170928 ΔΕΣΠΟΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

«Έχει δίκιο ο Δέσποτας!»

Κοίταξα με προσοχή τον φίλο μου, διότι δεν είναι και από τους φανατικούς υποστηρικτές του Μητροπολίτη. Παρ’ όλο που είναι και δάσκαλος! Αν σας λέει κάτι αυτό για τους δασκάλους.

Σε τι απ’ όλα έχει δίκιο ο… «Δέσποτας»; τον ρώτησα. Και, πρώτα πρώτα, να σου πω ότι αυτό το «Δέσποτας» είναι όπως εκείνο που μου έλεγες ότι άκουγες από τους μικρούς μαθητές σου και γελούσες: «ο διευθυντάς». Το θυμάσαι;

Το θυμήθηκε. Του είχα πει τότε ότι τα παιδιά που το λένε αυτό κάνουν ένα πολύ συνηθισμένο γλωσσικό λάθος. Κλίνουν μια λέξη που «εξαιρείται», σύμφωνα με τον κανόνα. Στα αρσενικά, για παράδειγμα, η Κλητική μοιάζει με την Ονομαστική, μόνο που δεν έχει το τελικό σίγμα.

Ο παίκτης, στην Ονομαστική, ρε… παίκτη, στην Κλητική. Ο χαλβάς, στην Ονομαστική, ρε… χαλβά, στην Κλητική. Κάνοντας όμως το παιδάκι της πρώτης Δημοτικού την αντίστροφη διαδρομή, σχηματίζει την Ονομαστική από μια Κλητική που την ακούει συχνότερα.

Ακούγοντας, λοιπόν, καθημερινά από τα μεγαλύτερα παιδιά «κύριε Διευθυντά» και «κύριε Διευθυντά», έχει την εντύπωση πως η ονομαστική του νέου αυτού ουσιαστικού που μαθαίνει στο Σχολείο είναι ο… Διευθυντάς! Τι πιο φυσικό!

Ομοίως και πολλοί μεγάλοι. «Πήγα», λένε, «στο Άγιο Όρος και συνάντησα τον… πάτερ Μωυσή». Δηλαδή σχηματίζουν την Αιτιατική όπως γίνεται συνήθως στην καθομιλουμένη, όμοια με την Κλητική.

Ακούγοντας εκεί συχνά τους προσκυνητές να απευθύνονται στους μοναχούς προσφωνώντας τους «πάτερ», κλίνουν το ουσιαστικό όπως όλα τα υπόλοιπα: του… πάτερ, στη Γενική, τον… πάτερ, στη Αιτιατική, ακόμα και ο πάτερ, στην Ονομαστική.

Τα έχει αυτά τα ωραία η γλώσσα μας. Γι’ αυτό και την αγαπάμε και την απολαμβάνουμε, ακόμη και στα ενδιαφέροντα «λάθη» της. Είπα, λοιπόν στον φίλο, ότι «ο Δέσποτας» είναι μια ωραία τέτοια περίπτωση που καθιερώθηκε.

Σε τι ακριβώς όμως είχε δίκιο ο… Δέσποτας; τον ξαναρώτησα. Και μου είπε στο σημείο που «τα έψαλε» στο εκκλησίασμα ενός χωριού, την ημέρα που γινόταν το μνημόσυνο για τα θύματα της βουλγαρικής θηριωδίας του Σεπτεμβρίου του ’41.

Το άλλο πουλάκι:

Τα ακούνε, βέβαια, όσοι δεν φταίνε.

Διότι, τι νόημα έχει να λες σε εκείνους που είναι παρόντες ότι είναι ντροπή να απουσιάζουμε τέτοιες μέρες από τις εκδηλώσεις μνήμης και τιμής; Οι παρόντες το ξέρουν και γι’ αυτό είναι… παρόντες.

Μάλιστα ο «Δέσποτας» είπε χαρακτηριστικά πως, αν διαδίδονταν ότι οι Βούλγαροι θα δώσουν κάποια αποζημίωση στους απογόνους των θυμάτων, η εκκλησία θα ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Όπως και το άλλο με την… μαρτυρικότητα.

Οι πολιτική ηγεσία του τόπου μας, όποτε θέλει να υποβάλει προς την κεντρική εξουσία ένα αίτημα, επικαλείται την μαρτυρικότητα του νομού μας και τις θυσίες των κατοίκων του στην υπόθεση του Έθνους.

Να όμως που ούτε εμείς οι ίδιοι παίρνουμε σοβαρά αυτή την υπόθεση, αφού τις μέρες που είναι να τιμήσουμε τους προγόνους μας που μαρτύρησαν και θυσιάστηκαν για την πατρίδα, εμείς δεν θυσιάζουμε ούτε το πρωινό ξύπνημα, ούτε το… καφενείο!

Συμφώνησα με τον φίλο μου, ότι ο «Δέσποτας» είχε πράγματι δίκιο και καλά έκανε που τα είπε, ακόμη και σε εκείνους που δεν φταίνε. Δάσκαλος όμως ο φίλος, συνέχισε εκφράζοντας την ευαισθησία του και για ένα ακόμη θέμα:

«Μου έκανε πολύ άσχημη εντύπωση το γεγονός ότι περνούσε η πομπή, με τη σημαία του Σχολείου επικεφαλής, και κανείς δεν σηκώνονταν από τις καφετέριες. Και θυμήθηκα τα παράπονα των κατοίκων, κάθε φορά που πρόκειται να κλείσει ένα Σχολείο».

Πραγματικά, σ’ αυτό συμφώνησαν και οι υπόλοιποι, που, εν τω μεταξύ, είχαν προστεθεί στην παρέα. Όταν στο Σχολείο κάποιου χωριού μείνουν ελάχιστοι μαθητές, τότε αποφασίζεται το κλείσιμό του και η μεταφορά τους σε γειτονικό Σχολείο.

Αυτό γίνεται για λόγους οικονομίας, αφού δεν μπορεί το κράτος να διαθέτει δάσκαλο για κάθε τάξη, όταν αυτές έχουν δυο τρεις μαθητές. Γίνεται όμως και για το καλό των παιδιών. Στο μεγαλύτερο Σχολείο έχουν άλλες ευκαιρίες μάθησης.

Εκεί θα έχει κάθε τάξη τον δάσκαλό της, αλλά θα υπάρχουν και εκπαιδευτικοί για επιπλέον διδακτικά αντικείμενα, για ξένες γλώσσες, για πληροφορική, για μουσική… Η μόνη «επιβάρυνση» θα είναι η καθημερινή μετακίνηση των παιδιών.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ποιος είδε τον Θεό και δεν φοβήθηκε!

Οι κάτοικοι του μικρού χωριού («μικρό χωριό, κακό χωριό») ξεσηκώνονται, όχι επειδή ενδιαφέρονται για την πρόοδο των παιδιών τους -αυτή σίγουρα εξασφαλίζεται καλύτερα με την μετακίνησή τους σε μεγαλύτερο Σχολείο- αλλά επειδή… «θα ερημώσει το χωριό».

Έχουν, εν μέρει, δίκιο! Όσο λειτουργεί το Σχολείο σε έναν τόπο, ακόμα και στον πιο μικρό, υπάρχει μια «κίνηση». Και δεν εννοούμε τους δασκάλους που πηγαινοέρχονται. Οι τοπικές και οι εθνικές γιορτές αποκτούν μια… λαμπρότητα.

Οι μαθητές με τη σημαία και τους δασκάλους τους θα πάνε στην εκκλησία, κάποιος θα εκφωνήσει τον πανηγυρικό, θα γίνουν καταθέσεις στεφάνων από τα παιδιά, θα ακολουθήσει ίσως και μια μικρή «παρέλαση»…

Με το που κλείνει το Σχολείο, όλα αυτά τελειώνουν. (Εκτός και αν ο Διευθυντής και οι δάσκαλοι του νέου Σχολείου, όντας ευαίσθητοι, στέλνουν αντιπροσωπεία ή συμμετέχουν σε κάποιες εκδηλώσεις στο μικρό χωριό.)

Έχουν, λοιπόν, εν μέρει, δίκιο οι κάτοικοι. Το ερώτημα όμως είναι κατά πόσον οι ίδιοι υποστηρίζουν το Σχολείο, όσο αυτό λειτουργεί στο χωριό τους. Κατά πόσον δείχνουν την εκτίμησή τους στο γεγονός ότι λαμπρύνει με την παρουσία του τις γιορτές τους.

Όταν είναι αραχτοί στις καφετέριες και δεν κάνουν ούτε τον κόπο να σηκωθούν τη στιγμή που περνά η σημαία με τα παιδιά ΤΟΥΣ, τότε δεν έχουν κανένα λόγο να διαμαρτυρηθούν αν το Σχολείο κάποια μέρα κλείσει.

Νομίζω;

 

Το σωστό να λέγεται!