131118 ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ

Το ένα πουλάκι:

Αντί άλλου αφιερώματος…

Το τελευταίο διάστημα διεξάγεται ένας πολύ ενδιαφέρων διάλογος μεταξύ καθηγητών πανεπιστημίου, γύρω από τα ζητήματα των λαϊκών κινητοποιήσεων και της χρήσης βίας, κατά την εκδήλωσή τους.

Ο διάλογος διεξάγεται μέσω μιας ιστοσελίδας που έχει τον τίτλο greeklish. Ίσως να ήταν παραπλανητικός αν δεν τον ακολουθούσε ο υπότιτλος «ζούμε μέσα, σκεφτόμαστε έξω».

Σχηματικά, υπάρχουν δυο «ομάδες» πανεπιστημιακών, εκ των οποίων η μία θέτει ερωτήματα στην άλλη και αντιστρόφως.

Τις απαντήσεις μπορούν να τις σχολιάσουν οι ίδιοι οι συμμετέχοντες, αλλά και όποιος επίσης επιθυμεί.

Αναφέρω μερικά από τα ονόματα των συμμετεχόντων: Γιώργος Κατρούγκαλος, καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο ΔΠΘ. Νίκος Μαρκάτος, πρώην Πρύτανης στο ΕΜΠ. Αριστείδης Χατζής, αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας, Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο ΕΚΠΑ. Λίνα Παπαδοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στο ΑΠΘ. Παναγιώτης Γκλαβίνης, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου στο ΑΠΘ.

Θέλω να σας μεταφέρω λίγα σημεία από τη συζήτηση που έγινε γύρω από τις καταλήψεις των πανεπιστημίων, όχι μόνο λόγω της επικαιρότητας του θέματος, αλλά και λόγω της επετείου του Πολυτεχνείου που «γιορτάσαμε» χθες.

Ο κύριος Κατρούγκαλος ρωτάει τους κυρίους Χατζή, Παπαδοπούλου και Γκλαβίνη αν στις καταλήψεις του Μπέρκλεϋ και της Κολούμπια θα ήταν με τους φοιτητές ή με τον Νίξον.

(Ευτυχώς δεν τους ρωτά αν θα ήταν με τους φοιτητές στο Πολυτεχνείο ή με τη Χούντα.)

Οι απαντήσεις, αποσπάσματα των οποίων θα σας διαβάσω, έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Χρησιμοποιώ, για συντομία, τα αρχικά εκείνου που απαντά.

Α. Χ.: «Η σχέση της σημερινής Ελλάδας με τα γεγονότα π.χ. στο Πανεπιστήμιο του Berkeley τη δεκαετία του 1960 είναι ανύπαρκτη. Οι φοιτητές στο Berkeley αγωνίζονταν κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, κατά της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας, υπέρ της ελευθερίας του λόγου, κατά των φυλετικών διακρίσεων, κατά του σεξισμού. Αγωνίζονταν δηλαδή για φιλελεύθερα ιδεώδη και θα ήμουν περήφανος να είμαι στο πλευρό τους.

Επιπλέον οι καταλήψεις ήταν συμβολικές, στόχευαν τα κτίρια της διοίκησης και δεν χρησιμοποιούσαν την αστειότητα του ασύλου ως ασπίδα. Όχι μόνο δεν εμπόδιζαν την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά θεωρούσαν ιερή την ακαδημαϊκή ελευθερία.

Τι σχέση έχουν τα νέα παιδιά του θρυλικού αντιπολεμικού κινήματος με τους προσοδοθήρες των κλειστών επαγγελμάτων που υπερασπίζονται τα προνόμια που τους προσέφερε ως αντάλλαγμα ή λάφυρο ένα διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα;»

Το άλλο πουλάκι:

Ενδιαφέροντα, έτσι;

Προσέξτε την επόμενη έξυπνη απάντηση. Έξυπνη διότι επισημαίνει μια αντίφαση που προκύπτει μέσα από το ερώτημα. Κάτι τέτοια μας αρέσουν πολύ.

Λ. Π.: «Για να ρωτάτε για τις καταλήψεις της δεκαετίες του ’60 στις ΗΠΑ και όχι για τις συνεχείς επαναλαμβανόμενες για ψύλλου πήδημα καταλήψεις των ελληνικών πανεπιστημίων, σημαίνει ότι κι εσείς καταλαβαίνετε ότι οι εγχώριες είναι αδικαιολόγητες. Κάτι είναι κι αυτό».

Ενδιαφέρον έχει και η επόμενη απάντηση, γιατί δίνεται από κάποιον που γνωρίζει τα πράγματα «από μέσα».

Όπως και να το κάνουμε είναι άλλο να μιλούν γι’ αυτά άνθρωποι που έχουν πληροφόρηση από μακριά και άλλο εκείνοι που τα ζουν καθημερινά στο χώρο εργασίας τους.

Π. Γ.: «Τότε θα ήμουν με τους φοιτητές. Σήμερα είμαι με τον Νίξον, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών και των γονιών τους, που δεν ανέχονται πλέον να καταλαμβάνει το πανεπιστήμιο μια δυναστεύουσα μειοψηφία, η οποία –αντί να κάνει αποχή από τα μαθήματα- επιλέγει να βάλει λουκέτο στη Σχολή, ώστε υποχρεωτικά να φύγουν όσοι δε θα απείχαν.

Οι καταλήψεις στα ΑΕΙ γίνονται από αυτούς που δεν μπορούν να πείσουν τους συμφοιτητές τους να απέχουν από τα μαθήματα, χωρίς τον βίαιο πειθαναγκασμό του λουκέτου. Επειδή κανείς δεν τους ακούει, κλείνουν τις σχολές, ώστε κανείς να μην μπει, θέλει δεν θέλει.

Αυτό το λουκέτο αντιπροσωπεύει την πιο ακραία μορφή φραγμών που θέτει στη νέα γενιά το δικό μας παρελθόν. Αυτά διδάξαμε στα παιδιά, συνάδελφοι.

Εμείς τους μάθαμε αυτά τα γράμματα. Όπως ακριβώς, λοιπόν, εμείς θεωρούμε τους εαυτούς μας ικανούς στο πλαίσιο μιας Συγκλήτου να κλείνουμε το Πανεπιστήμιο, ενεργώντας ωσάν να είμαστε συνδικάτο, έτσι κι αυτοί αναγνωρίζουν στους εαυτούς τους το δικαίωμα να καταλαμβάνουν τη Σχολή τους. Άντε τώρα να τον πείσεις ότι μπορεί να απέχει, δεν μπορεί όμως να βάζει λουκέτο.

Το μεγαλύτερο κακό που έκανε η γενιά σας στα Πανεπιστήμια, ήταν να συντηρήσει μια απόλυτη σύγχυση των ρόλων μέσα στα ΑΕΙ. Δεν διέκρινε ποιος διδάσκει και ποιος διδάσκεται. Ποιος λοιπόν θα φτιάξει το πρόγραμμα σπουδών; Ο φοιτητής; Δεν διέκρινε ποιος διοικεί και ποιος διοικείται. Ποιος θα εκλέξει τον Πρύτανη; Ο φοιτητής; Δεν διέκρινε πότε συνδικαλιζόμαστε και πότε διοικούμε. Στο ελληνικό δημοκρατικό πανεπιστήμιο, τα τσουβαλιάσαμε όλα. Και εξήγαγε το μοντέλο μας και στην ελληνική κοινωνία, με τα γνωστά αποτελέσματα παντού πλέον.

Οι καταλήψεις στα ΑΕΙ σήμερα- εκτός από βαθιά αντιδημοκρατική πράξη- είναι και άνανδρη. Διότι τα Πανεπιστήμια είναι ανοχύρωτα, απροστάτευτα και ευάλωτα στην άσκηση βίας. Μην ψάχνετε, λοιπόν, ηρωισμούς σε τέτοιες ανέξοδες πρακτικές. Μη συγχέετε την αντίσταση που κάναν οι φοιτητές στο Μπέρκλεϋ, με τους τζάμπα μάγκες που καταλαμβάνουν σήμερα μια σχολή και βάζουν λουκέτο σ’ έναν ανυπεράσπιστο δημόσιο χώρο. Αυτοί είναι οι ήρωες σας;

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Εδώ εντοπίζουμε κι εμείς το πρόβλημα.

Στη σύγχυση που έχει επικρατήσει και δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε πότε μια πράξη είναι πραγματικά αντιστασιακή και πότε παρωδία αντίστασης.

Πότε μια ενέργεια είναι άσκηση των δικαιωμάτων μας και πότε είναι ολοφάνερη καταπάτηση των δικαιωμάτων των άλλων.

Και επειδή το θέμα είναι γενικότερο και δεν αφορά μόνο στα πανεπιστήμια, αύριο θα μιλήσουμε για το δικαίωμα και την υποχρέωση των πολιτών στην αντίσταση.

«Φράουλες και αίμα»!