καθαρίσουν ένα πάρκο ή να φυτέψουν λουλούδια στα παρτέρια. Ή μήπως φαντάζεσαι ότι θα τους βάλουν να εργαστούν στην αποκομιδή των σκουπιδιών…»

Κάπως έτσι η κουβέντα πήγε στο αν είναι τελικά σωστό να επιβάλλεις σε κάποιον ως ποινή το να εργάζεται δίπλα σε έναν που κάνει κάποιο επάγγελμα για να ζήσει την οικογένειά του.

«Ναι, αλλά ο… κατάδικος δεν πληρώνεται», ισχυρίστηκε κάποιος.

Και πάλι όμως, υπάρχουν και εθελοντές που καθαρίζουν πάρκα ή κάνουν δενδροφυτεύσεις και είναι πολύ περήφανοι γι’ αυτή τη δράση τους. Γιατί, λοιπόν, να θεωρείται «στίγμα»;

Καταλήξαμε πως το στοιχείο τής ποινής έγκειται στο ότι η «κοινωνική εργασία» αυτή επιβάλλεται από κάποιο δικαστήριο. Εξάλλου κι εμείς έχουμε ξαναπεί πως η καλύτερη τιμωρία για τον νεαρό που μουντζουρώνει τον τοίχο κάποιου νοικοκύρη είναι η αποκατάσταση.

Να πάρει έναν κουβά μπογιά, βούρτσες και, μαζί με τους γονείς του, να αποκαταστήσουν τη ζημιά που προκάλεσε ο κανακάρης τους.

«Εσείς τι λέτε; Δυο τρεις τέτοιες ποινές να επιβληθούν, θα μειωθεί ή όχι το φαινόμενο;» ρώτησε κάποιος.

Το άλλο πουλάκι:

Θέλουμε όμως να μειωθεί;

Εδώ νομίζω ότι βρίσκεται το μυστικό όλης της συζήτησης γύρω από το θέμα. Διότι, οι περισσότεροι από εκείνους που αντέδρασαν στον χειρισμό του θέματος και στην επιβολή της ποινής το έκαναν γιατί δεν θεωρούν την «κατάληψη» κακό πράγμα.

Δεν είναι τυχαίο ότι εστίασαν στο γεγονός πως «δεν υπήρξαν καταστροφές στο σχολείο». Οι καταστροφές είναι κακό πράγμα, η «κατάληψη», αυτή καθεαυτή, όχι! Για να μην σας πω ότι δεν είναι λίγοι εκείνοι που τη θεωρούν και πράξη… θεάρεστη.

Ασφαλώς, πρώτος (μεταξύ ίσων) ανάμεσα σε όσους έχουν τέτοια αντίληψη για τις «καταλήψεις» είναι ο ίδιος ο υπουργός Παιδείας. Πώς θα μπορούσε διαφορετικά, όταν ο αρχηγός τού κόμματός του και πρωθυπουργός της χώρας είναι ένα… παιδί των «καταλήψεων»;

Καλό πράγμα, λοιπόν, οι «καταλήψεις». Προετοιμάζουν τους νέους για τους κοινωνικούς αγώνες που θα δώσουν στη ζωή τους και τους διδάσκουν τον τρόπο με τον οποίο επιβάλλεται το «δίκαιο» μικρών και δυναμικών ομάδων.

Το πρώτο που πρέπει να συζητήσουμε είναι αν αυτός ο τρόπος μύησης στις κοινωνικές διεκδικήσεις είναι κατάλληλος για δεκατετράχρονους μαθητές. Όπως βλέπετε δεν εξετάζω καθόλου το περιεχόμενο των περίφημων «αιτημάτων». Όποια κι αν είναι…

Το δεύτερο που πρέπει να αναρωτηθούμε είναι αν, μαζί με των τρόπο διεκδίκησης, πρέπει να διδάσκονται και το «δίκιο του κάθε αγωνιζόμενου», ένα εθιμικό δίκαιο που παράγει το γενικευμένο φαινόμενο της ατιμωρησίας στην ελληνική κοινωνία.

Μήπως, δηλαδή, είναι πιο σωστό να «διδάσκονται» τα παιδιά μας ότι οι αγώνες έχουν κι ένα κόστος από την πλευρά των αγωνιζομένων και πως δεν γίνονται με το αζημίωτο; Μήπως να μαθαίνουν ότι αγωνίζομαι σημαίνει και… ρισκάρω, διαφορετικά είμαι «τζάμπα μάγκας»;

Καλώς ή κακώς, λοιπόν, οι «καταλήψεις» θεωρούνται από τον νόμο πράξεις παράνομες και, ως εκ τούτου, κολάσιμες. Ακόμη και με προσφορά κοινωνικής εργασίας, που, όπως είπαμε δεν στιγματίζει κανέναν.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Αν ο υπουργός διαφωνεί…

Τότε υπάρχει ένας πολύ απλός και εύκολος τρόπος να αντιδράσει. Προφανώς όχι αυτός που επέλεξε ο ίδιος, δηλαδή να ζητά από τον Διευθυντή του Σχολείου να κάνει τα στραβά μάτια και από τη δικαιοσύνη να μην κάνει τη δουλειά της.

Μπορεί να εισηγηθεί στη Βουλή έναν νόμο που να εντάσσει τις «καταλήψεις», ως πολύτιμα «μαθήματα ζωής», στις νόμιμες μαθητικές δραστηριότητες και να επαινεί τόσο τους μαθητές που προχωρούν σε αυτές, όσο και τους εκπαιδευτικούς που τους ενθαρρύνουν.

Έτσι, κάπως έτσι, γίνεται στις δημοκρατίες. Μπορεί να εισηγηθεί και να περάσει από την Βουλή (και το Συμβούλιο της Επικρατείας που θα ελέγξει την συνταγματικότητα) έναν τέτοιο νόμο; Να του πω «μπράβο!»

Μέχρι όμως να γίνει κάτι τέτοιο, δεν έχει καμιά δουλειά να παρεμβαίνει στο έργο της Δικαιοσύνης, ούτε να κλείνει το μάτι στους μαθητές (που παρανομούν) και τους γονείς τους, ψάχνοντας για εκλογική πελατεία.

Ας αφήσουμε τα παιδιά να γίνουν πρώτα σωστοί μαθητές και για… «σωστοί πολίτες» έχουν καιρό μπροστά τους. Γιατί, βιάζοντας την φύση των πραγμάτων, χάνουμε τελικά και το ένα και το άλλο.

 «Στίγμα» το να… φυτεύεις λουλουδάκια;!