140203 ΔΙΕΦΘΑΡΜΕΝΟ

Το ένα πουλάκι:

Η εξουσία διαφθείρει.

Σιγά το νέο. Αυτό το γνωρίζουμε από την εποχή του…  Κρόνου!

Μάλιστα, αυτό που κυκλοφορούσε τα τελευταία εκατό περίπου χρόνια είναι πως «κάθε εξουσία διαφθείρει και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα».

Τι ακριβώς σημαίνει όμως διαφθείρω; Τι είναι η διαφθορά;

Αν ανοίξουμε το λεξικό και παραβλέψουμε τη δεύτερη σημασία της λέξης, εκείνη δηλαδή που έχει να κάνει με τη σεξουαλική συμπεριφορά, θα δούμε ότι διαφθορά είναι η εξαχρείωση, η ανηθικότητα.

Πιο συχνά όμως και πιο συγκεκριμένα χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κατάχρηση εξουσίας από υπαλλήλους, μάλιστα κάποιο λεξικό αναφέρει «ανώτερους κυβερνητικούς υπαλλήλους».

Δεν είναι όμως μόνο έτσι.

Εξάλλου η διαφθορά είναι ίδια, είτε στέκεσαι από τη μία πλευρά της είτε από την άλλη.

Ασχέτως αν εμείς επικεντρωνόμαστε περισσότερο στους δημόσιους υπαλλήλους του «τα παίρνουν» και όχι σε ιδιώτες που «τα δίνουν».

Ας δούμε ορισμένες όψεις του φαινομένου, έτσι τουλάχιστον όπως αποκαλύπτεται καθημερινά στη χώρα μας:

Πρώτον ότι «είναι πολλά τα λεφτά».

Που σημαίνει, όπως θα έλεγαν και οι φίλοι μας οι Αμερικάνοι, όλοι έχουν την τιμή τους.

Εκείνο όμως που διαφοροποιεί το ύψος της τιμής δεν είναι η ηθική, η οποία ηθική, αντίσταση του υπαλλήλου.

Δεν παρατηρούμε δηλαδή την τιμή να ανεβαίνει συνεχώς, μέχρις ότου καμφθούν οι αντιστάσεις του υπαλλήλου. Φαίνεται πως άλλα πράγματα διαμορφώνουν το ύψος. Για να μην μιλάμε όμως αόριστα, ας εξετάσουμε πρώτα μια άλλη όψη, τη γενίκευση του φαινομένου κι ας το εντοπίσουμε μετά στα «υψηλά» κλιμάκια.

Όλοι τα παίρνουν!

Δυστυχώς αυτή η ιδέα έχει εντυπωθεί σε πάρα πολλούς πολίτες, έτσι που να μπορούμε να μιλάμε για καθολική παραδοχή.

Από το απλό «γρηγορόσημο» μέχρι το «φακελάκι» και από εκεί στην περίφημη «μίζα» για τις προμήθειες του δημοσίου, δίνεται η αίσθηση πως όποιος έχει τέτοιου είδους αρμοδιότητες ή κινείται σε τέτοιους χώρους δεν μπορεί να αντισταθεί στους πειρασμούς.

Το άλλο πουλάκι:

Εγώ κορόιδο είμαι;

Βέβαια η λέξη δεν είναι ακριβώς «κορόιδο», είναι μια άλλη ποιο κοινή στο νέο ελληνικό λεξιλόγιο, ωστόσο η έκφραση περιγράφει την έσχατη προσπάθεια αντίστασης κάποιου.

Ή, αν θέλετε, την πρώτη του δικαιολογία.

Δηλαδή ο κόσμος (του) χωρίζεται σ’ εκείνους που τα παίρνουν, τους «ξύπνιους», και στους άλλους, τα κορόιδα. Και, όταν το κάνουν όλοι γύρω, όταν ούτως ή άλλως τη δουλειά θα την τελειώσει ένας καλοθελητής, εσύ γιατί να μείνεις έξω από το πάρτι;

Κορόιδο είσαι;

Ας αφήσουμε όμως αυτό το χαμηλό επίπεδο κι ας πάμε λίγο πιο ψηλά, εκεί που πράγματι τα λεφτά είναι πολλά, πάρα πολλά.

Προσέξτε. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα λίγα λίγα που δίνονται σε χιλιάδες περιπτώσεις δεν γίνονται πολλά, ίσως μάλιστα αθροιστικά περισσότερα.

Θέλω όμως να μιλήσουμε για το φαινόμενο που ο άλλος, με μια υπογραφή του, λύνει το οικονομικό πρόβλημα και των τρισέγγονών του.

Φανταστείτε ότι οι περισσότεροι Έλληνες έχουν ως όνειρο ζωής να «πιάσουν» το πρωτοχρονιάτικο λαχείο, που θα τους δώσει τρία, τέσσερα εκατομμύρια. Αν τους ρωτήσεις είναι βέβαιο πως δεν ξέρουν τι θα κάνουν με αυτά τα λεφτά, διότι δεν ξέρουν, δεν ξέρουμε, ποια είναι η πραγματική τους αξία.

Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε το μέγεθος, αφού για μας πλούτος σημαίνει ένα καλό σπίτι, άντε κι ένα για το παιδί, άντε και ένα πολύ καλό αυτοκίνητο, άντε δύο. Θέλετε κι ένα μικρό σκάφος, Να το βάλω κι αυτό.

Ε, αυτά, βαριά βαριά, δεν φτάνουν ούτε το μισό εκατομμύριο. Τα υπόλοιπα;

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Κάνε πολλαπλασιασμό!

Επί οκτώ, επί δέκα φορές…

Αυτό όμως δεν σημαίνει πλούτος, πλούσια ζωή. Άρα δεν μπορούμε καλά καλά ούτε να φανταστούμε πώς θα πραγματώσουμε το όνειρό μας.

Κι έρχεται ο άλλος, βάζει μια υπογραφή και την άλλη στιγμή του δίνουν πέντε τέτοια όνειρα μαζεμένα, μιλάμε για δεκαπέντε, είκοσι, είκοσι πέντε εκατομμύρια, από μια αγορά!

Το παράλογο ξεπερνάει ακόμη κι αυτόν τον παγκόσμιο κανόνα της προσφοράς και της ζήτησης, αφού σίγουρα κάποιος άλλος, εγώ ας πούμε, θα την έκανα τη δουλειά με πολύ λιγότερα.

Δεν είναι όμως έτσι. Ο κανόνας ισχύει και αυτό το νόημα έχει η «μίζα». Αγοράζω από αυτόν που δίνει τα περισσότερα κι όχι πουλάω σ’ εκείνον που μου ζητάει τα λιγότερα.

Ερώτηση ρητορική: ποιος δεν θα έμπαινε στον πειρασμό της διαφθοράς με τέτοια ποσά;

Απάντηση: μόνο εκείνος που ήταν βέβαιος ότι δεν υπήρχε περίπτωση να ξεφύγει, ότι η διαφθορά θα αποκαλυφθεί.

Επομένως τι χρειαζόμαστε; Ανθρώπους με ηθικό ανάστημα; Υπαλλήλους με ισχυρές αντιστάσεις; Καλύτερο πολιτικό προσωπικό; Αριστερούς αντί για δεξιούς; Πατριώτες αντί για πουλημένους; Θεοσεβούμενους αντί για αθεόφοβους; Καλά αμειβόμενους υπαλλήλους αντί για φουκαράδες;

Τίποτε απ’ όλα αυτά, φίλοι μου. Ισχυρούς θεσμούς και μηχανισμούς ελέγχου χρειαζόμαστε! Τέτοιους που να φοβάσαι ακόμα και την ιδέα ότι μπορεί να τα πιάσεις, επειδή θα είναι βέβαιο ότι θα σε πιάσουν.

Τότε να δείτε πόσους «αμέμπτου ηθικής» θα είχαμε.

Πάρτε τώρα που (δεν) γυρίζει!