170524 ΟΚΤΑΜΗΝΙΤΙΚΟΝ

Το ένα πουλάκι:

Ακούω πολλά παράπονα.

Πριν σας τα μεταφέρω για να μου πείτε κι εσείς τη γνώμη σας, θα ήθελα να σας περιγράψω μια σκηνή που διαδραματίστηκε πριν από μερικά χρόνια στην Ουγγαρία. Κατά τη διάρκεια μιας ξενάγησης, οι επισκέπτες εντυπωσιάστηκαν από τον μεγάλο αριθμό εργατών που καθάριζαν μια κεντρική πλατεία.

Περιττό να πούμε ότι η πλατεία έλαμπε από «πάστρα». Ρώτησαν τον, ελληνικής καταγωγής, ξεναγό και πήραν την απάντηση ότι πρόκειται για… ανέργους. Δηλαδή για ανθρώπους που ωφελούνται από το επίδομα ανεργίας.

«Κάθε ωφελούμενος έχει την υποχρέωση να προσφέρει στην πολιτεία κάποιου είδους κοινωνικό έργο. Οι συγκεκριμένοι, λοιπόν, εργάζονται στην καθαριότητα, όχι βέβαια τις ώρες και τις μέρες που το κάνει ένας κανονικός εργαζόμενος, πάντως δεν κάθονται».

Η απάντηση του ξεναγού έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στους ταξιδιώτες, οι οποίοι αναλογίστηκαν τι συμβαίνει στην πατρίδα μας, όχι μόνο με τους δικαιούχους του επιδόματος ανεργίας, αλλά και με όσους απολαμβάνουν τα οφέλη κάποιας κοινωνικής «δομής».

Σας έχουμε ξαναμιλήσει για το θέμα και είπαμε ότι ακόμη και οι άποροι (όσοι τουλάχιστον δεν είναι ανήμποροι) θα μπορούσαν να συμμετέχουν με κάποιο τρόπο, είτε στην προετοιμασία του συσσιτίου (τους), είτε σε κάποια άλλη υπηρεσία.

Κάτι τέτοιο θα έδινε και στους ίδιους την ικανοποίηση ότι ανταποδίδουν μια κοινωνική ευεργεσία και δεν είναι παντελώς ανενεργοί. Αφήστε που σε κάποιες περιπτώσεις θα διαχώριζε την ήρα από το σιτάρι -αν με εννοείτε.

Δυστυχώς όμως, στην πατρίδα μας, υπάρχει φαίνεται η εντύπωση πως η κοινωνία ή η πολιτεία οφείλουν να φροντίζουν -στοιχειωδώς, έτσι;- για κάποιους πολίτες, χωρίς εκείνοι να έχουν την παραμικρή υποχρέωση.

Το… δικαιούνται και πρέπει να το έχουν!

Αυτή η νοοτροπία μάς έχει διαποτίσει τόσο πολύ που φτάνουμε και στο άλλο άκρο. Να περιμένουμε την αμοιβή μας χωρίς να παράγουμε κανένα έργο, ακόμη κι όταν είμαστε κανονικά εργαζόμενοι.

Έστω απασχολούμενοι. Μιλάω, έχοντας κατά νου κάτι πολύ πρόσφατο, τις περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν προσληφθεί με τα περίφημα «οκτάμηνα», για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε συγκεκριμένους τομείς.

Ξεκαθαρίζω κάτι για να μην παρεξηγηθώ: Υπάρχουν ανάμεσά τους πολλοί ευσυνείδητοι, που βγάζουν και με το παραπάνω τα χρήματα που τους δίνει το πρόγραμμα. Δυστυχώς όμως υπάρχουν και κάποιοι που αμαυρώνουν την εικόνα.

Το άλλο πουλάκι:

Δεν κάνουν τίποτε απολύτως!

Η δικαιολογία είναι ότι δεν ξέρουν, ή δεν μπορούν, ή δεν είναι μέσα στα καθήκοντά τους, ή… Εν πάση περιπτώσει, πάντα υπάρχει μια δικαιολογία, όταν πιστεύεις ότι η κοινωνία σού χρωστά κάτι και πρέπει να σου το δίνει, χωρίς εσύ να κάνεις τίποτε.

Φαίνεται όμως ότι υπάρχει και μια σιωπηρή συμφωνία, διότι ακούω για περιπτώσεις με κοινή συμπεριφορά. Δεν μπορούν να πηγαίνουν στην εργασία τους πολύ πρωί, θέλουν να φεύγουν πιο νωρίς, ζητούν άδειες με το παραμικρό…

Από τη μια λες ότι κάτι τέτοιο είναι φυσικό, όταν δεν έχεις κάποιο συγκεκριμένο αντικείμενο και περιμένεις απλώς να περάσει το οκτάωρο για να σηκωθείς να φύγεις από τη «δουλειά». Για ποιο λόγο να… μην κάνεις κάτι επί οκτώ ώρες και όχι λιγότερο;

Από την άλλη, ίσως να φταίει και το συγκεκριμένο πλαίσιο. Όταν, ας πούμε, είναι ο άλλος εργαζόμενος «γενικών καθηκόντων», πολύ πιθανόν να μετατραπεί σε κάποιον μηδενικών καθηκόντων, αφού ακόμη και στη γλώσσα μας το «όλα» συχνά το χωρίζουν ελάχιστα από το… «τίποτα»!

«Γενικών καθηκόντων», λοιπόν, μπορεί να σημαίνει εξυπηρετώ ένα σωρό ανάγκες στον χώρο τον οποίο τοποθετήθηκα, μπορεί όμως να σημαίνει και πως περνάω τη μέρα μου με έναν καφέ και ένα κινητό στα χέρια.

Από τι εξαρτάται αυτό; Σας το είπαμε πριν. Πρωτίστως από την αντίληψη και τη νοοτροπία του ίδιου του εργαζόμενου. Δευτερευόντως από τις αντοχές και τη διάθεση να συγκρουστεί εκείνου που επιβλέπει την εργασία του.

Ας πάρουμε για παράδειγμα τον διευθυντή ενός σχολείου. Στην καλύτερη περίπτωση πρέπει να βρίσκει καθημερινά ένα αντικείμενο για τον εργαζόμενο «οκταμηνίτη» που του έστειλαν να απασχολεί και στη χειρότερη πρέπει να τον κυνηγά ή να συγκρούεται μαζί του για να τον βάλει να κάνει μια δουλειά.

Για την οποία πιθανόν να μην είναι ειδικός, να μην έχει τα κατάλληλα εργαλεία, να μην έχει τις γνώσεις που απαιτούνται, να μην είναι στις αρμοδιότητές του, να μην «μπορεί» -γενικώς και αορίστως-, οπότε άντε ο άλλος να αφήνει τη δική του δουλειά και να κυνηγάει έναν… τεμπέλη.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Το είπες δεν άντεξες!

Είναι κρίμα όμως κάποιοι να αμαυρώνουν την εικόνα και του προγράμματος και των υπολοίπων, που και ευσυνείδητοι και εργατικοί είναι.

Ποιος φταίει όμως; Διότι, αν περιοριστούμε στο παράδειγμά μας, ο διευθυντής του σχολείου δεν είναι εκείνος που προσλαμβάνει και πληρώνει (και πιθανώς απολύει;) τον εργαζόμενο. Κάποιοι άλλοι το κάνουν.

Αυτοί οι άλλοι, λοιπόν, θα πρέπει, αντί να κάνουν ΜΟΝΟ δημόσιες σχέσεις μέσω τέτοιων προγραμμάτων, να φροντίζουν να ενημερώνουν με κάθε επισημότητα τους δικαιούχους για το ποια ακριβώς είναι τα καθήκοντά τους και τι συνεπάγεται η πλημμελής εκτέλεσή τους.

Διότι, όταν μια τέτοια κατάσταση διαιωνίζεται, το μόνο σίγουρο είναι ότι «χαλάει η πιάτσα» και το σύστημα διολισθαίνει σε μια λογική ήσσονος προσπάθειας, λούφας και παραλλαγής.

Κάτι τέτοιο «συκοφαντεί» το συγκεκριμένο και αντίστοιχα προγράμματα, αλλά και αφήνει έκθετους στη γενίκευση ενός κανόνα όλους εκείνους που συμμετέχουν επάξια και προσφέρουν έργο.

Κυρίως όμως σκανδαλίζει μια ολόκληρη κοινωνία που υποφέρει από την ανεργία ή την υποαπασχόληση -με προκλητικά χαμηλές αμοιβές- ανθρώπων με πολλά προσόντα και όρεξη για δουλειά.

Είναι σωστό και δίκαιο;

 Κάνουν ότι δουλεύουν 

και κάνουμε ότι δεν το βλέπουμε!