130903 ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟ

Το ένα πουλάκι:

Οι επιτυχόντες!

Έτσι χαρακτηρίζονται οι απόφοιτοι του Λυκείου που πέτυχαν (;) να περάσουν σε κάποια σχολή της τριτοβάθμιας, ονομαζόμενης, εκπαίδευσης, δηλαδή σε κάποιο πανεπιστήμιο ή τεχνολογικό ίδρυμα.

Υπάρχει μάλιστα ένα θέμα διατύπωσης που το βλέπουμε συνήθως στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων ή στο διαδίκτυο, τώρα πια.

Πώς είναι το σωστό; «Όλα τα ονόματα των επιτυχόντων», ή μήπως «τα ονόματα όλων των επιτυχόντων»;

Λεπτομέρειες!

Η ουσία είναι πως η κοινωνία μας, αγνοώντας πολλές φορές και τους ίδιους τους νέους, εξακολουθεί να θεωρεί επιτυχία την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Θα μου πείτε, δεν είναι; Από τη στιγμή που προσπαθείς, που συναγωνίζεσαι με άλλους υποψήφιους, που διαβάζεις (όσο διαβάζεις) που πας στα φροντιστήρια (όσο πας), που ξοδεύεις (αυτός είναι ο γονιός), που προσεύχεσαι, που κάνεις τόσες θυσίες γι’ αυτό, ε, λογικό είναι να θεωρείται επιτυχία.

Από την άλλη όμως, πώς είναι δυνατόν να λέμε ότι πέτυχαν… όλοι; Διότι περί αυτού πρόκειται. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, όσοι τελειώνουν το Λύκειο, περνάνε σε κάποια σχολή.

Είναι δυνατόν να τους θεωρούμε πετυχημένους, άντε επιτυχόντες;

Και τι γίνεται με εκείνους που, γι’ αλλού κινήσανε και η ζωή (δηλαδή οι εξετάσεις και οι βαθμολογίες) αλλού τους πήγαν;

Είναι αποτυχόντες; Να τους βγάλουμε από τη λίστα; Να τους βάζουμε σε ξεχωριστή;

Κι όμως, σε λίγα χρόνια κάποιοι από αυτούς θα διαπιστώσουν ότι η σχολή στην οποία βρέθηκαν κατά λάθος τους ανοίγει καλύτερους δρόμους για επαγγελματική σταδιοδρομία, απ’ ότι εκείνη στην οποία ονειρεύονταν να μπουν αλλά… απέτυχαν.

Είδατε πόσα ζητήματα ανοίγονται με το θέμα;

Για να τα συζητήσουμε αναλυτικά θα χρειαστούν μέρες, αν και η κοινωνία, καθώς και οι αρμόδιοι φορείς τα συζητούν χρόνια, χωρίς να έχουν καταλήξει πουθενά.

Το άλλο πουλάκι:

Νύξεις θα κάνουμε.

Ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι η κοινωνία (γενικώς) εξακολουθεί να θεωρεί επιτυχία την είσοδο σε κάποια σχολή (επίσης γενικώς).

Αυτό έχει τις ρίζες του στο παρελθόν, όταν ένα πτυχίο πανεπιστημίου άνοιγε τις πόρτες για μια καλή επαγγελματική αποκατάσταση, αλλά και για την είσοδο σε κάποια ανώτερα κοινωνικά στρώματα.

Η εκπαίδευση και το πτυχίο, μέχρι πριν από όχι και πάρα πολλά χρόνια, ήταν οι βασικοί μοχλοί αυτού που ονομάζουμε κοινωνική κινητικότητα.

Και καθώς στο ελληνικό σχολείο δεν υπήρχαν τόσοι πολλοί αποκλεισμοί, έβλεπες το παιδί του φτωχού, του αγρότη, του εργάτη να σπουδάζουν και να γίνονται μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι, εκπαιδευτικοί, ή, στην χειρότερη περίπτωση, να παίρνουν ένα κάποιο πτυχίο και να διορίζονται στο δημόσιο ή σε μια τράπεζα.

Αυτά, άλλοτε.

Σήμερα τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Πρώτα πρώτα, εξαιτίας των κοινωνικών πιέσεων, και των πολιτικών ρουσφετιών, οι σχολές και οι εισακτέοι πολλαπλασιάστηκαν, σε σημείο να περνάνε όλοι κάπου.

Σχεδόν όλοι; Σχεδόν.

Έπειτα, η απόκτηση ενός πτυχίου έπαψε να οδηγεί αυτομάτως στην επαγγελματική αποκατάσταση.

Πέρα από τους αδιόριστους εκπαιδευτικούς, ακόμα και πτυχιούχοι σχολών όπως οι ιατρικές ή οι νομικές ψάχνουν συχνά για μεροκάματο.

Τότε; Πού ακριβώς βρίσκεται η επιτυχία, στο γεγονός της εισόδου σε κάποια σχολή;

Την εντοπίζουμε σε δύο σημεία.

Το πρώτο είναι, επιτρέψτε μου, ψυχολογικό. Όπως είπαμε και πριν, αφού δίνεις εξετάσεις για να περάσεις, το να βρεθείς «μέσα» θεωρείται αυτονόητα επιτυχία, το αντίθετο αποτυχία.

Το δεύτερο εξακολουθεί ακόμη και τώρα που μιλάμε να έχει να κάνει με την επαγγελματική αποκατάσταση. Έτσι όπως είναι η αγορά και η οικονομία της χώρας, εξακολουθεί κάποιος να έχει περισσότερες πιθανότητες να βρει δουλειά, οποιαδήποτε δουλειά, έχοντας στο χέρι ένα «χαρτί», παρά μόνο το απολυτήριο Λυκείου.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Η ψυχολογία έχει να κάνει με το πρεστίζ!

Που αφορά βεβαίως τα παιδιά, τους νέους, σε μεγάλο βαθμό όμως αφορά και τους γονείς.

Όπως και να το κάνουμε, είναι άλλο πράγμα να λες, το παιδί μου πέρασε αρχιτέκτονας κι άλλο πράγμα πως πέρασε σε μια σχολή που δεν θυμάσαι ολόκληρο τον τίτλο της και που θες μια ώρα για να εξηγήσεις στον άλλο τι ακριβώς θα βγει από εκεί.

Δεν είναι τυχαίες οι εκφράσεις που ακούμε αυτές τις μέρες: «περνούσε και Πολυτεχνείο Ξάνθης ή Μαθηματικός, αλλά δεν το δήλωσε». Λογικόν, διότι έτσι που έγιναν οι βάσεις και τόσες που είναι οι σχολές, μπορεί πράγματι, το παιδί να πέρασε σε μια σχολή με πιο πολλά μόρια, την οποία όμως κανείς δεν γνωρίζει και άρα κανείς δεν εκτιμά.

Εξ ου και η διευκρίνιση του γονέα που θέλει να διαφυλάξει το πρεστίζ του παιδιού, πρωτίστως όμως το δικό του.

Δεν σου εξηγεί τι θα σπουδάσει, αλλά σου το «μεταφράζει» σε κάποιο γνωστό «νόμισμα», του οποίου η αξία είναι διαχρονική.

Επιτυχίες και αποτυχίες, λοιπόν, όλα σχετικά.

Επειδή όμως, όπως είπαμε, το θέμα είναι μεγάλο και σηκώνει πολλή κουβέντα, θα συνεχίζουμε.

Συγχαρητήρια!