170908 ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Μας πήρε σχεδόν μια εβδομάδα…

Όμως το θέμα δεν εξαντλείται εύκολα, γι’ αυτό και απασχόλησε τόσο πολύ την κοινή γνώμη στο διάστημα που απουσιάζαμε σε «διακοπές». Μαζί με το άλλο, εκείνο που έχει να κάνει με τα εγκλήματα των κομμουνιστικών καθεστώτων.

«Τα ποια;»

Να η πρώτη αντιμετώπιση στο θέμα. Αντιμετώπιση που προέρχεται από την πλευρά τής Αριστεράς, και μάλιστα, όπως με έκπληξη διαπιστώσαμε, της κάθε είδους Αριστεράς, παραδοσιακής και… ανανεωτικής.

Των οποίων μια ουσιαστική διαφορά ήταν πάντοτε ακριβώς η στάση και η κριτική απέναντι στα εγκλήματα του κομμουνισμού, και βέβαια όχι μόνο της σταλινικής περιόδου. Οι μεν θεωρούσαν ότι το καθεστώς «είχε ξεφύγει» και οι δε ότι απλώς… αμύνεται.

(Αυτό το δεύτερο μόνο σε περιπτώσεις που αναγκάζονταν να παραδεχτούν ότι έγιναν και κάποια… παρατράγουδα, ότι υπήρχαν και ορισμένοι, ελάχιστοι, που διώχθηκαν από το καθεστώς, παραδοχή που γινόταν με χίλια ζόρια.)

Αυτή η θεωρία της «άμυνας» είναι μια πολύ βολική προσέγγιση. Διότι, είναι άλλο να απολογείσαι για εν ψυχρώ δολοφονία και κάτι εντελώς διαφορετικό, για φόνο -λέμε, τώρα- ευρισκόμενος εν αμύνη!

(Θυμίζω ότι υπάρχει και η δολοφονία από… αγάπη, από πραγματικό ενδιαφέρον του θύτη προς το θύμα του, πράγμα που σκέφτηκε πρώτη και εφάρμοσε η Ιερά Εξέταση· και την ακολούθησαν πάρα πολλοί!)

Το συμπέρασμα που θα μπορούσε κανείς να βγάλει από την όλη συζήτηση είναι πως… δεν πρέπει να συζητάς τέτοια πράγματα, διότι το μόνο που καταφέρνεις είναι να αποκαλύπτεις τον κρυφό… φιλονζιστικό εαυτό σου.

Έτσι μας είπαν, έτσι σας λέμε κι εμείς. Διότι ως τέτοιοι, ως φιλοναζιστές, κατηγορήθηκαν όσοι εξέφρασαν δημοσίως την άποψη πως τα κομμουνιστικά καθεστώτα δεν ήταν ένας «όμορφος κόσμος ηθικός, αγγελικά πλασμένος».

Τουλάχιστον δεν ήταν μόνον αυτό! Βλέπετε, στη δημόσια συζήτησε επικράτησε η αρχή τής «εξίσωσης» των δύο καθεστώτων, η οποία έφτασε και μέχρι του σημείου της εξίσωσης των θεωριών που υπήρχαν από πίσω τους, του ναζισμού με τον κομμουνισμό.

Το άλλο πουλάκι:

Πράγμα εντελώς παραπλανητικό.

Για να το καταλάβουμε, θα πρέπει να σκεφτούμε μια θεμελιώδη αρχή των Μαθηματικών και της Λογικής, η οποία απλώς ΔΕΝ ισχύει σε αυτή την περίπτωση. Θυμόσαστε τι μας έλεγαν στα μαθητικά μας χρόνια;

«Το μπουζούκι είναι όργανο. Ο αστυνομικός είναι όργανο. Άρα ο αστυνομικός είναι μπουζούκι». Εδώ βέβαια έχουμε να κάνουμε όχι με παιχνίδι της λογικής, αλλά με λογοπαίγνιο, με ένα παιχνίδι της Γλώσσας, αφού την πρώτη φορά μιλάμε για μουσικό όργανο, ενώ τη δεύτερη για όργανο της τάξης.

Για να είμαστε πιο κοντά στο θέμα μας, ας κάνουμε έναν διαφορετικό παραλληλισμό. Το παράδειγμα δεν είναι τυχαίο, αλλά επιλεγμένο έτσι που να απαντά στην προσέγγιση εκείνης της πλευράς που χρησιμοποίησε το άλλοθι του παραλληλισμού και της «εξίσωσης»:

Αν πεις ότι η Μαφία είναι μια εγκληματική οργάνωση και ότι και η Χρυσή Αυγή είναι εγκληματική οργάνωση επίσης, τότε «εξισώνεις» την πρώτη με τη δεύτερη; Είναι κανείς Αριστερός (ή μη) που θα υποστήριζε σοβαρά κάτι τέτοιο;

Δεν τίθεται, λοιπόν, θέμα εξίσωσης. Γι’ αυτό κι εμείς δεν θα θέλαμε να μιλήσουμε καθόλου για «την άλλη πλευρά», αφού και μόνον έτσι να το θέσεις, είναι σαν να παραδέχεσαι κάποιο είδος συσχετισμού. Μακριά από εμάς.

Διότι, ακόμη κι αν (θέλεις να) πεις πως δυο πράγματα είναι διαφορετικά, ακόμη κι αν εστιάσεις μόνο σε εκείνα που διακρίνουν το ένα από το άλλο, έχεις ήδη μπει σε μια διαδικασία σύγκρισης.

Το θέμα όμως δεν πρέπει να τεθεί έτσι. Κανείς δεν μας κάλεσε να πούμε ποιο από τα δυο καθεστώτα ήταν… λογιότερο κακό, ποιο δημιούργησε και «μια σειρά από επιτεύγματα», ποιο «είχε στο κέντρο του ενδιαφέροντός του τον άνθρωπο»…

Διότι, αυτή η στάση είναι που διακρίνει τώρα τελευταία τις δυο όψεις της Αριστεράς, την παραδοσιακή, που τη λένε και δογματική, από την ανανεωτική, που κάποιοι την λένε και κρυφοδογματική.

Σας διαβάζω ένα απόσπασμα που δείχνει πώς κινείται αυτός ο διάλογος: «[Συχνά] δεν ακούγεται η άλλη άποψη. Δεν προβάλλονται και τα επιτεύγματα αυτών των χωρών σε μια σειρά τομέων.

Πολύ περισσότερο η αναθεώρηση δεν διεξάγεται πάνω από το πτώμα των δύο “ολοκληρωτισμών”. Αλλά στο φόντο της καλπάζουσας ανόδου και αναβίωσης της Ακροδεξιάς».

Δημήτρης Μανιάτης από τα «Νέα».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ας αφήσουμε το φόντο στη ησυχία του.

Κάποια στιγμή θα πρέπει (και στη χώρα μας) να σταθούμε σοβαρά απέναντι στην Ιστορία και να μιλήσουμε χωρίς προκαταλήψεις και παρωπίδες. Και να πούμε τα σύκα σύκα και τα εγκλήματα εγκλήματα.

Που θα έλεγε και ο σύντροφος Ρίτσος. Χωρίς «ναι μεν, αλλά…» Δεν είναι κακό, ούτε φυσικά καλό. Είναι απλώς κάτι που το χρωστάμε στα παιδιά μας, αλλά και στους εαυτούς μας, ειδικά όσοι δεν τολμούσαμε να πούμε δημοσίως τι ακριβώς σκεφτόμασταν για τα καθεστώτα εκείνα.

Ακόμη κι αν τα διαβάζαμε στα βιβλία, ακόμη κι αν τα βλέπαμε στον κινηματογράφο, ακόμη κι αν τα ακούγαμε από ανθρώπους που κάποτε γύρισαν και μας τα αφηγήθηκαν, εμείς περισσότερο τα συζητούσαμε χαμηλόφωνα στον στενό κύκλο μας.

Λες και φοβόμασταν μη τυχόν και δώσουμε επιχειρήματα στο «εχθρό». Ήταν βέβαια κι αυτό. Περισσότερο όμως φοβόμασταν την αντιμετώπιση της «δικής μας» πλευράς, όταν θα λέγαμε πως ο βασιλιάς είναι γυμνός.

Κι έτσι, φοβούμενοι ο ένας τον άλλο, πληγώναμε την Αλήθεια.

Θα συνεχίσουμε να το κάνουμε;

 «Για ένα πουκάμισο αδειανό…»