130927 ΑΦΟΒΟ-5

Το ένα πουλάκι:

Τι δεν είπαμε;

Αφού πιαστήκαμε αυτή την εβδομάδα με το θέμα της Χρυσής Αυγής και τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ας τελειώσουμε και μ’ αυτό.

Τεράστιο ζήτημα δημιουργήθηκε με τη δημοσίευση της φωτογραφίας, σε πρωτοσέλιδο γνωστής εφημερίδας, που δείχνει τον Παύλο Φύσσα να ξεψυχά στην αγκαλιά της αγαπημένης του.

Πολλοί τάχθηκαν υπέρ της δημοσίευσης, άλλοι τόσοι κατά, το χαρακτηριστικό της συζήτησης όμως, κι αυτή τη φορά, ήταν οι κραυγές, η οξύτητα, η έλλειψη ψυχραιμίας, πράγματα που, δυστυχώς, έχουν κυριαρχήσει στον δημόσιο διάλογο.

Ας προσπαθήσουμε να πούμε την άποψή μας κι ας ψάξουμε ήρεμα να βρούμε μια άκρη.

Είναι γεγονός ότι τέτοιες τραγικές στιγμές έχουν απαθανατιστεί από τον δημοσιογραφικό φακό κι άλλες φορές.

Ποιος θα ξεχάσει, ας πούμε, τη φωτογραφία που δείχνει τη μητέρα του καπνεργάτη Τάσου Τούση να θρηνεί πάνω από το πτώμα του νεκρού παιδιού της στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Εγνατίας, κατά τη μεγάλη διαδήλωση στις 9 Μαΐου του 1936;

Η φωτογραφία εκείνη, που δημοσιεύτηκε την επομένη στον Ριζοσπάστη, συγκλόνισε τον Γιάννη Ρίτσο και τον ενέπνευσε να γράψει τον ΕΠΙΤΑΦΙΟ. Αντίστοιχες φωτογραφίες που απαθανατίζουν στιγμές θανάτου πολεμιστών ή αθώων θυμάτων αποτελούν ιστορικές μαρτυρίες και κάνουν το γύρω του κόσμου δημοσιευμένες σε βιβλία, περιοδικά ή ιστοσελίδες.

Βεβαίως, πάντοτε θα υπάρχει το ηθικό δίλημμα του ίδιου του οπερατέρ ή του φωτογράφου οι οποίοι, σε μια απελπιστικά κρίσιμη στιγμή σκέφτονται αν πρέπει να σπεύσουν προς βοήθεια ή να σηκώσουν την κάμερα και να την καταγράψουν.

Στο διαδίκτυο κυκλοφορεί και μια καταπληκτική ταινιούλα μικρού μήκους, που δείχνει ακριβώς αυτό, τη βράβευση μιας φωτορεπόρτερ (και τις τύψεις που την κατατρώγουν), η οποία αντί να βοηθήσει ένα παιδί που πυροβολήθηκε αυτή το φωτογράφισε καταγράφοντας έτσι μια «δημοσιογραφική επιτυχία».

Το άλλο πουλάκι:

Στη συγκεκριμένη περίπτωση άλλο ενόχλησε.

Ας μη κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Αν δεν ήταν η εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» και ο εκδότης της Θέμος Αναστασιάδης που δημοσίευσαν τη συγκεκριμένη φωτογραφία, τώρα θα συζητούσαμε σε άλλη βάση.

Διότι, πέρα από την ουσία, που είναι η καταγραφή και δημοσιοποίηση ενός ντοκουμέντου, μετράει και η πρόθεση, κι εδώ έχει να πει κανείς πολλά.

Ας δούμε όμως τι γράφτηκε κατά της συγκεκριμένης εφημερίδας και του εκδότη της.

Η πρώτη κατηγορία είναι πως η φωτογραφία δημοσιεύτηκε και μάλιστα στο πρωτοσέλιδο μόνο και μόνο για να «πουλήσει».

Αυτό, επιτρέψτε μου, δεν είναι και τόσο κακό.

Αφού συμφωνήσαμε πως τέτοια ντοκουμέντα είναι καλά να φτάνουν στο κοινό, θα πρέπει να παραδεχτούμε πως και τα ΜΜΕ δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα, κάτι πουλάνε για να ζήσουν.

Το ζήτημα είναι να μην πουλάνε ό,τι πουλιέται και πολλές φορές ό,τι… δεν πουλιέται, όπως συνέβη με το «Πρώτο Θέμα», σε άλλη περίπτωση.

Θα θυμόσαστε την πρωτοσέλιδη φωτογραφία με τη γριούλα, η οποία, χάρη στην ασφάλεια που της παρείχε η Χρυσή Αυγή, μπορούσε να παίρνει χωρίς φόβο χρήματα από το ΑΤΜ της Τράπεζας.

Είχε δημοσιευτεί προεκλογικά «πουλώντας» αυτή τη φορά πολλούς ψηφοφόρους στο συγκεκριμένο κόμμα, το οποίο είχε στηρίξει μεγάλο μέρος της προεκλογικής του καμπάνιας στον μύθο της παροχής προστασίας σε ανήμπορους Έλληνες.

Τι αποδείχτηκε όμως στη συνέχεια;

Ότι επρόκειτο για μια στημένη φωτογραφία, αφού η συμπαθής γριούλα ήταν μητέρα στελέχους της Χρυσής Αυγής και όχι μια τυχαία γυναίκα που βοηθήθηκε από τα «καλά παιδιά».

Κάτι τέτοια, σε συνδυασμό βεβαίως με τη φιλοξενία που επέδειξε η τηλεοπτική εκπομπή τον εκδότη κυρίου Αναστασιάδη στον «καλλιτέχνη» Καιάδα-Γερμενή, έκαναν πολλούς να βγουν από τα ρούχα τους και βλέποντας τη φωτογραφία του Παύλου Φύσσα να φωνάξουν «ε, όχι κι έτσι».

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ας μείνουμε όμως στην ουσία.

Πώς λειτούργησε, τελικά, η φωτογραφία;

Έδειξε στο κοινό το ωμό πρόσωπο της βίας; Ευαισθητοποίησε κάποιους από τους αναγνώστες; Φανέρωσε την κρυμμένη πλευρά της Χρυσής Αυγής;

Σας διαβάζω τις δύο τελευταίες παραγράφους από το σχόλιο του Παντελή Μπουκάλα στην «Καθημερινή», την Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου:

«Να όμως που το εξυπνοπούλι από τη μύτη πιάνεται. Από τη μύτη της μικρότητας και της αλαζονείας. Ακόμα κι αν μοναδική επιδίωξη της εν λόγω κυριακάτικης εφημερίδας ήταν να αυξήσει τις πωλήσεις της δημοσιεύοντας τη φωτογραφία, η ίδια η εικόνα, με τη σπαρακτική της σοβαρότητα, αυτονομείται πανεύκολα από δόλιους σχεδιασμούς και χυδαίους υλικούς υπολογισμούς. Και μιλάει. Σε μια γλώσσα ασύλληπτης κυριολεξίας. Ιδού. Το κακό γέννησε καλό.

Αργά ή γρήγορα θα ξεχάσουμε ποιοι και για ποιους πιθανούς λόγους δημοσίευσαν τη φωτογραφία. Θα παραμερίσουμε το ασήμαντο έναντι του σπουδαίου. Γιατί έχουμε κάτι πολύ σπουδαιότερο να κάνουμε εφεξής: να απολογούμαστε –με τα έργα μας κατά του φασισμού- βλέποντας το πρόσωπο δύο νέων ανθρώπων: του Παύλου και της Χρύσας. Το πρόσωπο της Ελλάδας του 2013».

Αμήν!

Εικόνα… μας!